Ik vroeg me af in hoeverre ChatGTP in staat was om een schilderij iconografisch te onderzoeken of interpretaties te maken. Ik stelde dus aan ChatGTP enkele vragen in verband met dit schiilderij. De antwoorden vind je in de pdf in bijlage. Ik deed het nog met andere schilderijen en ik kreeg gelijkaardige antwoorden. Uit de ervaring merk ik dat chatGTP geen verbanden kan leggen tussen symbolen en hieruit conclusies trekken. Nog minder kan hij enige interpretatie van het werk maken. Als je zelf een interpretatie aangeeft, geeft het aan dat dit niet bewezen is dat de schilder dit zo bedoelde. Tuurlijk niet, het is de tijdsgeest die deze interpretatie bevestigt en dat kan chatgtp niet inschatten.

Als tweede deed ik een test met ditzelfde schilderij op wikipedia. Je krijgt DEZE pagina. De informatie is accurater en meer uitgebreid, alhoewel ook hier een gevaar schuilt: Wikipedia kan door iedereen gevoed worden. Iedereen kan wijzigingen en toevoegingen doen. Die wordt nadien beoordeeld en al dan niet goedgekeurd. De vraag is dus: wie oordeelt of iets juist is of iets niet? Ik deed in het verleden van artikelen reeds diverse toevoegingen en werden veelal geweigerd, zelfs al waren ze wetenschappelijk onderbouwd. Opletten dus met wikipedia!

Hierbij de duiding rond het schilderij: Lange tijd werd gedacht dat dit schilderij van Rembrandt was en dat het model zijn moeder was. Het schilderij heette lange tijd 'Rembrandt's moeder'. Nadien bleek het schilderij van de fijnschilder Gerrit Dou te zijn en blijkt dat de vrouw nog op andere schilderijen voorkomt. Vermoedelijk is de vrouw dus een model dat de schilder gebruikte.
Lezen was in die tijd iets voor een beperkte klasse. Veel mensen waren ongeletterd. Het straalde dus zowel rijkdom als intelligentie uit. Dat zie je ook aan de vrouw waarvan de kraag rijkelijk met bont is afgezet en een muts in bont opheeft. Het moraliserende in het schilderij is het feit dat de vrouw de bijbel, meerbepaald het evangelie van lucas hoodstuk 19. Dat handelt over het feit dat iemand die echt goed wil doen, zijn rijkdom moet schenken aan de armen. Onwillekeurig kan je de link dus leggen: Lezen kan je intellectueel verrijken, maar dat wil niet zeggen je daar naar leeft. Zoiets ligt bij jezelf, niet door wat je leest.