Leonardo da Vinci is niet de enige die een Vitruviusman tekende. Maar het is vandaag wel de bekendste. Wie is nu 'Vitruvius'? Ten tijde van da Vinci, in de renaissance, wilde men terugkeren naar oude culturen, zoals de oude Romeinse cultuur en nog meer de Griekse Oudheid. Vitruvius was een architect in het Oude Rome die een tiendelig boek schreef 'De Architectura' waarin hij zijn bevindingen rond bouwkunst uiteenzette. Hij legde er onder andere in uit dat het lichaam precies in een omgeschreven cirkel of vierkant met de navel als middelpunt past, respectievelijk Homo ad circulum(mens in cirkel) en Homo ad quadratum (mens in vierkant). Hij maakte hierbij evenwel geen onderscheid tussen man en vrouw. De bijhorende tekst die da Vinci schreef vind je HIER
Maar in essentie ging het om de gulden snede of de divina proportione (goddelijke verhouding), een werk dat Lucia Pacioli publiceerde in 1509 over de bevindingen die verwezen naar de Griek Euclides. Het gaat erom dat in de natuur een constante verhouding is terug te vinden in bloemen, planten, de mens, het heelal... Die verhouding (die ook bekomen werd in de wiskunde door de Fibonnacci getallen) bedraagt ongeveer 1,68... Om het begrip enigszins te begrijpen, bekijk je best DIT clipje. (of dit)
Veel kunstenaars in de Renaissance gebruikten dus deze verhoudingen in hun werken. Zo had men bijvoorbeeld zelfs een guldensnedepasser. Men ervaarde deze verhouding als schoonheid en als teken van ideale proportie. HIER zie je bvb. de lijnen bij 'de annunciatie van da vinci', of hier bij de Madonna van Fouquet.
Renaissance was een terugkeer naar de natuur en vandaar ook dat deze ook wou benaderen door die verhouding Phi. Ook bij ons komt die verhouding voor: verhouding vingertoppen-schouder ligt ongeveer in de elleboog. Van hoofd tot teen ligt ongeveer in de heup. Naarmate we afwijken van die verhouding, spreken we van iemand met lange benen, korte armen... De verhouding voelt dus natuurgetrouw aan, maar is op zich geen voorwaarde tot schoonheid. Dat hebben later vele andere schilders bewezen die van de verhouding afweken.
|