Om de dubbele bodembetekenis in dit schilderij te duiden, vraagt het enige uitleg. Wat opvalt bij het bekijken, is dat de ploegende boer op de voorgrond staat en pas later merk je de spartelende benen van Icarus in het water. Hij had dus een bijbedoeling met het werk.
Vooreerst het verhaal van Icarus uit de mythologie: In Metamorfosen van Ovidius vertelt hij het verhaal van Icarus, zoon van Daedalus, die wil zijn als goden. Hij wil vliegen tot de wolken en uitstijgen tot de Goden. Zijn veren met was bestreken smelten, en hij valt terug op de aarde. De moraal was dus hoogmoed die bestraft werd. Uit dit verhaal schildert Bruegel de passage:

Iemand die met zijn bevende hengel aan het vissen was, zag hen;
ook een herder die op zijn stok leunde, en een boer met zijn ploeg;
ze waren verbaasd en dachten dat het wel goden moesten zijn die het luchtruim doorkruisten.

We zien de visser vissen, de herder kijkt naar omhoog en de boer ploegt. Ook in het verhaal staat dat de neef van Daedalus veel slimmer was. Uit jaloesie had hij hem van de tempel geduwd, maar Athena veranderde hem tijdig in een patrijs. Die patrijs is tussen de visser en Icarus geschilderd.
Wat was er gebeurd toen het schilderij werd gemaakt? We schrijven het jaar 1563. 

Perrenot de Granvelle was vertrouwensman, raadgever en hoofd van de Inquisitie van de Spaanse vorst Filips II. Tegen zijn beleid kwam zoveel kritiek bij zoverre dat Prins Willem van Oranje met hem niks wou te maken hebben. Hij schreef de graven Egmont en Hoorn om Filips II ertoe aan te zetten om hem opzij te zetten. Filips wou dit aanvankelijk niet maar de gemoederen laaiden in de Nederlanden zo hard op, dat hij toch zijn ontslag kreeg. Vreugde alom in de Nederlanden!
En het is precies dit wat Bruegel onderhuids schildert: De boer is niet als een boer gekleed, maar als een rijk man. En dan nog in oranje! Willem van Oranje dus. Het mes en de geldbeugel op de rots illustreren macht en rijkdom. Zijn twee kompanen Egmont en Hoorn zijn de herder en de visser. Zij doen alsof hun neus bloedt bij de 'val' van Icarus, ofte: Granvelle.
Het karveel in het water is voorzien van kanonnen, wat verwijst naar de Spaanse bezetting.
En zoals in het verhaal van Ovidius, dat de patrijs lacht met Daedalus bij het graf van Icarus, zo zit hij nu spottend te lachen met de val.