Kalk is nodig voor de opbouw van stevige celwanden en speelt bovendien een rol bij de opname van andere voedingselementen. Bij onvoldoende aanwezigheid van kalk in de grond is bijvoorbeeld magnesium moeilijker beschikbaar en opneembaar, zodat magnesiumgebrek kan ontstaan zonder dat het gehalte aan magnesium in de grond laag is. Bij een overmaat aan kalk daarentegen kan de opname van mangaan en zink stagneren.
Kalk werk ook de ontwikkeling van enkele plantenziekten tegen; zoals knolvoet bij koolgewassen. Bovendien heeft de kalk een positieve invloed op de bodemstructuur. Dankzij kalk worden stabiele grondkruimelsgevormd, wat de grond minder slempgevoelig maakt. Het bepalen van het kalkgehalte is enkel mogelijk door het nemen van een grondmonster, wat best gebeurt in het najaar. Aan de hand van de analyse van dit monster kan dan een bekalkingsadvies gegeven worden.
Het najaar is ook de beste periode om de grond te bekalken.Kalkmeststoffen hebben immers zo'n drie maanden nodig om volledig te gaan werken. Om in het voorjaar een optimaal kalkgehalte te bereiken, is het dus nodig in de herfst te bekalken. Een gelijkmatige verdeling van kalkmeststoffen is van groot belang, evenals het goed door de bouwlaag werken van deze stoffen. Een grondontleding met bekalkingsadvies door een bevoegd laboratorium is dus de enige betrouwbare leidraad!
Teeltwijze. De late herfstteelt, waarbij knolvenkel pas gezaaid wordt na 20 juni, is veruit de belangrijkste teelt. Venkel is een langedagplant, die dus gemakkelijk doorschiet als de dagen lang zijn. Bovendien is het een gewas dat snel en regelmatig moet kunnen doorgroeien; op een groeistilstand reageert de plant heel dikwijls door bloem- en zaadvorming.
Ook hoge temperaturen (warmte, droge zomers) kunnen het schieten bevorderen. Al deze factoren spelen dus in het voordeel van de herfstteelt.. Vrij recent zijn de zomerteelt en ook de vroege herfstteelt meer in de belangstelling gekomen; er zijn immers nieuwe knolvenkelselecties op de markt gekomen die veel minder schietgevoelig zijn en die dan ook gerust een stuk vroeger mogen gezaaid worden.
Voor de herfstteelt wordt meestal ter plaatse gezaaid op rijen die 40 tot 45 uit elkaar liggen. Voor de zomerteelt wordt onder warm glas voorgezaaid teneinde de in april nog ongunstige groeiomstandigheden op te vangen en de kans op schieten te verlagen.
Spinazie zaai je altijd ter plaatse, breedwerpig of in rijen. Je kan het zaad voorweken (gedurende 24 uur) en voorkiemen (gedurende 2 dagen). Na breedwerpig zaaien, moet je het zaad wat inharken en aandrukken. Deze metode, die uitsluitend voor de vroege teelt wordt toegepast heeft wel enkele nadelen: het is niet zo gemakkelijk om het zaad gelijkmatig te verdelen en een onregelmatige stand van het gewas kan daar een gevolg van zijn.
Bovendien zijn vogels dol op spinaziezaad, dat bij breedwerpig zaaien onvermijdelijk hier en daar aan aan de oppervlakte komt. Het is dus beter op rijen te zaaien met een tussenafstand van 8 tot 10 cm voor devroege teelt en 15 tot 20 cm voor de andere teelten. Bij droog of warm weer maak je de geultjes nat voor het zaaien of bedek je het zaaibed met vochtige jutezakken.
Onder koud glas is het altijd aangewezen de grond voor het zaaien goed nat te maken. Spinazie kiemt niet graag bij hoge temperaturen (boven 22°c). Doe aan oogstspreiding door regelmatig kleine hoeveelheden te zaaien.
Amsterdamse Baken selekties (b.v Minicor); in Belgie en Nederland de vroegste en belangrijkste vroege wortel Doet het goed op grond met losse struktuur. Eerder korte wortel. Zowel voor teelt onder glas als in volle grond.
Nantese en selekties (ook wel; Halflange van Nantes); sterker en ook geschikt voor drogere gronden met wat minder goede struktuur. Iets lange en grover. Vooral geschikt voor de zomerteelt. Het ras Sytan, ook van dit type, is iets minder vatbaar voor wortelvlieg en is goed te bewaren.
Vertou of vroege van Vertou is ook iets minder vatbaar voor wortelvlieg.
Juwarot of Juwarood is een nieuw ras, dat veel caroteen bevat.
Brugse: eigenlijk een winterras. Door biotuinders geapprecieerd als vroege wortel en zomerwortel.
Parijse (vroege) Ronde (of Parijse broei of Parijse markt) zeer kort, bolrond worteltje, dat na 2 of 3 maanden al kan gegeten worden. Geschikt voor alle gronden, ook zware. Fijne smaak.
Mokum F1 een hybride geschikt voor glas- en volle grondteelt
Late rassen: Flakkese (of Flakkeese) en selektie (b.v. Flacoro); grove, produktieve wortel die zich goed laat bewaren, Voornaamste winterras.
Berlikumer en selekties ( b.v. Bercoro): fijnere winterwortel die minder goed bewaart.
Onkruidbestrijding door afdekken op het zaaibed van prei.
Het afdekken van de bodem met potgrond is een mogelijkheid voor onkruidbestrijding op het zaaibed van prei. Ook de kwaliteit van de preiplanten gaat er op vooruit. door de dikke laag potgrond (van 2,5à 5 cm) krijgen de preiplantjes niet af te rekenen met concurrentie van kiemende onkruid zaden
De plantjes zullen ook vroeger plantklaar zijn. Afdekken met compost of andere materialen zoals kokosgruis is eveneens een optie, maar geeft doorgaans niet hetzelfde resultaat als potgrond. De planten komen bij deze afdekingen immers vaak trager en heterogener op.
Zuring kunnen we zaaien van maart tot augustus op een rijenafstand van 30 cm en per m2 is één tot twee gram zaad nodig. We dunnen in de rij uit op 20 à 30 cm, zodat de planten groter worden. Twee maanden na het zaaien, als de planten ongeveer zes bladeren hebben, kunnen we plukken. Het gewas kan ook als spinazie gesneden worden. Bloemstengels worden het best meteen bij het verschijnen uitgebroken om de plant beter in zijn blad te laten groeien en de smaak te behouden.
Veldzuring is meerjarig en winterhard. In de winter sterft het blad af om dan in het voorjaar opnieuw uit te lopen. Wie de planten in de herfst met plasticfolie afdekt, oogst niet alleen langer, maar kan op die manier ook de oogst in het voorjaar vervroegen.
Na drie tot vijf jaar vermindert de groei en is het aan te raden om opnieuw te zaaien. We kunnen de planten als ze in rust zijn ook scheuren. Wat ziekten en plagen betreft is het geen moeilijke teelt. Het zuringhaantje is de grootste vijand. Teel veldzuring daarom niet in de nabijheid van rabarber. Let tevens op voor witziekte, roest en bladluizen.
Zeekool wordt voornamelijk getelt als sierplant, onwille van de schitterende bloei. In de zomer vormen oudere planten vaak meedere stengels tot 1,80m hoog.Niet iedereen weet dat de stengels ook gegeten kunnen worden en zeer smakelijk zijn.
Zeekoom groeit niet alleen in de buurt van de zee, zoals de naam misschien laat vermoeden. Ook hoeft een zilte situatie niet te worden nagebootst: zeekool groeit ook gewoon in de tuin.
Teeltwijze.
Zeekool kan in de tuin groeien, bij voorkeur op humeuze en goed waterdoorlatende gronden. Op weinig vruchtbare grond is de bloei gering of bloeit de plant helemaal niet. De plant wordt tot 50 cm hoog en minstens zo breed. Zeekool is diepwortelend en heeft koolachtige, vlezige bladen.
Plant in het voorjaar- liefst op een plaatsje in volle zon- en verzorg de plant zoals de meeste andere tuinplanten. Het eerste en soms ook het tweede jaar komt er nog geen bloemstengel. Vanaf het derde jaar kan de plant in januari afgedekt worden met een grote pot, om de groeiende stengels te bleken. Deze worden dan van eind april tot eind mei geoogst, afhankelijk van het weer. Laat een paar stengels staan voor de bloei en verwijder de pot. De plant is zeer winterhard en doet het ook in halfschaduw nog goed. Let erop dat slakken ook graag zeekool lusten.
Tuinmelde (Atriplex hortensis)- ook bergspinazie genoemd- is een hele oude en bijna vergeten groente. Ze wordt al minstens tweeduizend jaar gekweekt als een vervanger voor spinazie. Tuinmelde kan van april tot augustus worden gezaaid op rijen met 20 cm tussenafstand. Men kan in de rijen uitdunnen op ongeveer 40 cm als men grote planten wil kweken, maar beter is het de jonge plantjes gewoon te laten groeien en ze jong te oogsten: al na vier à vijf weken. Alleen de zachte, licht golvende bladeren zijn eetbaar. Men oogst de jonge planten in hun geheel, of men laat de plant groeien en plukt in de zomer alleen de blaadjes.
De plant groeit zeer snel en kan tot meer dan 1 m hoog worden. Zodra hij eenmaal in bloei komt is het beter te stoppen met oogsten, omdat de bladeren dan een bittere smaak krijgen.
Met een wollen doek of vloei-,keuken- of ander absorberend papier, zoals papieren koffiefilters, een diep of plat bord, huishoudfolie of een plastic zak en elastiekjes of kleefband kunnen we aan de slag. Maak het papier of de doek goed nat en leg dit op het bord. Om het kiempercentage zo dicht mogelijk te benaderen moeten we (voor prei en wortelen bijvoorbeeld) honderd zaden over het bord verdelen. Maar vijfentwintig zaden kunnen volstaan. Het aantal gekiemde zaden wordt dan vermenigvuldigd met vier, zodat het resultaat even betrouwbaar is.
Dek de zaden af met vochtig papier of doek. Vervolgens wordt het bord in huishoudfolie gewikkeld of in een plastic zak gestopt. Maak het geheel dicht met kleefband of een elastiekje en zet het op een niet te donkere, warme (huiskamertemperatuur) plaats. Na een paar dagen controleren we of er al zaden gekiemd zijn en of de vochtigheidsgraad nog in orde is.
Kiempercentage
Door de zaden te tellen die vroeger kiemen dan de andere, kennen we de kiemenergie van de zaden. Hoe meer dat er zijn, des te krachtiger zijn de zaden. We tellen en tweede maal het aantal zaden, maar dan op de in de kiemduurtabel voorziene dag. Het getal tussen nul en honderd geeft de juiste kiemkracht weer. Hoe hoger het percentage, hoe beter. Zaaigoed met de juiste vitaliteit vertoont een kiempercentage van 80 à 90%.. Is de levenslust niet zo groot, dan zullen we in de tuin dichter moeten zaaien. Als de kiemkracht onder de 40 tot 50 % valt, krijgen we bij de uitzaai in volle grond problemen, omdat in onze rijen dan grote openingen verwacht kunnen worden.
Voilà, we zijn gewaarschuwd of hebben eindelijk zekerheid. Pak maar de plantlijn en plantstok!
