Bij dit werk van Metsu tast men wat in het duister van wat de schilder wou aangeven met het werk.
Hoewel de titel 'lezende vrouw' is, is de vrouw niet aan het lezen. Ze mijmert naar buiten.
Het lange tafelkleed zou een verwijzing moeten zijn naar een dubbele bodem betekenis. En inderdaad, de vrouw heeft geen kleding aan die toen in Nederland gebruikelijk was. Zeker het hoedje met pluim is ongewoon. Het doet eerder Italiaans aan.

Achter haar staat een boek open en voor haar ligt eveneens een boek. We kunnen niet uitmaken wat ze leest, noch wat op het boek achter haar geschreven staat. In het traliewerk van het venster zitten twee brieven, waarvan één de signatuur van de schilder heeft. Links van de bovenste brief zien we twee stengels die heel ongewoon door het vensterluik groeien.
De vrouw is duidelijk geen dame. Ze geeft geen juwelen aan en als je haar handen bekijkt zijn het handen van een werkvrouw. Ook de overgang van getinte huid naar blanke huid geeft aan dat het een werkvrouw is. Dit roept de vraag op: Kan ze wel lezen?
Misschien beeldt het werk een allegorie uit, zoals bvb. ijdelheid of hoogmoed of dergelijke. Geen beschrijving in het boek 'Iconologia' van Cesare Ripa voldoet hieraan. Het blijft dus tasten in het duister omtrent de betekenis, maar vast staat dat het geen portret is.

Een interpretatie van het werk is dus heel gewaagd. Persoonlijk zou ik het houden op het volgende: gezien de stengels aan het luik naar binnen groeien, zou het er op wijzen dat de vrouw er al een tijdje zit. Misschien is het een humoristische wenk van een vrouw die boven haar stand leeft. Een werkvrouw die wil leren lezen en waarbij het niet lukt. En misschien daardoor dat ze niet leest maar mijmert en dat een boek voor haar louter decoratie is, zoals het staande boek achter haar. Althans zo interpreteer ik het...

Het schilderij maakt deel uit van de 'Leiden Collectie', een verzameling van 250 schilderijen die toebehoren aan de Amerikaanse zakenman Thomas S. Kaplan. Hij stelt zijn collectie ter beschikking van musea zodat iedereen er van kan genieten. Ook staat de hele collectie online (zie de link naar de collectie hiernaast in de linkerkolom). De collectie omvat vooral 17de eeuwse fijnschilders uit de streek van Leiden.