Ik ben Lia Govers
Ik ben een vrouw en woon in Turijn (Italie) en mijn beroep is kantoorbeambte m. talenkennis, free-lance vertaalster, nu niet langer werkend.
Ik ben geboren op 22/01/1952 en ben nu dus 72 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: wandelen, lezen, familie, vrienden, trips, films, sport .
Op mijn 20e jr voorgoed naar Italie vertrokken. In NL de Pedagogische Akademie gedaan en in Italie ook in Pedagogiek afgestudeerd. Heb deze studie nooit voor werk gebruikt. Voor 1999 ben ik 4 jr lang 'paranoid schizofreen' geweest.
levensproblemen Genezen van 'schizofrenie' is mogelijk!
31-03-2010
Aantekeningen bij Searles - 4
Dat wat Searles in hoofdstuk 13 van zijn genoemde boek als niet-verbale communicatie van een paar schizofrene patiënten beschrijft - onder projectie en introjectie lijkt duidelijk op een soort theaterspel van de patiënt.
Wat hij niet in woorden uit kan drukken, maakt hij in een soort privé-toneelspel voor de therapeut of anderen duidelijk. In nog vroegere stadia binnen of buiten eventuele therapie zal de boodschap nog cryptischer zijn, nog méér onontcijferbaar.
[En zoals al aan het begin van hoofdstuk 6 aangegeven antwoordt de schizofrene mens klaarblijkelijk gemakkelijker op de onbewuste processen van andere personen.]
In hoofdstuk 13 (de schizofrene communicatie) van Collected Papers on Schizophrenia van Searles bemerk ik in de aangehaalde belevenissen van zijn patiënten onder de themas projectie en introjectie dezelfde soort beschrijvingen die David Wallin in zijn boek Attachment in Psychotherapy aanhaalt over vele personen met betrekking tot hún vroege hechtingservaringen: het geheel ondergedompeld zijn in hun belevenissen zonder er afstand van te kunnen nemen. De mogelijkheid er over na te denken onstaat pas langzamerhand gedurende de therapie. Voor hoeveel andere ggz-problemen en ook buiten de GGZ zal dit wel niet gelden?
En te zeggen dat Searles en anderen dit alles al beschreven tijden vóórdat in John Bowlby de hechtingstheorie met zijn consequenties geheel duidelijk werd. Ook in Searles beschrijvingen vindt men in schizofrene mensen karakteristieken van de hechtingstheorie terug.
Nog een ander detail is dit: Searles haalt in verschillende delen van zijn boek aan dat hij met zijn 'schizofrene' patienten meermaals per week een ontmoetingsuur had.
In de begintijden van mijn therapie was de frequentie maar 1 uur per week en werd dit langzaamaan méér in de tijd verspreid door - als ik het mij goed herinner - eerst naar 1 uur per 2 weken over te stappen. Jarenlang, vanaf 2002, geloof ik, ontmoette ik mijn psychotherapeute maar 1 uur per maand en mijn psychiater ongeveer de tijd van 15-20 minuten per maand, samen met mijn man.
Bij het lezen van het boek van Harold Searles Collected papers on Schizophrenia word ik mij toch wel bewust van vele verschillen tussen Searles paziënten en wat ik hier zelf in Turijn heb beleefd met mijn psychotherapeute en psychiater:
Ik was in behandeling terwijl ik al weer met mijn man en zoon thuis woonde en dus ambulant was en dit na mijn moratorium van ca. 15 maanden.
Searles paziënten zijn bewoners binnen Chestnut Lodge, af en toe zelfs in therapie terwijl zij nog op de afgesloten afdeling zitten. Searles ging sommigen zelfs op hun eigen kamer therapie geven.
Vele van Searles paziënten waren er erger aan toe dan mij, minder sociaal functionerend, maar bijvoorbeeld ook minder persoonlijk geïntegreerd onder andere aspecten.
Zo herken ik mijzelf ook al niet in de beginpaginas van hoofdstuk 13 (de schizofrene communicatie) daar waar Searles over het verplaatsings-verschijnsel (spostamento) schrijft binnen hun taal.
In bepaalde dialogen, die Searles met zijn patiënten had vind ik heel wat intiemere dialogen terug, die ik naar eigen herinnering toch nooit heb gehad.
Ook had Searles wel gesprekken met de ouders, wat in mijn geval dus nooit is gebeurd. Al mijn directe familie zat in het buitenland en wat mijn man als informatie over mij kon geven betrof toch zeker niet mijn opvoedingssfeer.
Mijn dialogen met mijn psychotherapeute vonden gewoon in haar ziekenfondsstudiekamer plaats, waar zij achter haar schrijfbureau zat en ik tegenover haar.
[details voor sommigen: er stonden boekenplanken, planten en er hingen ook wat schilderijen aan de wand. Een beetje sfeer was er toch wel.]
In een amerikaans psychoanalytisch site, waar men Spotnitz' methode volgt, las ik zelfs over het gebruik van de divan: is dit wel toepasbaar voor deze problematiek?
De feedback die Searles over zijn pazienten had met andere therapeuten was iets wat tussen mijn psychotherapeute en haar baas, mijn psychiater, plaats vond. En dat niet alleen: wekelijks heeft er daar een feedbackochtend plaats tussen verschillende personen: psychiaters, therapeuten en psychiatrische verpleegkundigen.
Verder heb ik hier al elders geschreven dat ik toch ook het rapport met mijn psychiater therapeutisch heb gevonden.
En hier komt bij mij een twijfel op: diegenen die persoonlijk bij één particuliere psychotherapeut in therapie gaan, riskeren die ook niet meer? Voor het verschijnsel van de tegenoverdracht, maar ook voor suggesties is toch zeker het rapport met andere therapeuten of een psychiater noodzakelijk of aanbeveelbaar.
In vele afgelopen decennia heb ik 's ochtends wel eens het gevoel gehad niet goed of tenminste met veel moeite wakker te worden omdat ik nog behoefte had aan 'verder dromen', niet zozeer aan 'verder slapen'.
Ik ben er echt van overtuigd dat wij voor ons psychisch welzijn daar ook behoefte aan hebben. In dromen ook ons 'zijn' verwerken, bewerken of vorm geven.
Ik heb recent een mooie, korte definitie van de psychoanalyse gevonden in één van de boeken van Françoise Dolto - kinderpsychoanalyticus - en wel, naar het nederlands vertaald:
"De psychoanalyse ontdekt het niet-beleefde, het onkenbare niet. Zij vindt niets uit, maar maakt de inventaris op van de miskende belevenis." Uit haar boek 'Solitude' ('Solitudine felice').
Vanochtend weer op stap geweest, geheel aan de andere kant van de stad om daar deels wat formaliteiten te regelen. Bij de gelegenheid dus ook weer aardig wat gewandeld, om maar eens op het thema van mijn activiteiten te varieeren.
Maar ik heb tegelijkertijd ook een bezoekje gebracht aan een oude tante van mijn man.
Als herinnering aan deze tante schoot mij gisteravond nog te binnen dat zij jaren geleden in haar gezichtstrekken héél veel overeen had met mijn moeder. En bij elk bezoek aan haar - dit nog in de tijd vóór het overlijden van mijn moeder - deed zij mij ongewild een soort nostalgie naar mijn moeder opkomen.
Nu is die gelijkenis in de gezichtstrekken er niet meer.
Mijn radicale besluit, op mijn twintigste jaar, naar het buitenland te vertrekken 'omdat' in mijn gedachten 'toch niets mij aan Nederland bond' heeft mij/ons natuurlijk ook vele gelegenheden van het elkaar over en weer beleven ontnomen.
Ook al voelde ik toendertijd aan dat fysieke afstand tussen haar en mij voor mijn welzijn noodzakelijk was, zoals ik ook in mijn boek heb aangegeven.
Heb zonet met nog méér interesse het artikel van de psycholoog Joop Smoor met de titel 'Ten onder in het psychiatrisch bedrijf' (Mens en instelling) gelezen, dat ook in het nummer van maart 2010 van Deviant is gepubliceerd.
Het is de moeite van het lezen waard.
Buiten het feit om dat ik in de beschrijving van zijn psychologiestudie terug vind wat ik hier al elders in mijn archief schreef en wel dat vele psychologiestudies behaviouristisch gekleurd zijn of waren - en hierin hoorde ik er ook wel wat van van de kant van een zus die in Nederland toendertijd ook psychologie gestudeerd had - en psychologie vaak meer als instrument van massabeïnvloeding beschouwd werd (of elders nog wordt!). Iets wat typisch te wijten is aan de overheersende invloed van het land - Amerika - waarin de studie van de grond af kwam.
Wat mij bij het lezen te binnen schoot waren analogieën met wat Jan Foudraine in zijn boek 'Wie is van hout?' beschreef over het gedrag van het personeel dat hij in zijn sector te Chestnut Lodge aantrof of wat ook Franco Basaglia in Italië bevocht.
De bureaucratisering van de zorg!
Dat wat Joop Smoor hier een 'eigen dynamiek' van de zorgorganisatie noemt, heeft een lichte toon van Kafkiaanse beschrijvingen: de zorg begint een eigen leven te leiden en verliest zijn doel uit het oog.
Gisteren lag het tijdschrift Deviant nr. 64 van maart 2010 hier in mijn brievenbus, met daarin het artikel 'Narratief als houvast', waarin prof. Jim van Os geinterviewd wordt. Men haalt er ook in aan dat Jim van Os in de afgelopen maand september ook deel nam aan het Eerste Wereldcongres van INTERVOICE te Maastricht.
Ik herinner mij nog goed hoe Wilma Boevink het Congres prachtig opende met de song 'Something inside so strong' van een mij onbekende afrikaanse zanger. Het greep mij enorm aan als opening van het Congres en ik pinkte dan ook wat tranen weg: het was als een onuitgesproken direct contact met het lijden van zovelen, die als patiënt in contact komen met de Geestelijke Gezondheidszorg. Erg veelzeggend en zonder véél woorden van haar kant.
Dat het schrijven een hulp kan zijn om weer beter zicht, inzicht en greep op je leven te krijgen wordt de laatste decennia alom in de wereld bekend. Niet ten laatste nam een beginversie van mijn autobiografische verhaal ook in Italie deel aan een schrijfwedstrijd op nationaal niveau. Naar het horen van de organisatoren geloof ik dat er wel pogingen gedaan zullen worden om dit initiatief hier te herhalen. Er kwamen meer dan 550 bijdragen binnen.van verschillende aard en liefst 199 autobiografiëen.
De overige artikelen moet ik allemaal nog lezen, maar er staat ook een artikel van Jacqui Dillon ('Het verhaal van een doodgewoon meisje') in, waar ook Jim van Os kort wat over zegt. Voor wat betreft dissociatieverhalen wordt hierover ook veel geschreven in het door mij hier al aangehaalde boek 'De jongen die opgroeide als hond'.
Vandaag weer met vriend X en zijn 36-jarige vriend in de stad gegeten en veel bijgekletst.
Wat zitten er in dat restaurant ook altijd vele alleenstaande mannen te eten...
De ongewilde eenzaamheid is een naar iets, maar je kunt er ook niet voor iedereen zijn.
Voor vriend X, 36-jarige vriend Y en mijzelf zijn deze nu bijna wekelijkse ontmoetingen ook lekkere 'uitstapjes': ook momentjes van uitwisseling van allerlei informatie, over onze bezigheden en zelfs af en toe wat tederheidsmomenten: wij stellen het alle drie meestal op prijs.
En verder daarna opnieuw lang gewandeld: circa 3 uur lang.
Met heerlijk lenteweer, behoorlijk wat wind en de bergenketen rondom Turijn prachtig zichtbaar!
Een oppepper.
Ook een tweedehands boekje op de markt gevonden over Shiatsu, hopend dat het leerzaam zal zijn, misschien om óók op mijn man uit te voeren - vanwege zijn eeuwig terugkerende hoofdpijnen?
Mijn man heeft vaak de gewoonte om hardop te 'beschrijven' wat hij tijdens bepaalde momenten doet en dit was iets wat mij af en toe ergerde. Maar ja, ik beleef hem, maar niet altijd mijzelf.
En deze gewoonte om hardop te beschrijven wat ik doe of denk heb ik juist de afgelopen maand september, tijdens mijn verblijf bij mijn zus Patricia - in de buurt van Aken - in mijzelf kunnen betrappen. Ha, ha.
Het is niet altijd gemakkelijk samen te leven en elkaar voortdurend te 'verdragen'. Dit kan mij af en toe doen glimlachen en nadenken. Zo leven wij voorlopig nog met zijn drietjes thuis: man, zoon en ik. En hier hebben wij in de keuken bijvoorbeeld boven het aanrecht van die ingebouwde afdruiprekken in de keukenkastjes. Ieder van ons heeft zijn manier van ordenen van de kopjes, borden en andere voorwerpen. En zelfs daar heb ik af en toe de neiging alles weer in die volgorde neer te zetten die mij bevalt of die ikzelf praktischer vind. En ga dit nu maar eens meermaals bij jezelf observeren als ieder van ons drie van een andere orde houdt. Je bent nooit te oud om te leren en samenleven is ook af en toe een opgave...
Van rust komt weer andere rust en gisteren was ik na die lange dag donderdag buitenshuis en ook het lange uren lopen helemaal in een rustsfeer en met mijn gedachten elders.
Deels ook omdat mijn man gisteren opnieuw de hele dag zo'n beetje in huis tobberde met zijn pogingen onze elektrische oven te repareren - hij is ingenieur - en daarmee de keuken, gang en één balkon bezette. De oven schijnt nu in orde te zijn, maar ... met nieuwe instructies voor het gebruik. Ha, ha. Het elektrische schema bij het uit elkaar halen van de oven, met gebruik van papieren plakbandstrookjes voor de elektrische draden om daar hun juiste schemanummer op te zetten, heeft niet al te zeer gefunctioneerd, ook al was dat wél de bedoeling. Zo zat mijn man een beetje binnen zichzelf te 'vloeken' en is hier thuis drie keer het licht uitgevallen tijdens de reparatie.
Jaren geleden werd ik daar ook wel ongewild meer emotief bij betrokken, terwijl ik er nu heel rustig bij blijf. Wat mijn man af en toe plant en als wanorde in huis schept, hoeft niet persé ook mij te betrekken, tenminste niet 100 %. Okay: ik zie de oven dan midden op de keukentafel staan; er is overal wanorde; ik moet hem verschillende keren herinneren dat hij moet stoppen omdat diezelfde tafel voor onze maaltijden dient; ik hoor hem meermaals hardop praten over zijn procedures en obstakels enzovoort. Maar ik sta er nu geheel anders tegenover. Het maakt mij niet langer zenuwachtig, wat toen ook zijn effecten op onze zoon had. Ik zelf ben veranderd en reageer beter, zou ik zeggen.
Ik heb ook vele prachtige countrydesigns voor borduurpatronen bekeken, waaronder ook die prachtige van Beatrix Potter. Wie weet wat ik uiteindelijk zal gaan borduren.
Vandaag dus bijna de hele dag op stap geweest: bijna in totaal 4 à 5 uur gelopen, maar op mijn gemak.
Ik ben dus echt zogenaamd aan het einde van mijn latijn. Ook al betekent dat heerlijk slapen en ontspannen de avond doorbrengen.
De zelfhulpgroep verenigde vandaag maar 5 personen, deels ook vanwege verkeersopstoppingen in de stad. Maar de uitwisselingen waren dus wat intenser.
Wat ik vanochtend als tekst van Jung vertaald heb over bewustzijnslagen en bewustzijnsuitbreiding, heeft ook zijn duidelijke gelijke in alle menselijke technische en technologische ontdekkingen.
In mijn loomheid van vanavond, terwijl wij zonet een soort documentaire over Guglielmo Marconi volgden, kan deze gedachte nog wel eventjes hier geplaatst worden.
Uit Scritti scelti (The Portable Jung) van C. G. Jung haal ik dit stukje door mij vertaalde tekst aan:
blz. 363-364: Ik geloof dat niemand zich schandaliseert tegenover de hypothese dat de menselijke geest lagen heeft die ónder het bewustzijn liggen. Maar dat er ook lagen kunnen bestaan die zogezegd bóven het bewustzijn hun plaats hebben, hier dus een veronderstelling die aan de crimen laesae maiestatis humanae grenst. Volgens mijn ervaring komt het bewustzijn niet meer dan een tussenliggende positie toe, betrekkelijk, en zij moet verdragen om zogezegd overtroffen en aan alle kanten omgeven te zijn door onbewuste geest. De onbewuste inhouden verbinden het bewustzijn naar achteren toe, aan één kant naar de fysiologische gesteldheid en aan de andere kant aan de archetypische voorwaarden. Naar voren toe wordt zij door de intuïties vooruitgelopen, die op hun beurt deels van de archetypen afhankelijk zijn en deels van subliminale gewaarwordingen die verbonden zijn aan de ruimte-tijd betrekkelijkheid van het onbewuste.
Morgen ben ik de hele dag op stap, zo ongeveer. In de late namiddag ook de derde bijeenkomst van de turijnse zelfhulpgroep van (ex-)stemmenhoorders, waar ik nog aan deel zal nemen.
Ik heb weer zin iets uit mijn handen te voorschijn te laten komen om er één of meer wandversieringen van te maken, maar ik weet nog niet met wat voor techniek: stofjes en ander materiaal met de hand als een collage vastnaaien op een soort neutrale ondergrond van stof, borduren of een mengsel van technieken.
Op de Pedagogische Akademie te Bergen maakte ik tijdens een van de laatste jaren op een grote borduurstof een folkloristisch motief - zonder afkijken (mocht niet!): alles in verschillende blauwe tinten. Het was een meisje met een houten drager voor emmers op haar schouders midden in een veld met gras en bloemen. Met zelfverzonnen steken en openrijgingen van de stof.
Voor mij nogal geslaagd, ahum... Ik heb hem niet meer, omdat ik die bij het uitmaken van mijn verkering met Gabriele aan hem cadeau gaf, maar iets in die aard inspireert mij toch wel.
Folkloristische motieven. Keltische misschien.
Ik deed vandaag een ideetje op bij het kijken naar een engelstalig borduurboek, waarin een zekere Jo Verso haar familiegeschiedenis in wandversieringen verwerkt. Wie weet...
Af en toe moeten sommigen mij hier maar met een korrel zout nemen, want ik begrijp er zelf ook (nog) niet al te veel van.
De laatste maanden gebeurt het vaker dat ik tijdens het slapen wakker word en mij duidelijk zinnen herinner: óf zinnen die ik tijdens het dromen op papier lees of zinnen die zelf in mij opkomen.
In de beschrijvingen van Jung hierover - in verschillende boeken - schijnen deze ook tot onze onbewuste gewaarwordingen te horen, net zoals de dromen. De zinnen (of onbewuste 'toefluisteringen') zouden zelfs betekenisvoller zijn.
Zo schreef ik hier al in mijn blog over mijn dromen over het 'vijfde element' enzovoort.
Vorige week werd mij tijdens mijn slaap een duidelijk onderstreepte zin zichtbaar en wel:
"Het vijfde element zal wel nooit komen." Betekenis: ? ?
En vannacht weer zo iets, maar hier een zogenaamde 'toefluistering' in het italiaans "Dio sa voler osare."
Ik heb zelfs ook nog eventjes getwijfeld over de juiste italiaanse zinsuitspraak, maar het is correct en ietwat filosofisch. Maar ik heb nooit filosofie gestudeerd!
Vrij vertaald betekent het 'God weet - met zijn wilskracht - te durven'.
'God' is voor mij nu eenmaal alleen nog begrijpelijk als een heelal-voortbewegingsprincipe waaraan wij allen deelnemen, zoals Teilhard de Chardin of ook Jung er zelf over schrijven.
Allemaal zo vreemd, mysterieus. Wat zou 'God' met wilskracht durven?
Ik begrijp er niet veel van en begin er zelfs aan te twijfelen of wij mensen niet op de een of andere manier met ons onbewuste 'mediums' zijn ook voor anderen...
Ik schijn iets met dolfijnen te hebben, ik bedoel dat zij iets voor mijn onbewuste betekenen.
Op Kreta heb ik ze tijdens onze reis in Griekenland rondom 1980 te Knossos (Cnosso) tezijnertijd enorm bewonderd.
Verder heb ik - geloof ik - ook wel dolfijnen gezien op de mozaïken te Piazza Armerina (Villa del Casale) op Sicilië en elders in Italië.
Elders hier in dit weblog schrijf ik ook over die vreemde droom, waarin een waterwezen (dolfijn?) rechts iets van de beweging van waterwezens (dolfijnen?) links kan leren.
Verder heb ik vorige week weer een schilderijtje in een kast gevonden, dat ik tijdens mijn 'schizofrene' periode had laten inlijsten. Het is de uitvergroting van een ansichtkaart waarop een dolfijn vlak bij de Noordfranse kust links uit het water opspringt en men rechts op de achtergrond Mont St. Michel ziet.
Of dat zicht nu een fotomontage is weet ik niet, maar het sprak mij toen aan.
Ik kocht die kaart tijdens mijn reis naar Noord-Frankrijk, in de zomer van 1996.
De betekenis van droomsymbolen: ik heb al een boek hierover opgezocht dat ik wil gaan gebruiken.
Van vannacht heb ik maar wat vage droomherinneringen. Op een soort rechte, maar meerlijnige weggebaan staan personen klaar voor hun vertrek, terwijl ik het ben die de stoplichten op rood of groen zet voor hun startpunt.
Vage herinneringen dat ik meermaals in andere dromen vannacht dezelfde rol had, als een soort wachter die toeschouwt. Ga dat maar eens begrijpen... Misschien later in de tijd.
Gisteravond nog een stuk gelezen uit een ander boek van Jung ('Scritti scelti' of 'The Portable Jung') uit het hoofdstuk over de droomsymbolen en de alchemie. Ik vind er vele elementen ook uit oude dromen van mijzelf terug.
Ik heb vanochtend in de stad weer eens een oude vriendin ontmoet. Nu zij ook met pensioen is gegaan zullen wij elkaar misschien wat vaker zien. Veel nieuwtjes uitgewisseld, maar ook wat over onze ervaringen over het samenleven met erg bejaarde mensen.
Ik met de ervaring van mijn moeder en vader's gedrag, maar vooral van mijn schoonmoeder. Zij, die nu dagelijks haar 83-jarige moeder over huis heeft.
Een verschrikkelijke jeugd had haar moeder: in enorme armoede in Kosovo opgegroeid. Op haar 6-e jaar háár moeder toen verloren, terwijl zij nog een jonger zusje en broertje had. Haar vader, die vlak daarna hertrouwd is met een vrouw met 4 eigen kinderen, is ook kort daarna overleden.
Haar stiefmoeder verdween daarna alléén met haar 4 eigen kinderen en dus is daarna de moeder van deze vriendin met haar grootmoeder in armoedige omstandigheden opgegroeid. Zij werkte al voortdurend voor haar tiende of negende jaar. Iets dergelijks ervaarde ook mijn schoonmoeder tezijnertijds op Sicilië.
Ik heb deze vriendin links doorgegeven om iets beknopts over mijn verhaal te lezen via Internet.
Bij het praten over wat ik recent te Maastricht (Intervoice - zie elders in mijn archief hier) vernomen heb en wel de verschillende omstandigheden die tot 'stemmen horen' kunnen lijden, haalde zij mij ook een gebeurtenis van haar eigen zoontje te boven, toen zijn erg geliefde grootvader op zijn 6e jaar overleed. Uiterlijk liet haar zoontje toen niets blijken, maar een paar dagen later zei hij 's nachts in bed tegen zijn moeder zoiets als "Dág, ik ga naar opa toe." En zij vond zijn lichaam toen in ijskoude staat. Samen met haar man hebben zij hem toen met lang wrijven weer tot zijn lichaamswarmte terug gebracht. Bij onderzoek in het ziekenhuis bleek hij niets te hebben.
Erg vreemde gebeurtenissen... En gevoelige kinderen.
Van mijn eigen zoon, die vóór de kleuterschool hier ook 5 halve dagen naar een créche of peuterzaal ging, herinner ik mij ook nog goed hoe hij rond zijn 3e jaar met moeite verwerkte dat zijn boezemvriendje onverwachts 3 maanden afwezig was. Hij werd in die periode ook wantrouwig, 's avonds angstig bij het zien van het donker buiten en bezorgde zichzelf toen ook nog een 'intieme' infectie.
Ik ben zo half om half wel wat geinspireerd om in de nabije toekomst weer eens meer creatief bezig te zijn, maar nu met ander materiaal en andere thema's.
Ik kon tot aan mijn 18e jaar nogal behoorlijk goed tekenen, wat daarna bij tijden omging in het schrijven van wat gedichten. Maar ook het breiwerk, het haken en borduren hebben mij lange tijden voldoening gegeven. Mandala's tekenen, kleuren of borduren? Ik weet het niet. Fototechnieken onder de knie krijgen?
Ik zou misschien op de een of andere manier het ene en andere kunnen combineren: recente of oudere droomsymbolen van mijzelf, keltische en andere symbolen, die mij aantrekken op de een of andere manier en met verschillende technieken verwerken tot een soort 'schilderijen' of wandversieringen. Dit laatste trekt mij toch méér aan. Wie weet wordt het nog wat met mij, op deze leeftijd. Ha, ha.
Laat ik er toch maar eventjes aan toe voegen dat ook dit schrijven hier wel als creatief-bezig-zijn mag worden beschouwd...
Stukje vertaalde tekst uit het boek Paziente e terapeuta nellesperienza psicotica van Gaetano Benedetti:
blz. 173:
Het symbool schijnt hier vanuit de leegte van de symbolisatie zelf geboren te worden; het gevoel van niets (= leegtegevoel) van de patiënt wordt het geduld van de therapeut in zijn indruk dat de patiënt hem helpt om met een groot Zelf de eigen bestaanslacunes te vullen. Het fundament van iedere toekomstige interpretatie schijnt hier te liggen in het scheppen van bestaan in díe ruimte waarin het bestaan zijn eigen zijnsreden verloren schijnt te hebben.
Gisteren heb ik in een tweedehandsboekenwinkeltje een interessant boekje gevonden van Erich Fromm. De italiaanse titel ervan is: 'I cosiddetti sani. La patologia della normalità' van Oscar Mondadori.
De duitse titel ervan is 'Die Pathologie der Normalität' en het gaat grotendeels om een viertal lessen die Fromm in januari en februari 1953 te New York heeft gehouden aan de New School for Social Research. Over het argument van de vervreemding van de mens in de moderne maatschappij en de relativiteit van het begrip van psychische gezondheid. Iets wat toch ook als argument deels door Freud, Jung en A. Lowen wel werd beschreven.
Hier een gedicht van Alda Merini, waarover ik al elders in dit blog geschreven heb, uit de bundel La Terra Santa- bundel gewijd aan haar jaren doorgebracht in de psychiatrische inrichtingen:
Italiaanstalige versie
Viene il mattino azzurro nel nostro padiglione: sulle panche di sole e di crudissimo legno siedono gli ammalati, non hanno nulla da dire, odorano anchessi di legno, non hanno ossa né vita, stan lì con le mani inchiodate nel grembo a guardare fissi la terra.
Vrij naar het nederlands vertaald
De blauwe ochtend breekt door in ons paviljoen: op de banken van zon en van intens grof hout zitten de zieken, zij hebben niets te zeggen, ook zij ruiken naar hout, zij hebben geen beenderen noch leven, zij zitten daar met hun handen in hun schoten vastgenageld en kijken strak naar de grond.
Zonet weer eventjes tijd besteed aan een laatste herlezing van het vertaalde en ietwat veranderde artikel Evidence Based Hope, dat mijn ex-psychiater en ik samen hebben geschreven. Wat komt er veel bij kijken. Het lijkt op het einde wel een soort pianospel met vier of zes handen, gezien al de personen die er aan mee werken, vertaalster inbegrepen.
Uit het boek Psichiatria e fenomenologia van Umberto Galimberti dit stukje vertaalde tekst:
blz. 242:
Als de kliniek (= psychiatrisch ziekenhuis) zijn kennis ten dienste heeft gelegd van een maatschappij die zich niet met zijn ongerieven bezig wil houden, probeert Basaglia de tegenovergestelde handeling uit: de acceptering van de kant van de maatschappij van die al tijdenlang verontrustende figuur, die de waanzin is, welke door hem zó gedefinieerd wordt:
De waanzin is een menselijke gesteldheid. In ons bestaat de waanzin en die is aanwezig net zo als de reden. Het probleem is dat de zogenaamde burgelijke maatschappij zowel de reden als de waanzin zou moeten accepteren, maar zij belast in tegendeel een wetenschap, de psychiatrie, ermee om de waanzin in ziekte te vertalen met het doel deze te verwijderen. Het psychiatrische ziekenhuis heeft hier zijn zijnsreden.
Hoofdstuk 12 van het boek Collected Papers on Schizophrenia and Related Subjects van H. Searles heeft als titel De ontwikkeling van de moeder-overdracht in de psychotherapie van schizofrene patiënten.
Hier voorlopig wat kanttekeningen:
De eerste patiënte, een vrouw van 27 jaar, moeder van twee kinderen, te Chestnut Lodge opgenomen. 1) Hier beschrijft Searles echt een gamma van intense tegengestelde gevoelens in de verhouding met haar moeder.
Mijn ervaringen en bewuste herinneringen v.w.b mijn band met mijn moeder waren daarmee in vergelijking nogal stille wateren. Alles verliep bij ons meer als 'onder de oppervlakte', het sluimerde er.
2) Al de intens aggressieve gevoelens van patiënt n. 1 (blz. 341-345) heb ik nooit gehad.
3) De patiënten van Searles zijn ook in behandeling tijdens duidelijk paranoide fasen. Dat gebeurde bij mij toch niet. Ik verwijs hier voor meer details ook naar mijn boek, maar om kort wat te zeggen had ik in totaal een moratorium (een periode waarin ik totaal met rust werd gelaten en niet voor psychotherapie werd benaderd) van 15 maanden: 2 maanden op de psychiatrische afdeling van een ziekenhuis en 13 maanden in een therapeutische woongemeenschap. Volgens de ervaringen van mijn ex-psychotherapeute zijn al haar pogingen om mensen met deze problematiek meteen ná opname al te benaderen altijd vruchteloos geweest.
4) Op blz. 346 schrijft Searles over de creativiteit van zijn patiënt nr. 1. Dit roept mij enkel iets in de herinnering op: op het einde van mijn delirium nam ik ook nogal artistieke fotos van vreemd-aandoende objecten (bijv. verlichtingen van ijsjes met opschriften tegen gevels s nacht, ballonfeesten op pleinen, mooie lampioeneffecten). Verder bekeek ik vaak in vetrines in de stad winkels waar stoffen om een vrouwelijke mannequin gedrappeerd werden, waarvan ik zeker was datzelf te hebben verricht. Alsof ik op het einde een bepaalde creativiteit in mijzelf ontdekte of vrijmaakte?
Wat mij prettig verrast is dat via mijn boek, mijn posts op andere sites of via dit weblog sommigen met soortgelijke problematiek mij ook mailen.
De uitwisselingen van ervaringen kunnen erg positief zijn. Ik leerde ten allereerste wat van het lezen van het boek van Ken Steele dat in 2005 pas in het italiaans vertaald was, juist ook in samenwerking met mijn ex-psychiater. En daarop volgden er vele lecturen óf van mensen met soortgelijke problematiek óf van zogenaamde experts. In het begin is er ook een journalist geweest die mijn verhaal in het italiaans las, maar zijn tussenbeidekomst irriteerde mij grotendeels omdat hij mijn belevenissen begon te 'interpreteren'. Hij gaf oordelen over mijn belevenissen alsof hij er zelf expert in was, voegde conclusies toe of veranderde er de betekenis van. Anderen hebben mij later toch wel beter geholpen, ook enkel met suggesties of vraagtekens. Of met een soort provocerende vragen.
Uit Gaetano Benedettis boek Paziente e terapeuta nellesperienza psicotica dit stukje vrij naar het nederlands vertaald:
Blz. 146 147:
De creativiteit van de schizofrene patiënt manifesteert zich niet zeldzaam in de mogelijkheid met helderheid, in bepaalde woorden die in tegenstelling staan tot de ontbondene gedachte van de psychotische episodes, de tragedie van het eigen bestaan in een manier uit te drukken die ons allen aanraakt, omdat ieder van ons in een of ander eigen moment terugvindt wat dáár - in de patient het hele leven is. Ik herinner mij een ernstige patiënt die in haar catatonische episodes letterlijk haar eigen woning verwoestte en op deze wijze haar eigen bestaan beschreef:
Blaast de wind doodsleider. Van mij waait hij maar weinig weg, schommelend skelet in schaarse dagen, de geest elders gevlucht.
Of:
De geest wentelt in concentrische cirkels: waanzin in een concentratiekamp omheining van prikkeldraad leeft de ogen onbedekt leeg het gezicht gespannen om het niets op te roepen een onderbroken rij van dagen uitgedoofd in een eeuwige nacht zijn of niet zijn windscherven met de vingers bijeengehaald.
Interessant om te lezen, om nog verder uit te pluizen en over na te denken zijn de wereldbeschouwingen van hetzij Jung hetzij Teilhard de Chardin.
Van Jung lees ik er nu pas over in zijn boek 'Herinneringen, dromen, gedachten' en luisterde ik recent op YouTube naar een engelstalig interview in 3 delen met italiaans onderschrift.
Van Teilhard de Chardin las ik - liefst twee keer - járen geleden met interesse het boek 'Het verschijnsel mens'. Onder www.bolcom.nl zie ik nu ook een boek, die hun beider gezichtspunten confronteert.
In het nederlands vertaald stukje tekst uit het italiaanse boek Paziente e terapeuta nellesperienza psicotica van Gaetano Benedetti:
blz. 96:
Daar de schizofrene mens, in andere woorden, binnen een principe van niet-leven, van ontkenning, van niet-bestaan leeft dan of is hij niets óf zijn persoon, de rappresentatie daarvan bevestigt zich door de overeenstemmige, logische, symbolische wereld tot een niets terug te brengen; zij bevestigt zich wanhopig in de figuur van het delirerende idee. Het delirerende idee is de wanhopige bestaansbevestiging van het niet-bestaan, is de poging van een verbrokkeld Zelf om zich binnen het verband van de een of andere identiteit te reconstrueren, door de logische en overeenstemmige wereld te verbrokkelen.
Hier een stukje uit het italiaans vertaalde tekst uit het boek van Alexander Lowen Il linguaggio del corpo (Physical dynamics of character structure The language of the body), waar Lowen hetzelfde beweert als Jung elders:
Blz. 292 (hoofdstuk 16 Il carattere schizofrenico):
... het Ik wordt overwelmd en onderstroomd. In psychologische termen is het Es in direct contact met het heelal, en de sensaties bevestigen dit gezichtspunt. Het is net alsof men zich in de greep van krachten bevindt, die machtiger zijn dan je zelf, als stof in de lucht of als een houtsplinter in de oceaan: in bioenergetische termen is de interactie tussen de kern en het heelal.
Toen ik zelf ook pas moeder was geworden is mij meermaals in het geheugen terug gekeerd dat mijn moeder vroeger altijd zei dat het 'rode oortjes' hebben bij kinderen een teken is van 'slaap hebben'.
Het zal wel niet 100 % zijn opgegaan, daar het ook weleens bij hoge koorts voorkwam, maar voor mijn zoon was dat toen toch grotendeels altijd een teken van slaap. Oude en praktische volkskennis...
Mijn zoon was verder nogal een kind dat alle wakkere tijd maximaal wilde benutten. Hij was ook als ukkie lang wakker overdag i.v.m. wat ik over andere kinderen hoorde of las. Er waren zelfs momenten dat hij - zijn slaap aanvoelend - enorm actief begon te worden. Wat ik door de jaren heen bij hem, maar ook bij anderen heb gemerkt, is dat rust ook weer verdere rust uitlokt(e). Zodra hij bijvoorbeeld goed uitrustte, werd hij 's avonds ook sneller slaapbereid.
Op blz. 308 hoofdstuk XI - schrijft Searles bijvoorbeeld over een type moeder die sterk angstig is en over haar eigen precaire integratie.
Hierin geloof ik persoonlijk wel iets over te kunnen zeggen v.w.b. mijn moeder: al elders in mijn blog schrijf ik over de reis naar Zuid-Afrika en de reden waarom die niet doorging in verband met mijn moeder.
Verder nog deze kantaantekeningen: ik geloof dat vele familieleden in ons gezin probeerden bepaalde gebeurtenissen voor mijn moeder te verzachten, wetend dat zij die niet goed kon verdragen of verwerken. Ik zelf heb in 1989 in Italië een nogal behoorlijke operatie ondergaan, waarvan ik haar pas achteraf op de hoogte heb gesteld.
En zo herinner ik mij nog goed dat ik tijdens een overkomst in 1990 te weten kwam dat mijn moeder een zus, die op haar sterfbed lag vanwege een kanker, liever niet wilde bezoeken. Mijn moeder kon dit niet aan of, tenminste, met moeite.
Het is al een poos dat ik hier niets meer over mijn lecturen in het boek Collected Papers on Schizophrenia and Related Subjects van Harold Searles schrijf. Buiten het feit om dat dit echte studieboeken zijn, ik natuurlijk géén examens meer heb af te leggen alleen met mijzelf! en dus mijn eigen ritme bepaal, ben ik met het lezen van hoofdstuk X en XI een beetje gestrand. [Hoofdstuk X en XI hebben respectievelijk als titels Integratie en differentiatie in de schizofrenie en Integratie en differentiatie in de schizofrenie: een globale visie van het probleem]
Hoofdstuk XI heb ik nog niet geheel gelezen, maar in bijna alle beschrijvingen van deze twee hoofdstukken kan ik mijn eigen ervaringen niet terug vinden. Zoals ik dit in mijn eigen boek ook al aangeef, heb ik mij ook nooit in vele andere beschrijvingen van schizofreen gedrag terug kunnen vinden, waartussen vele van een hoge Ik-zwakte of erg gefragmenteerd Ik van Gaetano Benedetti, M. Sechehaye en anderen of die van Ronald Laing (Het verdeelde zelf) over het niet-ware-Ik. Er is ook zon groot verschil in verschillende vormen en uitingen van deze gedragsproblematiek, zoals volgens mij ook in de manier waarop en periode waarin die begint.
Wat Searles bijvoorbeeld ook op blz. 305 over het Super-Io schrijft, kan ik voor mijzelf niet zozeer vaststellen. Searles heeft het daar over een Super-Io dat als een tiran tegenover het Ik (Io) staat. Voor zover als ik er zelf mee in contact kan komen, ben ik nogal gemoedelijk met mijzelf en vergeef ik mijzelf ook nogal wat. Ik weet dat ik fouten maak, dat ik niet perfect ben. Het zal ook wel te maken hebben met wat ik al eerder in dit weblog schreef over de bad me en de poor me paranoia. Daar ik in die 4 jaar van mijn delirium voortdurend aan een poor me paranoia leed en dus uiteindelijk méér zelfvertrouwen had, heeft dit ook zijn duidelijke verband met een andere verhouding binnen jezelf tussen deze genoemde instanties.
Verder merk ik ook duidelijk uit bepaalde beschrijvingen van Searles dat hij daar mensen met deze problematiek beschrijft, die op elk momentje van hun leven geheel door deze problematiek openlijk (voor andere zichtbaar) geconditioneerd worden. Daar ik op mijn 18e jaar de stemmen maar 1 week hoorde en daarna 25 jaar lang niet meer, was mijn levenswijze toch wel heel anders. Zeker had ik ook voor mijn 18e jaar en tijdens al die 25 jaar mijn niet-al-te-zichtbare problematiek, maar bij mij was die niet zo vér ingrijpend als ik over andere mensen lees.
Met mijn ex-psychotherapeute hebben wij ook wel eens gesproken over het feit dat bijvoorbeeld al mijn levenservaringen tijdens die 25 jaar - vóór mijn 43-jarige leeftijd - mij toch ook gevormd hebben.
Ik heb toevallig binnen de Koninklijke Bibliotheek zonet een kijkje kunnen nemen binnen prachtige middeleeuwse miniaturen. De link is deze:
http://www.kb.nl/manuscripts/
Prachtige tekeningen uit die tijd, ook inspirerend.
Bepaalde miniaturen doen ook denken aan de schilderkunst van Brueghel of H. Bosch.
Het doet mij trouwens ook denken aan mijn voorkeur voor bepaalde kunst, vooral in gotische stijl, bij mijn toeristische bezoeken aan kerken.
Tijdens mijn 'schizofrene' periode ontdekte ik in Noord-Frankrijk met véél interesse tussen Brest en Roscoff tijdens een bustrip dat ieder dorp op het pleintje naast de kerk prachtige Kruizigingsgroepen had staan. Maar tijdens diezelfde reis bekeek ik ook met enorm veel interesse de mythologische celtische figuren, die de kerken daar versierden. Hoogstwaarschijnlijk sprak die kunst toen enorm tot mijn onbewuste. En dat gebeurt ook vandaag de dag nog.
Op 13 maart schreef ik over een mythologisch beeld uit China.
De gedachte dat die uit China afkomstig was schoot mij de vorige nacht bij het zicht ervan te binnen.
Gisteren en vandaag heb ik het beeld weer waargenomen, terwijl ik wakker was. Alsof mijn gedachten daar onbewust over verder breiden.
Maar ik slaag de figuur nog niet te achterhalen. Hij (?) was donkerblauw van kleur en het bovenlijf scheen mij vogel- of griffioenachtig, terwijl het onderlijf mechanisch leek of een soort onderdeel van een schip.
Wie weet waarom deze figuur mij in het geheugen terugkeert?
Gisteravond heb ik ook weer - tijdens een relaxmoment - een beeld waargenomen, dat op een miniatuur uit de middeleeuwse boeken leek: een vierkant beeld met links en rechts een groen veld. Dicht langs de linkerkant loopt een kronkelende weg (omhoog?) en vlak bij die weg staat (nog steeds links op de figuur) een vrouw, geheel in het rood gekleed, die een bloem plukt en aanbiedt.
Ik weet dat ik die vrouw ben - of er mee te vergelijken ben - en ook waarom ik dat gebaar uitvoer.
Ik geloof dat hij er vlak ná het overlijden van mijn nooit gekende broer ('grote Hans') mee begon: mijn vader heeft toen twee bas-reliëf-schilderijen gemaakt: één van de Emmausgangers en één van Het Laatste Avondmaal. Als kunstresultaat ook nogal behoorlijk knap, volgens mij. Van het Laatste Avondmaal heb ik nog een fotootje hier thuis. Het schilderij heb ik zelf nooit gezien. Een paar jaar geleden heb ik van een neef van mij gehoord, dat dit schilderij in de huiskamer van mijn grootvader van moeder's kant hing.
Het schilderij van de Emmausgangers is op deze wijze kapot gegaan: mijn vader had het pas beeïndigd, maar het was daarna vlak bij de kinderbox geplaatst waar ik als klein kind in stond. Ik heb het toen omver gegooid, vanuit de box. Dit werd mij natuurlijk pas jaren later door mijn vader verteld, die er echter ook aan toe heeft gevoegd dat dit hem eigenlijk nooit al te veel gestoord heeft. Voor hem zelf was het belangrijk dat hij het beeïndigd had. Ik geloof dat deze activiteit hem in die crisisperiode van het verlies van zijn geliefde zoon ook wel geholpen zal hebben.
Wat wel in onze woning voor een lange periode te bewonderen is gebleven, was een bas-reliëf van een mooi, groot zeilschip dat mijn vader op de schoorsteenmantel in gips had gemaakt. Juist op de grond vóór deze schoorsteen vergaderde hij ons, kinderen, om zich heen om op zijn mondharmonica te spelen. Mooie herinneringen...
Hier een link waar, in 6 korte video-clips en alleen in het italiaans, iets over Jung's ideëen en leven te bekijken. Interessant, ook met een paar interviewstukken aan twee van zijn dochters en één kleinzoon.
Door mij in het nederlands vertaald stukje tekst uit het hoofdstuk La funzione trascendente opgenomen in het boek La dimensione psichica van C.G. Jung:
blz. 117:
Het is verschrikkelijk te merken hoe gebrekkig de mogelijkheid van de mens is om de argumentaties van anderen te accepteren, ook als deze mogelijkheid de onvervangbare grondvoorwaarde van iedere menselijke gemeenschap is. Iedereen die de mogelijkheid overweegt om met zich zelf in het reine te komen zal met deze algemene moeilijkheid rekenschap moeten houden. In dezelfde maat waarin hij de ander niet accepteert, herkent de mens het bestaansrecht aan het andere in zichzelf niet en omgekeerd. De mogelijkheid een innerlijke dialoog te voeren is de toetssteen voor de uiterlijke objectiviteit.
Het archetype van de Grote Moeder, zoals Jung er over schrijft...
Tijdens onze laatste ontmoetingen heb ik weleens tegen mijn ex-psychotherapeute gezegd dat ik er niets aan kan doen, maar het begrip 'mijn moeder' is voor mij een zo leeg begrip gebleven. En daar verandert geen moedertjelief wat aan. Ik weet dat zij op haar manier van mij hield, maar voor andere herinneringen en voor een ander begrip binnen mijzelf v.w.b. 'mijn moeder' hadden er vele andere dingen 'gevuld ' moeten worden - op hun juiste tijd.
Op 11 maart schreef ik dat ik 's nachts tussen de oude tekststukken, die ik in mijn dromen zag, ook een stukje oude tekst zag dat met 'arme mama' begon.
Mijn leven lang heb ik mij in haar ingeleefd en had ik medelijden met haar. Zovele mensen hebben over dit gevoel 'medelijden' ook verkeerde ideëen. 'Medelijden' kan ook de betekenis hebben dat jij met die persoon 'meeleeft', je 'in kunt leven'. Maar ik heb nooit of héél weinig het gevoel gehad dat zij met mij of met ons meeleefde, zich in óns in kon leven. Zo vaak heb ik negatieve oordelen van familieleden, vrienden of kennissen moeten horen over mijn gevoelens ten opzichte van mijn moeder. Mensen die oordelen en niet weten...
Maar moet het een kind zijn die zijn moeder moet begrijpen of vooral omgekeerd? Moet het een kind zijn dat liefde aan zijn moeder uit moet drukken of vooral omgekeerd?
En als volwassene draag je die bagage van het kind in jezelf met je mee. En daar zat Lia: met haar eigen, nooit door haar moeder beantwoorde behoeftes en ook altijd met dat 'medelijden' met haar moeder. Oh ja, ik hield van haar, maar altijd met die boventoon van 'medelijden' met haar. Voor de rest van mijn gevoelens - en belevenissen - t.o.v. mijn moeder verwijs ik naar mijn boek en naar dit blogarchief.
Nog steeds heb ik vreemde beelden voor en tijdens het slapen gaan. Gisteravond had ik voor het inslapen ook weer zovéél beelden in zicht: verschillende gezichtsbeelden van Jung, mythologische beelden (één merkwaardige figuur uit het oude China, die mij vanochtend niet meer te binnen schiet) enzovoort. Waar haalt een mens al die innerlijke beelden vandaan? Van vele beelden herinner ik mij persoonlijk niet die ooit van mijn leven zelf te hebben gezien.
Wat ik vanochtend heb geschreven over het gedrag van de personen binnen de zelfhulpgroepen heeft ook zijn duidelijke verband met wat ik hierover lees in het al genoemde boek van Wallin 'Attachment in Psychotherapy':
het afstand kunnen nemen van de directe 'hier-en-nu' belevenis en het kunnen nadenken over eigen belevenissen, ook op het moment zelf dat je je er over uitdrukt of met iemand erover spreekt, is verbonden met de denkpatronen die tijdens onze prille jeugd ontstaan.
Ik zou van Jung wel zoveel meer willen lezen, maar zijn komplete werk is echt té uitgebreid om geheel door te werken. Ik zal zeker nog wel boeken van hem lezen (ben nu aan mijn 5e boek), maar eventjes dit hier:
wat ik in de opleiding op de nederlandse scholen heb gemist en waar ik nog steeds het gebrek van voel is de hele geschiedenis en cultuur (vooral Romeinen en Grieken) van vóór de tijd van de aankomst van het christendom in Nederland. Ik ben altijd op katholieke scholen geweest en 'de geschiedenis' scheen pas met de bisschop Willibrordus in Nederland te beginnen. Ook op het lyceum te Alkmaar en het Havo-deel plus de Pedagogische Akademie te Bergen ontbrak dit als leerstof. Terwijl ik heb gemerkt dat de klassieke cultuur in Italië heel wat meer aandacht toebedeeld krijgt.
Ik geloof oprecht dat men in Noord-Europa (en Noord-Amerika) méér een pragmatische instelling heeft ook qua lesprogramma's. Wel jammer. Het zal zijn voor- en nadelen zeker hebben, maar het blijft een gebrek... Je kunt er als volwassene wel aan bijspijkeren, maar het effect is nooit hetzelfde.
Ook onze zogenaamde begin-inwijding tot de psychoanalyse was op de Pedagogische Akademie trouwens beperkt tot Sigmund Freud.
Gisteren de tweede bijeenkomst van de nieuwe zelfhulpgroep in Turijn. Er waren drie nieuwe personen bijgekomen, maar twee hiervan hadden er behoorlijk moeite mee om in stilte naar de anderen te luisteren.
En men is daar niet voor individuele gesprekstherapie of om alléén het woord te voeren, alsof het hier om een persoonlijke uitlaatklep gaat. Men moet een bepaalde groepsdiscipline volgen: iedere persoon de beurt geven om tussenbeide te komen. Men moet ook kunnen luisteren en daar schijnt niet iedereen toe in staat te zijn. Ik weet niet zeker of iedere persoon hier zomaar aan deel kan nemen: er is ook een bepaalde gesteldheid voor vereist.
De huidige leidster van de groep, een vriendin van mij, en een psychiatrische verpleegkundige zullen in de maand april elders in Italië een cursus volgen om dit soort groepen te leiden.
Ik zal voorlopig nog aan deze zelfhulpgroep deel nemen, maar het zal niet continu in de tijd zijn.
Vanmiddag weer de bijeenkomst van de in Turijn pas geborene zelfhulpgroep. Ik zal er eventueel morgen wel wat over schrijven.
Ik wil niet vervelend worden voor de bezoekers hier met mijn verhalen over dromen, beelden enzovoort. Een paar dagen geleden had ik al een beeld voor ogen, tijdens het uitrusten, van een meer midden tussen de bergen en dat schijnt ongeveer precies over een te komen met foto's, die ik via Internet achterhaal over de woonplaats van Jung, Bollingen.
Vannacht heb ik echt vreemde gewaarwordingen gehad in een soort korte beelden: zicht op 2 zinnen die Jung schreef en waar ik niets van begrijp (met het woord 'cocrans' erin); een datum, die - als ik mij niet vergis - 23 januari 1602 was; beelden met oude (en toekomstige?) teksten; een tekst die begint met de aanhef 'Arme mama'; zicht van het woord 'Edron' (?).
Net alsof ik in contact was met oude teksten, ook uit andere eeuwen. Is dat mogelijk?
En vlak voor het inslapen een beeld van een oude man, die op zijn buik in bed ligt, en waarvan ik 'weet' (of denk) dat het om Jung zelf (?) gaat. En dat hij is overleden. Gekleed met alleen een gestreepte pyjamajas en onderbroek aan. Hij ligt er wat gekronkeld, opgetrokken in: met hoofd en benen naar links en middenlichaam ietwat naar rechts. Vreemd, allemaal zo vreemd, ook al is het interessant. .
Vannacht weer zoiets vreemds. Ik was heerlijk relaxed gaan slapen gisteravond, na ook een speciale voet-, hand- en gezichtmassage met een heerlijke amandelcrème.
De hele nacht door heb ik de sensatie gehad van het woord 'Vijfde element', zoals ook dat ik aldoor boven op een enorm bouwgeraamte zat, op een soort hoge steigers, die nogal veel gelijkenis hadden met de tekening 'Kubische ruimteverdeling' van Escher, maar meer omhooggaand als geraamte.
Vanochtend zat ik nog steeds boven op die steigers en schiet mij het woord 'Buigingsleer' ('piegologia') te binnen.
Kommentaar: Ik heb nooit bewust eerder wat gehoord over dit 'vijfde element', maar bij mijn zoeken zonet schijnt dit overeen te komen met de 'levenskracht zelf', het vijfde principe of prana. De 4 elementen zijn dus vuur, lucht, water en aarde.
Deze 4 elementen zijn ook die die Aad van Ouwerkerk in zijn boek 'Droomwerk' als de vier elementen van de droom aanduidt. Zit ik er, met een 'vijfde element' soms buiten? Ontdekkingen?
Gaat het soms om een andere benaderingswijze? Of om andere zaken?
En v.w.b. 'buigingsleer' schiet mij alleen te binnen dat die waterwezens ('dolfijnen) uit mijn recente, hier kort beschreven droom juist zich bogen als enig mogelijke beweging, beweging waar anderen rechts in de droom (in het bewuste veld?) wat van konden leren. Vreemde gewaarwordingen. Ontdekkingsreizen.
Ik ga de laatste week nogal behoorlijk buiten het thema van mijn blog om...? Of niet? Ik ga gewoon door met mijn manier van schrijven, gedachtes, beschrijvingen, belevenissen enzovoort. Met wat mij bezig houdt.
's Middags:
'Bollingsruimte' schiet mij nu zonet te binnen. Dit is zeker een gedachte in verband met het woord 'buigingsleer'.
Ook omdat ik als andere beelden tijdens relaxende lichaamsmassages (rugmassages) wel gotische gewelven en mandala waarneem.
Wat mij nu ook nog te binnen schiet is de tekening van Escher, waarin hij op een hand een bol houdt, waarin hij zichzelf spiegelt.
En dan maar puzzelen over de betekenis ervan...
Gebouwen met bollingsruimte? Of een nieuwe soort gewaarwordingen of manier van bekijken?
Of gaat het om de ruimte te Bollingen, daar ik juist in deze dagen het hoofdstuk 'De Toren' in het boek van Jung 'Herinneringen, dromen, gedachten' beeindigd heb...?
Zoeven vraagt een zweedse journaliste, die ook al een 'story' over mij op de World Mental Health Organization heeft geplaatst, of ik eind maart misschien vanuit Turijn naar Trieste wil reizen (alleen tegen reisvergoeding) om door haar geïnterviewd te worden over 'het stemmen horen' en ook over mijn ervaring erover binnen en buiten de psychotherapie om.
Zij heeft ook recent mijn boek gelezen. Zij heeft jaren geleden ca. 5 jaar lang in Nederland gewoond heeft en bezit nog een 'behoorlijke' kennis van de nederlandse taal en onderhoudt nog contacten met nederlandse mensen.
Interessant zou het wel zijn, maar de treinsreis duurt - indien alles meewerkt - minstens 8 uur héén en weer 8 uur terug.
Te veel moeite, volgens mijn gezichtspunt.
Had het nu in Milaan of Bologne geweest, had ik ook nog op één dag heen en terug kunnen reizen.
Toch wel leuk om af en toe contact met haar te onderhouden.
Ik heb haar voorgesteld een interview via een Skype-verbinding te doen.
Steeds Jung lezend, in het zoeven genoemde boek, op blz. 273 in hoofdstuk VIII - De toren - waar hij zo intens goed beschrijft hoe hij zich te Bollingen 'in modest harmony with nature' voelde en van alles had gedaan om dit ook waar te maken met de langzame constructie van de toren en het omgevende terrein, hoe hij zichzelf in direct contact met de 'simpele' mens in zich wilde brengen, schiet mij nog even dit te binnen:
al elders in dit weblog schreef ik over de ervaringen van mensen met de zgn. 'schizofrene' problematiek die zich vaak terug kunnen vinden in ervaringen van het zich-één-voelen-met-de-natuur.
Als men dit koppelt aan het feit dat de 'schizofrenie' een diepe duik in je eigen (en het collectieve) onbewuste is, zou men eigenlijk dit kunnen concluderen:
de 'oermens' in ons is midden in de natuur in zijn element. Hij vindt er zielsrust.
Dit zou ook tot bepaalde richtlijnen voor de juiste of een betere woonomgeving voor mensen met deze en andere GGZ-problemen moeten leiden.
[In de afgelopen maand september ben ik na mijn deelname aan het Intervoice-congres ook nog bijna 12 dagen lang bij mijn zus Patricia vlak bij Aken (Hammer) midden in de bossen te gast geweest. Wat een pracht: dit leven ondergedompeld in de natuur! Bij mijn terugkeer in Turijn heb ik ook nog zo'n 3 dagen lang moeite gehad mij weer aan de stad aan te passen, alsof ik aan een 'jetlag' of een 'greenlag' had geleden.]
Ik lees zonet op blz. 278 en 279 van het boek 'Herinneringen, dromen, gedachten' van Jung over zijn vreemde ervaring van de voorbijgang van een stoet mensen tijdens een droom, die hij deels toeschrijft aan het verschijnsel van de synchroniciteit.
Ik vraag mij af of onze ervaringen van 'dejà vu' - die mij af en toe ook wel eens zijn overkomen - die de personen vaak niet kunnen plaatsen ook niet te maken hebben met een soortgelijke ervaring. Zullen die ook als synchroniciteitsverschijnselen verklaarbaar zijn?
Het zal zijn omdat ik gisteren in een synagoge en Hebreeuws museum ben geweest. Het zal zijn omdat ik 's avonds nog wat in Jung's boek 'Herinneringen, dromen, gedachten' las...
Het zal zijn dat ik er de laatste tijd mee bezig ben. In ieder geval heb ik er nog veel over te leren, te lezen en na te denken.
Vannacht weer 2 vreemde dingen gedroomd en herinnerd. In het begin van de nacht een vreemde droom met mengeling van aanwezigheid van water-wezens (dolfijnen?) samen mét mensen waar ik zelf ook tussen ben, allen links in de ruimte. Rechts, achter een scherm (televisie?, computer?) een waterwezen (dolfijn?), dat van de bewegingen van de waterwezens links iets zou kunnen leren. Als een soort telepathische communicatie, omdat het wezen rechts niet ter plaatse aanwezig was. Of contact tussen het onbewuste en het bewuste?
Later in de nacht word ik wakker door een duidelijke woord-sensatie: 'Mysteriën'. En meteen komt in mij de associatie op : Mysteriën - Eleusis ?
Mysteriën waarover ook Jung zoveel bestudeerd heeft. [Ook te Eleusis in Griekenland heb ik in ca. 1980 samen met mijn man een bezoek gebracht.]
Ondanks het onverwachte slechte weer (sneeuw en sterke wind) ben ik gisteren toch met de 'Il Bandolo'-organisatie naar Casale Monferrato geweest, waar wij bovenal een synagoge - bouwjaar 1595 - hebben bezocht met het bijbehorende Hebreeuwse museum. Wij hebben het bezoek daar wel moeten reserveren. Interessant, met een goede gids voor het kleine, maar interessante museum. Ik was nog nooit in een synagoge geweest.
Mijn interesse gaat niet zozeer uit naar hun godsdienst - waarvan vele bezoekers de details niet kenden - als wel naar hun rituelen en de betekenis ervan.
Ook lekker gegeten daarna in een agritoerisme en met veel nieuwe mensen daar gepraat. Hoevelen nemen er niet uit eenzaamheid aan deel...
Nog een enkel kommentaar voor wat betreft mijn vorige post van vandaag:
als je teveel achter de sociale 'verplichtingen' staat, je daardoor laat leiden, word je op het einde eigenlijk 'geleefd', door conformisme, door wat anderen van je denken of van je gedrag denken.
En dit is iets wat mij persoonlijk altijd tegen de borst heeft gestuit.
Via gedragvoorbeeld van mijn vader, broers en zussen? Vanwege genetische aanleg? Of een intieme, archaïsche drijfveer à la Jung?
Af en toe denk ik wel eens van mijzelf dat ik mijzelf gelijk vind zijn aan 'een kracht van de natuur'.
sociale 'verplichtingen' en mijn onbegrip hiervoor
Er is in deze dagen een oude kennis van ons naar Turijn gekomen, samen met zijn vrouw en dochter, omdat zijn zoon hier vandaag afstudeert. Hij is ook siciliaan en heeft tientallen jaren geleden in de buurt van Turijn op middelbare scholen als onderwijzer gewerkt, reden waardoor mijn man hem ook heeft leren kennen. Wij zullen hooguit een paar keer een paar uurtjes tijd samen hebben doorgebracht en van mijn kant meer uit zogenaamde solidariteit met mijn man en de daaruit voortvloeiende zgn. 'sociale' verplichting. Daarna is deze persoon naar Sicilië verhuisd en heeft hij daar zijn werkcarrière vervolgd.
Er zijn tijden geweest dat ik letterlijk geterroriseerd was zodra ik deze persoon aan de telefoon kreeg, omdat hij - net als zo'n 3-4 andere kennissen of vrienden van mijn man - urenlang aan de lijn kan kletsen! Gemeenschappelijke gespreks- en interesse argumenten bestaan er hooguit alleen tussen mijn man en hem. Nu voelt mijn man zich persé verplicht deze man - plus vrouw, dochter en zoon - hier thuis te eten uit te nodigen. Natuurlijk mag mijn man dit best doen, maar dan moet hij wél alle rompslomp eromheen op zich nemen, omdat ik deze verplichting TOTAAL niet voel en deel. Mijn uitzicht is al die van een paar uur mij enorm vervelen en mij voor te doen zoals ik eigenlijk niet zou willen zijn. De voorbereiding van de maaltijd en het merendeel van de schoonmaak zijn dus voor rekening van mijn man.
Af en toe zijn er zulke grote cultuur- en karakterverschillen tussen mijn man en mij. In de familie van mijn man kent men alle familieleden, vaak zelfs tot aan de tweede graad toe en gaat men zelfs regelmatig om óók met de hele schoonfamilie - en toebehoren - van broers en zussen. Hoe vaak werd ik daar de eerste jaren in verwikkeld en vond ik daar toen zelf ook een mooie familie-atmosfeer en gastvrijheid, iets wat mij toen v.w.b. mijn eigen, nederlandse familie enorm ontbrak. Maar langzaamaan begonnen het bijna 'verplichtingen' te worden. Voor mij, een persoon die is opgegroeid in een gezin, waar ik vele ooms, tantes, neven en nichten nooit van mijn leven heb leren kennen en met vooral een vader die lak had aan de zgn. 'sociale' verplichtingen. [Deze laatste karaktertrek is trouwens iets waar ik hem nogal dankbaar voor ben omdat dit ons een soort zelfvertrouwen en zelfverzekerdheid leerde: het durven opkomen voor eigen ideëen oftewel achter-jezelf-staan.] En sinds mijn terugkeer thuis in september 1999 neem ik steeds minder deel aan dit soort gedrag. Af en toe weiger ik totaal er aan deel te nemen en af en toe neem ik er deel aan door middel van 'witte stakingen' (scioperi bianchi) van mijn kant, i.e. wel deelnemen, maar er zo min mogelijk zelf aan meewerken. Hier achter staat natuurlijk ook het feit dat ik mij al een leven lang gedwongen heb gevoeld niet mijzelf te (hebben) kunnen zijn, terwijl dit zich ook al uitte in mijn toenmalige scheiding (van tafel en bed) en in de inhoud van mijn delirium (zie mijn boek).
Met het mijzelf relaxen heb ik persoonlijk nooit al te veel problemen gehad, zoals ook mijn zoon niet.
Daar schijnt mijn man méér problemen mee te hebben dan ons twee.
Niet alleen lichamelijk, thuis en buitenshuis gebeurt mij dit: ik zoek dan vaak echt mijn gemak en ben ook in staat mijzelf een stop toe te roepen als ik binnen mijzelf merk dat ik mij iets te veel aantrek of ergens opgewonden over raak.
Vaak heb ik ook gedachtes - ook mijn zoon wel - waarmee ik een soort 'economie' van psychisch en lichamelijk energiegebruik of verbruik op een virtuele balans zet en mijzelf dan afvraag of het wel de moeite is dat ik mij ergens voor inzet, opwind of die nog als gedachten door mijn hoofd laat spoken.
Misschien zou men dit ook gedachtes kunnen noemen om 'relaxed' door het leven te gaan?
Zeker vereisen deze gedachten een moment van afstand-nemen, waar velen al mee gebaat zouden kunnen zijn.
Hier dit stukje tekst uit 'A fight to be' van Ronald Bassman:
pag. 20 - 21:
"The adventure and thrill of my mind creativity released a torrent of energy. The high I felt was self-sustaining. I moved deeper into my internal life, valuing its importance more than the external world. I paid little attention to my appearance or to social amenities. I let my hair and beard grow and become dirty and unkempt. For a short time, I could get by acting the part of the absent-minded, eccentric professor involved too much in his projects to remember life's everyday concerns."
Dit detail van het zich verwaarlozen in het uiterlijke aspect en de hygiëne schijnt bij vele personen met deze problematiek voor te komen.
Ik herinner mij niet dit ooit als gedrag te hebben gehad, niet op mijn 18-e jaar, maar ook niet in de lange periode van mijn delirium.
Rond mijn 18-e en 19-e jaar droeg ik wel vaak donkere kleding, had toendertijd de kleding ook voor mij niet al te veel belang, maar ik vervuilde niet.
Uit de italiaanstalige versie van het boek 'Herinneringen, dromen, gedachten' van Jung dit:
blz. 166 + 167: "De inhoud van de [schizofrene] fantasieën werd [rondom 1900] niet serieus genomen en men sprak in het algemeen alleen over "achtervolgingsideëen". Zo schijnt het mij ook vreemd toe dat mijn onderzoeken uit die tijd vandaag de dag [1961] bijna vergeten zijn. Sinds het begin van de eeuw ben ik begonnen de schizofrenie met psychotherapie te behandelen..."
Voor wie mijn verhaal gelezen heeft en interesse in dit soort details mocht hebben:
toen ik vorig jaar begonnen ben mij nog méér te verdiepen in de achtergrondliteratuur betreffende de 'schizofrene' problematiek en mij de al genoemde boeken van Gaetano Benedetti, Harold Searles, Pao, Steiner enzovoort door mijn ex-psychiater werden aanbevolen, heb ik nog één keer mijn droom/nachtmerrie nr. 2 in zicht gehad. Dit keer waren mijn achtervolgers niet langer zónder maar mét een gezicht.
En dit heeft zijn duidelijke verbinding met wat men hier ook in de boeken van Gaetano Benedetti (en anderen) over lezen kan. Kortom wordt het onbekende (zonder gezicht) bekend (met gezicht).
Ik heb vanwege mijn interesse in de achtergrondliteratuur vorig jaar nog een andere betekenisvolle droom gehad.
Als het even kan sport ik 3 keer per week. En dit buiten eventuele korte of langere wandelingen om.
Het is, na mijn terugkeer thuis, ná de therapeutische gemeenschap, nu al 10 jaar lang dat ik dit zonder onderbreking doe. De eerste jaren sportte ik maar 2 keer in de week
Eigenlijk ben ik bijna nooit gestopt met sporten sinds de tijd van de Pedagogische Akademie, met uitzondering van de jaren rondom mijn zwangerschap en de eerste jaren van mijn zoon. Maar in die jaren wandelden wij vaak in de parken of in de bergen.
Het is heerlijk ontspannend: sporten of wandelen, maar 's zomers verminderen deze activiteiten wel vanwege de onverdraaglijke hitte.
Ook in andermans belevingen van 'volle schizofrenie' heb ik opgemerkt dat zij soms volledig opgaan in de natuur of het heelal, alsof zij daartoe behoren of er in op willen gaan of, hoe dan ook, alsof hen dat een zielsrust bezorgt. Ik heb ook wel gelezen van personen, die er daarná naar terug verlangden, alsof het om een soort 'verloren paradijs' zou gaan.
Jung zelf - maar ook A. Lowen en anderen - schijnt (schijnen) zich in zijn (hun) belevenis van de natuur volop terug te vinden en schrijft ook dat de mens zich teveel van zijn eigen natuur 'vervreemt' in de industrieële wereld.
Zullen bovengenoemde gevoelens en verlangens voor de 'schizofrene' problematiek een kwestie van compensatie zijn of gewoon een kwestie van diep contact met innerlijke behoeften? Uiteindelijk van een soort instinctief aanvoelen van wat men verlangt, maar (nog) niet via andere wegen bereiken kan?
Stukje tekst uit 'La voce del corpo' (The voice of the body) van Alexander Lowen:
Blz. 95 + 96: " 'Geestesziekte' is geen geschikte term: de personen lijden aan emotieve stoornissen. Het woord emotie is samengesteld uit het voorvoegsel 'e' en uit de wortel (basis?) 'motie'. Emotie betekent zich naar buiten toe bewegen: een emotieve stoornis bestaat uit de onmogelijkheid zich naar de personen en de wereld toe te bewegen. Per definitie kan men zeggen dat emotieve conflicten de beweegbaarheid van het lichaam vervormen of beperken en de beweging naar buiten toe beletten. Op gelijksoortige wijze, duidt iedere stoornis, die de mogelijkheid van een organisme om zich naar buiten toe te bewegen begrenst, op een emotief conflict en is het dus mogelijk de emotieve conflicten in een persoon te bepalen op grond van de manier waarop hij zich beweegt."
Dat men uit de manier waarop iemand zich beweegt of 'in zijn lichaam zit' op kan maken of hij problemen heeft, is iets wat ik zelf ook al tijden lang waarneem. Natuurlijk weet ik dan niet precies wat die persoon stoort.
