Rome bezoeken betekent trappen aankunnen. Elke grote kerk heeft trappen en we spreken dan nog niet van de trappen om de koepel van St. Pieters te bestijgen (een aanrader). De meesten nemen van bij het begin de lift (betalend) en doen de laatste 300 trappen. Dit zijn wel de moeilijkste en je moet ze soms schuin en gebukt nemen. Halfweg de koepel moet je zeker uitstappen en kan je in een halve boog rondwandelen en je kijkt zo neer op het hoofdaltaar van Sint - Pieter. Op de muren staan schattige engeltjes die ons deden denken aan de engeltjes op het prentje van de Eerste Communie. Zonder de lift dien je ook te betalen om de trappen te bestijgen. De kaartjesknipper kijkt je lachend aan en vraagt of je wel zeker bent van te voet te gaan.
De trappen die in Rome evenwel de hoogste status hebben zijn de Spaanse trappen, de Heilige Trap en de trappen van de Trevifontein.
De Spaanse Trappen (1723 en 1726) zijn typisch Rococo, op het Piazza di Spagna horen bij horen bij de kerk Trinitá dei Monti (met de twee grote torens op de zijkant), die niet toegankelijk is voor de toerist. Vlakbij is de Villa Medici en het park Villa Borghese met het museum Galleria Borghese. De Spaanse Trappen is de plaats om zich te laten zien en om te genieten van de drukte. Vroeger poseerden daar modellen voor de couturiers die kozen.Voor de kerk staat een obelisk.
Rome heeft de meeste obelisken ter wereld: acht oude Egyptische (overgebracht door Romeinse keizers), vijf Romeinse obelisken en tevens enkele moderne obelisken. Nadat een aantal. Na de Romeinse tijd vervielen de obelisken en raakten bedolven onder puin, met uitzondering van de obelisk van het Vaticaan. Vanaf de Renaissance werden de obelisken herontdekt en Paus Sixtus V liet ze opnieuw oprichten op de nieuwe grote pleinen. De locaties, afmetingen en namen vind je op Wikipedia met 'obelisken van Rome'.
Trappen Trevifontein: een van de grote attracties voor elke toerist.De trappen zijn in een halve boog gelegd rond de fontein, en geven je de indruk dat je in een schouwburg bent. Bernini tekende deze fontein. 's Avonds is de fontein sprookjesachtig verlicht. Sommigen werpen achterwaarts muntjes in de fontein als gelukbrenger. Deze fontein levert water aan andere grote en kleinere fonteinen. In Rome is het netwerk van drinkfonteintjes stevig uitgebouwd en een letterlijke verfrissing die bijzonder gewaardeerd wordt. Drinken uit het bassin is niet nodig (en ongezond), er zijn kraantjes op de trappen en achteraan. Het zuivere water van deze fontein behoorde tot de beste waters van Rome.Zoals bij elk monument zijn er heel wat legendes en verhalen verbonden aan de trappen, het water, de beelden van deze fontein. Het spektakel en de ambiance zijn echter veel belangrijker en authentieker.
De Heilige Trap (Scala Santa) is heiligdom en bedevaartsoord en bevindt zich in het oude Lateraanse paleis tegenover de basiliek van Sint-Jan van Lateranen.Volgens de traditie liep Jezus er over bij zijn passie. De trap bestaat uit 28 marmeren treden die met hout zijn bekleed. Op sommige treden bevinden zich glazen venstertjes waardoor druppels bloed van Christus te zien zouden zijn. Pelgrims en toeristen beklimmen de trap op hun knieën onder het opzeggen van een gebed op elke trede. Aan weerszijden zijn twee trappen gemaakt waar men overheen kan lopen. Op het einde van deze Heiige Trap staat achter glas een ruimte Het Heilige der Heiligen, het Sancta Sanctorum met veel relieken bewaard, waaronder de beroemde Christusikoon Santissimi Salvatore Acheiropoieton ("niet door menselijke handen gemaakt"). Het Sancta Sanctorum kreeg een rol in het boek De ontdekking van de hemel (1992) van Harry Mulisch, film The Discovery of Heaven (2001).
De Heilige Trap en de verlichting van het Heilige der Heiligen is op de middag buiten gebruik. Er zijn nog andere 'heilige' trappen in Rome, van een lagere status.
07-01-2010
Rome - Pantheon: van tempel tot kerk
Rome - Pantheon: van tempel tot kerk
Een Romeins gezegde: Wie Rome bezoekt zonder het Pantheon te hebben gezien, keert terug als een ezel.
Het Pantheon is een must voor de toerist. Heel de buurt is een pleisterplaats voor hen. Dit gebouw is bijzonder interessant als beste overblijfsel uit de Romeinse oudheid en is gemakkelijk te overzien. Het werd verschillende keer heropgebouwd en gerestaureerd. Het Pantheon is sinds 609 een kerk. Er zijn nu nog altijd liturgische plechtigheden, het bezichtigen van de bijzondere architectuur is belangrijker geworden dan de liturgie, wat geldt voor de meeste kerken met naam in Rome. Het Pantheon was oorspronkelijk een tempel voor goden, beter: voor het volkomen goddelijke. Ze werd opgericht door Menenio Agrippa: dat zie je aan fries boven de zuilen: M. AGRIPPA.L.F.COS.TERIUM.FECIT M. staat voor Marcus, L voor Lucii, Cos voor Consul. Vrij vertaald: Marcus Agrippa, zoon van Lucius, bouwde het tijdens zijn derde consulaat. ( = 27 v.C.). De tempel werd in 609 aan de paus geschonken die ze onmiddellijk liet veranderen in een kristelijke kerk Santa Maria ad Martyres. De paus liet daarvoor 28 wagens met beenderen uit de catacomben naar deze kerk brengen. Dat was tevens het begin van het feest van Allerheiligen.
De met brons beklede houten deuren zijn nog de oorspronkelijke. De kopel was de inspiratiebron voor vele grote koepels. Elke bezoeker kijkt automatisch naar de opening in de koepel die diende als enige lichtbron. Het regenwater wordt opgevangen door openingen in de vloer. Heel wat bouwelementen zoals bronzen dakpannen en bronzen plafondbalken werden gebruikt voor andere doelen: voor het baldakijn in Sint Pieter tot voor de kanonnen van de Engelenburcht. Als je binnenkomt valt de eenvoudige en harmonieuze structuur op. De afstand van de koepel tot de grond is gelijk aan de diameter. Het harmonisch architecturale overweegt in de ervaring. Je vindt er graven van schilders, o.a. Rafaël. Ook de graven van de Italiaanse koningen zijn er, maar van 'bewonderen' was bij ons weinig sprake, gezien de geringe artistieke waarde.
Buiten de kerk ziet je een fontein van Della Porta (Piazza della Rotonda) en een obelisk.
Rome - Basiliek San Clemente: Drie heiligdommen op een plaats
Basiliek San Clemente: Drie heiligdommen op eenzelfde plaats
De basiliek San Clemente is een twaalfde - eeuwse rooms-katholieke kerk en is een van de oudste christelijke kerken van Rome. Er zijn drie gebouwen: de rijk versierde kerk (bovenkerk) op de gelijkvloerse verdieping (gratis toegang). Er onder liggen (toegangsgeld) de eerste basiliek (onderkerk) en nog dieper (ongeveer twintig meter onder straatniveau) een Mithrastempel. Dit complex is interessant om de politieke en religieuze geschiedenis van het vroege christendom te volgen tot en met de Middeleeuwen.
Bovenkerk: is een juweel. Op de zoldering en in het koor wondermooie mozaïeken o.a. met de boom des levens, de vier grote kerkvaders van het Westen: Ambrosius, Augustinus, Hiëronymus en Gregorius de Grote (Paus Gregorius I) Deze apsismozaïeken behoren ongetwijfeld tot de mooiste in Rome; sommige delen ervan stammen uit de zevende eeuw. Ze zitten vol symbolen die we niet onmiddellijk herkennen, maar via benoeming in een gids wel herkenbaar zijn: de twaalf duiven en de twaalf schapen verwijzen naar de twaalf apostelen.
Het mooist vonden we de kooromheining van de zesde eeuw met de koperen afsluiting met schola cantorum dat overgebracht werd van de onder- naar de bovenkerk. De vloer heeft een prachtig cosmatenwerk. In heel wat kerken in Rome zijn deze geometrische en kleurrijke constructies te vinden. Cosmatenwerk zijn stukjes ingelegd marmer, porfier, glas en zelfs goud .
Tijdens de vroege middeleeuwen (tot de 14de eeuw) is een groep Griekse kunstenaars in Rome werkzaam en men noemt ze Cosmaten omwille van de veel voorkomende voornaam Cosma. Ze maakten op de eerste plaats vloermozaïeken (in marmer) maar deden ook hun briljant inlegwerk in gangen en voorhallen en vooral in kerkmeubilair zoals preekstoelen, koorhekken, tronen, altaren, tabernakels en graftomben.
Onderkerk: vijf beuken met zuilenrijen, dienden als fundament en werden vol gemetseld en de ruimtes volgestort. Sinds 1862 zijn na uitvoerige opgravingwerkzaamheden de oorspronkelijke structuur en veel romaanse frescos weer zichtbaar.
Resten van een Mithras-heiligdom: voor de Perzische zonnegod; gebruikt voor initiatierituelen tot de eerste eeuwen na Christus, was een officiële godsdienst in het Romeinse Rijk en populair bij de Romeinse soldaten en zeelieden. Daarna waren de meeste Romeinen tot het christendom bekeerd en raakte de tempel in onbruik. Wat we slechts achteraf vernamen - door opzoeken op internet dat er in Rome verschillende Mithrastempels waren en zijn, zoals hetMitreo di Palazzo Barberini. In 1084 werd de eerste kerk door de Noormannen (aanvoerder Gisbert) verwoest. Een nieuwe kerk - de bovenkerk werd gebouwd met de onderkerk als fundament.
San Clemente is een kleinood. Je mag nergens fotos trekken en er zijn permanent restauraties bezig in de benedenkerk, zodat heel wat interessante frescos niet te zien zijn. In de Mithras - tempel zijn er een aantal gangen en plaatsten niet toegankelijk. Het geheel is verlicht met ledlampen; spijtig genoeg zijn de aanduidingen niet altijd zo duidelijk. Het personeel aan de balie vonden wij niet vriendelijk.
Buiten de bewondering die we hadden voor de rijk versierde barokke basiliek, kregen we door dit bezoek een idee van de rol die de Noormannen speelden in de Middeleeuwen.
De initiatieriten in aparte ruimtes van de Mihtrastempels deden ons tevens denken aan de doopruimtes (baptisteria; doopkapel, doopkerk) die zo ruim verspreid waren in het vroege christendom in West-Europa met als grandioze voorbeelden het baptisterium van Pisa, Siena, Florence en in Rome Sint - Jan van Lateranen en voor ons een revelatie Baptisterium van Sint Johannes in Poitiers (Frankrijk) van 360 in de Merovingische periode. Dit is het oudste christelijke bouwwerk in Frankrijk en een van de bekendste bouwwerken van de Merovingische kunst. Initiatieriten treft men aan in elke cultuur bij overgangen, zoals in het christendom de vormselvieringen.
En tenslotte zullen wij dank zij San Clemente ons blijven herinneren wat cosmatenwerk is. In verschillende kerken in Rome hebben we hun werk kunnen bewonderen.
06-01-2010
Rome - Bernini en Brown
Rome - Bernini en Brown
Het boek van Dan Brown dat gaat over Bernini en Rome heet: Het Bernini Mysterie (Angels and Demons). Bij het grote publiek was Dan Brown bekend met zijn De Da Vinci Code, dat later verscheen. Dat was immers al zijn vierde boek en stond in 2004 en 2005 op de internationale bestsellerlijst. The Da Vinci Code werd in 2006 verfilmd. Ook het boek Angels and Demons werd verfilmd en is in mei 2009 uitgebracht met opnieuw Tom Hanks in de hoofdrol.
Het Bernini Mysterie (Angels and Demons) is een lange en spannende zoektocht naar een bom en naar vier ontvoerde kardinalen die in aanmerking komen om paus te worden. Het gaat over een reeks aanslagen beraamd en uitgevoerd door een geheim genootschap: de Illuminati. Het boek is een rennen en zoeken tegen de tijd en het zoeken naar geheime boodschappen die alle verband houden met kunstwerken van Bernini.
We zullen het boek niet navertellen, maar we ondervonden dat het boeiend en soms leerrijk is om de verschillende Bernini - locaties in Rome te verbinden met de voortgang van de zoektocht. Er zijn websites die deze zoektocht op de voet volgen, ook de website van Dan Brown. Er is tevens een dvd Het Bernini Mysterie (90 min.) naar zijn boek met De echte feiten rond de Illumunati en de andere geheimen van het Vaticaan. (ondertitel dvd)
St. Pietersplein: herkenningsteken is onderaan de obelisk een plaat beeldhouwwerk vanBernini ontworpen, met verwijzing naar het oerelement wind. De richting is Oosten, waar men moet gaat zoeken: dit is de barokke kerk van St. Maria della Vittoria.
St. Maria della Vittoria: De extase van de heilige Theresa van Avila in de Cornaro Kapel. Dit beeldhouwwerk van Bernini lokte heel wat commentaar uit. Sommigen vonden dit een erotisch beeld.
Piazza Navona: (vroeger een renbaan, vandaar de vorm) een ander beeldhouwwerk van Bernini, misschien wel het bekendste. Het is een fontein met vier riviergoden die verwijzen naar de vier rivieren van de vier continenten: Nijl, Ganges, Donau en de Rio Plata.
Engelenburcht: ervoor ligt de Engelenbrug met beelden van (leerlingen van) Bernini met tien engelen.
St. Pieter: het graf van Petrus. Daar komt een ontknoping
Heel wat interessante informatie kan je vinden op Wikipedia met als zoekwoord http://nl.wikipedia.org/wiki/Angels_and_Demons
Rome - engelen en duivels
Rome - Engelen en duivels
Een engel herkennen in kerkgebouwen is makkelijker dan te verklaren wat een engel is en nog moeilijker om de engel een plaats te geven in het geloof. De doorsnee gelovige weet ongeveer wat een engel is (boodschapper van God), en de helft van hen gelooft in het bestaan van de engelen. In het vroegere godsdienstonderwijs was de engel veel duidelijker aanwezig door de Bijbelverhalen en in de catechese. Ieder kende de persoonlijke bewaarengel, de engelen voor en na het Kerstgebeuren en op de communieprentjes van vroeger was dikwijls een engel aanwezig om de jongens en het meisjes op het rechte pad te houden.
Een engel is niet typisch voor het christendom. In de islam zijn ze opvallend aanwezig en in het Jodendom. De aartsengelen hebben een bijzondere plaats, we denken in de eerste plaats aan Michaël (Michiel), met een zwaard in de hand, de leider van de goddelijke legertroepen in de strijd met Satan of Lucifer. De engel Gabriël kondigde de geboorte van Johannes de Doper aan, en later aan Maria de geboorte van Jezus Christus.
De gevallen aartsengel kende men als Lucifer of Satan. De gevallen aartsengel kwam tezamen met een derde van de engelen in opstand tegen de Almachtige en verloor. Satan dook later op in het aardse paradijs die de mensen verleidde tot zonde. De Bijbel noemt deze gevallen engelen 'boze geesten' (demonen); de duivels kennen we vooral door de afbeeldingen met de hel en door de verhalen en films over duiveluitdrijvingen. Duivels in Rome zien we vooral in de kerkelijke kunst bijvoorbeeld met schilderijen over het laatste oordeel, de bekoringen door de duivel.
Het markantste kerkgebouw in Rome dat verband houdt met engelen is de Engelenburcht, (Castel sant' Angelo), gelegen aan de Tiber. De burcht was oorspronkelijk het grote mausoleum van keizer Hadrianus (135 en 139). Niet toegankelijk is de privé - verbinding (passetto) naar het Vaticaan. Vroeger kon de paus via deze weg vluchten naar deze versterkte burcht. Op de Engelenburcht staat een bronzen beeld van de aartsengel Michael (Michiel). Op kerstdag 590 hield Paus Gregorius I een optocht om God te smeken een einde te maken aan de pestepidemie. Bovenop het mausoleum verscheen de aartsengel Michaël. De engel stak zijn zwaard in de schede, wat betekende dat Gregorius' bede was verhoord en de strijd tegen de pestepidemie voorbij was. Paus Pius II liet op de plaats waar de aartsengel zou zijn verschenen een kapel bouwen.
Voor deze burcht ligt de Engelenbrug met beelden van (leerlingen van) Bernini: tien engelen die een van de wapenen van Christus, het zijn voorwerpen die te maken hebben met de lijdenstijd van Jezus.
05-01-2010
Rome - Winkelen in Rome
Rome en Milaan zijn de belangrijkste shoppingsteden en Rome is volgens kenners iets goedkoper met een gelijkwaardig aanbod. Toeristen en shoppers kijken vooral uit naar kledij, fijne lederwaren van schoenen tot handtassen, binnenhuisinrichting met antiek en brocante. Echt goedkoop is het wel niet, maar meestal toch duurzaam en trendy. Een bezoek (window shopping) aan de dure winkelstraten hoort er zeker bij. Voor mode van de wereldbekende Giorgio Armani, Valentino, Versace, Gucci, Dolce & Gabbana, en de exclusieve juweliers in Via dei Condotti, Via Frattina, Via Borgognona en verder: Via Nazionale, Via Sistina, Via del Corso, Piazza del Popolo, Via del Gambero, Via Tomacelli Belsiana. Je ziet veel Japanners en rijke toeristen. Toeristen kopen makkelijker en goedkoper in de winkels op de Via del Corso, en loop winkelgalerijen binnen (Galleria Alberto Sordi) . We zagen heel wat kunst en antiek je in Via dei Coronari, Via del Babuino, de Via Margutta. Volgende centra konden wij niet bezoeken, maar werden aanbevolen: Via Cola di Rienzo en de shoppingcentra in Cinecitta Due.
29-12-2009
Rome : algemene impressies
Rome : algemene impressies
Rome is een wereldstad met zijn 2.5 tot 3 miljoen inwoners; wat rommelig wel proper en provinciaal met zijn 22 wijken die evenveel dorpsgemeenschappen vormen. Als je rondwandelt zie je veel horeca, allerhande winkels, veel apotheken maar nagenoeg geen grote warenhuizen. Rome is een gekleurde stad door de vele nieuwkomers uit andere werelddelen, dan zie je best aan de verkopers op straat, aan de kelners, gekleurde mensen op de trams en in de metro. Even opvallend - als je erop let - is de binnenlandse immigratie zoals vanuit het armere Calabrië en het bergachtige Abruzzo. De historiek van Rome is zeer complex. Belangrijke knooppunten: Rome als hoofdstad van een wereldrijk; de ondergang van het Romeinse keizerrijk; de opgang van het christendom met de oprichting van de pauselijke staten. Daardoor kwam in Rome en in de wijde omgeving de oppermacht van de kerken en vooral van de pausen. De harde en de soms hebzuchtige hand van de clerus werd met de dag meer voelbaar. Er was een haat - liefde verhouding. Haat omwille van het autoritaire en hardvochtige optreden van de kerk; liefde: bracht werkverschaffing voor heel wat mensen, inkomsten voor de kunstenaars, geleerden, ambachtslui en middenstand. De inwoners waren fier te wonen en te leven in een stad van God (citta di Dio) met een prachtige, culturele omgeving en een rijk verleden. In de Romeinse binnenstad is nog altijd een veelvoud aan kerken (eigendom van het Vaticaan) en veel katholieke instellingen. In het straatbeeld zie je priesters en religieuzen als toerist, student of afgevaardigde van een andere groepering, ook vaak als gids voor bekenden.
De kerken zijn verwarmd en er is voortdurende beweging van gelovigen, priesters, bezoekers. Men schat het aantal kerken op een 300 tal; op een stadsplan in de straten zagen we een 120 kerken opgesomd. Vele kerken zijn buiten gebruik of in lange restauratie. Tevens opvallend zijn de kerken die een nieuwe bestemming kregen door nieuwsoortige kristelijke gemeenschappen van buitenlandse migranten.
Stille ruimte in de kerken van Rome: in de grote kerken te beginnen met Sint-Pieterskerk is het een drukte maar het geheel is nog betrekkelijk stil. Je kunt geregeld missen volgen en die plaatsen zijn goed afgelijnd en er is veel discipline. In elke kerk is er een stille ruimte, meestal een zijkapel, een sacramentskapel, met brandende kaarsjes, ex votos en biddende personen.
24-12-2009
Verlatingsangst bij kinderen en associatiestromen
Verlatingsangst bij kinderen en associatiestromen
Een van de vragen van het spelprogramma De slimste mens ter wereld was: Waarvan zijn de kinderen het meest bang? De belangrijkste oorzaak was: verlatingsangst, dus de grote vrees dat ze er alleen zouden voor staan , zonder vader, moeder, familie enz.
Onmiddellijk begon mijn geest associaties te maken. In de eerste plaats de verlatingsangst die bij heel wat Franstaligen leeft dat de Vlamingen België zouden verlaten en hen zouden achterlaten, met al nefaste gevolgen vooral op economisch vlak, sociale zekerheid enz. Herinnerje de toestanden naar aanleiding van de RTBF televisieuitzending over de onafhankelijkheidsverklaring van Vlaanderen.
Verder in onze geschiedenis is er een Plakkaat van Verlatinghe (info Wikipedia http://nl.wikipedia.org/wiki/Plakkaat_van_Verlatinghe ) Het Plakkaat van Verlatinghe, (Acte van Verlatinghe) of akte van afzwering genoemd, ondertekend te Den Haag op 26 juli 1581 conform het besluit genomen op 22 juli 1581 door een vergadering van de Staten-Generaal van de Nederlanden, was de officiële verklaring van een aantal Nederlanden, waarin Filips II werd afgezet als hun heerser. Het kan dus worden gezien als de Nederlandse onafhankelijkheidsverklaring. Het plakkaat was gebaseerd op keuren van de verschillende vorstendommen, waarin de vrijheden van de steden en vorstendommen waren opgesomd, zoals het Charter van Kortenberg uit 1312 en de Blijde Inkomst uit 1356. De Staten verklaarden dat hun vorst, Filips II, deze vrijheden en rechten had geschonden en verklaarden hem vervallen van de troon. Zijn troon werd 'verlaten' verklaard. Deze tekst diende tot inspiratie voor de onafhankelijkheidsverklaringen van de verschillende Zuidelijke Nederlanden tijdens de Brabantse Omwenteling. Er zijn ook duidelijke overeenkomsten met de onafhankelijkheidsverklaringen van de Verenigde Staten van Amerika in 1776, zoals met name het principe dat de burgers het recht hebben om hun vorst te verlaten als die de wetten en traditionele vrijheden van de burgers niet respecteert. Op deze plaats kan je verder surfen naar de oorspronkelijke tekst.
Associatiestromen maken het denken interessanter en ook wat chaotisch. Van de hak op de tak springen is positief door de onverachte, interessante wendingen en soms negatief door het te ver afdwalen.
Edward Schillebeeckx. Theoloog (1914 - 2009)
Op 01-12-2009 schreef ik in deze weblog: Edward Schillebeeckx: leeft hij nog? Ik was toen blij dat ik dankzij internet toen kon vernemen dat hij leefde, ondanks zijn broze gezondheid. Ik was wat aangedaan toen ik vanmorgen vernam dat hij overleden was. In een perscommentaar (DS 24.12.2009) logen de koppen omtrent zijn overlijden er niet om: Edward Schillebeeckx - Theoloog (1914 2009): Hij opende de kerk. Rome liet zijn vermeende ketterse opvattingen drie keer onderzoeken. Vernieuwer met respect voor de kerk.
Volgens de hoofdredacteur van Tertio:
"Hij heeft op het Tweede Vaticaans Concilie geprobeerd om de klassieke theologie te verzoenen met moderne filosofische stromingen. Hij heeft mee de geesten rijp gemaakt voor de hervormingen die na het tweede Concilie zijn doorgevoerd. Hij was een man die de klassieke theologie zeer goed beheerste en die de band met de moderne stromingen heeft gemaakt. Hij zocht naar een dialoog tussen het klassieke geloof en de hedendaagse werkelijkheid. Hij was de laatste Nederlandstalige grote theoloog. Hij was de exponent van het rijke Roomse leven. Nu de kerkgemeenschap in het Westen aan het krimpen is, is het niet te verwonderen dat we zulke grote geesten niet meer kunnen voortbrengen." (DS 24.12.2009). Mensen uit zijn omgeving verklaarden dat hij Een gelukkige theoloog was aan een gelukkige faculteit. Ik hoop dat je ziel een oneindig durend geluk mag kennen in de hemelse faculteit.
23-12-2009
Tongeren: een derde keer
Tongeren
De eerste keer dat wij Tongeren bezochten was zowat tien jaar geleden. We hadden voor de familie een bus gehuurd; voor de groten en voor de kinderen stond het Gallo Romeins museum op de agenda. Toen al waren we gecharmeerd door de inspanningen om zo'n bezoek interactief, spannend en wetenschappelijk verantwoord te maken. Symbool van het museum was een dodecaëder. Dit voorwerp is gevonden tijdens opgravingen en bestaat uit 12 vijfhoekige vlakken met 20 hoekpunten en 30 ribben. Doel van dit voorwerp: niet gekend.
Een tweede keer ging het vooral om het bouwkundig erfgoed: basiliek, klooster, kerkelijk erfgoed, begijnhof, antiekmarkt ... en wandelen langs de oude muren. De marketingmachine was op volle gang, zoals dit het geval is voor toerisme in het algemeen in Limburg.
Nu de derde keer is het geheel nog aantrekkelijker. Tongeren moet er wel op letten niet alles uit te melken in functie van Ambiorix.De websites zijn bijzonder interessant. Tongeren is en blijft een aanrader.
TONGEREN De oudste stad van België. Al 2000 jaar in de geschiedenis.
Tongeren was in de Romeinse periode een belangrijke handelsstad op de heirbaan tussen Keulen en Boulogne (Via Belgica). Gallo Romeinsmuseum www.galloromeinsmuseum.be www.ambiorix.com Heropening gebeurde eind 2009. Van 5 december 2009 tot en met 13 juni 2010: speciale tentoonstelling over Ambiorix, de Keltische cultuur en de leefwereld van de Eburonen. Ambiorix route: ongeveer 4.5 km; het hele traject volg je door de bronzen klinkangels te volgen op de trottoirs met het gezicht van de Eburoon. De historische wandelwijzer kost 3 euro. (infokantoor Toerismetot 28.02.2010 Stadhuisplein 9; daarna Julianuscomplex, Via Julianus 5
Enkele hoogtepunten: Het begijnhof - Sint Catharina Begijnhof - oudste van Limburg en volgens sommigen het oudste van de Nederlanden. In 1257 op de huidige locatie, na een verhuis. Geslaagde restauraties naast vervelende inbouw. Begijnhofkerk: 13d eeuw, uitbreiding 17de eeuw met 18 stenen huizen met voortuintje. Rechtover Begijnhofkerk: een bruin eetcafé De Pelgrim. Het Agnetenklooster: 15de eeuw; volledige restauratie; originele binnen koer met ijzerwerk, kapelruïne. Onze-Lieve-Vrouwebasiliek: Gotische kerk, ook nog resten van de romaanse zuilengalerij. De grote toren is indrukwekkend. In de basiliek zijn er nog vele kunstschatten. Kerkelijk erfgoed: in een zaal van het voormalige kapittel. Julianuscomplex: op de vroegere Varkensmarkt kwam een modern winkelcomplex. Het oude kloosterziekenhuis werd omgevormd tot Eburon hotel (designhotel). Op de eerste zondag van de maand zullen alle winkels in Tongeren open zijn.
Andere interessante plaatsen: Moerenpoort (wapenmuseum) - Pliniusfontein - Standbeeld van Ambiorix. Romeinse muur: tweede eeuw na Chr., 4.500meter waarvan nog 1.500 meter zichtbaar: zie borden. Middeleeuwse muur: rondom de ring van Tongeren centrum; 1257-1264. Van de zes poorten bleven: Moerenpoort (gerestaureerd) en de Luikerpoort (ruïne). Versterkte torens aan de muur: Kremertoren; Smeetoren (tussen de Trichterpoort en de Moerenpoort); Lakemakerstoren (aan het Begijnhof); Velinxtoren (aan het begin van de Albertwal); Schaetzentoren; Poeiertoren (aan de oude tramstatie, aan het H. Hart).
Vergeet niet dat Tongeren de grootste antiek- en brocantenmarkt heeft van de Benelux. Je moet er vlug bij zijn om te parkeren en om koopjes te doen, tenzij dat je enkel wilt gaan om te kijken en te genieten, keuze genoeg want er zijn zowat 350 standplaatsen..
Belgisch Werelderfgoed De begijnhoven en de belforten van Tongeren en Sint-Truiden (en vele andere begijnhoven in België staan op de Wereldlijst van het Erfgoed; ze behoren tot het Belgisch Werelderfgoed.
21-12-2009
Keulen: Dom, Romaanse kerken en kerstmarkten
Keulen
Keulen is de Dom, twaalf Romaanse kerken en de zes plaatselijke kerstmarkten. Keulen heeft de populairste kerstmarkt van Duitsland, naast die van Aken en Düsseldorf, in de periode van 20 november tot 23 december. De oudste kerstmarkt is die van Neumarkt, op de Rudolfplatz staat de kleinste met sprookjesfiguren, op een drijvend schip op de Rijn is er ook een en naast het chocolademuseum heb je een Middeleeuwse kerstmarkt ; de Altermarkt is vooral voor kinderen en de bekendste kerstmarkt is die vlak aan de Dom met de grote kerstboom. Wij zijn geen grote liefhebbers van deze markten, maar ze hebben een aparte charme.
Keulen is voor ons de plaats van herinneringen met de Dom, de burgemeester Konrad Adenauer - de meest bekende Duitser aller tijden - de vernielingen tijdens de Tweede Wereldoorlog en vooral de heropbouw van huizen, straten, pleinen en kerkelijke gebouwen.
Dom van Keulen : staat vlak naast het station en de bushalte van vele toeristenbussen voor in- en uitstappen. Het eerste wat bij de Dom opvalt is dat de toren er grijs en zwart uitziet en erg sierlijk is. De Dom van Keulen is een gotische kerk. De bouw begon in 1248 en werd pas voltooid in 1880. De Dom werd een symbool voor Keulen, voor Duitsland en voor de christenen. Als de Duitse keizers in Aken gekroond werden, reden zij door de Aachner poort om in de Dom plaats te nemen in het koor, waar er een speciale plaats was voor hen en voor de paus. Sinds 1996 staat het bouwwerk op de Werelderfgoedlijst.
Het binnenzicht is overweldigend, door de drukte (oud en jong) is dit echter niet de ruimte voor rust en bezinning. Daarvoor moet je gaan naar de stemmige sacramentskapel.
In 1248 is begonnen met de bouw en men heeft al die eeuwen aan het oorspronkelijk ontwerp vastgehouden. Het duurde 600 jaar voordat de Keulse Dom klaar was. De Keulse Dom heeft tijdens de tweede wereldoorlog de bombardementen grotendeels ongeschonden doorstaan. In de Keulse Dom zijn in de schatkamer de relikwieën te bezichtigen die al sinds de dertiende eeuw pelgrims naar Keulen trekken. In de kerk worden onder andere de Relikwieën van de Drie Koningen bewaard: de heiligen Caspar, Melchior en Balthasar.
Voor de toegang tot de schatkamer en het bestijgen van de linker toren betaal je vijf euro. De rest van de Keulse Dom is gratis toegankelijk.
Dom is een andere naam voor kathedraal en betekent de eigen kerk van een bisschop (uit het Latijn: domus = huis), de term dom wordt vooral gebruikt in Duitsland en Italië: Duomo. In Duitsland zijn vooral bekend de Dom van Aken, Keulen, Mainz, Münster, Osnabrück, Speyer, Trier. In Italië (Duomo) zijn de meest bekende: Santa Maria del Fiore (Dom van Florence); Dom van Milaan; Kathedraal van Pisa (Dom van Pisa). In Nederland Dom van Utrecht.
07-12-2009
Geheugenactivering: van Bruno (1548 - 1600) tot geheugentraining nu.
Bij het verzamelen van documentatie over Rome, las ik in het voortreffelijke boek van Andrea Vreede De Magie van Rome (2007) het levensverhaal van Giordano Bruno (1548 1600). Deze dwarsligger van de kerk was een dominicaan die over verschillende universiteiten rondzwierf en doceerde. Hij had het overal moeilijk omdat hij stellingen verkondigde die de katholieke kerk zoals de drie-eenheid van God en de maagdelijkheid van Maria; maar ook de protestanten veroordeelden sommige van zijn stellingen. Hij doceerde op vele plaatsen astronomie, geometrie en filosofie, zoals in Lyon Toulouse Parijs, Praag en ook in Engeland en Duitsland (Frankfurt). Een van zijn laatste verblijfplaatsen was Venetië (daar ook geheugentraining), maar daar werd hij uitgeleverd in 1600 aan Rome, waar hij opgesloten werd voor een zes jaren durende rechtszaak. Uiteindelijk werd hij omdat hij zijn fouten niet wilde bekennen - door de Inquisitie tot de brandstapel veroordeeld (overgedragen aan en uitvoering door de wereldlijke macht ). De katholieke kerk heeft hem later nooit volledig gerehabiliteerd. Zijn boeken werden door de Katholieke Kerk op de lijst van verboden boeken (Index) gezet. Ik was getroffen door de opmerking Ook ontwikkelde hij een methode voor geheugentraining die veel succes heeft. (p. 70); ). Hij was een geheugenkunstenaar en schreef Ars Memoriae (De kunst van het geheugen; 1582). Hij werd zelfs aanvankelijk naar Rome ontboden om zijn geheugenkunsten aan de Paus te vertonen. Geheugentraining klinkt zeer modern, gezien het succes ervan bij ouderen in dementiecentra (zie volgende weblog) en de vele boeken en brochures en ook bij leren leren.
Het standbeeld van Bruno in 1889 staat op de plaats waar hij werd verbrand, Campo de' Fiori , negentien jaar nadat Rome de hoofdstad was van Italië en het gezag van Rome niet langer bij de kerk lag maar bij de burgerlijke overheid. In 1870 gebeurde immers de inlijving van de Kerkelijke Staat bij Italië en was een onderdeel van de eenwording van Italië.
Geheugenactivering bij ouderen
Aansluitend op de vorige weblog over de filosoof Bruno en geheugentraining geven we hier enkele tips, die we bespraken met ouderen in het kader van geheugenactivering, wat ons een betere term lijkt dan geheugentraining. In kleine groepjes vertrokken we van de reële ervaringen van de ouderen met vergeten, onthouden, negatieve en positieve gevoelens en vooral welke methodes zij konden gebruiken als probleemoplossend gedrag in groepsverband.
Waar heb ik dat gelegd? Hoe kan ik mij verhelpen? Sleutels: Welke slimme aanpakken gebruiken we? Papieren (brieven, formulieren, uitnodigingen): Welke slimme aanpakken gebruiken we? Zapper: Welke slimme aanpakken gebruiken we? Bril (waar ligt mijn bril): Welke slimme aanpakken gebruiken we? Krant, reclamefolders: slimme aanpakken
Welke dingen vergeet ik vlugger dan vroeger? Namen van personen: Welke slimme aanpakken gebruiken we? Data zoals verjaardagen : Welke slimme aanpakken gebruiken we?
Slimme aanpakken: algemeen; wat zijn je ervaringen? Post it: gele klevertjes Vaste plaats: Ik leg alles op een vaste plaats. sleutels, invitaties, medicamenten
Opschrijven helpt Ik schrijf op in mijn agenda. Wat? Afspraken, verjaardagen Ik schrijf op in mijn kalender. Wat? Afspraken, Verjaardagen Boodschappenlijstje; lijstjes : Te doen
Geheugen: zaken die we kunnen onthouden en erover praten Ons geheugen gaat wat achteruit als we ouder worden. Het omgekeerde zou ons moeten bezorgd maken. Er bestaan zeer veel soorten geheugens (meer dan honderd).
Geheugentraining: Sudoku, cijferrijen enkel beperkte winst voor dit domein, GEEN algemene winst. Medicamenten voor beter geheugen? Schaadt het niet, het baat zeer waarschijnlijk niet (wel geld)
Geheugenactivering via zoeken naar slimme aanpakken rendeert. Actief én passief roken is slecht voor geheugen. Algemene lichamelijke en geestelijke conditie speelt een rol bij het geheugen.
Geheugen geeft ons wat zorgen zoals vrees voor dementie, vrees voor Alzheimer Maar : Niet teveel zorgen maken; negatieve stress controleren.
04-12-2009
Er was eens een koning!
Van Georges De Corte verscheen België. Een geschiedenis van het gewone volk, en zijn koningen. Leuven, Van Halewyck, 2009
Koning Albert II vertelt een sprookje aan zijn kleinkinderen, in het bijzonder aan Elisabeth, oudste dochter van Prins Filip en Prinses Mathilde. Misschien wordt ze ooit de eerste regerende koningin van België.
Er was eens een koning die regeerde over een klein land, België. Hij liep niet rond met een kroon en een lange mantel. Hij reed niet door zijn land met een groot wit paard. Toen hij jonger was reed hij liever rond met een vlugge auto of met een motorfiets. Want ook koningen gaan met hun tijd mee. Hij reed dan naar de kust, naar De Panne, vlak aan de grens met Frankrijk. Daar zette de eerste koning van België voor de eerste keer voet aan land . Deze eerste koning kwam per schip van Engeland waar hij woonde. Maar hij was geboren in Duitsland (Saksen Coburg). Hij was een grote, man die er graag mooi bij liep. Als hij wat ouder werd droeg hij een mooie pruik en een legeruniform. België zag in de tijd van de eerste koning er toen heel anders uit dan nu. Meer weiden en velden en hier en daar fabrieken. De meeste Belgen leefden van de landbouw. Heel wat mensen konden met moeite rondkomen. Ze leden geregeld honger, zeker als de oogst van de aardappelen of van het koren mislukt was. Ze morden al beseften ze dat ze woonden in een vrij land. Sommige buurlanden keken met een begerig oog naar dit landje. Eerst Nederland, later Frankrijk en zeker Duitsland die twee keer dit kleine land binnenviel: twee vreselijke oorlogen met zeer veel doden. De zoon van de eerste koning volgde zijn vader op. Die tweede koning bouwde veel in Brussel, in Oostende, in Spa. Hij had geen zoon die hem kon opvolgen. Hij had wel dochters, maar toen mochten de dochters nog niet regeren. Dat is nu veranderd, want Elisabeth kan koningin van België worden. Zijn neef volgde hem op. Albert I. En ik draag dezelfde naam: Albert. Niet veel later kwam de Eerste Wereldoorlog. Duitsland viel brutaal België binnen. De Belgen hielden stand op een klein plekje in de Westhoek aan de Noordzee. Onze medestanders hielpen ons en Duitsland verloor. De Belgen waren door het dolle heen van vreugde: ze droegen hun koning op de handen en de sympathieke koningin, die dezelfde naam droeg als u, ma petite princesse, Elisabeth. Enkele jaren later viel de koning van een rots in de Ardennen. Opnieuw rouwden de mensen: hun dappere koning was dood. Zijn zoon volgde hem op. Hij had het bijzonder moeilijk. De mensen die het land bestuurden vanuit Brussel konden niet overeen komen. Veertig jaar na de Eerste Wereldoorlog, kwam de Tweede Oorlog. Opnieuw viel Duitsland ons land aan en vele andere landen. Tijdens en vooral vlak na de oorlog waren sommige Belgen niet akkoord hoe die koning de zaken had aangepakt. Zijn zoon, hij was nog geen eenentwintig, volgde hem op. Hij stond er alleen voor en was nogal eens triest. Er was nog geen koningin en hij moest alles nog leren. Toen hij trouwde kreeg zijn leven meer kleur. Spijtig genoeg konden zij geen kinderen krijgen. Deze koning regeerde vele jaren. Als hij plots stierf in Spanje, was heel het land in diep verdriet. Zijn broer volgde hem op. De Belgen hadden opnieuw een koning. De Belgen leefden langer, gezonder en welvarender. Ze vonden werk. Ze gingen meer en meer op reis. Ze hielden van chocolade, bier, friet, het Atomium, Manneken Pis, Kuifje (Tintin). Er waren ook problemen, zoals tussen de Nederlandssprekenden en de Franssprekenden Er kwamen ook mensen uit het buitenland naar België. Om er te werken en er te wonen. Sommigen werden nieuwe Belgen, anderen zochten een schuilplaats in België. De Belgen vieren graag feest. Samen met de koning en de koningin dansten en zongen ze toen ons land 175 jaar bestond. Ze betaalden nu niet meer met de frank maar met de Euro. En die koning samen met de koningin kregen kinderen en kleinkinderen. En de koning zag dit goed was.
Als hij alleen in de slaapkamer was, deed hij voor zijn plezier een kroon op zijn hoofd. Hij keek in de spiegel en lachte. De koning lachte omdat hij gelukkig was in zijn land, met zijn familie, met de Belgen.
Maar opa, die koning bent u. zei Elisabeth blij dat ze dit doorhad. Ja prinsesje, oui ma petite princesse, die koning ben ik. en hij lachte breeduit zoals enkel een koning als Albert II dat kon.
Hij kneep wat harder in haar hand, kuste haar op haar voorhoofd en pinkte een traan weg. Hij kuste ook de andere kleinkinderen. Ook koningen pinken traantjes weg, maar die veranderen niet in goud zoals in sprookjes.
De animatiefilm UP is werkelijk UP
Up is een animatie film van Pixar (oktober 2009; VS; Disney-Pixar) voor kinderen en volwassenen. Mijn vrouw (geriater) zei: Een knappe film ook voor geriaters en zorgpersoneel en voor ouderen en vrijwilligers die zich inzetten voor ouderenzorg. Het is een film (1u36min) met een lach en een traan, onverwachte wendingen, knipogen, dubbele bodems. De regisseur zei onlangs dat hij zijn films niet speciaal maakt voor kinderen, maar voor zichzelf, zijn medewerkers en hun familie. Men omschrijft UP terecht als een animatiefilm, avonturenfilm, komedie.
Het is het verhaal van de 78-jarige ballonnenverkoper Carl Fredricksen, die droomt een groot avontuur te beleven, zoals zijn overleden vrouw dit wenste. Carl moet zijn huis uit dat verdrongen wordt tussen flats in opbouw. Wanneer mensen van het tehuis voor ouderen Carl komen ophalen, zien we in een prachtige scène hoe zijn droom in vervulling gaat. Duizenden ballonnen aan zijn huis en vliegt zo naar de Zuid-Amerikaanse wildernis, samen met het padvindertje Russell dat een laatste badge moet behalen voor een goede daad bij ouderen.
Wij kregen een tip om die film te gaan zien. Vroeger hadden wij genoten van de animatiefilms van Toy Story van Pixar. Net als deze vorige films is UP geheel met de computer getekend en werd er jarenlang aan gewerkt, door een internationale groep, waaronder een aantal Fransen.
Op internet krijg je veel reacties pro en ook contra; onze reacties zijn pro. We zagen de Nederlandstalige versie van de film met de stemmen van Arnold Willems, Sam de Graef, Chris Dusauchoit, Herbert Flack, e.a. We zagen de versie in 3D met een aangepaste bril en extra prijs. Se filmmakers beweren dat 3D het formaat van de toekomst zal zijn, dit willen wel graag geloven als vinden wij het niet zo comfortabel gedurende anderhalf huur met een 3D-bril te kijken. Een voorsmaakje: http://www.youtube.com/watch?v=McxtPAhYuDQ&feature=player_embedded
01-12-2009
Edward Schillebeeckx : leeft hij nog?
Ik vraag me geregeld af hoe het gaat met oud-leraars,profs, medestudenten, wetenschappers, kunstenaars. Een koppeling van nieuwsgierigheid en nostalgie. De trigger daar naar toe is meestal een associatieketting met als begin een naam, een boek, een krantenartikel, een overlijdensbericht. Ik geef toe dat voor oudere bekenden mijn eerste vraag is: zal hij/zij nog leven? Ik ben blij als ik dank zij internet een antwoord vind. Zo kwam ik via een associatieketting op Edward Schillebeeckx. En wat vond ik? Hij werd donderdag 12 november 2009 95 jaar. Ik was blij en ik dacht aan hem met levendige herinneringen. Edward Schillebeeckx is dominicaan, theoloog, Belg van geboorte en middelbare school maar toch vooral Nederlander in hart en nieren door zijn jarenlange activiteiten als theoloog en als professor. Hij maakte naam in de (katholieke/christelijke) wereld door zijn talrijke publicaties, zijn adviezen aan de concilievaders en zijn disputen met de paus en de curie. Ik kon zowat veertig jaar geleden zo lang al - enkele van zijn inzichten zijdelings gebruiken in mijn doctoraal proefschrift. Ik heb ook eens mijn wenkbrauwen gefronst bij een van zijn stellingen in de jaren zeventig. Hij schreef dat een christelijke partij een onding was en hij dacht hierbij aan Nederland, België, Duitsland . Hij schopte zo tegen de schenen, niet om te jennen maar om te discussiëren. Toen en nu nog ging ik met deze stelling niet akkoord, maar het voordeel was dat je zo verplicht was je standpunt te verduidelijken, bij te stellen of te verlaten. Ik dacht wel: schoenmaker blijf bij je theologische leest, maar bij nader toezien vond ik zulke uitspraken wel belangrijk, omdat hij tenslotte een icoon, een symbool was geworden waarop de uitspraak van de filosoof Paul Ricoeur (1913 2005) le symbole donne à penser ook van toepassing was; Edward Schillebeeckx donne à penser" . Uit de website http://schillebeeckx.nl/ halen we enkele passages: Een zeer respectabele leeftijd voor een man wiens gezondheid de laatste jaren achteruit gaat. Op deze website verwijst men naar een artikel Een geleerde met een kinderlijk godsvertrouwen ( 14 januari 2009) een artikel in Kerk+Leven, naar aanleiding van de verschijning van het themanummer in Tijdschrift voor Geestelijk Leven over de betekenis van Schillebeeckx theologische werk voor de spiritualiteit. Enkele passages uit het artikel: Hoogbejaard worden heeft als neveneffect dat je nog bij leven tot de geschiedenis gaat behoren en dat je mensen hoort zich afvragen wat er van je werk blijvend is. Schillebeeckx is nog altijd interessant, omdat hij net breekt met een fundamentele moderne vooronderstelling. Hij gaat op goede gronden in tegen ons moderne wereldbeeld. God heeft toekomst niet omdat mensen het geloof voor de toekomst weten door te geven, maar omdat God zelf toekomst geeft en mensen toekomst gunt. [Erik Borgman] Het gaat er volgens de Nederlandse prof [Erik Borgman] bij Schillebeeckx niet om hoe het christelijke geloof te verzoenen valt met de moderniteit. Van Schillebeeckx leerde ik de omgekeerde vraag te stellen. Hoe is de moderne tijd door God getekend?. Borgman vindt dan ook dat we Schillebeeckx ook in de eenentwintigste eeuw moeten blijven lezen, omdat hij ons kan helpen onze wereld opnieuw te zien als een plaats van Gods aanwezigheid. Wie zou zich kunnen inbeelden dat de vele geleerde boeken werden geschreven door een man die nu zijn breekbaarheid beseft en dankbaar is om de kleinste gaven die hem te beurt vallen: een omhelzing, een warme hand, een kruisje ? [pater Vaganée]
Geen puntje op het einde van een mailadres.
Iedere mailgebruiker weet dat een mailadres exact moet zijn, zo niet zal de systeembeheerder je melden dat het mailadres niet bestelbaar is. Dat zelfde geldt tevens voor url's. Bij het zoeken met trefwoorden via Google of Wikipedia, zijn de opstellers vriendelijker: ze vragen je soms of je een andere schrijfwijze voor het zoekwoord bedoelde. En vaak is dit zo omdat je te vlug, te slordig of onwetend was omtrent de juiste schrijfwijze. Vanmorgen had ik terug dezelfde fout gemaakt met een puntje achteraan een mailadres. Ik deed copy paste van een mailadres in de body van een mail, zonder erop te letten dat het mailadres tevens het laatste woord was van een regel. Er stond een punt achter .be, dus .be. Ik kreeg een foutmelding.
Mijn eerste reactie was: hoe kan dat nu, bij nader toezien zag ik het puntje staan. Als je mailadres van de afzender toevoegt aan de contactpersonen, heb je dit probleem niet. Wanneer zal ik mijn lesje geleerd hebben? Een ezel stoot zich (misschien) niet aan dezelfde steen, maar bij het computeren gebeurt dit wel geregeld. Wat een bewijs is dat computergebruikers geen ezels zijn, wat een hele opluchting is.
28-11-2009
Ruïnes
Een ruïne bezoeken is een uitdaging. Men moet achtergrondkennis hebben van de oorspronkelijke gebouwen of sites om ze levendig en getrouw te kunnen voorstellen. Gelukkig worden we meestal geholpen door maquettes, foto's, afbeeldingen, pancartes, omlijningen op de grond, rondleidingen, brochures en audios.
Sommige ruïnes zijn niet de moeite waard om ze te bezoeken, zoals we ervaren hebben met bepaalde Cisterciënzerkloosters in Frankrijk. Op de kaarten en websites worden ze weliswaar aangeduid als ruïnes, maar het verschil tussen niet verzorgde overblijfselen zonder duidelijke uitleg en goed gesitueerde en gedocumenteerde ruïnes is zeer groot.
Voor België vinden wij drie ruïnes van het religieus bouwkundig erfgoed echt de moeite waard: Abdij ter Duinen in Koksijde, Abdij van Villers-la-Ville en Abdij van Orval.
In Frankrijk waren wij geregeld aangenaam verrast door de inspanningen van organisaties, overheden, vzw enz. die relieus erfgoed in ere herstellen zoals in Radepont (Haute Normandië) Abbaye Notre-Dame de Fontaine Guérard: een voormalig Cisterciënzerklooster voor mannen en vrouwen, al waren het de vrouwen - de abdissen die de leiding hadden. Het werd als nationaal goed verkocht tijdens de Franse revolutie. In de voorbije decennia heeft het Leger des Heils er zich over ontfermd. De vrijwilligers van deze organisatie zorgden ervoor dat we een rondleiding konden doen aan de hand van een brochure en een goed bewegwijzerde route
Als je in de omgeving bent, moet je zeker die ruïne bezoeken. Je kunt ze al via het internet bezoeken op http://fr.wikipedia.org/wiki/Abbaye_Notre-Dame_de_Fontaine-Gu%C3%A9rard
Bedevaarten
Het bedevaartstoerisme vormt een belangrijk segment in het religieus toerisme en is volgens sommigen aan een opgang bezig. Pelgrims gaan op bedevaart naar Lourdes, Lisieux, Fatima of Santiago (de Compostella). Bedevaartstoerisme kan jaarlijks plaatsvinden zoals voor de miljoenen moslims naar Mekka; kristenen gaan in de Kerstperiode naar Bethlehem, in de Goede Week naar Jeruzalem en met Pasen naar Vaticaanstad.
Voor de Moslims is dé bedevaartplaats die naar de zwarte steen de Kaaba in de Grote Moskee in Mekka. Deze jaarlijkse bedevaart of hadj (Dhu al-Hijjah) trekt elk jaar zowat drie miljoen moslims. De hadj is verplicht als je voldoende geld hebt en de gezondheid.
In het boeddhisme zijn de vier belangrijkste bedevaartsplaatsen Bodhgaya, Sarnath, Kushinagara en Lumbini.
Belangrijke bedevaartsplaatsen voor het christendom ontstonden in verschillende tijdsperiodes. Vanaf het begin Christendom in Rome en Jeruzalem, vanaf vroege Middeleeuwen naar Compostella; recente bedevaartplaatsen zijn Lourdes vanaf 1860 (deze en volgende data zijn bij benadering), vanaf 1926 in Lisieux; in België: Banneux (1942). Men merkt hier een samenhang met de heropleving van de volksdevotie in de 19e eeuw en in de oorlogsjaren. Scherpenheuvel (B.) komt uit de periode van de Contrareformatie en kwam vooral tot stand onder impuls van de aartshertogen Albrecht en Isabella - vanaf 1627. Hakendover (B.) is een typisch voorbeeld van een middeleeuwse bedevaartplaats met voor-christelijke elementen, hier de cultus van de Drie Maagden (of de drie Keltische godinnen, of de Drie Gezusters) die na de kerstening de toegang bewaakten naar de andere wereld, de wereld van de heiligen.
Bij bedevaartplaatsen is er meestal sprake van heilige bronnen, bomen, gewijde aarde waarvan men iets kan meenemen als remedie tegen onheil; voor Lourdes is dit het bronwater van de grot.
26-11-2009
Medicamenten en taai ongerief
Ik was verheugd een artikel in de Wetenschapsbijlage van De Standaard te lezen over wat ik ooit omschreven heb als het taaie ongerief in vroegere blogs en publicaties (Georges De Corte, Senior en Vrijwilliger, Halewijn 2008). Het artikel van Hilde Van den Eynde (donderdag 26 november 2009) ging over van verpakkingen van geneesmiddelen die moeilijk open te zijn vooral reumapatiënten en ouderen. Ze verwees naar de Nederlandse apotheker Katja van Geffen ( Universiteit van Utrecht) die alle klachten op een rijtje zette die bij het Meldpunt Medicijnen binnenliepen. De meeste klachten betroffen de stripverpakking; men krijgt de tabletten er moeilijk uit, waardoor tabletten breken of op de grond vallen. Doordrukstrips uit aluminium veroorzaken problemen: .' te stug of het lipje waaraan getrokken moet worden, te klein; tablettencontainers: te smalle halsje; druppelflacons enz. De onderzoekster stelde voor dat producten en apothekers betere informatie moeten geven. Bij navraag zijn er ook problemen bij patiënten en bewoners in zorginstellingen in zeer diverse situaties. Batterijtjes voor een hoorapparaat. Taai ongerief in warenhuizen: gesneden brood in broodzakken en promoties vinden Hotels: Liften bedienen Parkeren in grote parkings: waar staat mijn wagen; betalen; uitgangen Verpakkingen koekjes kaasjes:lipje scheurt af. Ontkurken Deksels op bokalen Sterke plastic verpakking bij nieuw, klein computermateriaal. Bijsluiters handleidingen productinformatie: taal Pancartes bij natuurwandelingen: moeilijke plaats; teksten te klein en onduidelijk Openen van een melkschuitje (cup) Waspoederdozen met koordje Nieuwe hemden met kopspeldjes Straatnaamborden: te klein, verdwenen. Routeaanduidingen in ziekenhuizen openbare gebouwen, grote parkings. Kleefetiketten op fruit We werkten met groepjes om die ongemakken te registeren en vooral te zoeken naar oplossingen. Werk aan de winkel voor vormingsbijeenkomsten. Voor meer info: (Georges De Corte, Senior en Vrijwilliger, Halewijn 2008). We kregen een aantal reacties met twee interessante links http://www.gs1belu.org/nl/gezondheidszorg www.meldpuntmedicijnen.nl
Van Georges De Corte verscheen België. Een geschiedenis van het gewone volk, en zijn koningen. Leuven, Van Halewyck, 2009
