Alfred L. Yarbus was een Russisch psycholoog die onderzoek deed in de jaren '50-'60 naar oogbewegingen. Waar kijken we precies naar als we een gezicht zien? Of wanneer we een schilderij zien? Neem bvb. 'de boerenbruiloft' van Bruegel: worden onze ogen niet meteen getrokken naar de dragers op de voorgrond en het mannetje linksonder? De vraag is dus: leidt de schilder ons oog door zijn afbeelding? Is de schilder in staat om ons dingen te tonen waar iedereen moet naar zien en dingen te laten zien voor een beperkt publiek?

In zijn onderzoek naar oogbeweging gebruikte hij dit schilderij van Repin. Hij legde diverse vragen voor aan de kijker en registreerde de oogbewegingen. Zo bleek het oog, zonder dat men een vraag stelde, veelal te kijken naar de blik van de man, de vrouw aan de deur en die aan de zetel. We zoeken herkenningspunten in hun gezicht.
Op de vraag naar de leeftijd van personen ging het oog alle personen af. Vroeg men naar de materiële toestand van het gezicht, ging het oog naar decoratie, zoals de foto's en prenten aan de muur.

Het moge dus blijken dat 'de kunst van het kijken' vooral schuilt in het stellen van vragen aan jezelf tijdens het kijken. En dit is een essentie die we stilaan verleren doordat onze beeldcultuur steeds snelelr gaat. We zijn verleerd om tijd te nemen en nog meer om vragen te stellen.
Dit is bijvoorbeeld de kracht van de werken van Henri De Braekeleer. Bij 'De man in de stoel' oogt de scène heel statisch, maar eens je vragen stelt zoals wie is die man, wat doet hij daar, waaraan denkt hij, waar is hij... Pas danontvouwt zich het interessante in het werk.

Dit heb je ook bij de schilder Repin. Het schilderij uit 1884 hierbij is de terugkeer van een revolutionair uit ballingschap. Het jaar daarvoor was amnestie verleend aan revolutionairen die verantwoordelijk werden geacht op de moord op tsaar Alexander II en het schilderij was heel gekend in die tijd. Repin schildert hier hoe de onverwachte terugkeer wordt ervaren door diverse personen. Daarom was het voor Yarbus een ideaal werkstuk voor zijn onderzoek.