Hoofdstuk I Inleiding:
{1} Antwerpen Centraal Station: Inleiding.
CSA: Antwerpen, Centraal Station. Zicht Koningin Astridplein.
Na Engeland was het toen nog jonge België het tweede land waar een spoorlijn werd aangelegd. Leopold I huldigde op 5 mei 1835 de spoorlijn Brussel-Mechelen in, welke de eerste was op het vasteland. Een jaar later werd Antwerpen als 3de stad aangesloten op het net.
CSA: Stadsplan van Antwerpen, anno 1848. (Foto getrokken op tentoonstelling 450 jaar stadshuis.)
Het eerste station van Antwerpen was niet meer dan een houten barak, dat buiten de Spaanse vestigingsmuren van het stad was gebouwd. Waarschijnlijk gelegen in de buurt van het huidige pleintje aan de Breydelstraat. Het kopstation telde 4 sporen en had een draaischijf om locomotieven te draaien.
CSA: Een spoorlijn in het Centraal Station.
In 1843 werd Het kopstation, dat het station van Borgerhout werd genoemd, omgevormd tot een doorgaand station. Het werd immers verbonden met het nieuwe goederenstation “Gare Principale” in de dokken. In 1852 werd de spoorlijn naar Roosendaal in gebruik genomen.
CSA: Stoomlocomotief, perszaal Centraal Station.
In 1854 besloot het stadsbestuur dat Antwerpen een station van stand te bouwen. Het kreeg de naam Antwerpen-Oost. Dit was op het huidige Koningin Astridplein.
CSA: Antwerpen, Koningin Astridplein.
De materialen bestonden tevens uit hout en ijzer, daar ook hier de militaire eisen weer meespeelden in het ontwerp. Deze militaire doelstellingen blijken ook door het feit dat er één van de zeven sporen was gereserveerd voor het leger. Van de zes anderen waren er vijf voor de reizigersdienst en één naar de “Gare Principale”.
CSA: Stadsplan van Antwerpen, met de spoorlijnen aan de Entrepot. Anno 1848. (Foto getrokken op tentoonstelling 450 jaar stadshuis.)
In de jaren 1860-1870 werden de stadswallen afgebroken. Als gevolg hiervan werd in 1871 een ringspoorweg aangelegd die in 1873 werd geopend. Rond de eeuw wisseling werd het ringspoor verhoogd. Hierdoor werd Antwerpen centraal terug een kopstation.
CSA: Stootblokken met pneumatische rem aan spooreinde.
Na verscheidene jaren van discussie, welke enkel voor vertraging hebben gezorgd in het ontwerpproces van de nieuwe Ooststatie, besliste de staat om op 1 maart 1891 eenzijdig en zonder inspraak van het stadsbestuur en de publieke opinie om het definitieve plan voor de uitvoering van de verhoging van de spoorbedding en de bouw van een nieuwe station goed te keuren in het parlement.
CSA: Verhoogde spoorwegberm, Kievitplein.
De werken voor de ophoging van de spoorweg werden aangevat in 1895. Met de bouw van de overdekte spoorweghal of de “kathedraal van de spoorweg”, werd eveneens in 1895 van start gegaan, en op 15 juli 1898 werden de nieuwe installaties ingewijd. De bouw van het reizigersgebouw startte in 1900-01, ruwbouw voltooid in 1904, inwijding op 15 juli 1905.
CSA: Centraal Station, perronoverkapping.
In het midden van de twintigste eeuw verkeerde het gebouw in slechte staat. Een mogelijke afbraak werd echter afgewend toen het station omstreeks 1975 de status van beschermd monument kreeg, maar door de maand na maand erger wordende slechte staat van de overkapping, besloot de NMBS op 13 december 1985 dat Antwerpen-Centraal op 31 januari 1986 om veiligheidsredenen zou sluiten als geen besluit werd genomen over de restauratie van de perronoverkapping en gevels. Uiteindelijk werd op 20 december 1985 besloten dat de NMBS de nodige restauratiewerken zou uitvoeren. Die restauratie begon op 24 maart 1986
CSA: Centraal Station Antwerpen, Keyserlei.
In 2007 werd een tunnel met twee doorgaande sporen onder het station en een deel van de stad Antwerpen geopend. Nu behoord het station terug tot de wereldtop en viel al enkele malen in de prijzen.
CSA: Europees Award.
07-01-2016, 18:19 geschreven door Jef-A-Antwerpen
|