Wij zijn in een nostalgische bui omdat de regen ongenadig onze vensters bespeelt, mede omdat een gure wind ons belet buiten te komen en wij tijd tot dromen hebben. Dromen van wat is geweest, van die goeie ouwe tijd toen wij nog niet die weelde hadden zoals thans het geval is, van de tijd dat de straat nog de jeugd toebehoorde en wij, als tieners, nog konden buiten spelen. Voetballend op het pleintje voor de St. Petrus en Pauluskerk of op de groentenmarkt, tot wij weggejaagd werden door de politie. Spelen met de marbels op de driehoek ( pleintje dat thans de geciviliseerde naam Pauluspleintje draagt) of lopend achter  een hoepel ( in feite een oud fietswiel dat voortbewogen werd door een zelf gemaakte ijzeren loopstok) of slaand met de piedewiet op de anderwat.  Of ook nog, maar dan meestal tijdens de Paasvakantie en de zomermaanden, rijdend op de glooiïng van de zeedijk, waarna wij de Engelse kijklustigen lastig vielden en ons beste Engels boven haalden met : “Mister wantje penny for de piektjes”, waarmede wij bedoelden een penny om naar de cinema te gaan. Dit bracht ons wat centen op lachend gegeven door de toenmalige rijkere Engelsen, de Pond sterling stond toen namelijk aan 138 fr. Toen wij ook, tijdens diezelfde vakantiemaanden, als piccolo een mooi kostuum aangemeten kregen va de hoteluitbater waarvoor wij werkten.  Wij ontvingen geen dag- of maandloon maar werkten enkel op drinkgeld en, niettegenstaande wij vaak tien tot twaalf uur per dag op post waren, dachten  niet aan staken noch aan vermindering van werkuren.

Tijdens onze droomreis denken wij ook aan die mensen, die weliswaar niet als B.V. ( Bekende Vlaming) maar wel als B.O. (Bekende Oostendenaar) door het leven gingen. Wij zien hen nog alsof zij dagelijks onze wegen kruisen : Col en Manchet ( ook Ollegatscheirder genoemd), Teut - Teut , Madame Médaille, Zotten April en zijn compaan Peirdevlees, Madame Loulou, de Schudder en andere Duvel’s, allemaal gekende en kleurrijke figuren uit onze stad. Gasten die veel bekijks hadden, doch nooit iemand een strobreed in de weg legden, met uitzondering missvhien van laatstgenoemde  : Den Duvel

Hij was niet diegene die wij destijds, tijdens de lesuren op school, leerden kennen als de slechte, gebaarde, horens dragende firguur die ons in de hel zou opsluiten als wij niet braaf en gehoorzaa waren, nee hoor ! Hij was een gespierde, tanige kerel, zeer bekend in de visserij middens, gevreesd door de pakjesdragers aan het station en een lastige klant voor de politie. Zijn voornaamste bezigheid bestond erin  langs de kaai en het zeestation te flaneren en werk af te pikken van de pakjesdragers ofte kruiers bij wie hij  niet op een goed blaadje stond. De gewonnen centen verdronk hij dan in een van de talrijke herbergen van de wijk Hazegras ( toen nog niet voorzien van gekleurde lampjes) of langs de Visserskaai waar toenertijd meer volkscafé’s waren.

“Duvel”, wiens werkelijke naam Alexis doorweinigen gekend was, was steeds gekleed in zware Friese broek, een donkerblauwe trui en het schippersklakje schuin op het hoofd. Hij kwam vaak  in aanraking met de lange arm van de wet, want hij maakte zich veelal schuldig aan bepaalde kleine misdrijven zoals het wegnemen van vis of het werken als kruier, waarvoor hij geen toelating had. Tijdens de wintermaanden was hij meestal te vinden te Brugge, aan ‘t Panderijtje, gebouw dat thans is afgebroken en vervangen door een ultra moderne gevangenis.

Eens de lente in ‘t land zakte hij terug af naar Oostende en  vonden wij hem opnieuw terug in de omgeving van het Zeestation of de Cirk ( ook nog wel eens oude vismijn genoemd) waar hij af en toe eens meehielp om aan wat centen te geraken. Centen die dan meestal ietwat later terecht kwamen in de lade van een of andere herbergier.

Nergens was hij bang voor. Zo sprong hij eens, als gevolg aan een weddenschap, in het eerste handelsdok hoewel hij niet zwemmen kon.Slechts met grote moeite slaagden enkele toeschouwers erin hemop het droge te brengen. Nat als hij was ging hij meteen een pint drinken bij Henri Mille op de Vanderzweepplaats ( thans Ernest Feysplein).

Zoals reeds gezegd hielp hij af en toe de bootjessjouwersof de werkers in de vismijn, enkel met de bedoeling aan wat geld of vis te geraken. Dergelijke poosjes vis werden door Duvel vaak tot driemaal toe verkocht zonder dat de eigenaars zulks beseften.

Op zekeren dag, bij het begin van de herfst, deed hij op het  Politiebureel der Leopold I plaats navraag naar gevang enisstraffen die hij nog uit te zitten had. De agent van dienst, een pas in dienst gekomen agent die hem nog niet kende, verzekerde hem dat er geen gevangenis- briefjes in het  bureel lagen zodat hij kon ophoepelen. Kwaad trok Duvel naar buiten, nam een grote kasseisteen ter hand en verbrijzelde, zonder omzien, twee ruiten van het politiekantoor. Daarop ging hij kalm terug binnen en zei tot de verbaasde rekruut : “ Nu kunt ge me opnieuw, voor de ganse winter, onderdak te Brugge verschaffen”.

Voor zover onze vriend Duvel, in de grond geen kwaaie gast. Zijn beste jaren kende hij in de jaren dertig en zijn beste vrienden waren de jongens uit het Visserskwartier met wie hij soms uren vertellend doorbracht. Een dezer jongens was ondergetekende

14-07-2005 om 10:00 geschreven door inforg

Er zijn zo van die mensen die men nooit ofte nimmer vergeet, die steeds maar terugkomen in Uw geheugen, personen die men geruime tijd bijna dagelijks zag en die opeens verdwenen. Een dezer personen is zonder twijfel August V.d.b. een zeer markante figuur uit de periode tussen beide wereldoorlogen. Het was een persoon die men  niet zomaar kon voorbijgaan en die, bijna dagelijks, op de Zeedijk of in de Kapellestraat te vinden was.

 Weinigen,zullen zijn familienaam kennen, doch als wij zeggen dat zelfde persoon beter gekend is onder de naam “Col en Manchet” of ook nog, maar dan voornamelijk bij de oudere Oostendenaren, als “Ollegatscheirder” zal er bij velen een lichtje opgaan.

Stel je voor : een rijzige, slanke man met nogal stijve houding, ietwat militaristisch, bijna steeds buitengewoon gekleed met hard gesteven wit hemd voorzien van hoge rechtopstaande boord en ver uitstekende stijve manchetten, de donkere broek steeds voorzien van deftige plooi, een kort spannende bovenvest, een prachtig hoedje op het hoofd, hoedje dat men in geen enkele hoedenwinkel kon aantreffen en dat speciaal voor hem werd aangemaakt. Bij koud weer droeg hij dan een soort overjas die hij steeds met beide handen voor de buik vasthield.

Dit was hel beeld van onze Col en Manchet, een excentrieke oude man, simpel van geest, doch met wie men soms ook nog eens een ernstig gesprek kon voeren. Vaak beantwoordde hij een vraag in gebroken, onverstaanbaar soort Frans.

Voor Wereldoorlog I was hij een bijna normaal mens met een eigen kapperszaak. Hij was gehuwd en had drie schattige dochters, maar het viertal verliet hem, kort na de wereldoorlog en van dan af ging het bergaf met de rijzige Oostendenaar. Alles werd hem ineens teveel en zijn geheugen kreeg een ferme deuk  Hij verliet zijn eerste kapperszaak om een woning te betrekken op de Vindictivekaai alwaar hij een appartement betrok op de gelijkvloerse verdieping. Zijn voorplaats werd verdeeld in twee delen, beide delen afgescheiden door een gordijn. Aan de ene zijde van het gordijn bevond zich zijn woonruimte, aan de andere een pover kapperszaakje waarin slechts een enkele scheerstoel stond en een stoel voor zijn klanten. Hij kreeg niet veel klanten, gezien hij nogal raar was in zijn optreden.

Zo was er eens een mens van buiten stad, aangekomen met de trein, die in het kapperssalon binnen kwam op zich te laten scheren. Terwijl de man in de stoel zat en reeds was ingezeept nam August zijn scheermes ter hand en vroeg de man wat hij in zijn hand hield, waarop deze verwonderd antwoordde :  “maan een scheers”; August zei hem droogweg :”nee jong,je leven….”, waarop hij verder ging met zijn werkzaamheden.

Zoals reeds gezegd was hij meestal te vinden op de Zeedijk waar hij vaak rustig ging zitten op een der aldaar staande banken. Alvorens zich neer te vlijen had hij eerst de bank schoongeveegd met een witte zakdoek en zijn jasje opgehangen aan de reling, waarna hij ging zitten, kaarsrecht en steeds voor zich uitkijkend.

Toen hij zijn kapperszaak had opgegeven  ging hij zich vestigen op de wijk Hazegras op de tweede verdieping van een huis waar meisjes van plezier (thans animeermeisjes genoemd) de soldaten van het 3^e Linieregiment opwachtten. Die meisjes hadden vaak veel pret met mijnheer August, zoals zij hem steeds noemden, doch aarzelden niet de sport met hem te drijven.

Zekere avond, onze vriend lag reeds lang te bed, zoals steeds gekleed in een lang nachthemd,  kwam een der meisjes, poedelnaakt, zijn kamer binnen en riep August toe dat zij de maagd Maria was. Onze vriend schrok zich dood, stapte uit het bed en liep, nog steeds gekleed in zijn  nachthemd,  de straat op luid schreeuwend dat hij O.L. Vrouw had gezien.

Zo nu weet U wie Col en Manchet was. Velen, inzonder de jeugd, gaf hem een andere naam verwijzend naar zijn werkelijk beroep, zijn gaven hem de naam “Ollegatscheirder”. Op zekere dag was hij er niet meer en  er werd niet veel meer over hem gesproken.

Nochtans had hij, op aanraden van enkele spotvogels tooghangers in een herberg aan de Alfons Pieterslaan zich gesteld om burgemeester van de stad te worden. Daartoe had hij zelfs een nieuwe partij gesticht, evenwel zonder op de kiezerslijsten te fungeren.

Een mens die simpel van geest was en behept was met een gevoel van grootheidswaanzin

                                                                                                                                                                                                                                Maurice Ferier

.

12-05-2005 om 11:48 geschreven door inforg

 
Verhalen over andere figuren uit de Oostendse samenleving van vroeger kunt U terugvinden op de site :
http://users.telenet.be/redgy.ferier

Dank voor Uw aandacht.

26-04-2005 om 12:18 geschreven door inforg