Ik ben Hellemans Karl, en gebruik soms ook wel de schuilnaam Cladonia.
Ik ben een man en woon in Schilde () en mijn beroep is Zoeken naar verwondering.
Ik ben geboren op 19/05/1938 en ben nu dus 86 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: Zie link naar Natuurgidsen Schilde.
Natuur
en natuurbeleven
15-03-2012
Een bacterie Frankia alni
Deze bacterie "Frankia alni" (geen Nederlandse naam) heeft een samenleving met de Zwarte els. De wortels van de Zwarte els staan grotendeels of meestal in het water en deze bacterie hecht zich aan de wortels in de roodachtige knobbels. Daar zorgt zij voor de toevoer van stikstof aan de boom. Deze bacterie kan namelijk stikstof fixeren! Hoe dat precies in zijn werk gaat is nog niet helemaal achterhaald. Toch ook een merkwaardige vorm van symbiose die zich hier afspeelt! Even op foto klikken om te vergroten. Hier troffen we een zeer grote concentratie van deze knobbeltjes met de bacterie op de wortels van de Zwarte els die nu boven water uitstaken. In "bijlage" nog een foto van die knobbeltjes. Even op "bijlage" klikken.
Het "Gemarmerd vingermos"(Physcia aipolia) groeit ook op bomen en heeft lobben die nogal heldergrijs zijn, maar duidelijk "gemarmerd". Er zijn duidelijk wat verheven bobbelige structuren op de lobben herkenbaar, als wat "wittige vlekjes". (Even klikken op foto om te vergroten). Ook heeft het hier duidelijk apotheciën (de seksuele voortplanting van de schimmel van het licheen). Het zijn de ronde schotelvormige structuren op het lichaan die normaal zwart zijn maar hier grijsachtig lijken door de "rijp" die er op ligt. Deze apotheciën komen bij ons niet zo veel voor! Het was een buitenkans dit te vinden! De naam "vingermos" is hier ook wat misleidend want het is een licheen: symbiose tussen een alg en een schimmel.
Dot "Gewoon schorsmos" (Hypogymnia physodes) is van dezelfde familie als het "Witkopschorsmos" hieronder weergegeven. Het heeft echter niet die rechtopstaande holle structuren met "soralen" op maar is meer aanliggend vertakt in holle structuren. Aan de uiteinden hiervan onstaan ook wel "soralen" (korrelige tot poedervormige hoopjes) maar hier is het licheen nog te jong en zijn deze nog niet aanwezig. Bijzonder hier is dat het met de onderzijde zonder wortelachtige structuren gewoon aan een takje of stam lijkt te "plakken". De wetenschapelijke naam van de familie geeft dit ook aan: "Hypo = onder" en "gymnia =naakt" het heeft dus geen worteltjes onderaan.
Het "Witkopschorsmos" (Hypogymnia tubulosa) is geen mos maar een licheen. Het is dus een verkeerde naamgeving, maar men gebruikt deze naamgeving al zo lang, dat men er niet wil aan beginnen om het te veranderen. Het groeit wel op schors dat is juist. En het heeft ronde staafvormige, holle structuren die naar boven hericht zijn. Bovenaan zijn er dan wat men noemt "kopsoralen" Het zijn verzamelingen van sorediën (fijne korreltjes) die groenig- grijs en wat wittig zijn. Vandaar de naam "Witkop". Rondom zijn er dan nog wel bladvormige structuren die op de tak aanliggen. Deze zijn hol en hebben ook geen "worteltjes" (rhizinen) om zich te hechten. Zij "plakken" als het ware op de tak. Een gevoelig licheen in verband met luchtvervuiling.(Even op foto klikken om te vergroten.)
De "Mosvreter" (Bilimbia sabuletorum) is ook een korstmos of licheen dat korstvormig, grijzig tot groen is en vrij dum. Het groeit over mossen heen en is in staat om zo eigenlijk het mos te doden. Het heeft dan ook de naam "Mosvreter" gekregen. Wat hier opvalt zijn de apotheciën of vruchtlichamen. Het zijn de vruchtlichamen van de schimmel. De sporen moeten later nog een goede alg vinden om in symbiose te gaan. Deze vruchtlichamen kunnen tot 1 mm groot worden. Hun kleur is iets roze tot grijs en als men een randje ziet is het van dezelfde kleur. Op kalkstenen muren is het aan te treffen en dan vooral over mossen heengroeiend. Een wel merkwaardige groeiplaats voor een licheen! In "bijlage" nog een opname (even op klikken).
Nog een licheen: het "Kronkelheidestaartje" (Cladionia subulata) dat we ook in de heide terugvinden. Het ziet er inderdaad als een kronkelend staartje uit dat zich vanop de grond omhoogricht. Onderaan zijn er wat schubben op de staafjes, maar bovenaan zijn ze "fijn soredieus" of met "fijne korreltjes" bezet.(Even klikken op de foto om te vergroten). Deze fijne korreltjes zijn allemaal op zich reeds verbindingen van een schimmel en algen. Zo is het mogelijk dat zo één korreltje als dat weggeblazen wordt of neervalt, het onstaan geeft aan een nieuw staafvormig "Kronkelheidestaartje". Het is één van de systemen van voortplanten van dit licheen al zijn het in dit geval wel "klonen" (dezelfde genetische eigenschappen) Hieronder nog een licheen maar in de buurt van 23/03/2011(even gaan kijken op die datum) vind u nog andere foto's van lichenen!
Hier hebben we de "Rode heidelucifer" (Cladonia floerkeana): een licheen of korstmos dat in de heide het hele jaar te vinden is. Het is wel verwonderlijk dat dit organisme, dat uit een samenleven van een schimmel en algen bestaat, zulk een vorm kan aannemen. Dit is te wijten aan de schimmel enerzijds maar ook de alg speelt een rol. De alg is hier van het geslacht "trebouxia" die geen Nederlandse naam heeft. Tot op de soort lijken de algen ook moeilijk te determineren omdat ze vrij levend er ook nog eens anders gaan uitzien als ze in symbiose gaan. Een ingewikkeld systeem dus. De Nederlandse nam "Rode heidelucifer" is wel goed gekozen als we deze opstaande grofkorrelige staafjes zien met hun rode vruchtlichamen aan de top. Zeer mooi om ze in de heide soms in hele groepen te ontmoeten. In "bijlage" nog een opname van nog wat dichter opgenomen. (Even op deze foto klikken om te vergroten en op "bijlage" om de foto te openen.)
Ik ben Hellemans Karl, en gebruik soms ook wel de schuilnaam Cladonia.
Natuur
Deze bacterie "Frankia alni" (geen Nederlandse naam) heeft een samenleving met de Zwarte els.
