Microplastics

Microplastics zijn kleine deeltjes plastic tussen de 1 en 5 mm groot. Volgens het RIVM worden microplastics als ingrediënten in producten gebruikt, ontstaan ze door het uiteenvallen van zwerfafval en tijdens de productie en het gebruik van kunststof producten. Deze microplastics kunnen via het afvalwater dan in ons oppervlaktewater terecht komen.

In Nederland komt elk jaar zo’n 17.300 ton aan microplastic vrij uit autobanden (autobandenslijtstof) volgens het RIVM. Dit is dus een goede kilogram per Nederlander. Dit zijn echter niet de gevaarlijkste deeltjes van microplastic: fijnstof. Volgens een vertegenwoordiger van Vredestein is het overgrote deel van al het bandenslijtstof namelijk groter dan 10 µm en daarmee is het te groot om als fijnstof door het leven te gaan.

Fijnstof

Fijnstof varieert in omvang van 10 micrometer (10 µm) tot 1 micrometer (ter vergelijking: een menselijke haar heeft een diameter van ongeveer 70 micrometer). Hoe kleiner een deeltje fijnstof, hoe dieper het in ons lichaam kan doordringen en hoe meer gezondheidsproblemen het kan veroorzaken. Het gaat dan om fijnstof van 2,5 µm tot 1 µm dat niet met het blote oog te zien is. Deze deeltjes kunnen problemen aan de longen en het hart veroorzaken, zoals onregelmatige hartslag, een hartaanval, astma, verminderde longfunctie en andere ademhalingsproblemen.

Jaarlijks overlijden 11.000 mensen in Nederland aan de gevolgen van luchtverontreiniging en we leven er gemiddeld negen maanden korter door.

Fijnstof in relatie tot autobanden

Het wegverkeer draagt echter nog steeds aanzienlijk bij aan de fijnstof in de lucht, namelijk 10%. Naar schatting ontstaat 45% hiervan door slijtage aan het wegdek, 35% door bandenslijtage en 20% door remslijtage.

In 2017 werd er in Nederland 40.700 ton fijnstof uitgestoten. Hiervan werd 3,5%, oftewel 1.420 ton aan fijnstof, veroorzaakt door autobanden.

Veel besproken Engels onderzoek naar bandenslijtage en microplastic

Een onderzoek van het Engelse onderzoeksteam Emissions Analytics haalde recentelijk het nieuws met het onderzoeksresultaat dat vervuiling door bandenslijtage 1.000 keer erger is dan de uitlaatemissies van een auto. In de publicatie stond dat de banden van de testauto tot 5.8 g vervuiling per afgelegde kilometer veroorzaken

De Nederlander rijdt gemiddeld 13.000 km per jaar, dus volgens dat onderzoek kunnen we hieruit een totaal gemiddelde afleiden van 75,4 kg bandenslijtstof per jaar. Dat is maar liefst 75 keer zoveel als het onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu heeft berekend.

Gaan we uit van een levensduur van 40.000 km per band, dan zou een band 58 kg aan vervuiling veroorzaken. Dit is 5 keer zoveel als het gewicht van de zwaarste autoband! Dit is natuurlijk onmogelijk, behalve als de autoband zelf rubber regenereert. In werkelijkheid verliest een zware autoband zo’n 3 kilo rubber voordat deze vervangen moet worden. Dit is 19x minder dan wat het onderzoek van Emissions Analytics heeft berekend. Dat een autoband 1.000 x meer vervuilt dan de uitlaatgassen van een auto, klopt dus niet.

Waardoor slijten banden sneller en produceren ze meer fijnstof?

Een onjuiste bandenspanning, niet of te weinig rouleren van je banden, een onjuiste wieluitlijning en een versleten vering veroorzaken allemaal meer fijnstof. Met een correct gebruik en onderhoud van je autobanden voorkom je vroegtijdige slijtage.

Zowel een te lage als te hoge bandenspanning vermindert de levensduur van jouw autobanden. Volgens de ANWB rijdt 60% van de auto’s met een verkeerde bandenspanning- het loont dus de moeite om de bandenspanning vaker te controleren

Ook moet je de banden tijdig onderling omwisselen, zodat de voorste twee banden niet veel sneller slijten dan de achterste twee. De meeste autofabrikanten raden aan om de banden elke 10.000 tot 12.000 kilometer te wisselen. Laat dit jaarlijks doen bij de garage, terwijl je bijvoorbeeld wisselt naar zomerbanden, of wanneer je de olie ververst. Tenslotte zorgen een incorrecte wieluitlijning of een kapotte vering ook voor vroegtijdige bandenslijtage.

Elektrische auto: een zwaargewicht

Veel elektrische auto’s met batterijen in de vloer hebben een perfecte 50:50 gewichtsverdeling. Hierdoor hebben alle banden dezelfde hoeveelheid grip en remvermogen hebben waardoor de slijtage gelijkmatiger is. Een bijkomend voordeel is dat de elektrische auto minder fijnstof uitstoot door remmen.

Door het extra gewicht van de elektrische auto’s moeten de banden een andere bandholte hebben zodat het loopvlak contact houdt met de weg. Worden er geen speciale banden gebruikt dan kunnen de banden maar liefst 30% sneller slijten.

De inzet van bandenfabrikanten op de elektrische auto

De grootste bandenfabrikanten zijn al tijden bezig met het ontwikkelen van autobanden voor de elektrische auto. Ze richten zich hierbij op minder rolweerstand en stillere banden. De elektrische auto wint steeds meer terrein en duwt alle bandenfabrikanten in de richting van het ontwikkelen van de meest efficiënte autobanden. Dit zorgt ervoor dat de elektrische auto steeds minder fijnstof produceert tijdens het rijden.

Tot slot

Er zijn nogal wat uiteenlopende verhalen over de slijtage aan autobanden. Er wordt op dit moment nog veel onderzoek gedaan naar de relatie tussen autobanden en fijnstof

We kunnen wel stellen dat een band maximaal 20% van zijn gewicht verliest voordat deze vervangen wordt. Dit ligt dus tussen de 1,3 kilo voor de lichtste en 3 kilo voor de zwaarste autoband. Dit is wel een groot verschil met de 58 kilo die door Emissions Analytics werd berekend.

Elke automobilist kan de bandenslijtage verminderen door de banden op de juiste spanning te houden, voor- en achterbanden tijdig te wisselen en ze goed uit te lijnen. Als je daarnaast ook nog een rustige rijstijl hanteert en de auto niet overbelast, dan weet jij zeker dat jouw fijnstofuitstoot tot een minimum wordt beperkt!

Voor het volledige onderzoek klik hier.