Een vroeg werk van Caravaggio, waarmee hij wellicht wou opgemerkt worden in de beau-monde in Rome. Waar Caravaggio in uitblonk was het weergeven van emotie en in dit vroege werk toont hij voor het eerst zijn ware kunst. Net de emotie brengt leven in het tafereel dat als stilleven kan beschouwd worden. Verder gonst het van symboliek die men in die tijd meteen herkende. De jongen heeft een roze bloem achter de oren, symbool van romantische liefde, verliefdheid. Verder staat in de vaas jasmijn, teken van begeerte, verlangen. En vooraan op tafel ligt opzichtig tussen het fruit de knalrode kersen. Fruit met een erotische connotatie. De betekenis is simpel: wie zich waagt aan de ondeugd van onzedelijkheid, kan gestraft worden: syfilis. In Rome noemde ze toen 'de Franse ziekte' en in Frankrijk noemde ze de 'Napolitaanse ziekte'.
Dat de jongen in de vinger gebeten wordt, verwijst naar het gezegde toen. Iemand die syfilis had, was iemand met een 'gebeten vinger'. En precies de middelvinger, omdat dit de onreine vinger was. Deze vinger opsteken betekende in Italië iets als anale seks. Dat de middelvinger onrein was, komt uit de medische wereld. Van oudsher smeerde men zalf met een middelvinger aan, om de 'reine' en meer gebruikte wijsvinger proper te houden.
Waarom Caravaggio voor een hagedis koos en geen steek van een bij, wijst ook op het seksuele. Een hagedis heeft normaliter geen tanden. Hier wordt hij onverwachts gebeten, net zoals men syfilis onverwachts oploopt. De muil van de hagedis verwijst dan naar de vagina. Dit terwijl een bij steekt met een angel. Het is in die zin dus moraliserend, dat men moet opletten bij seksuele omgang. Niet dat Caravaggio zo moraliserend ingesteld was, maar hij moest een broodheer vinden. En in Rome waren dit nu eenmaal overwegend geestelijken. In kleine andere details probeerde Caravaggio aandacht te trekken van zijn kunde. Let bvb. op de vaas waar twee druppels van afparelen....
|