Een gruwelijk mooi schilderij van Rubens dat in het Prado museum in Madrid hangt.
Het mythologisch verhaal stamt van de Oude Grieken, waar hij Kronos (tijd) heette. Hij was de zoon van de god Ouranos (hemel) en Gaia (modergodin aarde). Ouranos wierp telkens zijn kinderen terug naar beneden op aarde, omdat hij jaloers was op hen. Gaia spoorde haar zoon Kronos aan om hem te doden. Kronos hakte Ouranos in stukken met een sikkel en wierp de testikels in zee. (hieruit zou later Venus ontstaan). Ouranis had Kronos echter verwittigd dat later zijn zonen ook zijn macht zouden willen overnemen. Toen Kronos huwde met zijn zus Rheia, at Kronos de kinderen op uit schrikt dat ze de macht zouden overnemen. Uiteindelijk, toen Rheia op een keer terug zwanger was, verborg ze zich om te bevallen en dit zou Zeus worden. Tot daar het verhaal, want het gaat natuurlijk verder.
Symbolisch gaat het verhaal erover dat je met ouder worden (tijd=Kronos) wordt opgevolgd door een nieuwe generatie.
Wat Rubens dus schilderde was één van die scènes dat Kronos een kind verslond. In zijn andere hand heeft hij een zeis. Er hangt een dreigende nachtelijke lucht met aan de hemel drie sterren. De grote ster is Saturnus (of de Griekse Kronos). De twee kleine sterren daarbij ontleende Rubens aan de bevindingen van Gallileo uit die tijd. Die had vastgesteld dat bij Saturnus twee sterren schenen. Later, met betere telescopen, bleken dat de gekende ringen rond Saturnus.
Saturnus was het equivalent voor de vroegere Kronos. In Rome werd die op 17 december gevierd met de Saturnaliën. Het was een vrije dag die begon met baden, daarna offers in de tempel en nadien waren uitgebreide banketten en vrijpartijen. Eigenlijk vierde men het einde van een landbouwjaar (Saturnus was god van de landbouw). Blijkbaar waren de feestelijkheden dermate groots dat de term 'saturnaliën' vandaag nog het synoniem zijn voor een orgie.
|