We zien een vrouw op een stoel zitten, doende met een naaiwerk. Haar voeten staan op een stoofje. Bij haar staat een man die haar glimlachend geld aanbiedt. Hij probeert haar aandacht te krijgen met zijn hand op haar bovenarm.
Dit schilderijtje is een ietwat ander type genreschilderijtje dan we gewoon zijn. Veelal zijn de vrouwen wulps of meegaand in erotische voorstellen, maar hier zit ze onbewogen verder te naaien. Naaiwerk was een symbool voor huiselijkheid en deugdelijkheid. Het feit dat ze hier niet geldbelust is of schijnbaar niet op het voorstel wil ingaan, toont een andere kijk dan op de luchtige, erotische taferelen die we gewoon zijn. Komt het doordat de schilder een vrouw is?
Misschien, hoewel Judith Leyster evenzeer de andere scènes ook schilderde, zoals dit. In de jaren '90, met de opkomende emancipatie van de vrouw, legde men al vlug de link dat Judith Leyster een feministe avant la lettre was door deze uitbeelding. Dat is een visie die we hebben met het denken van nu. In die tijd was geld aanbieden aan een dame niet meteen om in bed te duikelen. De man kon evengoed goede bedoelingen hebben en zag hij de vrouw zitten als vrouw en toont hij een deel van de bruidsschat. Het stoofje aan haar voeten heeft hier ook niet meteen een erotische betekenis. Het kan eenvoudig betekenen dat ze beschikbaar was, dus ongehuwd was. Bij interpretaties van schilderijen moet je dus heel goed opletten. En hoe meer je weet over de tijdsgeest van toen, des te meer kan je je interpretatie afwegen. Dat maakt iconografie zo interessant. Het is meer dan het schilderij alleen...
|