Fes
De stad Fès is de oudste keizerstad van Marokko.
Ze is niet alleen een bekend productiecentrum voor de kunstnijverheid, maar ook
de religieuze, intellectuele en artistieke hoofdstad van het land. Deze stad
wordt ook wel "het Athene van Afrika" genoemd, deels omdat ze een
universiteit heeft die vroeger werd gesticht dan de Sorbonne van Parijs.
Fès werd gesticht door Idriss I in het jaar 789.
De stad is onderverdeeld in twee delen:
- Fès el- Jedid of het nieuwe Fès en
- Fès el- Bali, het oude Fès.
Fès el- Bali
De medina
Deze ligt achter de grote toegangspoort uit de 13de eeuw.
De poort is aan één zijde versierd met blauwe (de kleur van Fès) geëmailleerde
faiencetegels en aan de andere zijde met groene (de kleur van de Islam) tegels.
Doorheen de poort is links de Karaouine moskee te zien en rechts de zaouia
van Moulay Idriss II.
De medina is door de Unesco uitgeroepen tot cultureel erfgoed van de
mensheid. Je kan er best verdwalen: ze bevat meer dan 1000 doodlopende
straatjes!
De smalle straatjes bieden enkel doorgang aan ezels voor het vervoer van
goederen. Het geroep van "ballach!" ("opgepast!") is dan
ook niet uit de lucht.
Ambachten
In en rond de soek kun je in Fès zéér goed de verschillende
artisanale ambachten bekijken:
links boven: het 'bewerken' van keramiek mozaïek tegels door met een
speciale hamer stukjes email weg te kappen om zodoende een mooi geometrisch
patroon te verkrijgen. Deze techniek noemt men "zellige". Aardewerk siervoorwerpen worden, op een witte geëmailleerde ondergrond,
verder 'beschilderd' met de zo typische kobaltblauwe kleur van Fès.
De leerlooierswijk
Het proces verloopt als volgt:
- huiden van schapen,
geiten, runderen en dromedarissen worden eerst onthaard en ontvleesd
- daarna in een kalkbad
ontkalkt en geweekt (voor de soepelheid) en gepikkeld in water met
zwavelzuur of zeezout
- dan komt het echte
looien in stenen of houten kuipen met natuurlijke of chemische looistoffen
en drogen, daarna de zeemlooiing (om de vezels soepeler te maken) in een
vette oplossing
- de huiden worden
daarna afgekrabd, gewalst en geschuurd (voor de glans)
- dan komt het verven
met plantaardige stoffen en een beitsmiddel (om de kleur te fixeren)
- tenslotte worden de
huiden gedroogd op gras of stro...
De medresse El- Attarine en de moskee van Karaouine
Deze medresse is de mooiste van Fès, ondanks zijn kleine afmetingen.
Ze is gebouwd in de 14de eeuw. De open binnenplaats is omgeven door prachtig
gesculpteerd cederhouten afdak en vensters, de wanden en zuilen uit marmer en
albast zijn rijkelijk versierd met kalligrafisch en geometrische motieven met
onderaan de mozaïek tegels.
De moskee (verboden voor niet- moslims!) is ingewijd in 933 als
vrijdagmoskee en verder afgewerkt in 1135. Veertien deuren leiden naar de
gebedsruimte, die uit zestien schepen bestaat. Het dak rust op 270 zuilen! Op
de grote binnenplaats met een bron en groot waterbekken voor de rituele wassing
staan twee paviljoenen met marmeren zuilen. Deze zijn een imitatie van het
Alhambra van Granada. Bovendien is hier het oudste centrum voor religieus
onderwijs gevestigd. Het is een van de grootste van de maghreb.
Fès el- Jedid
De moderne (nieuwe) stad is gebouwd tijdens het protectoraat.
Ze is gebouwd met een regelmatig stratenplan, maar mist elke charme.
Hier bevindt zich het koninklijk paleis (Dar el- Makhzen).
Het is niet voor het publiek toegankelijk en diende vroeger als paleis van de
sultan en voor zijn troepen.
Ook de mellach bevindt zich hier die overigens de grootste is van
Marokko.
|
