Een grappig genretafereeltje van de Nederlander Godfried Schalcken (1643-1706), zoals er honderden zijn gemaakt in die periode. Dit tafereeltje spot met toenmalige volksgeloof: de pissekijkers. Mensen lieten zich soms overhalen door charlatans die beweerden dat ze in de urine van de vrouw konden zien of ze al dan niet zwanger waren. Dokter Predictor dus...
Je ziet meteen dat de man met de kolf in de hand er niet meteen uitziet als dokter. De voorgeschreven kledij voor een dokter was toen zwart. Met de komst van de hygiëne zal dit veranderen naar wit. Trouwens, ooit eens aan gedacht waarom een dokter een witte stofjas draagt in zijn kabinet? In een dokterskabinet is het proper en het is niet dat hij erg vuil werk verricht, niet? De reden is psychologisch. Onwillekeurig gaan we er van uit door de witte stofjas dat het een man met kennis is die je gezond kan maken...
Doch dit terzijde. De man links is niet gelukkig met het resultaat van de charlatan. Is hij de minnaar?De vader? Hij kijkt haar boos aan. Blijkbaar heeft het meisje prijs 'geschoten'. Ze weent. Dat ze prijs heeft, zie je als je inzoomt op de kolf: er is zelfs een foetusje geschilderd in de urine! De jongen rechts heeft er plezier in. Hij weet duidelijk wat het meisje heeft uitgespookt. Let maar op zijn handgebaar!
Schalcken schilderde meer dan dit soort tafereeltjes. Hij had de stiel geleerd bij Gerrit Dou (die je enkele artikels terug vindt met de 'slapende hond'. Schalcken was vooral gekend om zijn portretten bij kaarslicht. Als geen ander kon hij de gloed van het licht weergeven. Ook maakte hij portretten van Koning Willem III van Oranje en van Peter I van Rusland
Zijn zelfportret vind je HIER.
|