Wat doet een mens bij code oranje... een schilderijtje bekijken. Deze namiddag zat ik in te zoomen op dit schilderij en vroeg me eigenlijk af wat Rolin zou gedacht hebben als hij zijn bestelde schilderij onder ogen zag.
Maar vooreerst: wie was Rolin? Hij was de rechterhand van Jan zonder Vrees en later van Filips de Goede. Hij was de advocaat geweest voor Jan zonder Vrees in Parijs, toen die beschuldigd werd van de moord op de Franse kroonprins. Rolin was getuige toen Jan zonder Vrees daarna de kop ingeslagen werd op de brug in Montereau door de Fransen (de brug zie je tussen de pilaren op het schilderij -Rolin liet een kruis plaatsen op de brug). Rolin deed nadien alle onderhandelingen met het buitenland en binnenland. Hij was de bedenker van de intriges die Filips de Goede zou uitvoeren. Denk maar aan de perikelen met Jacoba van Beieren en de 'plotse' dood van Michelle van Valois, Filips de Goede zijn eerste vrouw, nadat haar broer Jan zonder Vrees had laten vermoorden. Rolin was zelf niet van adel, maar in alle onderhandelingen had hij de welstand van de Bourgondiërs voor ogen, maar ook zijn eigen rijkdom. Zijn kinderen liet hij uithuwelijken met edelen. Filips de Goede van zijn kant had liever personen van gewone komaf als vertrouwensman dan edelen. Denk maar aan Joos Vijdt, die gepromoveerd werd tot 'burgemeester' van Gent, nadat hij tolk had gespeeld in de kwestie met Jacoba.
En nu het schilderij: -Rolin is geschilderd met een koele, agressieve en arrogante blik. Hij toont niet de minste nederigheid aan de Maagd. Hij kijkt haar star in het gezicht! Zij daarentegen straalt nederigheid uit door de ogen neer te slaan, wat het effect van agressiviteit van Rolin versterkt. -De versieringen in de kantelen aan de pilaren: de verdrijving uit het Paradijs, de moord Kaïn en Abel, de dronkenschap van Noah. Allemaal taferelen die niet meteen verwijzen naar het hemelse. -De vogels in de tuin: pauwen, verwijst wel naar zijn rijkdom, maar staan tevens symbool voor ijdelheid. Twee eksters: eksters staan symbool voor de praatzucht, het verklikken. En dan had ik het nog niet over dat piepklein duiveltje achter Rolin die op de pilaar gekneld zit.
Dit alles moet Rolin toch ook opgemerkt hebben als hij het werk onder ogen zag. Vandaar: wat zou hij tegen Van Eyck gezegd hebben over het schilderij? Of was hij verblind door de schoonheid van Van Eyck's schilderkunst? Misschien, maar die details moet hij ook gezien hebben. Net zoals miljoenen vandaag gaan zien naar het Lam Gods en iedereen van het Lam spreekt, terwijl het een ram is. De ram van het Gulden Vlies.
|