Toen ik zelf nog een kleine snotter was, hadden ze nieuwjaar ook al uitgevonden. In t school was dat een ganse voorbereiding. De juffrouw schreef een tekst op het bord, en wij mochten hem overschrijven op onze nieuwjaarsbrief. De kleinste snotters werden door de juf geholpen, maar de grote euh ..gelijk ik konden dat al zelf schrijven met een doktersgeschrift hé. Nieuwjaaravond verliep meestal ook op dezelfde manier. Iedereen was opgetipt en had zijn schoonste pull-over aangetrokken. Het was dan bij één of ander tante verzamelen om de avond door te brengen. Eerst was er de verkenningsronde. Ja, als ge uw familie zo maar ene keer ziet op een jaar, dan hebben ze nogal wat commentaar zenne. Awel chauffeurke ge zijt precies gegroeid! Vaneigens was ik gegroeid, t zou nog mankeren dat ik daar tot mijn tiende in mijn wieg zou liggen. Toen iedereen aanwezig was, was dat daar een getetter van jewelste. De vrouwen over de aankoop van hun nieuwste voorschoot, en de mannen, de die waren bezig aan het stoefen over hun duiven en hun vinken, dat de pluimen in het rond vlogen. En af en toe werd er ook tegen ons iets gezegd van zeg zijt ne keer stil als de grote menschken klappen! Toen we dan buiten gingen spelen, die konden we ons eens uitleven. Soms hadden we al ne keer geluk dat het gesneeuwd had, en dan werd er duchtig met sneeuwballen geworpen. Als er dan ene uitgeslibberd was, en daar met zijn zondagskostuum op de koer tussen de mesthoop lag, die was het pas plezant. Allé, t was plezant tot we binnen moesten om aan tafel te gaan, en dat ze merkten dat ons zondagskostuum al een beetje gespikkeld was van de kiekenstront. Het jaar was nog niet gans uit, of we kregen onze laatste oorvegen op onze kop. Toen de nieuwjaarsmenu naar binnen was geslokt, gingen de vrouwen weer aan den tetter, en begonnen de mannen te kaarten. Wij probeerden van ons wakker te houden, en af en toe was het nieuwe jaar al ingezet in onze slaap. Deze die om middernacht nog wakker waren, kregen de gekende nieuwjaarskussen. Drie van de moeders,drie van de grootmoeders,drie van de tantes drie van de nichten drie van .. Ppfffffff amai mijn voeten, daar kwam geen einde aan. Als da spel daar afgelopen was, stond ik zodanig vol met lippenstift dat ze nen neusdoek met white spirit moesten pakken om al die verf van mijn schoon gewassen gezicht te krijgen. s Anderdaags was het nieuwe jaar al goed ingezet. Terug onze neus wassen aan de lavabo, en ons haar kammen met een streep, om daarna terug ons schoonste kleren aan te doen. En omdat ik maar één zondagskostuum had op mijn maat, die kon ik dezelfde kleren aantrekken waarmee ik den dag ervoor naast de mesthoop was gaan spelen. Dan was het bij meter en peter,marraine en bompa nieuwjaar wensen. Terwijl we als jonge snotter nog niet echt de waarde van het geld kenden, keken we toch uit naar wie het schoonst gekleurde briefje zou krijgen. Ja, ik moet zeggen dat er in dienen tijd niet met geld gesmeten werd zenne. Van mijn tante Amandine kreeg ik 20fr, met de belofte dat als ik een gans jaar braaf was, volgend jaar misschien 25fr zou krijgen. Er was dan ook het moment suprème, waar we als kleine snotter onze nieuwjaarsbrief moesten voorlezen. Soms waren er zoveel kinderen, dat het per anciënniteit ging. Omdat ik de jongste was, mocht ik als laatste mijnen brief lezen, als iedereen het al moe gehoord was. Ja, als ge met zeven naar dezelfde school ging, had ge kans dat er een paar met dezelfde nieuwjaarswensen tussen zaten hé. Toen we van peter of meter ne schonen enveloppe kregen, moesten we na ons dankwoord nog ne ganse preek verwerken hé. -chauffeurke, steek dat maar bij uw ander centen, en zie dat ge het geld niet verliest. -euh .nee nee. -Ge zijt misschien best van het aan uw ma of uwe pa te geven voor op uwe spaarboek te zetten. Lap, in feite was ik juist tussenpersoon tussen mijn meter en de bank. En zo ging het jaar na jaar. De tijden veranderen, en na meer dan 40j te zijn gegroeid staat nu 2006 voor de deur. De feestdagen verlopen nu anders dan vroeger hé. Amai mijne frak, azo ne sleur. Ne mens krijgt een week verlof voor kerst en Nieuwjaar,maar nu begin ik pas goed te begrijpen waarom. Om te beginnen, koopt men elk jaar nieuwe kaarten om te versturen, en elk jaar blijven er van over. Awel, dit jaar ging het geen waar zijn zie. Er lagen hier nog wenskaarten van 2000 tot 2004. Ik heb al die datums aangepast met tipex, en al de kaarten geschreven om ze te versturen. 486 kaarten heb ik moeten schrijven om er vanaf te zijn. Het enigste probleem is dat ik maar hoop en al 10 mensen ken. Ja, er zijn er die een kaart in hun bus gehad hebben, die ik nog van haar of pluimen ken. En toen ik het moe was van met mijn véloke telkens van bus tot bus te slibberen, die zijn er zelfs een paar waar ik direct 10 kaarten in één bus gestoken heb. Ja, de die moeten de eerste vijf jaar geen kaart meer verwachten zenne. Ik had er zeer van aan mijne pols, van al dat schrijven ppfffff. Om nog maar te zwijgen van al dat werk dat ne mens heeft op de feestdagen zelf hé. Mijne kleinste snotter wou ne keer iets anders eten dan altijd die kartonnen hamburgers van de mac donalds, en dus koos hij voor ne kreeft op oudejaar. Awel, ik ben nooit gene straffe geweest om krabben te vangen in Blankenberge, maar als ge zo ne kreeft in uwe kom moet steken is dat ook geen lachen zenne. In feite zouden ze daar beter een handleiding bij geven om dat beest dood te doen hé. Ik heb hem eerst proberen te verdrinken, maar dat duurt een tijdje, en hoe langer hij onder water bleef, hoe beter hij eruit zag. Toen we daar vanonder den douche kwamen, had hij mij toch wel gebeten zekerst! Ik kon dan op oudejaar nog den doktor roepen om een inenting te krijgen tegen de dolle kreeften ziekte. Allemaal van die speciale zaken die een mens tegenkomt op feestdagen en waar ge niks van weer trekt van de ziekenkas. In feite had den dag van oud naar nieuw ons zodanig uitgeput, dat ik met mijn twee snotters in slaap was gevallen op een bedje van zeewier aan tafel. t Was om middernacht dat we wakker geschoten zijn, van mijne koekoek die van schrik uit zijn kot gesprongen was. Op de achtergrond hoorden we vuurwerk, en dat was het teken dat we van oud naar nieuw overstapten.
-Zeg papa, waar zou het vuurwerk zijn? -Och .dat is in het dorp hé ventje. -Ik zou ook graag ne keer vuurwerk zien. -Euh awel ik peis dat er in de garage nog een paar vuurwerkpijlen liggen. -Joepiiiiie ..kunnen we dan ook vuurwerk maken pa? -Euh ..vaneigens, kom we zullen ne keer gaan zoeken.
Na een beetje zoeken, hadden we die pijlen gevonden. -Is dat niet gevaarlijk pa? -Euh .nee nee, ge moet weten hoe ge dat moet doen hé. Ze hadden mij gezegd, dat ge die pijlen met de stok in een fles vol zand moest steken, zodat ze recht bleven. Het was dan gewoon de lont aansteken en genieten van het vuurwerk. Jawadde, moest het allemaal zo gemakkelijk zijn hé! Ik steek daar die lonten aan, en die fles waait daar toch om door ne windstoot zekerst. De vuurpijl schiet daar ineens uit die fles, recht mijn kiekenkot binnen. Amai, dat had ge moeten zien hoe schoon! Dat was daar kip aan t spit, maar dan in alle kleuren en gensters hé. De tweede pijl,deze was wel recht naar omhoog gegaan, maar daar was toch wel die fles blijven aanhangen zekerst. Ja, als het tegenzit dan is het voor een ganse avond hé. Ze zal wel ergens bij mijn geburen gevallen zijn,maar omdat het geen leeggoed is ga ik schoon zwijgen. Ja de eindejaarsfeesten, een geluk dat het niet alle weken Nieuwjaar is zenne. In feite zit er van het begin tot het einde van dit verhaaltje 40j verschil. Het is en blijft Nieuwjaar, maar och zo verschillend.
Mijnen Bompa was hier schrijnwerker in het dorp,en als er zo een paar planken aan elkaar genageld moesten worden,dan kwamen ze bij ons kloppen. Op nen dag stond de pastoor daar ook voor ons deur! -Zeg Gaston kunde gij ne keer geen kerststal in elkaar zetten tegen kerstdag. -Ba ja meneer pastoor. -Dat is vriendelijk Gaston,ik zal u en uw gezin dan ne keer extra de zegen geven. -Dank u meneer pastoor. Mijnen bompa daar rap ne kerststal voor de kerk getimmerd,dat de meid van de pastoor al gaan zeggen was,dat er daar weer ene een bouwovertreding begaan had door zo ne villa op de grond van de kerkfabriek te zetten. Toen de pastoor ons kwam betalen met zijnen emmer wijwater,zat hij nog met een vraagske. -Zeg.....Gaston,ik heb zo ne keer zitten nadenken,we zouden dit jaar eens een levende kerststal kunnen zetten. Ene met levende figuren. -Euh......ja meneer pastoor? -Allee dat is dan geregeld Gaston,gijle moogt met gans de famillie de hoofdrol spelen,ge moet zelf maar beslissen wie wie is. -Euh......jamaar meneer pastoor we.....we.... -Ge gaat gij da zeer goed doen Gaston,en God zal het u lonen. -Euh......allee dan.... Ja als ge zo nen bompa hebt die geen nee kan zeggen,dan is dat ook wreed zenne. We moesten thuis de rollen verdelen,om te weten wie Maria en Jozef ging spelen. Er moesten nog drie koningen gevonden worden,waaronder ene zwarte,en dat was 40j geleden niet zo gemakkelijk zenne. En dan nog ne kleine die in dienen bak stro moest gaan liggen in zijnen blote flikker! Voor den os en den ezel die als verwarming moest dienen,was het ook al ambras. Ja den os was zo geen probleem,omdat er zo maar ene in de famille zat,maar voor den ezel kwamen er dan weeral ne ganse hoop in aanmerking. Tante Maria dacht de maagd Maria te spelen omdat ze al dezelfde naam had. Maar omdat ze dan weer 7 kinderen op de wereld had gezet,kon da ook niet hé. Ja de Heilige geest zou daar niet blijven over en weer vliegen hé. De keuze viel uiteindelijk op mijn moeke,en Jozef zou mijnen bompa spelen omdat hij toch als schrijnwerker al zijn gerief had hé. Om de drie koningen te kiezen was dat ook weeral een spel ppffff. Mijne pa wilde hem daar niet belachelijk maken met een gouden kroon van echte plastiek op zijne kop. Maar ze hadden hem wijsgemaakt dat als hij zich zwart zou verven,hem niemand zou herkennen. Jawadde zeg,dat had ge moeten zien. Ze hadden zijn vel gezwart met dat zwart waar ze de stoof mee inwrijven. Toen de rollen bijna waren verdeeld,vroegen ze zich af of ze niemand vergeten waren. Vaneigens! De voornaamste waren ze vergeten. Jezus moest nog gekozen worden. Ineens keken ze daar allemaal naar mij. -Euh.......jamaar da wil ik niet spelen zenne. -Gij gaat spelen wat wij zeggen ,en daarmee uit! -Jamaar ik moet daar in mijne blote flikker in dat stro tussen die luizen liggen en ik doe dat niet graag. -Wij moeten daar ook tegen ons goesting staan,en gij gaat meedoen! -Jamaar ik kan Jezus niet spelen,want ik ben niet Heilig! -Awel ge moet dan maar den Heilige spelen zoals ge gewoon zijt! ppfffffffffff jawadde! Terwijl de andere kindjes de kans kregen om eens goed iemand uit te lachen voor de stal,moest ik daar de geborene uithangen,stil blijven liggen,en dan nog Heilig zijn ook! Toen de dag van de middernachtmis was aangebroken,was iedereen bezig met de gevulde kalkoen en de lekkere kerstmaaltijd naar binnen te spelen. En wij stonden daar met gans de famille blauw van de kou in diene stal. Dienen os en den ezel stonden daar met hunnen stinkende asem in mijn gezicht te blazen,dat ik bijna de dolle koeienziekte had opgedaan. Mijne pa had ondertussen ook al een valling opgescheerd,en telkens hij zijne neus moest snuiten hing er meer zwart aan zijne neusdoek dan op zijn gezicht. Toen de mensen voor de stal kwamen staan, kwam de lach op hun gezicht."Zie ne keer wat een schoon kindje Jezus,'t is precies chauffeurke". -En zie ne keer wat een schone Jozef,hij kan ook goed zagen. -En zie ne keer wat voor ne schonen ezel,ik ken hem precies van ergens.
ppffffffff precies of ze hadden ons niet herkend!
Toen we weer thuis waren wou niemand nog iets horen over kerstmis! Juist den os en den ezel, die hadden hun goed geamuseerd omdat ze tussen twee beuh....boeh en ia's telkens van die fles jenever dronken.
Kerstmis,de periode van vrede? Amai mijne frak! Toen we in de badkamer stonden was het bijna oorlog! Mijne pa had zijn zwart gezicht aan onze nieuw witte handdoeken gewreven die we onder de kerstboom hadden gelegd als cadeau. Mijnen bompa die kreeg daar ook onder zijn schrijnwerkersvijs omdat hij niet had durven nee zeggen tegen de pastoor. Bij mij kregen ze die taloor (bord) die als oreool had gediend niet meer van mijne kop,omdat ze achter mijn oren in mijn engelenhaar was gevrozen! En één van die drie koningen had de mire en de wierook bij de doos sigaren gezet in de kast,zodat de mensen dachten dat we aan de drugs zaten telkens er gerookt werd.
Als ik nu per ongeluk nog eens voor ne kerststal loop,denk ik ook altijd van ne keer goed te kunnen lachen met een ander zijn heilige miserie!
Maar er viel juist niks te lachen! De mensen zijn slimmer geworden,en er staan terug van die plaaster beelden. De mensen staan terug met enige ernst voor de stal te denken aan de nostalgie van vroeger. Waarom willen de mensen daar altijd iets aan veranderen? Ik vind zelfs dat de pastoor het ons nooit had moeten vragen,want die wist goed genoeg dat geen van ons een Heilige kon vervangen.
Ik wens via deze weg ieder van u een prettig kerstfeest
