Als ik ooit eens in het Museum voor Schone Kunsten in Brussel geraak, wil ik zeker dit schilderijtje aandoen. Hooguit een A4-tje groot en het dateert van begin 16de eeuw. Wie de schilder is, is tot vandaag niet gekend. Nog minder wie het meisje was die er op staat afgebeeld. Zoals eerder gezegd lieten mensen, voor wie het geld had, een portret maken op vroege leeftijd van hun kinderen vanwege de kindersterfte. Soms werd het zelfs postuum gemaakt, zodat de bedroefde ouders nog een beeld hadden van hun vroeg gestorven kind. Vermoedelijk is het kinderprortret met deze optiek gemaakt en wou men de vroege dood van het afgebeeld kind weergeven door een dode vogel die ze in de handen heeft. Maar wat me vooral aanspreekt bij dit portret is die blik van het meisje. Die starende blik in de verte van iemand die een trauma beleeft als kind: het besef dat het leven eindig is door de dood van haar vogeltje. Iedereen kan zich zo een moment in zijn jeugd herinneren. Het zijn momenten die in je ziel gegrift staan en die je een leven meedraagt. Niet plezant, maar wel nodig. Want het is net door die ervaringen dat je je voorbereidt op de hardheid van het leven. Misschien is dit iets wat de jeugd vandaag ontbeert. Ze werden in luxe opgevoed, van alle gevaren gevrijwaard, werden naar school gevoerd, kregen hun eigen kamer met pc en muziek, en constant was er een controle van ouders dat er toch maar niets misgaat met die kindjes. En toch, vroeg of laat als ze ouder worden, zullen ze tegenslagen kennen. En die zullen des te harder aankomen. Vandaar de veelvuldige depressies. Je kan het ze niet verwijten, want het is onze generatie die ze opvoedde. Ik bekeek het schilderijtje misschien wel honderd keer en telkens weer is er die blik. Het besef dat er naast licht ook duisternis is. Een duisternis die nodig is, want net door die duisternis, zie je het licht schijnen. Is het niet op momenten van tegenslag dat koppels net naar mekaar toegroeien en liefde ontstaat? Is het niet om momenten dat het minder gaat, dat mensen net elkaar terug vinden? Ik moet denken aan Og Mandino: 'Ik zal het licht liefhebben, omdat ze me de weg laat zien. Maar is zal de duisternis verdragen, omdat ze me de sterren laat zien'.
|