Jan Lievens was een Nederlandse schilder die een tijd nauw samenwerkte met Rembrandt. Aan de stijl van het schilderij is het duidelijk merkbaar. Dit schilderij gaat over een ietwat vergeten persoon in de katholieke kerk: Job. Het boek Job behoort tot de Hebreeuwse bijbel en is genoemd naar dit personage. Tot ver in de middeleeuwen was hij een heilige, die werd aanroepen voor besmettelijke ziektes. Zijn weergave is een oude man, halfnaakt vol zweren, zitten op een mesthoop.
Iets over het boek Job, dat eigenlijk bij de joden behoort tot de wijsheidsliteratuur. Job was een heel rijk, vroom en gelukkig man. Tot het moment dat God en Satan afspraken om een test te doen: hoe lang zou Job volharden in zijn geloof mocht hij continu tegenslagen hebben? En zo geschiedde dus.. hij verloor al zijn kinderen, zijn bezittingen, zijn vrienden, werd continu gepest door zijn vrouw,... In die toestand ontstaat een bezinning en een dialoog met God. Op het schilderij zie je dus Satan die hem tergt en zijn vrouw die hem verwijten naar het hoofd slingert omdat hij standvastig en rechtvaardig blijft.
Maar in de loop der tijden is iets gebeurd: Bij deel 3 van het boek Job bij de joden, staat Job recht en vermaant hij zijn vrienden, wijst op hun ongeloof, hun onmenselijkheid,... En dat doet hij ook tegenover God. En daaruit ontstaat de zinnen vol wijsheid en rede. In de Griekse vertaling echter is dit deel veranderd in die zin dat Job geduld oefent en vasthoudt aan zijn geloof in God. Het is dus deze versie die de Kerk overnam, waardoor hij een heilige kon worden (mensen die in opstand komen tegen God was uitgesloten).
Zijn ster bleef schitteren tot in de middeleeuwen, tot hij geleidelijk aan werd verdrongen door St Rochus, die stelsematig meer aanbeden werd tegen de pest. En zo verdween Job van het toneel. Althans, we hebben nog de uitspraak 'zo arm als Job' en een gemeente die hem ooit aanbad: Sint Job in 't goor.
In 2007 zette de componist Zbigniew Preisner een tekstfragment uit het boek Job op muziek in zijn cd 'Silence, Night and dreams'. De tekst is: Job 28, 12-14...20-22
Maar de wijsheid, waar kan zij gevonden worden en waarin verschilt ze van intelligentie? De mens kent haar waarde niet Ze wordt niet op aarde aangetroffen De afgrond zegt: ze is niet in mij en de zee zegt: ze is niet bij mij
De wijsheid, waar komt ze vandaan? En waar is de plaats van het verstand? Zij is verholen voor de ogen van de levenden en voor het gevolgelte des hemels is zij verborgen Het verderf en de dood zegt: Haar gerucht hebben wij gehoord En ik zeg: Maar ze is niet in mij Ze is niet bij mij
En DIT is de muziek (in het Latijn gezongen)...
|