Toen Kris Peeters en Charles Michel aangeduid werden als het formateursduo dat de zgz ‘Zweedse coalitie’ zou in elkaar steken, was er meteen afgesproken, dat men tot meer transparantie zou komen over het doen en laten van het duo en de door hen gevoerde besprekingen. Dat gebeurde al met een persconferentie op de eerste dag, maar dat was het dan zo ongeveer. Alhoewel daar tot nu toe geen sluitende verklaring voor gegeven werd, had het wel te maken met de lekken, waarover zowat overal reeds sprake van geweest. Bart De Wever was daar niet mee gediend, zeker niet omdat zijn partij, die toch de meeste stemmen heeft behaald op 25 mei, zowat voor voldongen feiten werd gesteld in wat bekend werd over de formateursnota. Het leek erop alsof er al een akkoord was over zaken waar de N-VA het blijkbaar niet mee eens was, denk maar aan het Arco gebeuren. De Wever kreeg dan ook de indruk dat zijn partij federaal de rol toegewezen kreeg van de Open VLD in de vorming van de Vlaamse deelregering. Die werd er toen bijgehaald, niet omdat men ze nodig had, maar omdat men anders niet tot een meerderheid in de Zweedse coalitie kon komen, iets wat op federaal vlak helemaal niet het geval is.
Hoe positief het allemaal ook wordt voorgesteld, die nieuwe regering is nog niet voor morgen. Het zal trouwens pas menens worden wanneer volgende week de sanering van de financiën en het verlagen van de loonlasten aan bod zullen komen. Dan zal het pas om de knikkers gaan. Het feit dat men tijdens dit weekeinde eraan door werkt – wat eerst niet voorzien was – zegt genoeg.
O, ja, er was deze week ook kritiek vanuit Wallonië en wel van enkele geleerde professoren. Die vinden het feit van de Franstalige minderheid in de federale regering wel net niet ongrondwettelijk, maar wel ‘constitutioneel gevaarlijk’. Dat de vorige regering, die van Di Rupo, een minderheid in Vlaanderen had, vonden de heren waarschijnlijk normaal. Verschil moet er zijn, niet waar? E.e.a. wordt misschien duidelijk als men weet dat het o.m. gaat om de heren Marc Uyttendaele, grondwetspecialist, verbonden aan de Université Libre de Bruxelles, maar vooral bekend als ‘monsieur Onkelinx’ en Francois Delpérée, kamerlid voor cdH, die zo’n beetje beschouwd wordt als de ideoloog van zijn partij, zeg maar als de Waalse tegenhanger van ‘onze’ Vande Lanotte. Met dit verschil dan dat Delpérée al wel de titel van baron draagt, daar waar Vande Lala het niet verder heeft gebracht dan die van 'Keizer van Oostende'.
Kortom, als men ziet hoeveel kritiek er al is gekomen op een regering die nog moet gevormd worden, dan vraag ik me af wat die oppositie straks nog aan buskruit zal over hebben als het echt menens zal worden. Misschien had een voorzetting van de beloofde transparantie veel misverstanden kunnen voorkomen. Het zou altijd beter geweest zijn dan de huidige lekken, die op betrouwbaarheid haast niet te controleren zijn.
In Zwijnaarde, bij Gent, komt een nieuw soort industriezone. Een soort techvalley voor technologie en biotechbedrijven, die nauw gaat samenwerken met het reeds bestaande technologiepark en met de Gentse universiteit. Het zal de naam ‘Eiland Zwijnaarde’ krijgen. Er zal daar voor zo’n 100 miljoen euro in geïnvesteerd worden. Nu maar hopen dat het straks ook energie genoeg zal krijgen en geen stroomonderbrekingen zoals de rest van het land riskeert bij strenge winters…
Die mogelijkheid van afgesloten te worden van het elektriciteitsnet bij streng winterweer, werd gisteren nog bevestigd door de plaatsvervangende minister van Binnenlandse Zaken en de even plaatsvervangende staatssecretaris voor o.m. energiebevoorrading tijdens een soort hoorzitting in de commissie Energie van het federale parlement. Veel nieuws is er niet verteld en veel wijzer is men er niet van geworden, tenzij dan dat die ‘fonkelnieuwe’ staatssecretaris, Cathérine Fonck (cdH), een leuke verschijning is, die – jammer genoeg – zo goed als geen Nederlandse spreekt en in die taal zowat alles moest aflezen van een briefje, waarbij bleek hoe gebrekkig haar uitspraak dan nog was. Nog erger dan Di Rupo.
Voor we zullen weten welke gemeenten en steden er straks eventueel tijdelijk zonder stroom zouden kunnen vallen, moeten we wachten tot 3 september, dag waarop dit aan die entiteiten zal worden medegedeeld door … de provinciegouverneurs. Die mogen dan het vuile werk doen en de protesten incasseren, i.pl.v. de echte verantwoordelijken van de federale Belgische regering. Ik ben geen fan van Groen, maar voor één keer ben ik het wel met die partij eens. Zij eist nl dat de schade die men zal lijden door eventueel stroomverlies, door de Belgische staat zal moeten gecompenseerd worden, ook aan de particulieren. Dat zou wel eens een bezigheid kunnen worden om de hele winter mee zoet te zijn…
Het was al begonnen met de vorming van de Vlaamse deelregering. Alhoewel de grote krijtlijnen van de nieuwe ploeg al bekend waren, waren de meeste details nog niet ingevuld en zouden die pas gecommuniceerd worden op de vierde maandag van september en daarna pas officieel definitief worden voorgesteld vóór eind oktober. Dat is altijd zo geweest van zolang die Vlaamse deelregering bestaat. Er was nu, net zoals de vorige keren, alleen een officieel communiqué, maar geen zgz ‘tabel’, waarin de definitieve cijfers staan. Toch werd naar de pers gelekt en stond de Vlaamse oppositie erop om nog tijdens het reces samen te komen en daarover te discuteren. Ze vond gehoor bij zonderling Peumans, terwijl Bourgeois en Turtelboom zo vriendelijk waren op te dagen om te zeggen dat ze niets te zeggen hadden. Allemaal tijd- en geldverlies, zoals op voorhand voorspeld was.
Bij de vorming van de nieuwe federale regering gebeurt nu crack hetzelfde. Bij elke nota van de formateurs wordt er gelekt en is er in de media heisa, ook al is er ook deze keer niets definitief vastgelegd en zal men de uiteindelijke beslissingen pas in september kennen. Iedereen weet dat dit een herstelregering wordt, die zal moeten besparen omdat de vorige dat vergeten te doen hebben. Dat is niets nieuws en dat wist men zeker van zodra de zesde staatshervorming was goedgekeurd, ook door de waarschijnlijk nieuwe oppositie, Groen inbegrepen, die die mee heeft goedgekeurd. De media laten ook niet na, in zuivere Feldstaffel propagandastijl, erop te wijzen wie er allemaal zal moeten inleveren. Degenen die dan vernoemd worden, gaan op hun beurt steigeren. Dat alles terwijl er nog niets definitief beslist is. Dat belooft voor wanneer het écht om de knikkers zal gaan.
Heel deze heisa, op regionaal als op federaal vlak wordt veroorzaakt door een of meerdere mollen binnen de Zweedse coalitie, die deze gang van zaken zeker geen goed hart toedragen. In de politiek zijn lekken van alle tijden, maar wat er nu gebeurt heeft meer weg van een vaudeville, waarbij moeilijk te schatten is wie daar nu baat bij heeft. Zelfs de linkervleugel van CD&V, die voor deze gang van zaken eerst in aanmerking zou komen, heeft er alle belang bij de nieuwe coalitie te steunen, al was het maar om de hoop levendig te houden dat de Arco spaarders door de staat zouden vergoed worden en niet door de – heu - ‘Beweging-netters’.
Het is natuurlijk nog altijd komkommertijd – de media hebben nieuws tekort - maar het toont nog eens duidelijk dat het overgrote deel van ons journaille uitgesproken links is en blijkbaar nog steeds niet kan verteren dat links in Vlaanderen eindelijk eens teruggedrongen wordt tot de reële proporties van het aantal stemmen dat ze hier steeds gehaald heeft, waarvoor ze vroeger altijd meer dan royaal beloond is geworden. Slechte verliezers, zoals we in Antwerpen al hebben meegemaakt na hun debacle bij de gemeenteraadsverkiezingen.
Er is dan toch nieuws over een van de Nederlandse energiecentrales die stroom wil leveren aan België. Essent, de eigenaar van de centrale in Maasbracht, zegt dat vóór deze winter niet meer te kunnen doen. Als men de gebruikelijke Belgische procedures moet volgen om de nodige vergunningen te krijgen kan dat zelfs nog enkele jaren duren. En dat allemaal alleen al voor de aanleg van amper 15 km hoogspanning. Ter info: die centrale van Maasbracht is een gascentrale, die in 2007 eerst gepland was in Genk, maar er kwam toen niets van in huis. Drie km over de grens lukte het wel. Vande Lala, als minister van Economie en Energie mede verantwoordelijk voor e.e.a., kwam gisteren op radio en Tv even enkele oplossingen aanbieden, die misschien wel indruk zouden maken aan de cafétoog, maar die meteen door de hem toch bevriende media van tafel werden geveegd. Hij moest zelfs toegeven dat de regels in dit land, die hij mee heeft gemaakt, veel te ingewikkeld zijn. Dat heb je als je steeds wetten bijmaakt en er geen afschaft. Knippen en plakken, weet je wel, zeker niets structureels doen.
Dé reden waarom de energievoorziening in dit land zo’n puinhoop is, komt grotendeels omdat de zgz duurzaam verwekte stroom, door windturbines en zonnepanelen, nog steeds niet kan worden opgeslagen. Die stroom krijgt daarom voorrang om op het hoogspanningsnet te komen en dat is er mede de oorzaak van dat gascentrales – die dan moeten worden stilgelegd - hier niet renderen. Men zou zich kunnen afvragen waarom dat in andere landen, zoals Nederland, Duitsland en Denemarken wél werkt. Heel eenvoudig: daar heeft men een back-up systeem via steen- en bruinkoolcentrales, welke in dit land niet meer gebouwd mogen worden. In Duitsland worden die kolencentrales zelfs nog steeds gesubsidieerd, waartegen hoegenaamd geen protest rijst. In Denemarken, dat helemaal geen kerncentrales heeft en een overvloed aan windparken, gaat men de steenkoolcentrales wel laten uitdoven, maar pas tegen 2030. M.a.w. men werkt in die landen niet met de hier gebruikelijke steekvlampolitiek, waarbij het eerst moet mislopen vóór men ingrijpt. Door de Amerikaanse schaliegasontwikkeling en het feit dat daardoor Amerikaanse steenkool een stuk goedkoper is geworden, kunnen steenkoolcentrales ook hier nog steeds winst maken en gascentrales niet. Bij onze buren heeft men daar handig gebruik van gemaakt. Bij ons, waar een schertsfiguur als ‘Charly’ Calvo nog steeds serieus wordt genomen, niet.
Kortom, wie hier in een landelijke gemeente woont waar geen zware industrie is, zoals ondergetekende bv in Kasterlee, kan beter zorgen een plan B te hebben om zich bij een eventuele strenge winter te voorzien van extra middelen om zich te verwarmen en te voeden. Bv met een open haard en/of houtkachel, een gasvuurtje met gasfles, wat meer wecken* dan invriezen e.d. Op naar het verleden, leven zoals honderd jaar geleden. We zullen ons dan helemaal kunnen inleven in ‘den Grooten Oorlog'. The Great War revisited!
* Wecken is iets dat ik al járen doe, eerst met gas, tegenwoordig met een moderne elektrische weckketel in inox of email, die gewoon in de keuken kan geplaatst worden. Wat geweckt is, bewaart zonder stroom te verbruiken en bepaalde soorten geweckte groenten – zoals bv boontjes en tomaten – zijn veel lekkerder dan wanneer men ze invriest.
‘In de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw was de beveiliging van de kerncentrales van Doel zo lek als een zeef’. Dat verklaarde Anja Hermans, de beruchte en enkele keren veroordeelde en opgesloten terroriste van het ALF (Animal Liberation Front) aan De Morgen. Ze vertelde erbij dat ze er toen een twaalftal keren zonder veel problemen was binnengeraakt. Die beveiliging zal sindsdien wel verbeterd zijn en zal nu zeker nog worden opgedreven. Toch blijft het een rare zaak dat twee weken na de vermoedelijke sabotage van Doel 4 nog steeds geen enkel spoor is gevonden of tenminste bekend gemaakt is. En dat in een omgeving die stikt van de beveiligingsapparatuur.
Zopas is er nog een tweede probleem bijgekomen. Reeds in maart van dit jaar ontplofte er in Monceau-sur-Sambre, bij Charleroi, een dwarsregeltransformator die mede instond voor het verdelen van de ingevoerde stroom vanuit Frankrijk. Ondanks het feit dat dit gepaard ging met niet één maar twee zware ontploffingen, werd er toen weinig extra aandacht aan besteed en is men dit pas vijf maand later gaan onderzoeken, na het incident met Doel 4. Evenals de reactor Doel 4 zal ook deze transformator minstens tot het einde van dit jaar stilliggen. Dit geldt waarschijnlijk ook voor de reactoren Tihange 2 en Doel 3, waarvan men niet eens weet of ze ooit nog zullen worden opgestart.
Men gaat nu alle incidenten van het laatste jaar in kerncentrales bekijken om te zien of er geen aanknopingspunten zijn met e.o.a. antinucleaire milieumaffia die zo stilaan gevaarlijker dreigt te worden dan de kernenergie zelf. De jongens en meisjes die zich daarmee bezig houden mogen dan al denken het goed te menen met hun verdediging van moeder aarde, blijkbaar beseffen ze niet wat de gevolgen van hun acties kunnen zijn en dat die van een andere grootte zijn dan bv het ludiek vernielen van een genetisch gemanipuleerd aardappelveld. Mocht dat laatste wél het geval zijn, dan hebben we inderdaad een probleem en krijgen we te maken met een soort terrorisme waarvan men zich kan afvragen waar dat gaat eindigen. Denk maar aan Pim Fortuyn die in 2002 vermoord werd door Volkert van der Graaf, ook al een milieuactivist. De man werd zowel door justitie als door de media gespaard, kreeg een eerder lichte straf en loopt nu alweer vrij rond…
Vóór de ‘moeder aller verkiezingen’ was het de droom van De Wever om eerst de gewestregeringen te vormen en daarna die regeringen samen aan tafel te brengen voor het tot stand brengen van een federale club. Confederalisme heette dat toen. Die verkiezingen verliepen echter niet zoals Bart gehoopt had: wel een riante overwinning, maar net niet genoeg om incontournable te worden. Daardoor ontstond een tweede optie: een centrumrechtse regering. Vooral het feit dat PS en cdH zelf de vlucht vooruit hadden genomen door meteen een akkoord te sluiten voor regionale regeringen in Wallonië en Brussel, stelde de andere partijen voor een voldongen feit. Het enige alternatief, opnieuw een tripartite, leek ook daardoor helemaal niet meer verteerbaar.
Ondertussen zijn alle gewestregeringen geïnstalleerd en komen we tot de eerder verrassende vaststelling dat de Vlaamse onderhandelaars aan de vorming van de nieuwe federale regering dezelfde zijn als die de huidige Vlaamse regering uitmaken. M.a.w. dat de Vlaamse deelregering, weliswaar via een omweg, bezig is de Belgische federale regering te vormen. Het grote verschil met De Wevers droom is dat aan de overzijde van de tafel nu geen Waalse deelregering zit, maar alleen het MR. PS en cdH die tijdens het bewind van Di Rupo steeds maar herhaalden dat de N-VA zichzelf had uitgesloten en aan de zijlijn was blijven staan, doen nu exact hetzelfde. Vooral cdH krijgt daarvoor vanuit het Waalse middenveld heel wat kritiek* en dat komt MR goed uit. Toch blijft het voor de Waalse liberalen een kamikazeopdracht doordat ze met amper 20% van de Waalse stemmen wel alle Walen zullen moeten vertegenwoordigen. De partij had geen andere keuze. Het alternatief was misschien vijf jaar in de oppositie op alle niveaus en dat is, politiek gesproken, in België een eeuwigheid.
Daarmee krijgen we wel een onuitgegeven situatie in de Belgische politiek: een Vlaams-nationalistische partij die mee België moet redden, een zware ondervertegenwoordiging van de francofonen en voor het eerst sinds 25 jaar een totale afwezigheid van de socialisten. Met in het achterhoofd wat die nieuwe federale regering allemaal zal moeten verwezenlijken (o.a. meer dan 17 miljard euro extra vinden, geen belastingen verhogen, de loonkosten terugdringen en voor meer banen zorgen), is het zeer de vraag of dat ooit zal lukken. Het wordt meteen een bergrit. Zelfs geen proloog.
* Le Soir kon vorige week een brief onderscheppen van een groep Waalse economen en bedrijfsleiders die het cdH-voorzitter Benoît Lutgen erg kwalijk nemen dat hij niet eens heeft willen overwegen om in een centrumrechtse regering te stappen. Eén van hen, Ètienne de Callataÿ (Bank Degroof), zou door het MR zijn aangezocht om federaal minister te worden, ondanks zijn cdH achtergrond. Zelfs Lutgen’s eigen broer, Jean-Pierre, zakenman en eigenaar van Ice-watch, heeft de beslissing van zijn broer ‘dom’ genoemd.
Voor de mogelijke eindronde van de nieuwe regeringsvorming wordt het week 1. Eens zien hoeveel weken/maanden het deze keer gaan worden. Feit is dat het probleem van de energiebevoorrading, waar nu plots zowat iedereen van wakker ligt, een extra domper gezet heeft op de verwachtingen van de ‘Zweedse coalitie’. Kernenergie blijkt ook niet dé oplossing te zijn, maar ze zomaar afschrijven – zoals groene Calvo dat stelt - is dat evenmin. De grote schuldige in het debat blijft Verhofstadt en zijn paarse kliek, die indertijd wel de kernuitstap beslist hebben, maar er feitelijk evenmin een degelijk alternatief voor hadden voorzien. Typisch Belgisch in de stijl van ‘Aziel Zarbon’ die nóg straffer was dan Dehaene met zijn ‘ik los de problemen op als ze zich stellen’. Bij Achiel Van Acker was het: ‘j’agis et puis je réfléchis’ of iets in dien aard (zijn Frans was ook niet dat).
Raar in de hele zaak is, dat men weinig of niets meer hoort van het Nederlandse voorstel om enkele hoogspanningslijnen vanuit hun aan de grens gelegen centrales naar België door te trekken, wat goedkoper zou uitkomen dan hier nieuwe centrales te bouwen. Door met de Nederlanders daarover te gaan onderhandelen, zou men hen ook garanties kunnen vragen voor de winterbevoorrading. Maar blijkbaar is dat allemaal te simpel en rekent dit land nog steeds in de eerste plaats op la douce France, waar veel meer dan bij ons elektrisch verwarmd wordt en waar men daarom in een noodsituatie zelf de stroom meer nodig zal hebben. Wij hebben ooit al stroom moeten uitvoeren naar Frankrijk, maar nog nooit naar Nederland. Als men met Nederland in zee wil, zal het wel snel moeten gebeuren, want de winter kan over twee/drie maand voor de deur staan.
* ‘De eerste werkweek’. De ‘t’ achteraan is het lidwoord, dat in de Scandinavische talen achter het zelfstandig naamwoord wordt gehangen (een bekend voorbeeld: ‘Svenska Dagbladet’/’Het Zweedse Dagblad’). Dat fenomeen met het lidwoord achteraan het zelfstandig naamwoord komt men ook tegen in het Roemeens en het Baskisch, toch totaal verschillende talen..
