Deze keer geen schilderkunst, maar fotografie van de Praagse kunstenaar Jan Saudek. Saudek groeide op in het toen communistische Praag in de jaren '50. Hij moest zijn kunst in een verborgen keldertje maken vanwege censuur. Veel van zijn werken keurde hij in en als thema's komen vaak religie, contrast man-vrouw en erotiek aan bod. Zijn modellen voldoen ook niet aan de 'ideale' vormen. Vanaf de jaren '70 krijgt Saudek grote bekendheid in het Westen en onder die druk wordt Saudek toegestaan om zijn kunst te maken, hoewel geregeld werden worden inbeslaggenomen. Mettertijd zal Tsjechië zich losmaken van het communisme en zou Saudek dus vrij kunnen werken. Intussen is echter het Westen veel conservatiever geworden. Zijn kunst wordt in bepaalde landen gecatalogeerd onder pornografie of worden sommige werken gecensureerd.
Dit werk heet 'Pieta'. Pieta is de bewening van Christus. Vaak wordt het weergegeven als de H. Maria die het dode lichaam van Jezus op schoot heeft. Hier is het anders weergegeven. We zien een vrouw liggend op de vloer, waarbij een man bij haar knielt en voorover buigt. Hij beweent dus de vrouw. Op de vensterbank zit een jongetje dat ons recht in de ogen kijkt. Saudek gebruikt vaak kale kamers met afgebladderde verf. Dat soort intrieurs kende hij maar al te goed. Het symboliseerde de betonnen woonblokken in het Oostblok: grauw, leeg, armoedig. Ook de open venster is een terugkerend thema bij Saudek. Het symboliseert de drang naar zuurstof, het verstikkend communisme. De venster geeft uit op een kale muur, een teken van een uitzichtloze toekomst. En dan de vrouw: is ze dood? Slaapt ze? Als je naar de voeten kijkt zie je dat ze gespannen is. De man beweent haar omdat de vrouw geen zin heeft in seksualiteit. Dit is het contrast man-vrouw die Saudek wou weergeven. Het kind symboliseert de onschuld. Hij zit dichtbij het venster, de droomwereld met zuurstof. Maar zijn blik is zo veelzeggend: En hoe zit het met jou..? Er is dus veel meer dan het naakte in de kunst van Saudek. Spijtig dat veel hypocriete geesten enkel naar het naakte zien. Dus wie is eigenlijk de pervert?...
|