Als je een tijdje bezig bent geweest om wijzigingen aan te brengen in je foto, wil je soms wel even zien wat het verschil is met het origineel.
In de module Ontwikkelen klik je daartoe op YY in de werkbalk.
Je kunt de twee variaties naast, maar ook onder elkaar zetten en nog wat meer. Klik daarvoor op het driehoekje naaast YY.
Zie je de werkbalk met o.a. YY helemaal niet, dan is vermoedelijk je werkbalk verdwenen. Klik op de toets T van je toetsenbord en je werkbalk is weer terug.
Helemaal rechts in de werkbalk zie je ook een driehoekje. Daarmee kun je meer of minder opties laten zien in de werkbalk.
Er is nog een alternatieve mogelijkheid om voor en na te tonen. Als je de hele foto ziet (loepweergave of letter D), klik dan op de backslash toets ( ) om te schakelen tussen voor en na. De loepweergave is het vakje links naast YY.
Omdat een raw-bestand, in tegenstelling tot een jpeg-foto, nog niet door de processor van je camera verscherpt is, staat in Lightroom de verscherping standaard op 25. Bij een jpeg-opname staat hij op nul.
De betekenis van de schuifregelaars is niet altijd erg duidelijk.
Ik gebruik overwegend de schuif Hoeveelheid.
Te veel verscherping kan tot halo’s leiden: lichte randen rondom sscherp afgetekende randen. Lage waardes voor de Detail-schuifregelaar geven de hoogste halo-onderdrukking. Hogere waardes benadrukken de details meer, maar verhogen het risico op halo’s.
Om de werking van de schuifregelaars te leren kennen kan je de Alt-toets indrukken terwijl je de schuifregelaar bedient. Je ziet dan een grijsweergave van het effect van die specifieke schuifregelaar. Dat is vooral handig bij Masker: Wat wit is, wordt verscherpt, wat zwart is, wordt niet verscherpt.
Bij de foto’s:
Voor de “originele” foto heb ik een flinke crop genomen, om het efect van het verscherpen beter te kunnen laten zien Linksonder die foto zie je de gebruikte instellingen
De tweede afbeelding is maximaal verscherpt. Zie de instellingen eronder
Bij de derde foto is naast de verscherping ook de detaillering maximaal ingesteld. De gevolgen laten zich zien. De instellingen staan er weer onder
Op de tweede rij links is de detaillering weer terug naar de eerste instelling, maar nu is de straal maximaal. De straal regelt hoe ver aan weerskanten van de randen de respectievelijke verlichting / verdonkering doorgaat. Voor landschappen kun je wat lager gaan, voor portretten eventueel iets hoger. Ik gebruik het weinig. De gegevens staan er rechtsboven
Op de tweede foto van de tweede rij is het masker maximaal toegepast. Bij het indrukken van de ALT-toets zie je dat het beeld van wit tot bijna volledig zwart wordt. Zwart wordt niet verscherpt, dus is er hier heel weinig verscherpt.
De laatste foto van de tweede rij toont wat je ziet bij het tegelijk indrukken van de ALT-toets als je het masker verschuift. Hier is de waarde 69.
Opmerking:
Bij een goede verscherping mag je in de 1:1-weergave geen zichtbare halo’s zien.
scherpte en ruis verhouden zich als water en vuur; verscherping maakt aanwezige ruis meer zichtbaar en ruisreductie leidt tot minder scherpte.
Als uitgangspunt neem ik een nachtelijke foto (ISO 8000), een beetje opgehelderd en ook nog eens flink gecropt, waardoor de ruis overduidelijk te zien is.
Er zijn boeken volgeschreven over vermindering van ruis. Ook zijn er vele alternatieve programma’s voor ruisvermindering. Met dat alles ga ik u niet lastig vallen.
LR kent twee soorten ruisvermindering:
Luminantie: als je dit verhoogt, vloeien de korrels meer in elkaar over en wordt alles “gladder”, wat bijv. bij haren zeker niet mooi is.
Kleurtint: als je dit verhoogt, vloeien de kleuren meer in elkaar over.
Het beste is om gewoon uit te proberen.
Begin met Ruisreductie -> Luminantie Laat de schuifjes Details en Contrast/Vloeiendheid voorlopig maar even rusten.
Dubbelklik op Luminantie om deze weer terug te zetten op beginwaarde en probeer nu Ruisreductie -> Kleurtint
Vaak heb je hierna de neiging op te gaan verscherpen, omdat ruisreductie een minder scherp beeld oplevert. Wees daar echter heel voorzichtig in, want voor je het weet is de remedie erger dan de kwaal.
Heb je een bloedhekel aan ruis?
Gebruik dan een zo laag mogelijke ISO-waarde en vermijd donkere delen in je foto die opgehelderd moeten worden.
Het rechterscherm bestaat uit een aantal deelschermen (Standaard, Kleurtintcurve, enz.) die u al of niet uit kunt klappen door te klikken op het driehoekje helemaal rechts in de regel.
Soms hebt u zoveel schermen uitgeklapt staan, dat u de weg een beetje kwijtraakt.
Op twee manieren kunt u dit vereenvoudigen.
Rechtsklik in de lege ruimte onderaan het rechterscherm. Er verschijnt een nieuw wit scherm.
Als u kiest voor Solomodus, dan staat er nooit meer dan één deelscherm uitgeklapt.
Misschien zijn er ook deelschermen die u eigenlijk nooit gebruikt. U kunt die laten verdwijnen (of later weer terughalen) door te klikken op het vinkje in het witte scherm (zie 1).
Eén van de meest interessante bewerkingen waardoor ik vanaf de eerste kennismaking “verliefd” raakte op Lightroom was de bewerking Clarity, in het Nederlands met een onhandig woord Helderheid genoemd. Het heeft echter weinig te maken met een lichtere of donkere foto, maar wel een foto die op deze manier veel meer “pit” kan krijgen. Veel effektiever dan het toevoegen van Contrast, want de bewerking Helderheid bettreft meer de middentonen en geeft een veel subtieler en aangenamer effekt.
In de voorbeelden ziet u hopelijk het verschil tussen Helderheid en Contrast.
Het naar rechts schuiven ven Helderheid geeft dus meer pit. Het verminderen van de Helderheid maakt het beeld juist heel vlak. Ook daar zijn toepassingen voor te bedenken. Wellicht kom ik er later nog eens op terug.
Levendigheid
Zoals Helderheid en Contrast beiden hun mogeljkheden hebben om meer accent in een foto te krijgen, zo zijn Levendigheid en Verzadiging een vergelijkbare tweeling om meer kleur in het beeld te kunnen brengen.
Hierboven heb ik verteld dat ik vaak een voorkeur heb voor Helderheid boven Contrast.
Mijn voorkeur voor Levendigheid boven Verzadiging is nog veel sterker.
Verzadiging leidt snel tot een foto met overdreven kleuren, terwijl Levendigheid, omdat het net als Helderheid vooral de middentonen betreft, op veel subtielere wijze meer charme aan een foto kan geven.
Ook hier laat ik het bij een enkele voorbeeld foto (verschuiven tot +60).
Opmerking:
Verzadiging gebruik ik eerder de andere kant op: juist minder verzadiging. Soms geeft dat een heel aparte sfeer aan een foto.
Omdat Helderheid ook de donkere delen meer accent geeft, combineer ik Helderheid vaak met meer Schaduwen om dit te verzachten
