Dit is een waanzinnig mooi schilderij! Letterlijk en figuurlijk. Zoom maar eens in op de ogen van de vrouw! Je ziet de waanzin in de ogen. En dan... ze heeft geen kind in de armen, maar een houtblok. Aangekleed met een rood kapje.
De interpretaties van het schilderij lopen uiteen. Het is geschilderd in 1871, toen Frankrijk in oorlog was met Pruisen. Sommigen zien er de waanzin van de oorlog in. Anderen zien er dan de benadering van de psychiatrie in. Zwakzinnigen werden niet meer gezien als door de duivel bezeten, maar als zieken. Twee versies die twijfelachtig zijn: Merle heeft nooit politieke thema's in zijn werken voorgesteld. En het idee van de zwakzinnige als zieke was al 50 jaar legio. Denken we maar aan Prof. Dr. Guislain die reeds in de jaren 1830 hier al onderzoek naar deed. Het zijn natuurlijk interpretaties. Hoe ik het zie...: Merle was een gekend schilder in de romantische, realistische stijl in het genre van William Bouguereau. Hij kreeg succes in Parijs met zijn werken, tot de Frans-Pruisissche oorlog uitbrak. Over de oorlogsperiode van Merle is weinig gekend, maar gezien veel schilderijen uit de streek van Etretat, moet hij uitgeweken zijn naar daar en misschien later tijdelijk naar Engeland. Na de oorlog zal hij zich terug in Parijs vestigen. Het is ook opmerkzaam dat zijn stijl dan verandert: zijn werken worden meer diepzinnig en minder romantisch. Ook religieuze thema's komen meer aan bod. Merle zal ook een ander leven gezien hebben: het armoedige platteland in plaats van het flamboyante Parijs. Hij zal ook kennis gemaakt hebben met de modernere stijlen en de onderliggende insinuerende kritische thema's van Manet en Courbet.
Ik zie een waanzinnige vrouw zitten bij een waterput. In haar armen een houtblok die er ervaart als haar kind. Rechts van haar heb je zicht op een bos. Dit zijn levende bomen, in haar armen heeft ze een dood stuk hout. De houtblok symboliseert dus een dood kind. Voor mij is het een variant op een pietà: Maria met in haar armen de dode gekruisigde zoon.
Nog terzijde: dit schilderij was de inspiratie voor David Lynch voor het personage van de 'log lady' in de serie Twin Peaks.
|