Door HILDE JANSSEN

BANGKOK - De straten van Thailand kleuren vandaag geel ter ere van de 80ste verjaardag van koning Bhumibol Adulyadej.
De bevolking wil hem nog lang niet kwijt. Hij is graadmeter van nationaal geluk, de enige stabiele factor in het politiek roerige Thailand.

Bhumibol was nog een student van net 18 toen hij in 1946 de troon overnam van zijn doodgeschoten broer. De mysterieuze moord tekent het begin van een roerig politiek tijdperk, waarin Bhumibol een bijna goddelijke status verwierf als monarch.

In de 61 jaar dat Bhumibol koning is, heeft hij achttien militaire staatsgrepen, vijftig regeringen en achttien nieuwe grondwetten overleefd. Als koning staat hij boven de partijen, maar soms kan hij het niet nalaten in te grijpen 'omwille van zijn volk'. Zijn onderdanen weten dat te waarderen.

Iedereen praat nog steeds vol lof over de subtiele wijze waarop de koning in 1992 een coupleider publiekelijk op het matje riep vanwege een bloedig neergeslagen studentenprotest. Voor de camera's liet hij de generaal naar zich toe kruipen.

September 2006 koos de koning de zijde van de militairen toen ze de omstreden premier Thaksin in een vreedzame staatsgreep aan de kant schoven. Coupleider Sonthi verdedigde de politieke ingreep door de net herkozen Thaksin behalve van corruptie en vriendjespolitiek ook van antimonarchistische sentimenten te beschuldigen. Sonthi onderstreepte zijn eigen loyaliteit aan het koningshuis door een van de koninklijke adviseurs tot premier te benoemen.

Premier Surayud heeft in de afgelopen veertien maanden het pad geëffend voor het herstel van de democratie. Vlak voor kerst mag Thailand weer naar de stembus om een parlement te kiezen. Het Thaise volk hoopt dat de koning hen op 23 december veilig door de verkiezingen zal loodsen. Thailand vreest de dag dat de toch al frêle en kwakkelende vorst het leven laat. Afgelopen oktober raakte het land in paniek toen Bhumibol werd opgenomen in het ziekenhuis. Dagelijks trokken duizenden in het geel - de kleur van maandag, de dag waarop de koning werd geboren - gehulde aanhangers naar de ziekenhuispoorten om te bidden. Toen hij na 25 dagen werd ontslagen, schoot de nationale geluksindex omhoog. De koning ontketende een nieuwe 'roze rage' door bij vertrek uit het hospitaal een zachtroze pak te dragen.

Thailand kan niet zonder de koning. Omgekeerd wil Bhumibol zijn volk evenmin in de steek laten. Zijn enige zoon en troonopvolger Maha Vajiralongkorn lijkt in niks op de zachtaardige, serieuze, hardwerkende Bhumibol, die ondanks zijn rijkdom relatief eenvoudig leeft.

De kroonprins (52) is voor de derde keer getrouwd, houdt van snelle auto's en doet zaken met de afgezette premier Thaksin. De oude koning kent zijn plichten. ,,Ik ga door tot de honderd,'' riep hij vorig jaar tijdens zijn diamanten jubileum.

 ©Thailand Gek Club