Een sterk staaltje van Durer uit 1502. In deze natuurstudie in aquarel schildert hij een haas quasi fotografisch. Hoeveel haartjes zouden er op een vacht van een haas staan? Miljoenen allicht. Heeft Durer die geschilderd? Natuurlijk niet. Dat doen onze hersenen. Ernst Gombrich noemde dit het 'etc-principe': bij het zien van de tekening, herkennen we de haas en maken onze hersenen de link met zijn uiterlijk, waaronder de vacht. Durer schilderde er hooguit enkele honderden, de rest werd aangevuld door onze hersenen. Het zou ook heel vermoeiend en tijdrovend zijn voor onze hersenen, moesten we alle haartjes moeten bekijken en dan tot de slotsom komen dat het een haas is. Deze werking van de hersenen heeft dus zijn voordelen, maar ook zijn nadelen. Soms zien we dingen anders zoals op deze foto een duikboot of een haai in de wolken. Parodeila noemt zoiets. Of bvb. de spiraal van Fraser, die uiteindelijk niet een spiraal is maar verschillende cirkels. Onze hersenen maken er een spiraal van. En zo komen we uiteraard bij de kunst van Maurits Cornelis Escher, waarom onmogelijke situaties door gezichtsbedrog mogelijk worden, zoals deze 'Relativiteit' uit 1953.
|