Taalkundig-culturele democratie kan slechts gerealiseerd worden door gebruik van een Gemeenschappelijke, Eenvoudige, Neutrale, Tweede (= G.E.N.T.) taal, zoals het Esperanto.
Hartelijk dank voor uw aanvullende informatie. Ik heb alle documentatie en uw laatste mails bezorgd aan mevrouw Helsen; het is nu immers aan haar/de fractie om te bekijken of en hoe men hier concreet verder mee aan de slag zou gaan.
Ter informatie stuur ik u een verwijzing naar het zopas verschenen Bulletin d’ information n° 2 van l’Association Européenne des Enseignants (AEDE). Hierin is een artikel gepubliceerd van onze landgenoot Germain Pirlot, oud-leraar Frans, Latijn, Geschiedenis, over de talenpolitiek van de Visegradgroep (V4 landen), met als thema: “Perspectives d’une communication linguistique dans l’UE” (pag. 22). http://www.aede-el.be/uploads/documents/BI/BI-2016-06.pdf
Ook in andere landen wordt over Esperanto gesproken!
De Nederlandse taal kent het gezegde: Zoveel malen man als je talen spreken kan.
Het officiële EU-talenbeleid is gebaseerd op dit intellectueel prestigebeleid: iedereen moet minimum (!) twee vreemde talen leren. Meertaligheid als norm: de Europeaan als taalkundige macho! Ge moet geen universitaire studies gedaan hebben om te weten dat dit een utopie, een EU-topie, is die bovendien het communicatieprobleem niet oplost in een gebied met alleen reeds 24 officiële talen.
Iedereen weet echter dat het Engels als officieuze lingua franca niet alleen geen strobreed in de weg gelegd wordt, maar door velen zelfs enthousiast aangeprezen wordt. Daarmee heeft de Nederlandse taal er een gezegde bij: Zoveel méér man als je Engels spreken kan. De variatie hierop geeft de werkelijkheid echter béter weer: Zoveel méér man als je dénkt dat je Engels spreken kan!
Dit is het antwoord op enkele vragen van Kathleen Helsen, voorzitter van de Vlaamse Commissie voor Onderwijs van het Vlaams Parlement in verband met een mogelijk invoeren van Esperanto als didactisch hulpmiddel bij het leren van talen.
Van harte bedankt voor de aandacht die de CD&V-onderwijsfractie van het Vlaams Parlement aan onze informatie schenkt. Het werkplan is inderdaad bestemd voor leerkrachten uit het basisonderwijs met de bedoeling een beperkt Esperanto aan te bieden om het leren van talen, de moedertaal inbegrepen, te vergemakkelijken.
Uiteraard zal de implementering van het Esperanto in de lerarenopleiding stapsgewijs moeten gebeuren. Ik geef, vrijblijvend, een voorbeeld op basis van een voorstel van Zlatko Tišljar, zelf leraar van opleiding en een van de mede-ontwerpers van het Multlingva akcelilo-project.
In een eerste fase: aanbieden van een beperkt Esperanto (zoals voorzien in het Multlingva akcelilo-project) in proeftuinen, als meerwaarde bij verdere studie van talen. In een tweede fase: uitbreiding tot alle lagere scholen. Een derde fase zou kunnen zijn: een vervolmakingscursus in de lagere school en/of, al dan niet als facultatief vak, in het middelbaar onderwijs.
Wij vinden inderdaad dat er meer uit dit project kan/moet gehaald worden. Een goede kennis van het Esperanto biedt namelijk onbeperkte socio-culturele mogelijkheden, ook, en misschien zelfs vooral, voor minder begaafde leerlingen: uitbreiden van de culturele horizon via wereldwijde internetcontacten, deelnemen aan internationale (culturele, recreatieve) bijeenkomsten, reizen met gratis verblijf bij buitenlandse families via de dienst Pasporta Servo, lezen van Esperantotijdschriften,-literatuur, -poëzie, beluisteren van Esperantomuziek…
Politici zouden hierover duidelijk moeten communiceren via pers en media zodat de publieke opinie objectief geïnformeerd wordt. De huidige crisis in de E.U. bewijst hoe belangrijk goede communicatie is!
Er moet echter nog heel wat gebeuren in verband met de opleiding van officieel erkende Esperantoleraren. Ik heb uw vragen dan ook voorgelegd aan verschillende personen uit het Esperantomilieu om hierop een antwoord te formuleren, want wij hebben geen pasklaar antwoord. Officieel is er nog niets voorzien wat betreft opleiding van Esperantoleraren. Dat is ook niet de taak van de Vlaamse Esperantobond. Tot nog toe leerden de meeste Esperantisten hun taal op eigen initiatief: via leerboeken (zoals ikzelf) of via cursussen die de verschillende Vlaamse Esperantogroepen aanboden. De lessen werden dan gegeven door ervaren Esperantosprekers, vaak mensen uit het onderwijs. Tegenwoordig worden er op het internet verschillende Esperantocursussen in verschillende talen aangeboden, al dan niet interactief: een leraar verbetert het huiswerk. Deze cursussen kunnen gratis gedownload worden.
Zo heeft de Engelstalige Esperantocursus Duolingo onlangs zijn 400.000ste leerling geregistreerd. https://www.duolingo.com/course/eo/es/Learn-Esperanto-Online
De Spaanstalige Esperantocursus van Duolingo is bijna klaar. Reeds meer dan 10.000 geïnteresseerden hebben zich ingeschreven.
Op http://www.learn.esperanto.com/de/ staat een Duitstalige 12-delige cursus. Deze cursus zal binnen afzienbare tijd ook in het Nederlands beschikbaar zijn.
Misschien is dit een mogelijkheid om, met de medewerking van Onderwijs, leerkrachten van het lager onderwijs op te leiden? Het Multlingva akcelilo-proefproject zal ten vroegste binnen 3 jaar afgelopen zijn. Dan zou het project klaar moeten zijn voor toepassing in de lagere scholen van de EU. Onderwijs kan hierop anticiperen door binnen 2 jaar reeds te starten met de opleiding van Esperantoleraren (lager onderwijs) via een Nederlandstalige versie van b.v. de duolingo-internetcursus (te realiseren in overleg met de makers van deze cursus). Die leraren zullen dan ruim voldoende Esperanto kennen om het Multlingva akcelilo-project toe te passen in het lager onderwijs. Ook leraren die reeds op eigen initiatief Esperanto leerden, zouden kunnen ingeschakeld worden, eventueel mits voorlegging van een attest van het Europees Referentiekader. Zo is het lerarenprobleem voor de lagere school opgelost.
Hetzelfde procedé kan gebruikt worden in de lerarenvorming. Docenten (taaldocenten?) kunnen op gelijkaardige wijze een versnelde internetcursus volgen, eventueel georganiseerd door Onderwijs. Versneld inderdaad, want op dat niveau kan die cursus in een zeer korte tijdsspanne gegeven worden.
Ondertussen kunnen onderwijsspecialisten in samenwerking met bepaalde universiteitsprofessoren - ik denk aan professoren interlinguïstiek, zoals de Nederlandse professor Marc Van Oostendorp (die ik in dit verband reeds contacteerde) - een volledig opleidingsprogramma voor Esperantoleraren samenstellen. Esperanto kan dan in de lerarenopleiding, eventueel als optionele taal, aangeboden worden.
Misschien hebben de andere personen die ik uw vragen voorlegde nog andere voorstellen. Vindt u het goed dat ik u op de hoogte houd van de resultaten van mijn internationale rondvraag?
Heeft de CD&V-fractie misschien zelf al bepaalde ideeën hieromtrent?
Geachte mevrouw Van Campenhout, mogen wij hopen dat u ons op de hoogte houdt van de verdere evolutie van dit dossier? Dank bij voorbaat hiervoor!
Wat vond je van het OnsOnderwijs debat? Mail van 21 juni 2016
Beste,
Het debat rond de eindtermen is dankzij onder andere jouw deelname een succes geworden. We hebben kunnen rekenen op duizenden enthousiastelingen om hun visie over onze eindtermen te delen en te bediscussiëren. Nu het hele proces achter de rug is, hebben we een laatste vraag; wat vond je ervan? Met jouw feedback kunnen we participatie in de toekomst nog beter maken, we hebben er dan ook ontzettend veel aan.
**********
Een van de vragen in de enquête was of ik dacht dat men rekening zou houden met het project dat ik voorgesteld had. Mijn antwoord was: Neen. In de laatste vraag vroeg men om uit te leggen waarom ik ‘neen’ geantwoord had. Dit was mijn uitleg.
Het Esperanto is bij uitstek een alternatief en innoverend, maar ook een maatschappelijk (‘Talen verdelen, Esperanto verenigt’) project dat een positieve bijdrage kan leveren in het (talen)onderwijs. Het biedt zelfs een eenvoudige (haalbaar voor ‘iedereen’), eerlijke (aanvaardbaar voor iedereen wegens zijn neutraliteit), economische (minimale inzet van tijd, geld en energie) en efficiënte oplossing voor het internationaal communicatieprobleem maar men is niet eens bereid het objectief te beoordelen. Zelfs een internationaal project (Multlingva akcelilo) met medewerking van universiteiten is blijkbaar niet relevant.
Reden: gebrek aan intellectuele eerlijkheid; gebrek aan politieke, journalistieke, academische moed. Niemand durft de nek uitsteken uit angst om niet voor ‘vol’ aangezien te worden. Gebrek ook aan intellectuele bescheidenheid: intellectueel prestige (‘zoveel malen man als men talen spreken kan’) is belangrijker dan gelijke kansen/gelijke rechten voor iedereen. ‘Alternatief en innoverend’… ma non troppo
Enkele uren later kreeg ik de tweede mail van Kathleen Helsen. Toeval?
Subject: RE: Werkplan voor het project 'Didactiek voor een propedeuse'
Geachte heer Van Herpe,
Kathleen Helsen bezorgde mij onderstaand mailverkeer met de vraag hier verder mee aan de slag te gaan.
We hebben de door u bezorgde documenten doorgenomen en zijn zeker en vast geïnteresseerd in wat het leren van Esperanto oplevert aan meerwaarde bij verdere studie van talen.
Als we het goed begrijpen, is het werkplan bestemd voor leerkrachten uit het basisonderwijs, die met het didactisch materiaal aan de slag gaan om de kinderen Esperanto te leren.
Een vraag die dan spontaan rijst, is de volgende: hoe ‘verspreid’ ziet u dit project? Zijn er effectief leerkrachten uit het basisonderwijs beschikbaar, die met dit project aan de slag kunnen gaan?
En zou het dan bijvoorbeeld ook de bedoeling zijn om Esperanto te implementeren in de lerarenopleiding op termijn? Hoe zien jullie dat?
Lekkere kersen, maar nog geen taart. - Prof. Wouter Duyck - Liberales Nieuwsbrief 488
http://www.liberales.be/columns/kersen
(...)
Ten slotte valt toe te juichen dat ingezet wordt op vroeger onderwijs van vreemde talen. Uit alle studies blijkt dat verwervingsleeftijd steevast de beste voorspeller is van het uiteindelijke niveau dat men bereikt. Niet enkel Frans, maar ook Engels kan vanaf nu in het derde leerjaar in plaats van het vijfde, en taalinitiatie kan nog vroeger. Vlamingen gingen traditioneel prat op hun talenkennis, maar ondertussen is dit meer een oud cliché dan realiteit. Vroeg onderwijs van vreemde talen is dan ook een must in een meertalige wereld. De geplande modernisering van het kleuteronderwijs gaat in de goede richting. Wat het middelbaar betreft is het behoud van aso, tso en bso positief. Alles bijeen: lekkere kersen, maar nog geen taart.
De auteur is professor cognitieve psychologie aan de UGent en kernlid van Liberales.
Deze tekst verscheen eerst in De Morgen van 3 juni 2016.
Bij deze, graag een reactie op de laatste alinea (Ten slotte valt toe te juichen...) van uw column in Liberales Nieuwsbrief 488: Lekkere kersen, maar nog geen taart, waarin u het heeft over het leren van vreemde talen.
In het kader van het eindtermendebat op onsonderwijs.be stuurde ik onderstaande mail naar alle leden van de Vlaamse Commissie voor Onderwijs.
31 Maart 2016 was de einddatum voor het indienen van projectvoorstellen, o.a. op het gebied van het onderwijs, in het kader van het door de E.U. gefinancierde Erasmus+ programma.
Esperanto-organisaties (*) uit Slovenië, Slovakije, Duitsland en Kroatië,maar ook niet-Esperanto-onderwijsorganisaties: 3 lagere scholen uit Kroatië, Slovenië, Bulgarije, de Zuid-Deense universiteit in Odense en de universiteit van Maribor-Slovenie, hebben een consortium opgericht voor een groot en belangrijk Esperantoproject, genaamd ‘Multlingva akcelilo’ (letterlijk: ‘Veeltaligheidsversneller’)
Verscheidene experimenten uit het verleden, van o.a. de Hongaarse taalwetenschapper prof. Szerdahely en prof. Helmar Frank, directeur van het Instituut voor Cybernetica van de universiteiten van Paderborn en Berlijn, hebben aangetoond dat Esperanto als eerst geleerde vreemde taal daarna het leren van andere vreemde talen met 25% tot 30% versnelt.
Op basis van de 230 meest voorkomende Esperantomorfemen die 90 % van een verzameling teksten uitmaken, wil men gedetailleerd didactisch materiaal ontwikkelen voor onderwijzers uit het basisonderwijs, eender waar in Europa. Na een seminarie van enkele dagen op basis van dit didactisch materiaal, is gelijk welke onderwijzer in staat dit beperkt Esperanto gedurende een schooljaar te onderwijzen, met als doel het leren van andere talen te versnellen.
Als het project goedgekeurd wordt, zal men vanaf de herfst gedurende 26 maanden de plannen uitwerken. Daarna zal men concreet didactisch materiaal hebben om in heel Europa aan de scholen aan te bieden.
Kroatië (uitgeverij Izvori –Zagreb) http://www.catawiki.be/catalogus/strips/talen/40749-esperanto
Op vraag van de CD&V-voorzitster van de commissie, Kathleen Helsen, stuurde ik meer uitleg over dit internationaal initiatief. Zie de bijlage: Werkplan voor het project. Naar aanleiding van het Knack-interview met de NV-A ondervoorzitter van de commissie, Koen Daniëls: Het is maar het bso: dat wil ik niet meer horen' stuurde ik dit Werkplan... ook naar hem. Ik reageerde op de website van Knack op dit interview.
Ik wilde dit alles toch even onder uw aandacht brengen omdat weinigen over deze informatie beschikken en in de hoop dat u het talenonderwijs ook eens vanuit dit perspectief zoudt kunnen/willen beschouwen. Op mijn archiefblog http://blog.seniorennet.be/taaldemocratie/ vindt u meer info over dit onderwerp.
Onderwijsspecialist N-VA: 'Het is maar het bso: dat wil ik niet meer horen'
Geachte heer Daniëls,
Onderstaande tekst plaatste ik als reactie op het Knack interview: Onderwijsspecialist N-VA: 'Het is maar het bso: dat wil ik niet meer horen'
Wie ‘resoluut wil kiezen voor het algemeen belang’, wie ‘aan gelijke kansen voor alle leerlingen wil werken’ en wie ‘om te nivelleren het aso niet naar beneden wil trekken’ (en bijgevolg het bso en tso wil omhoog krikken) heeft er alle belang bij om niet lichtzinnig voorbij te gaan aan de mogelijkheden van het Esperanto op al deze terreinen. Esperanto is een gelijkekansen-gelijkerechtenproject dat het leren van vreemde talen (ook Latijn en Grieks!) vergemakkelijkt en (tot 30 %!) versnelt. Het geeft taalinzicht door zijn logische en rechtlijnige structuur en verbetert daardoor ook de (grammaticale) kennis van de moedertaal. Het bevordert het logisch, constructief denken, de creativiteit. Wat het Latijn is voor de intellectuele ELITE, is het Esperanto voor IEDEREEN!
Ongetwijfeld weet u dit alles reeds uit de informatie (brochure, toespraak, mails) die wij u bezorgden.
Op 28 april informeerde ik de leden van de Vlaamse Onderwijscommissie over het Multlingva akcelilo project dat ingediend werd bij het door de E.U. gefinancierde Erasmus+programma.
Een van uw collega’s vroeg hierover meer uitleg en ik bezorgde haar de toegevoegde bijlage. Meer details konden de auteurs van dit Laborplano por la projekto ‘Didaktiko por propedeŭtiko’ niet geven omdat zij willen voorkomen dat de resultaten van hun intensieve arbeid zouden gekopieerd worden. Mag ik ook úw aandacht hiervoor vragen?
Hopelijk inspireert dit internationaal voorstel voor een EU-project u en uw collega’s van de Vlaamse Commissie voor Onderwijs tot een alternatief en innoverend onderwijsbeleid !
Ik zet mij al 20 jaar in voor taaldemocratie! Zie mijn archiefblog http://blog.seniorennet.be/taaldemocratie/
Politici hebben voor ’t ogenblik de mond vol van ‘gelijke kansen voor iedereen’ in het onderwijs. Het gelijkekansen-gelijkerechten project, Esperanto, is op dat gebied letterlijk een schoolvoorbeeld. Het is bovendien een waardevol didactisch hulpmiddel in het (talen)onderwijs. En toch wil/durft blijkbaar niemand dit onder de aandacht brengen!
De onderstaande tekst heb ik zelf niet geschreven maar komt waarschijnlijk uit een Esperanto-tijdschrift. Hij is bedoeld voor pers en media, maar politici mogen zich ook aangesproken voelen
Wij gaan door tot het grote publiek de waarheid kent i.v.m. Esperanto, namelijk dat het een taal is die wereldwijd verspreid is, die goed functioneert, wier efficiëntie reeds meer dan honderd jaar bewezen is en nog dagelijks bewezen wordt. Het feit dat de publieke opinie hiervan niet op de hoogte is, toont aan dat er iets fundamenteels mis is met de manier waarop de pers en de media het publiek informeren. Daarom, doe uw werk zoals u het hoort te doen: zonder vooroordelen, met open geest, eerlijk en objectief. Zeg de waarheid over Esperanto, dan zullen wij u niet meer hoeven lastig te vallen.
Ik wens u veel succes en ook politieke moed met betrekking tot de alternatieve en innoverende hervorming van het onderwijs. En... vergeet vooral niet de leerlingen van het bso en tso!!
Vlaams/Europees talenbeleid = gps zonder snelwegen!
Het talenbeleid van de Vlaamse regering, en bij uitbreiding: van de Europese Commissie, is als een gps die geen snelwegen aangeeft. De reiziger kan nooit de snelste of de kortste route (Esperanto) selecteren, maar wordt steevast langs secundaire wegen geleid. Nu eens zijn dat landelijke wegen met diepe valkuilen, of door moerassig gebied. Dan weer zijn het smalle bergwegen naast diepe ravijnen en met veel gevaarlijke haarspeldbochten (grammatica). Dat systeem (meertaligheid als norm) betekent: veel tijdverlies en hoger brandstofverbruik.
Ongetwijfeld zijn er mensen die geen probleem hebben met deze complexe, oneconomische en inefficiënte manier van reizen, maar er zijn ook mensen die daar anders over denken. Zij vinden het praktisch en nuttig een weg te kunnen kiezen die hen snel, goedkoop, veilig en comfortabel ter plaatse brengt. Die weg staat wel al vele jaren op het systeem, maar tot nog toe vindt ‘men’ het niet nodig het publiek daarover te informeren, laat staan hem als optie te activeren!
Internationaal Eaquals-label voor Esperantocursus in de Jagiellonische Universiteit van Krakau, Polen.
Eaquals (Evaluation and Accreditation of Quality Language Services - https://www.eaquals.org) is een internationale organisatie ter bevordering van de onderwijskwaliteit van vreemde talen. Eaquals adviseert ook de Raad van Europa in onderwijszaken.
In deUniversiteit van Jagiellone (Krakau – Polen) worden ongeveer 100 vreemde talen gedoceerd. 11 daarvan, waaronder het Esperanto, komen het meest aan bod in het ‘Centrum voor Linguïstiek’ van de faculteit. Alleen deze talen kregen, met aanbeveling en steun van de Rector, dit kwaliteitslabel.
Betekenis voor Polen.
De Jagiellonische Universiteit is de enige universiteit in Polen die deze prestigieuze kwaliteitserkenning voor taalonderricht kreeg. Enkele faculteiten voor vreemdetalenonderricht van andere Poolse universiteiten toonden hierdoor reeds interesse voor dit onderrichtmodel.
Betekenis voor het Esperanto.
Esperanto staat in de lijst van 30 talen wier onderwijs deze onderscheiding kregen.
Dit toont aan dat Esperanto op gelijke voet kan beschouwd worden en een even hoog onderwijsniveau kan bereiken als Engels, Frans, Duits of gelijk welke andere taal.
Het Esperanto-onderwijs in de Jagiellonische univesiteit wordt gegeven door Maria Majerczak.
Zestalig conversatieboek.
19 vakspecialisten en geleerden uit China, Rusland en de VS werkten samen voor het maken van het 251 pagina’s tellende boek “100 zinnen in het Chinees, het Engels, het Russisch, het Koreaans, het Japans en het Esperanto”. Het betreft een conversatieboek met de 100 meest gebruikte zinnen en met oefeningen op 20 thema’s.
Het boek werd in China (Liaoning Universiteit – Shenyang) uitgegeven en was zo gegeerd, vooral bij toeristische organisaties, dat er reeds 5.000 exemplaren verkocht waren voor het op de markt kwam.
400.000 geregistreerden voor de Esperantocursus van Duolingo.
Duolingo is een website waarop gebruikers gratis talen kunnen leren. Op 19 juni 2012 werd Duolingo voor het grote publiek geopend. Met ingang van december 2012 bood de website cursussen aan voor Engelstaligen, maar ook voor Spaans-, Portugees- en Italiaanstaligen. Eind september 2015 waren er al 38 taalparen, nog eens 33 in voorbereiding.
De Engelstalige Esperantocursus heeft zopas zijn 400.000ste leerling geregistreerd.
(…) Verder kondigde Crevits aan dat een eerste kennismaking met Frans, Engels of Duits al vanaf het eerste leerjaar mag gebeuren. Vanaf het derde leerjaar mag het aanbod uitgroeien tot echte taallessen.
Commentaar: De American dream!
Je moet geen glazen bol hebben om te voorspellen met welke taal de meeste, zo niet: álle ouders, hun kinderen willen laten kennismaken: het Engels. Officieel is de doelstelling meertaligheid voor iedereen, in de praktijk betekent dit: Engels als tweede taal voor iedereen!
Hiermee ondersteunt de Vlaamse regering de verwezenlijking van de American dream’, zoals die verwoord wordt door David Rotkopf in zijn boek , "In Praise of Cultural Imperialism?" Foreign Policy, Number 107, Summer 1997, pp. 38-53
It is in the general interest of the United States to encourage the development of a world in which the fault lines separating nations are bridged by shared interests. And it is in the economic and political interests of the United States to ensure that if the world is moving toward a common language, it be English; that if the world is moving toward common telecommunications, safety, and quality standards, they be American; that if the world is becoming linked by television, radio, and music, the programming be American; and that if common values are being developed, they be values with which Americans are comfortable.
Het is in het algemeen belang van de Verenigde Staten de ontwikkeling aan te moedigen van een wereld waarin de breuklijnen die naties scheiden overbrugd worden door gedeelde belangen. En het is in het economisch en politiek belang van de VS te verzekeren dat, als de wereld evolueert naar een gemeenschappelijke taal, deze het Engels moet zijn; dat als de wereld evolueert naar gemeenschappelijke telecommunicatie, veiligheid en kwaliteitsstandaarden, ze Amerikaans moeten zijn; dat als de wereld onderling verbonden wordt door tv, radio en muziek, de programmering Amerikaans moet zijn; dat als er gemeenschappelijke waarden ontwikkeld worden, het waarden moeten zijn waarbij de Amerikanen zich goed voelen.
De ‘brug’ die de Amerikanen over de breuklijnen tussen naties beogen te bouwen, is in feite een eenrichtingsbrug: alle naties moeten over de brug komen, behalve de Amerikanen en bij uitbreiding: alle Engelse moedertaalsprekers! Met dit onderwijsbeleid schaart Vlaanderen zich achter deze Angelsaksische taalkundig-culturele visie. Hetzelfde geldt voor heel de E.U.
De realisatie van deze ‘American dream’ voltrekt zich dagelijks onder onze ogen. We staan erbij en kijken ernaar. Wie nu nog beweert: Wir haben es nicht gewusst, getuigt van slechte wil.
De enige aanvaardbare, democratische manier om breuklijnen tussen naties te overbruggen, is een tweerichtingenbrug waarbij IEDEREEN zijn deel van de weg aflegt en waarbij men elkaar halverwege ontmoet, of, zoals een Chinese leraar Engels het uitdrukte:
When I speak Esperanto with an American Esperantist, we meet on a linguistically neutral basis, so we avoid the risk of butchering the other's native language. This prevents embarrassment and misunderstanding, and encourages a free and friendly exchange of ideas. When two persons shake hands, each extends his hand halfway, meeting in a neutral zone as a mutual gesture of friendship. So it is with Esperanto, a linguistic handshake.
Als ik met een Amerikaans esperantist spreek, ontmoeten we elkaar op een taalkundig neutrale basis. Hierdoor vermijden we het risico om elkaars moedertaal geweld aan te doen. Dit voorkomt vervelende situaties en misverstanden en maakt een vrije en vriendelijke uitwisseling van ideeën mogelijk. Wanneer twee mensen elkaar de hand schudden, steekt elk de hand halverwege uit, waardoor ze elkaar ontmoeten in een neutrale zone, als een wederzijds gebaar van vriendschap. Dat is wat Esperanto is, een taalkundige handdruk.
Esperanto, a linguistic handshake - Los Angeles Times (10/3/'84)
Subject: Werkplan voor het project 'Didactiek voor een propedeuse'
Geachte mevrouw Helsen,
De heer Zlatko Tišljar stuurde me een beknopte beschrijving van het Multlingva akcelilo-project. Ik heb dit Laborplano por la projekto ‘Didaktiko por propedeŭtiko’ voor u uit het Esperanto naar het Nederlands vertaald (zie bijlage). Meer details over het ingestuurde project kan hij niet geven omdat de auteurs willen voorkomen dat de resultaten van hun intensieve arbeid later zouden gekopieerd worden.
Mag ik hopen dat dit internationaal voorstel voor een EU-project u en uw collega’s van de Vlaamse Commissie voor Onderwijs mag inspireren tot een alternatief en innoverend onderwijsbeleid?
Het zou mij zeer plezieren mocht ik van u vernemen, indien mogelijk, welk gevolg er zal gegeven worden aan ons voorstel. Dank bij voorbaat hiervoor.
Vriendelijke groet,
Dan Van Herpe
Wouwerstraat 160
2300 Turnhout
Werkplan voor het project: Didactiek voor een propedeuse.
Ontwerpen van didactisch materiaal voor een inleidende leermodule die voorafgaat aan het leren van een tweede vreemde taal in een tweede of derde klas van een lagere school. Men zal gedurende 64 lesuren een taalmodel op basis van het Esperanto onderwijzen, dat nadien het leren van vreemde talen met 25-30 % versnelt.
Uit recent computeronderzoek naar de morfeemfrequentie in Esperantoteksten is gebleken dat de 230 meest voorkomende morfemen 90 % van deze teksten uitmaken, inclusief de meest frequente grammaticale morfemen. Het oefenen van dit beperkt Esperanto volstaat om kinderen het functioneren van de grammatica van een modeltaal, maar ook van iedere andere taal, volledig te doen begrijpen.
Het bestaande materiaal van de eerste 6 lessen van het Esperantoleerboek (volgens de Zagrebmethode) voor beginners, zal als volgt verdeeld worden over de geplande 64 lesuren:
- voor de eerste les zal men 6 uren besteden,
- voor de tweede les: 10 uren,
- voor de derde les: 6 uren,
- voor de vierde les: 8 uren,
- voor de vijfde les: 12 uren,
- voor de zesde les 8 uren,
- voor herhaling en 3 bijkomende achtervoegsels (-ar, -ad, -ig): 10 uren, en
- voor de eindtest over de kennis: 4 uren.
Voor ieder blok van 2 uren zal didactisch materiaal uitgewerkt worden, b.v.:
Blok 1 (1ste en 2de uur)
a1. Een tekst: de eerste alinea uit de 1ste les van het leerboek (volgens de Zagrebmethode) voor beginners.
a2. Grammatica: uitgangen: -as, -o, -j; achtervoegsel: -ist; de eerste 20 woorden uit de eerste les.
b. Didactisch oefenmateriaal:
Een spel met 4 omslagen waarin woorden in diverse kleuren zitten. De eerste omslag bevat gele kaartjes met substantieven, persoonlijke voornaamwoorden en persoonsnamen. De tweede omslag bevat groene kaartjes met werkwoorden. In de derde zitten rode kaartjes met voorzetsels en in de vierde blauwe kaartjes met dezelfde soort woorden als in de eerste omslag. Groepjes van 3 kinderen krijgen deze 4 omslagen met de opdracht zinnen van 4 woorden te maken, maar zodanig dat het eerste woord altijd een geel, het tweede een groen, het derde een rood en het vierde een blauw woord is. Zij moeten vaststellen welke van de aldus gemaakte zinnen betekenisvol zijn en deze in een schrift noteren.
Gedurende 15 minuten moeten ze zoveel mogelijk zinvolle zinnen maken.
Er worden punten toegekend naargelang van het aantal gevormde zinvolle zinnen.
Een vragenlijst bestaande uit 10 vragen die gebaseerd zijn op de 20 woorden en de geleerde grammatica.
Prentkaarten om woorden te leren met de uitgangen: -o, -j en het achtervoegsel: -ist.
Dialoogjes bestaande uit telkens 2 zinnen op basis van het gegeven leermateriaal, b.v.:
Petro: Mi estas Petro. Kiu vi estas?
Peter: Ik ben Peter. Wie ben jij?
Ana: Mi estas Ana. Ĉu sur la tablo estas lernolibroj?
An: Ik ben An. Zijn er leerboeken op de tafel?
Petro: Jes. Kiuj libroj estas en la ĉambro?
Peter:Ja. Welke boeken zijn er in de kamer?
Ana: Lernolibroj kaj bebolibroj…
An: Leerboeken en babyboeken…
Een liedje op de melodie: Frato Jako - Broeder Jacob.
Huiswerk: maken van oefeningen met een interactief programma dat vraagzinnen met maximum 5 woorden maakt. De leerlingen moeten deze zinnen naar hun moedertaal vertalen en beantwoorden. Zij krijgen 5 zinnen per dag. Gedurende de hele studieperiode (32 weken à 2uren/week, = ± 200 dagen, zondagen weggelaten) zal ieder kind een 1000-tal zinnen schrijven.
Blok 2(3de en 4de uur)
a1. Een tekst: de tweede alinea van de eerste les uit het leerboek voor beginners.
a2. Grammatica: voorzetsel: de, achtervoegsel: -in; bezittelijke voornaamwoorden:
mia, via, lia/ŝia/ĝia - mijn, uw, zijn/haar…
b. Didactisch materiaal:
Een spel met 4 omslagen, zoals in blok 1, maar met meer woorden.
Een vragenlijst met vragen die bestaan uit maximum 5 woorden die komen uit alle 40 woorden van les 1.
Prentkaarten die de woorden oefenen met uitgang -as, achtervoegsels -ist en -in; voorzetsels en, sur, de.
Geheugenspel om 40 woorden te leren via 40 kaarten, waarop een woord/beeld telkens in 2 exemplaren is afgebeeld. (Dit spel is ook bij ons gekend.)
Een liedje met nieuwe woorden, op basis van een algemeen gekende melodie.
Dialoogjes zoals in les 1.
Huiswerk: idem als na les 1, maar nu op basis van de 40 woorden die in beide blokken geleerd werden.
Hetzelfde stramien herhaalt zich voor de 32 leerblokken van telkens 2 uren.
Taakverdeling tussen de partnersdie zullen meewerken aan de ontwikkeling van het lessenpakket.
Pedagogen - op de hoogte van de didactiek voor vreemde talen - uit 3 lagere scholen in Slovenië, Kroatië en Bulgarije, zullen concrete taken krijgen van de specialisten uit Inter-Kulturo (universiteit van Maribor-Slovenië). Met de hulp van één lokale esperantist moeten zij didactisch materiaal uitwerken voor 8 blokken, wat een werk is voor de eerste 6 maanden van het project. De scholen zullen over de middelen beschikken om het didactisch materiaal van de eerste twee lessen van het leerboek met hun leerlingen en leerkrachten uit te testen. Een groepje kinderen zal dus gedurende 16 uren volgens deze methode les krijgen. Daarna wordt een test afgenomen.
Studio Gaus (Berlijn-Duitsland) zal, in samenwerking met E@I (Slovakije), op basis van het bovenvermeld materiaal elektronische oefenvormen ontwikkelen (beeldoefeningen met betrekking tot grammatica en een geheugenspel om nieuwe woorden te leren) en zal op het internet een 'zinnenmaker' [een interactief programma dat zinnen maakt] plaatsen om vraagzinnen te vormen. Deze site zal geproduceerd worden door een Deense universiteit (Odense – Zuid-Denemarken).
Die Deense universiteit zal deze ‘zinnenmaker’, die de vragenstellende medewerker vervangt, voor iedere les uitwerken.
De filosofische faculteit van de universiteit van Maribor (Slovenië) zal een wetenschappelijke studie maken over de behoefte aan een dergelijk studieobject, aan didactisch materiaal en aan didactische instructies ten behoeve van de leerkrachten.
Inter-kulturo (Maribor-Slovenië) zal het functioneren van het didactisch materiaal bij kinderen van het tweede en derde leerjaar in Maribor en Zagreb controleren en didactisch materiaal voor 8 leerblokken uitwerken.
Izvori Zagreb (Kroatië) staat, behalve voor de coördinatie van het hele project, in voor het drukken van: a/ alle didactische middelen voor een papieren versie: leerboeken met teksten, een woordenboekje en grammaticale uitleg in het Engels en het Duits; b/ de didactische materialen, zoals: spellen, kartonnen borden, geheugenspellen, liedjes, dialogen, sketchen…; c/ de instructies voor de leerkrachten.
Deze tekst is een samenvattende vertaling van twee Esperantoteksten van Zlatko Tišlar (Kroatië)
Eindtermen - Onderwijsfestival in Vlaams parlement
Op vrijdag 13 mei 2016 vond het onderwijsfestival plaats in het Vlaams parlement met meer dan 750 deelnemers. Het was het sluitstuk van een onlinedebat over de eindtermen in het onderwijs.
In een van de tweede 'speakers corners' gaf ik onderstaande toespraak voor een handvol belangstellenden. Dat lot was ook de andere sprekers beschoren. Op hetzelfde moment waren er andere activiteiten gepland, waaronder enkele interessante panelgesprekken met vooraanstaande figuren.
Om 11.00 u. kwamen de eerste sprekers Ghislain Duchâteau en Frans Daems aan de beurt.
(http://www.netdidned.be/bestuur.html) Ik denk dat het 2 oud-professoren van de UIA waren die een heel grote poster bij hadden met als titel:’ Nederlands als fundament voor duurzaam onderwijs (zie bijlage)’. Zij hadden een 5-tal toehoorders, de 2 aanwezige verantwoordelijken inbegrepen! Ik zei aan de heren dat hun voordracht naadloos aansloot op wat ik ging zeggen. Ik heb hen de brochure 'De sociopolitieke, pedagogische en culturele waarde van het Esperanto' van Edward Symoens gegeven, een kopie van mijn toespraak en de nuttige internetadressen. Zij beloofden dat ze de informatie zouden bekijken. Ik vind dat al een zeer belangrijk resultaat!
De volgende spreker (Via Don Bosco) was niet aanwezig. Ondertussen was er een geanimeerd gesprek, dat ik aandachtig gevolgd heb, tussen die 2 sprekers van NDN en een ontevreden lerares Nederlands, van de vereniging ‘Het oog van de Meester’ (http://oogvandemeester.be/2015/02/visie-3/). Die organisatie heeft later op de dag ook een toespraak gehouden. Ik vernam dat ook zij maar enkele toehoorders hadden. De lerares heeft mijn toespraak gehoord en ik heb haar ook onze info gegeven (brochure,toespraak en internetadressen). Zij wist niets van Esperanto.
Nadien zijn we naar de zaal gegaan waar je een ‘date’ van enkele minuten kon hebben met een zevental commissieleden: Voorzitter Kathleen Helsen (CD&V), eerste ondervoorzitter Koen Daniëls (N-VA), tweede ondervoorzitter Caroline Genez (Sp-a), Elisabeth Meuleman (Groen), Jo de Ro (Open VLD), Kris Van Dijck (N-VA), Kathleen Krekels (N-VA).
Iedere partij heeft onze info (brochure, toespraak en internetadressen) gekregen. Ik heb hen gezegd dat verstandige mensen niet oordelen naar de vorm maar naar de inhoud, doelend op de zeer verouderde, maar zeer goede brochure van Edward Symoens!
Ook Guy Tegenbos, senior writer van De Standaard, heb ik onderstaande toespraak bezorgd.
Point n’est besoin d’espérer pour entreprendre, ni de réussir pour persévérer.
Het is niet nodig te hopen om te ondernemen, noch te slagen om te volharden.
Deze wijze woorden worden, al dan niet terecht, toegeschreven aan Willem Van Oranje.
Dit gezegde is ons leidmotief. Dit is de reden waarom wij hier zijn. Nooit de armen laten hangen. ‘Nie pleujen’, zeggen ze in Gent.
Wel, Esperantisten, pleujen niet! Zeker niet op een vrijdag de 13de!
Velen vinden het naïef om nu nog in het Esperanto te geloven. Ik mocht het nog ondervinden op de Nacht van het Onderwijs in Antwerpen.
Welnu: voor u staan twee van die naïevelingen. En we zijn daar nog fier op ook, want we toeven in goed gezelschap. Ik zou u graag enkele illustere figuren uit de ‘Eregalerij der Naïeven’ willen voorstellen.
De eerste is de Italiaanse schrijver en filosoof Umberto Eco, dit jaar in februari overleden.
Zoals zovelen nam hij het Esperanto in het begin niet ernstig. Nadat hij in het kader van een wetenschappelijke activiteit de internationale taal bestudeerd had, veranderde hij zijn mening. “Uit taalkundig oogpunt is het een zeer, zeer goed gemaakte taal, uitermate economisch en efficiënt”, zegde hij in een interview. In 1992 ter gelegenheid van het 5de internationaal congres over de semiotiek, vraagt hij zelfs politieke steun voor de verspreiding van het Esperanto omdat die taal wereldwijd de vehiculaire taal kon worden.
Een tweede naïeveling met naam en faam is de Duitse econoom Reinhard Selten, die in 1994 de Nobelprijs economie won voor zijn bijdrage aan de speltheorie. Sinds 1959 is hij ook esperantist. Samen met enkele andere professoren, waaronder Humphrey Tonkin, die als professor Engels aan verschillende universiteiten doceerde, richtte hij in 1983 de Akademio Internacia de la Sciencoj , de Internationale Academie voor Wetenschappen, op met als belangrijkste voertaal: het Esperanto. Zij wilden daarmee aantonen dat Esperanto ook geschikt is als wetenschapstaal. De vereniging telt meer dan 100 internationale wetenschappers waaronder tientallen universiteitsprofessoren. Kennis van Esperanto is voorwaarde om lid te worden.
Een derde belangrijke figuur, en die brengt ons bij deze poster, is de Duitse professor Helmar Frank, directeur van het Instituut voor Cybernetica in Paderborn en medestichter van de zojuist vernoemde internationale vereniging voor wetenschappen. Helmar Frank deed onderzoek naar de mogelijkheden van het Esperanto in het onderwijs. De resultaten toonden aan dat leerlingen die Esperanto als basis van een cursus taaloriënterend onderricht gevolgd hadden, gemiddeld betere resultaten hadden voor aardrijkskunde (!), wiskunde, moedertaal en vreemde taal, in dit geval het Engels.
Andere experimenten van o.a. de Hongaarse taalwetenschapper Szerdahely toonden aan dat Esperanto als eerst geleerde vreemde taal daarna het leren van andere vreemde talen met 25 tot 30 % versnelt.
Interessant om te weten, zeker voor wie zich bezig houdt met onderwijsmethodiek en –didaktiek, is het feit dat in dit voorjaar een speciaal daarvoor opgericht consortium een internationaal project heeft ingediend bij het Erasmus+ programma van de EU. Het project heet: Multlingva akcelilo (Veeltaligheidversneller). Het consortium bestaat uit Esperanto- organisaties uit Slovenië, Kroatië en Duitsland, een Deense en een Sloveense universiteit en 3 lagere scholen (Kroatië, Slovenië en Bulgarije). Men wil aantonen dat het aanleren van een beperkt Esperanto het leren van andere talen versnelt. Als het project goedgekeurd wordt, zal het reeds dit najaar opgestart worden.
Waarom de internationale taal Esperanto?
Een belangrijk pedagogisch principe is ‘geleidelijkheid’: van gemakkelijk naar moeilijk, van eenvoudig naar samengesteld. Geen enkele onderwijzer zal het in zijn hoofd halen om de eerste rekenles te beginnen met de vierkantswortel. Men begint met het eenvoudigste: de vier basisbewerkingen.
Kinderen taalinzicht bijbrengen, ook in de grammatica van de eigen moedertaal, kan het best op een simpele manier gebeuren. Een eenvoudige, doorzichtige, regelmatige, logisch gestructureerde taal, zonder uitzonderingen, zoals het Esperanto, is daarvoor ideaal.
Een kind leert moeiteloos de woordsoorten. Het ziét gewoon aan de uitgang of een woord een zelfstandig naamwoord, een bijvoeglijk naamwoord, een bijwoord of een werkwoord is.
Werkwoorden vervoegen is een fluitje van een cent: je voegt gewoon een vaste uitgang toe aan de werkwoordstam: -AS voor de tegenwoordige tijd, -IS voor de verleden tijd, -OS voor de toekomende tijd, -US voor de voorwaardelijke wijs, -U voor de gebiedende wijs en –I voor de noemvorm. En dit voor ALLE werkwoorden, zonder één uitzondering!
Dit alles stimuleert de studiezin en de zelfwerkzaamheid. Het geeft leerplezier en zelfvertrouwen, ook aan de minder begaafde leerlingen.
Het Esperanto bevordert ook het logisch denken en de creativiteit van de kinderen. Via een systeem van voor- en achtervoegsels kunnen ze zelf een hele reeks woorden afleiden van één woordstam. Een kind hoeft dus veel minder van buiten te leren. Overigens, de overgrote meerderheid van de woordstammen is internationaal: ze komen uit de Romaanse, de Germaanse en de Slavische talen. Die woordstammen gaat het kind dus tijdens het leren van andere talen ook nog tegenkomen.
Reeds na enkele lessen is de leerling in staat om eenvoudige gesprekken te voeren, kan hij of zij corresponderen met klasgenoten uit de hele wereld. Ter illustratie: een klas van een college uit Namen kreeg op die manier een 300-tal postkaarten uit 31 landen. Het leidde in die klas in de verlofperiode ook tot uitwisseling met Sloveense kinderen. Kinderen kunnen dus reeds op zeer jonge leeftijd kennis maken met andere talen, andere culturen.
Jongeren, en dat is een ruim begrip, kunnen via de dienst Pasporta Servo een of meer dagen gratis verblijven bij een van de meer dan 1000 gastgezinnen in 90 landen. Er is maar 1 voorwaarde: Esperanto spreken. Het studeren van een etnische taal opent een deur naar een bepaalde taal- en cultuurgemeenschap, Esperanto opent een raam op de gehele wereld.
Talen verdelen, Esperanto verenigt.
Al 129 jaar brengt deze internationale taal miljoenen mensen van over de hele wereld vredevol samen, over taalkundige, aardrijkskunstige, levensbeschouwelijke, ideologische, culturele of welke grenzen dan ook, heen. Het hele jaar door vinden nationale en internationale bijeenkomsten plaats met het Esperanto als enige voertaal. Dagelijks vinden Esperantosprekers van over de hele wereld elkaar, in toenemende mate, via het internet, zowel arbeiders als intellectuelen en dit zonder taaldiscriminatie, met respect voor elkaars taal en cultuur.
Welnu, dames en heren: geef me eens één goeje reden waarom de mogelijkheden van het Esperanto in het onderwijs als opstap voor het leren van vreemde talen, als middel om de culturele horizon uit te breiden, niet zouden benut worden?
Geef me eens één goeje reden waarom de onderwijswereld het Esperanto niet als waardevolle bondgenoot zou omarmen om onze kinderen tot logisch-denkende en kritische wereldburgers te vormen?
Geef me eens één goeje reden waarom onze academici de mogelijkheden van het Esperanto niet op een objectieve, wetenschappelijk verantwoorde wijze zouden bestuderen, waarom onze politici geen 5 minuten politieke moed zouden kunnen opbrengen om de zich opdringende conclusies te trekken en waarom pers en media het publiek hierover niet objectief en uitvoerig zouden informeren.
David van Reybroeck was met zijn G1000 initiatief op zoek naar alternatieve, innoverende ideeën om de democratie een nieuw elan te geven. Minister Crevits is op zoek naar alternatieve, innoverende ideeën om het onderwijs te hervormen.
Ze krijgen beiden het Esperanto, als alternatief en innoverend idee bij uitstek, op een gouden schoteltje aangeboden. De eerste heeft het niet gevonden, en als de tweede het ook niet vindt, schort er misschien wel iets aan hun zoekmethodes... of aan hun ogen!
Iedere intellectueel, die naam waardig, is het zichzelf verplicht om Onbevooroordeeld en Objectief te Onderzoeken en te Oordelen.
Tot besluit, dames en heren: wij verwachten niet dat u vanaf morgen, met z’n allen, enthousiast Esperanto gaat leren. Zó naïef zijn we nu ook weer niet! We verwachten wél dat u dat vanaf overmorgen doet!
Mi dankas vin pro via atento! Ik dank u voor uw aandacht!
Van: dan van herpe [mailto:dan.vanherpe@telenet.be] Verzonden: vrijdag 13 mei 2016 21:09 Aan: Guy Tegenbos Onderwerp: Toespraak in 'speakers corner'
Geachte heer Tegenbos,
Zoals overeengekomen, stuur ik u de tekst van mijn toespraak in de ‘speakers corner’. Mag ik hopen dat u, tussen al uw drukke activiteiten in, nog de tijd kunt vinden om hieraan enige aandacht te besteden? Bedankt hiervoor!
Wij hebben vandaag ondervonden dat vele jongeren niet het minste besef hebben van wat Esperanto is, laat staan: van zijn positieve invloed bij het leren van talen, moedertaal inbegrepen,en zijn mogelijkheden bij het kennis maken mét en begrijpen ván andere culturen.
Pers en media hebben een belangrijke taak in het objectief informeren van de maatschappij. Mag ik hopen dat uw krant (die ook míjn dagelijkse krant is!) in de toekomst ook aandacht zal willen besteden aan de rol die het Esperanto kan vervullen op al deze terreinen?
'Slanker en Slimmer' met Tia Hellebaut - De Afspraak - 04/05/2016
In ‘De Afspraak’ van woensdag 4 mei 2016 had Tia Hellebaut het over het project 'One Mile A Day'. Als kinderen op school alle dagen een mijl lopen, worden ze “Slanker en Slimmer”.
Slimmer, sneller én slanker met… Esperanto!
SLIMMER: Professor Helmar Frank deed van 1975 tot 1982 in Duitsland onderzoek naar de mogelijkheden van het Esperanto in het onderwijs. Dit gaf als resultaat dat leerlingen die een cursus taaloriënterend onderricht op basis van het Esperanto gevolgd hadden nadien betere resultaten hadden voor aardrijkskunde (!), wiskunde, moedertaal en vreemde taal.
SNELLER: Andere onderzoeken wezen uit dat Esperanto als eerst geleerde vreemde taal daarna het leren van andere talen met 25 à 30 % versnelt.
SLANKER: Als men de hierdoor vrijgekomen tijd gebruikt om de kinderen meer te laten bewegen, worden ze gegarandeerd ook slanker!
Nacht van het Onderwijs - Antwerpen - 26 april 2016
Geachte mevrouw, Geachte heer,
Tijdens de Nacht van het Onderwijs van dinsdag 26 april 2016 in Antwerpen heb ik het even kunnen hebben over onderstaand onderwijsproject. Gezien het belang hiervan vond de gespreksleidster van onze groep het een goed idee dit naar het onsonderwijsteam door te sturen. Hopelijk is het ook voor de Vlaamse commissieleden een bron van inspiratie voor de toekomstige eindtermen.
Vriendelijke groet,
Dan Van Herpe, Wouwerstraat 160, 2300 Turnhout
31 Maart 2016 was de einddatum voor het indienen van projectvoorstellen, o.a. op het gebied van het onderwijs, in het kader van het door de E.U. gefinancierde Erasmus+ programma.
Esperanto-organisaties (*) uit Slovenië, Slovakije, Duitsland en Kroatië,maar ook niet-Esperanto-onderwijsorganisaties: 3 lagere scholen uit Kroatië, Slovenië, Bulgarije, de Zuid-Deense universiteit in Odense en de universiteit van Maribor-Slovenie, hebben een consortium opgericht voor een groot en belangrijk Esperantoproject, genaamd ‘Multlingva akcelilo’ (letterlijk: ‘Veeltaligheidsversneller’)
Verscheidene experimenten uit het verleden, van o.a. de Hongaarse taalwetenschapper prof. Szerdahely en prof. Helmar Frank, directeur van het Instituut voor Cybernetica van de universiteiten van Paderborn en Berlijn, hebben aangetoond dat Esperanto als eerst geleerde vreemde taal daarna het leren van andere vreemde talen met 25% tot 30% versnelt.
Op basis van de 230 meest voorkomende Esperantomorfemen die 90 % van een verzameling teksten uitmaken, wil men gedetailleerd didactisch materiaal ontwikkelen voor onderwijzers uit het basisonderwijs, eender waar in Europa. Na een seminarie van enkele dagen op basis van dit didactisch materiaal, is gelijk welke onderwijzer in staat dit beperkt Esperanto gedurende een schooljaar te onderwijzen, met als doel het leren van andere talen te versnellen.
Als het project goedgekeurd wordt, zal men vanaf de herfst gedurende 26 maanden de plannen uitwerken. Daarna zal men concreet didactisch materiaal hebben om in heel Europa aan de scholen aan te bieden.
Kroatië (uitgeverij Izvori –Zagreb) http://www.catawiki.be/catalogus/strips/talen/40749-esperanto
P.S. Zie ook de bijdragen over Esperanto op het discussieforum van onsonderwijs.be. Als u “Esperanto” intikt in de zoekbalk op de openingspagina, vindt u ze mooi opgelijst.
Deze mail heb ik verstuurd naar alle leden van de Vlaamse Commissie Onderwijs en naar Guy Tegenbos van De Standaard, die in Antwerpen aanwezig was.
Het is de eerste keer dat ik iets verneem van dergelijk project. Gezien de Vlaamse context lijkt het zeer interessant. Hebt u meer info over het programma? Ken jij scholen die het reeds toepassen?
Van harte dank voor uw reactie en de interesse die u toont voor het project.
Zelf las ik het bericht over het Esperantoproject in het maandblad (maart 2016) van de Eŭropa Esperanto-Unio(http://www.europo.eu/euhropa-bulteno).
Ik heb contact opgenomen met Zlatko Tišljar, de auteur van het betreffende artikel: Esperantistaj entreprenoj kunlabore kreis novan gravan projekton.
Ik vroeg hem of hij mij een kopie kon bezorgen van het ingediende projectvoorstel. Hij beloofde mij vrijdag te zullen antwoorden op mijn vraag omdat hij nu geen toegang had tot die documenten.
Het project wordt dus zeker nog niet in scholen toegepast. Wél zijn er in Vlaanderen, en ook in andere landen wereldwijd, scholen waar lesgevers op vrijwillige basis Esperanto onderwijzen aan leerlingen die daarvoor interesse hebben.
Terwijl grenzen worden gesloten en burgemeesters hun inwoners afraden om vluchtelingen te helpen, tonen heel gewone mensen zich opvallend barmhartig. 'De gastvrije Vlaming is dan toch geen contradictio in terminis', schrijft Knack-redactrice Ann Peuteman. 'Hoezeer sommigen ons daar ook van willen overtuigen.'
(...)
Diezelfde toeschietelijkheid komt nog meer naar de oppervlakte sinds de aanslagen van 22 maart. Ouders met jonge kinderen krijten hun solidariteit op het Brusselse Beursplein, iemand kondigt op Facebook aan dat hij in het volwassenenonderwijs Arabisch gaat volgen om zijn buren beter te begrijpen, en een lezeres schrijft me dat ze migrantengezinnen uit de wijk heeft aangeboden om hun kinderen bij hun huiswerk te helpen.
Dan Van Herpe
2016-04-05 13:32:26
In plaats van in het volwassenenonderwijs Arabisch te volgen, zou men beter voor auto- én allochtonen een spoedcursus Esperanto in de opvangplaatsen organiseren. Zo zouden ze na enkele weken reeds, zonder tolken, met elkaar kunnen praten. Ook de nieuwkomers onderling zouden daardoor met elkaar kunnen communiceren. Het geeft hen meteen een nuttige bezigheid, wat alleen maar tot een betere verstandhouding kan leiden: samen les volgen schept een band. Een bijkomend voordeel is dat Esperanto de ideale voorbereiding is voor het leren van andere talen.
Onze samenleving verandert in hoog tempo. Ons onderwijs moet volgen.
Daarom geeft de Vlaamse overheid zoveel mogelijk mensen en organisaties de kans om bij te dragen aan het debat over de herziening van de eindtermen. Waar moet ons onderwijs op inzetten?
Kortom: wat is van leRensbelang voor de kinderen en jongeren van morgen?
Doe mee! De #eindtermen van morgen bepalen we samen.
Wij deden mee!
Vraag 1. Wat moet elke jongere op school leren om deel te nemen aan de maatschappij van morgen?
1.Voorstel van Jasper M. uit Sint-Katelijne Waver:
De Belgische jongeren van morgen moeten perfect drietalig zijn.
* Bijdrage Dan Van Herpe uit Turnhout:
Quizvraagje: Wat moet je hebben als je als Vlaamse viertalige (Nl, Fr, En, De) in Zuid-Europa met verlof bent en je moet de weg vragen aan een dorpeling of je wil iets te weten komen van een winkelbediende, ober, garagist, hotel- of ziekenhuispersoneel, of je hebt autopech, of geraakt betrokken bij een verkeersongeluk met een Oost-Europeaan, of … (noem maar op)? VEEL GELUK dat je iemand treft die een van die 4 talen spreekt! (Vlaamse) meertaligheid lost het Europese communicatieprobleem niet op, laat staan het wereldwijde. Dit kan enkel door een universele tweede taal, die IEDEREEN vrij gemakkelijk leert, omdat die daar speciaal voor ontworpen is, al sedert 1887: Esperanto.
2.Voorstel van Debby V. uit Damme:
Talen leren spreken, niet enkel theorie maar ook spreken in de praktijk! Nederlands, Frans en Engels voor iedereen!
* Bijdrage Leo De Cooman uit Ingelmunster
Allemaal waardevol! En er zijn nog veel meer talen (nog ongeveer 6000). Ik stel voor te beginnen met Esperanto. Dat geeft een goede basis om met minder moeite veel talen te leren zonder de ballast van de zogenaamd “natuurlijke” talen… Wat is Esperanto? Kijk misschien eens (zonder vooroordelen graag) op http://www.esperanto.be/fel/nl/mini.html of http://users.telenet.be/griza_leono/Eo_kort.htm Succes!
* Bijdragen Dan Van Herpe uit Turnhout
- Taal is slechts het vehikel voor cultuur. Ge kunt een cultuur ook voldoende leren kennen via een andere taal. Gaat gij Russisch, Chinees… leren om met hen te kunnen praten, om schrijvers in die talen te lezen? Zelfs als ge daarvoor heel veel tijd en energie wilt investeren, gaat ge die talen ooit beheersen op moedertaalniveau, gaat ge ooit de subtielste schakeringen kunnen vatten? Gaat ge, na jaren studie, zoveel meer opsteken dan via een goede vertaling? En welke taal gaat ge spreken op verlof in Portugal, Spanje, Italië, Griekenland…? Inderdaad, hoe meer talen we kunnen en WILLEN (motivatie, behoefte) leren, hoe beter, maar om dat via het onderwijs aan IEDEREEN op te leggen, is niet realistisch. Het is toch duidelijk dat er in de eerste plaats nood is aan een universele taal die niemand discrimineert en die voor zoveel mogelijk mensen haalbaar moet zijn met een minimale investering van tijd, middelen en energie! En met uitzicht op onbegrensde uitbreiding van de culturele horizon!
- DEZE WEEK IN HUMO! Neeje Guy, IN KNACK! David Van Reybrouck slaat de bal mis! “Iedereen spreekt nu Engels...” Hallo David! In úw wereldje misschien. “…dus de droom van Esperanto is gerealiseerd” Wablief, David? Op uwe kop gevallen zeker? Esperanto betekent taalDEMOCRATIE: gelijke rechten/gelijke kansen, David! Iederéén moet zich verstaanbaar kunnen uitdrukken in Europa en omstreken en iederéén moet daarvoor een (kleine) inspanning doen: Esperanto leren. Engels betekent taalRACISME: die NESsy’s sind das neue Herrenvolk, wir sind die Untermenschen! Haben Sie das verstanden, David? Jawohl Guy! En nu NOOIT MEER, hé David! Nee, Guy. HUMO! Neeje Guy, KNACK!
- DAVID VAN REYBROUCK, is dat niet de man die via zijn G1000-initiatief op zoek ging naar alternatieve, innoverende ideeën om de democratie een nieuw elan te geven? HILDE CREVITS, is dat niet de minister die op zoek is naar alternatieve, innoverende ideeën om het onderwijs te hervormen? DE TOREN VAN BABEL, is dat niet het symbool van het eeuwenoude internationale communicatieprobleem ten gevolge van de taaldiversiteit? ESPERANTO, is dat geen alternatief, innoverend idee om 1/ de (taalkundige) democratie een nieuw elan te geven, 2/ het taalonderwijs te hervormen en 3/ het eeuwenoude internationale communicatieprobleem op een democratische, niet discriminerende manier op te lossen? Dus: Babel, de beuk erin! De sloophamer (Esperanto) ligt al 129 jaar klaar om die klus te klaren. Tot nog toe slaagt men er echter niet in om hem te vinden. Het is ook moeilijk zoeken met oogkleppen op, hé.
* Bijdrage van Thierry N. uit Kortrijk
Niet iedereen is in staat gemakkelijk talen te leren en te gebruiken. Vreemde talen is een noodzaak, maar besef dat dat een struikelblok is voor velen. Stel dan ook een ranglijst op van talen volgens bruikbaarheid. Dan kom je vlug tot de vaststelling dat eerst en vooral engels moet geleerd worden. Vér voor de franse taal. Bijna iedereen wordt dagelijks geconfronteerd met engels op het internet. Frans blijft een marginaal taaltje, en tel maar eens bij de meerderheid van volwassen mensen hoeveel er nog frans gesproken wordt ? De nabijheid van frans voor ons is ook niet echt een argument, want met de multiculturele maatschappij waar we heden ten dage niet meer aan kunnen ontsnappen zijn er véél meer vreemde talen véél meer naderbij dat dat frans. Er bestaan mensen (en helaas ben ik er één van vrees ik) die geen drie talen vlot in hun hoofd krijgen. Dit heeft ook weinig te maken met opleiding, ik ben Sr. ingenieur in een high-tech bedrijf. Trouwens nog een opmerking. Als de fransen in de toekomst ook willen communiceren buiten hun landgrenzen zullen ze ook hun moedertaal moeten verlaten en waarschijnlijk iets zoals engels moeten leren. Ik werk trouwens nauw samen met een tiental franstaligen. Maar ook met een vijftal duitstaligen en nog een handvol anderstaligen (indiërs, grieken,...). De voertaal is dus voor ieder gelijk, namelijk engels.
* Bijdrage Leo De Cooman uit Ingelmunster
Billijker en "gelijker" is Esperanto: ook Engelstaligen mogen een inspanning doen om te communiceren met anderstaligen. Pas dan gebeurt communicatie op voet van gelijkheid. Nu moeten wij de moeilijke taal Engels leren, die ten onrechte als gemakkelijk wordt voorgesteld: 24 klinkers, waarvoor maar 6 tekens bestaan, een massa vanbuiten te leren woorden, zonder verbanden (vb: fraternity - brotherhood) en idiomen, een ronduit idiote spelling, ... Ooit moesten jongeren alles vanbuiten leren. Dit zou best verboden worden. Jongeren moeten leren denken, "leren leren": verbanden leggen met wat reeds gekend is. Daarom vind ik het belangrijk dat men in het onderwijs kennis maakt met Esperanto: minimaal vanbuiten leren, maximaal logisch: geen uitzonderingen, 5 klinkers, fonetisch gespeld, speciaal ontworpen om snel te leren en heel precies gedachten en nuances uit te drukken: een ingenieuse taal, beste collega ingenieur! http://users.telenet.be/griza_leono/Eo_kort.htm
* Bijdragen van Dan Van Herpe uit Turnhout
- “Er bestaan mensen (en helaas ben ik er één van vrees ik) die geen drie talen vlot in hun hoofd krijgen.” Beste Thierry N, ik ben zeker dat er nog heel veel mensen zijn zoals u, mezelf inbegrepen! Ik heb in mijn leven vele honderden (duizenden?) uren aan talenstudie besteed: Latijn, Grieks, Frans en Engels op school en Duits, Spaans en Esperanto thuis, uit interesse. Toch kan ik mij, om meerdere redenen, in geen enkele van die talen vlot uitdrukken. Ik kan mij best voorstellen dat mensen met een TSO/BSO opleiding die dagelijks liever met hun handen bezig zijn, niet het talent, de behoefte of de interesse hebben om veel talen te leren. Dat geldt ook voor velen met een ASO-opleiding! Voor al die mensen zou een eenvoudige, neutrale taal die met een minimale investering van tijd, middelen en energie geleerd kan worden, een waardevol alternatief zijn! Hopelijk houden zij die over het taalbeleid van de toekomst gaan beslissen, daar rekening mee!?
- “Sloop die muren om me heen, Help me zo bij jou te komen.” (Johan Verminnen – Laat me nu toch niet alleen). Behalve didactisch opstapje naar talenstudie heeft Esperanto nog een tweede troef: mensen verenigen door taalmuren te slopen. Volgend jaar bestaat de internationale taal 130 jaar. In al die tijd heeft ze wereldwijd miljoenen mensen vredevol bij elkaar gebracht, over nationale, taalkundige, culturele, etnische, levensbeschouwelijke of welke grenzen dan ook heen. Via het internet, maar ook via internationale bijeenkomsten, muziek, radio-uitzendingen, boeken en tijdschriften realiseert Esperanto dagelijks, in toenemende mate, een interculturele dialoog, voor jong en oud, voor arbeiders en intellectuelen, zonder taaldiscriminatie, met respect voor ieders taal en cultuur. In olympisch perspectief bekeken, in haikuvorm gegoten: Engels is zilver, in veeltalig Europa, Esperanto goud! Wordt het niet stilaan tijd voor internationale erkenning en waardering
- Wie denkt dat, met alle respect, de gemiddelde (m/v): bouwvakker, lasser, meubelmaker, automechanieker, fietsenmaker, schoenmaker, kapper, kleuterleider, onderwijzer, agent, tandartsassistent, bejaardenverzorger, begeleider kinderopvang, autobuschauffeur, brandweerman (de lijst is eindeloos: zie http://www.onderwijskiezer.be/v2/beroepen/beroep_lst.php) interesse heeft/bekwaam is om Frans, Engels en Duits (laat staan: Chinees) te leren, is óf naïef óf hypokriet! Hebben die beroepen geen gelijke rechten/gelijkekansen op communicatie met anderstaligen? Dat kan uitsluitend en alleen gerealiseerd worden via een Gemeenschappelijke, Eenvoudige, Neutrale, Tweede (G.E.N.T.) taal, zoals het Esperanto! N.B.: Als zo’n viertalige dan in Spanje met verlof is, mag hij blij zijn dat hij, dank zij Tom Waes, toch twee pintjes kan bestellen: dos cervezas por favor! ;-)
- 1/ Zie mijn bijdrage op http://www.onsonderwijs.be/posts/276?scroll_to=335 2/ Het EU-talenbeleid: iedere burger moet minimaal (!) 2 vreemde talen leren, is een intellectueelprestigebeleid: men is zoveel malen man als men talen spreken kan. Het is elitair en discriminerend. Het Esperanto is een gelijkerechten/gelijkekansenproject: IEDEREEN moet de mogelijkheid geboden worden zijn culturele horizon uit te breiden via een GENT-taal (zie 1). Het is sociaal en democratisch. De twee kunnen zelfs complementair zijn: neem Esperanto op in het talenpakket! Een winsituatie voor iedereen!
Bijdrage van Jos VH. uit Gent
Zet in het beroepenlijstje ook maar de professor, de dokter, de advocaat, de president , de 'Queen' van het Gemenebest, de keizer van China en zelfs de leraar X-vreemde taal die, in het beste geval, een blaadje of een mondje mee kan in de X-taal maar veel verder gaat het dan ook niet. Dat komt omdat elk mens maar één taal (communicatief) echt beheerst, nl. de taal waarin hij existentieel denkt en voelt en dat is zijn 'moedertaal/gemeenschapstaal'. Een taal is geen open logisch systeem of een 'lego' bouwpakket maar een begrensd sociaal cultuurfenomeen. Aan dit laatste criterium voldoet het Esperanto of een andere 'slim' bedachte systeemtaal absoluut niet, evenmin trouwens als computertalen of 'vertaalmachines'. De mens is geen computer en ook geen grammatica of woordenboek maar een sociaal cultuurwezen met alle 'onlogische' grillen, bochten, onvoorspelbaarheden en dubbelzinnigheden erop en eraan. Zo is het leven, zo is een gemeenschap, zo is een cultuur en zo is ook een taal.
3. Voorstel van John D. uit Lo-Reninge
Correct de eigen taal (moedertaal) kunnen spreken, lezen begrijpen, schrijven.
Veel jongeren hebben moeite om hun idee klaar en duidelijk naar voor te brengen door gebrek aan kennis over woordenschat, spraakkunstregels, spelling. Er moet minstens geëist worden dat de moedertaal onberispelijk kan worden geschreven, gesproken, gelezen.
* Bijdrage van Leo De Cooman uit Ingelmunster
Ik heb zelf ondervonden hoe Esperanto leren mij een veel grondiger inzicht gaf in mijn eigen moedertaal. Ik had al 45 jaar Nederlandse uitdrukkingen gebruikt, die ik eigenlijk niet zo goed begreep. Het heeft mij maar 3 weken gekost, 's avonds thuis na mijn werk, om die taal voldoende te beheersen om ze te gebruiken met Japanse Esperantosprekers. Ik heb onlangs minister Crevits horen zeggen dat een onderwijsdecreet eigenlijk gebaseerd moet zijn op de resultaten uit proefprojecten. Een proefproject, waarin kinderen tussen 9 en 12 jaar Esperanto leren op school, zal snel resultaten tonen, niet alleen op gebied van taalkennis en -leren, ook van logica, wiskunde en programmeren, want Esperanto is een volledig logische taal zonder uitzonderingen., speciaal ontworpen om snel geleerd te worden. Eens kijken hoe Esperanto ineen zit? Zie bijvoorbeeld http://users.telenet.be/griza_leono/Eo_kort.htm
* Bijdrage van Dan Van Herpe uit Turnhout
Vandaag 21/02 ‘vieren’ wij de Internationale Dag van de Moedertalen. Meer info hierover op: http://www.linguistic-rights.org/21-02-2016/21-februari-De-Internationale-Dag-van-de-Moedertalen.html In dit kader wil ik ook verwijzen naar mijn archiefblog blog.seniorennet.be/taaldemocratie waar ik, als modale burger, op datum van 04-09-2007 een voorstel (met schema) plaatste voor een alternatief talenbeleid: An inconvenient truth (titel verwijst naar de milieufilm van Al Gore). In dit kader deed Prof. H. Frank van de universiteit Paderborn (https://de.wikipedia.org/wiki/Helmar_Frank ) reeds in de vorige eeuw experimenteel onderzoek naar TOO (taaloriënterend onderricht) Zie: https://en.wikipedia.org/wiki/Propaedeutic_value_of_Esperanto. Ik vraag enkel de intellectuele eerlijkheid op te brengen deze teksten objectief en met open geest te benaderen en in overweging te willen nemen. Wie, zoals minister Crevits, innovatief wil zijn (Trio – Klara) moet de platgetreden paden durven verlaten!
Vraag 2. Wat moet elke jongere op school leren om zich persoonlijk te ontwikkelen?
1. Voorstel van Leo De Cooman:
Het vak Esperanto als opstap naar werkelijk gelijkwaardige communicatie.
* Bijdrage van Dan Van Herpe uit Turnhout
Umberto Eco had ook een mening over het talenprobleem in Europa. In "Le Figaro" (19/08/1993, p. 11) pleitte hij voor ‘une langue véhiculaire’, zonder het belang van meertaligheid te verwaarlozen. Eerst nam hij het Esperanto (Eo) niet ernstig. Nadat hij in het kader van een wetenschappelijke activiteit het Eo bestudeerd had, veranderde zijn mening echter. ‘Taalkundig gezien is het een zeer, zeer goed gemaakte taal, naar bewonderenswaardige criteria van economie en efficiëntie. Alle pogingen van internationale talen zijn mislukt, behalve het Eo, dat wereldwijd nog steeds een massa mensen verenigt omdat achter het Eo een idee, een ideaal staat. (“Paris Première“, 27/02/1996). Meer hierover op http://www.ipernity.com/blog/32119/4484780 De enige remedie tegen vooroordelen is zich correct informeren! Laat daar nu juist bij velen het schoentje wringen…
* Bijdragen van Leo De Cooman uit Ingelmunster
- Er bestaat een mooie website Duolingo waar men op een motiverende manier talen kan leren. Op https://www.duolingo.com/course/eo/en/Learn-Esperanto-Online zag ik dat er al 314000 mensen Esperanto leren met Duolingo. Ik zou het ook willen leren maar het is nog maar alleen vanuit het Engels beschikbaar.
- In afwachting dat Duolingo de cursus Esperanto in het Nederlands aanbiedt, kan je alvast genieten van deze inleiding in het Nederlands: www.ikso.net/broshuro/pdf/malkovru_esperanton_nl.pdf "Ontdek het Esperanto".
- Je kan het experiment uitvoeren: indien je Esperanto leert via het Engels in DUOLINGO kan je twee talen tegelijk oefenen en vaststellen dat, hoe verder je vordert, hoe beter je resultaten worden voor het Esperanto, ook al heb je al een basiskennis van het Engels. De oefeningen zijn afwisselend en je maakt vertaaloefeningen in beide richtingen. Bij vergelijking zal het dan opvallen hoe regelmatig de structuur van het Esperanto is. Met een kleine tablet kan je gemakkelijk de test doen. En voor de spaans-taligen : binnenkort kan je ook Esperanto via het Spaans leren.
- Umberto Eco (geboren in 1932) had blijkbaar vooroordelen tegen Esperanto tot hij ongeveer zestig werd. Toen zag hij in, dat hij niet goed geïnformeerd was en gaf dat toe in zijn werk "La ricerca della lingua perfetta nella cultura europea", dat verscheen in 1993. Je moet de moed maar opbrengen, als gekende auteur en filosoof, om niet alleen je vooroordelen op zij te schuiven, maar ook nog publiek te bekennen dat je het mis had. Ik hoop dat onze politici dezelfde moed mogen opbrengen. Informatie over Esperanto is overvloedig te vinden op het internet. Wie weinig tijd heeft kan terecht op http://users.telenet.be/griza_leono/Eo_kort.htm om tenminste eens te zien hoe die taal gebouwd is en er zelfs een vrij volledig inzicht in te krijgen (dat was toch mijn bedoeling).
2. Voorstel van Serge C. uit Desselgem
Een vak "Historische kritiek", waarbij jeugd kritisch actualiteit, media, politiek en geopolitieke strategie analyseert van VS, Rusland, China, Iran,... ifv hun eigen geschiedenis, media, oorlogen, opvoeding enz.
Onze eigen Vlaamse, Belgische wereld is zeer klein... En ook de verslaggeving in kranten, op TV en sociale media is dat vaak. We beseffen niet dat we daardoor ook een zeer eng wereldbeeld hebben als dat niet aan goeie historische duiding gekoppeld wordt. Als student aan de UG had ik vroeger en vak "Historische Kritiek" van Prof Walter Prevenier en dat heeft mij geleerd kritisch na te denken waarom bepaalde dingen gebeuren, en over de timing van die gebeurtenissen. Tot op vandaag helpt het me kritisch te blijven over bepaalde gebeurtenissen (bvb. Syrië) waar "wij" Westerlingen het normaal vinden aan Rusland-bashing te doen terwijl we zelf bvb. de kant van Soenitisch (en bij uitbreiding wahabistisch) Saoudie-Arabië kiezen. Door te reizen naar bvb. Rusland heb ik gemerkt dat hun wereldbeeld ook "misvormd" is door wat zij door hun media te lezen en zien krijgen. Alleen met een open geest kan je tot wereldwijde verzoening en begrip komen en empatisch denken over "de andere".
* Bijdrage van Leo De Cooman uit Ingelmunster
Volledig akkoord: een open geest zonder vooroordelen is nodig. De geschiedenis die we krijgen is gefilterd. Wij hebben in de Kortrijkse stadsbibliothheek een document gevonden uit de jaren 1920, waarin de toenmalige Franse minister van onderwijs, Leon Bérard, de instellingen van openbaar onderwijs verbood lokalen, mededelingsborden, enz. ter beschikking te stellen, die het leren van Esperanto konden bevorderen. Vroeger dacht ik dat alleen dictators zoals Stalin, Hitler, Salazar die taal vervolgden. Verdere opzoekingen leerden, dat Frankrijk in 1922 zijn egoïstisch veto gesteld heeft tegen het gebruik van Esperanto als werktaal in de toenmalige Volkenbond (voorloper van de UNO), voorgesteld door de Japanner Inazo Nitove na grondige studie.. https://archive.org/details/esperantoasinter00leagrich De berichten die toen door de Franse overheid de wereld in gezonden werden, spelen nog altijd een rol bij de vooroordelen tegen het aanvaarden van die ideale tweede taal in het onderwijs.
Vraag 3. Wat moet elke jongere op school leren om later aan het werk te kunnen
Werkgevers zoeken mensen, die snel nieuwe dingen leren, want dat is belangrijk in de snel evoluerende wereld. Een constructieve taal Esperanto helpt leerlingen "leren leren".
1. Voorstel van Leo De Cooman uit Ingelmunster.
Techniek evolueert snel. Werknemers, die gemakkelijk leren nieuwe machines, apparaten, technieken, gereedschappen, programma's, talen, methodes gebruiken, zijn op meer posten in te zetten en dus waardevoller voor hun werkgever. Kinderen, die ernstig met bouwdozen spelen, weten beter hoe zaken in elkaar te steken en hoe iets ineen steekt. Esperanto is een bouwdoos! De leerlingen gaan uit van elementen (woordstammen) om woorden te bouwen, die precies met een idee overeenkomen en bouwen met die woorden zinnen, die nauwkeurig uitdrukken wat er bedoeld wordt. Wie Esperanto spreekt beschikt over een grote vrijheid in het combineren van een beperkt aantal elementen (weinig vanbuiten te leren) en houdt zich aan strikte normen om nauwkeurig ideeën uit te drukken. Inventiviteit, nauwkeurigheid, discipline, normen, doorzicht en kwaliteit zijn gegeerde eigenschappen voor een werkgever. Esperanto uittesten > Gelukkige werknemers en werkgevers! De test kost weinig tijd (zie prent)
* Bijdrage van Sandra S. uit Kessel-Lo
Fantastisch idee. Wou hetzelfde voorstellen maar kreeg de reactie dat er iemand dit al had voorgesteld. Ik geef nu al Esperanto in de 2de graad secundair onderwijs en dat gaat echt heel vlot. Ik ben ervan overtuigd dat dit een meerwaarde is voor leerlingen op vlak van taal, cultuur en verdraagzaamheid! Ik hoop dat je veel steun krijgt, Leo!
* Bijdrage van Tijs K. uit Antwerpen
Wauw, ik wil nu echt eens esperanto leren! Ikzelf ben een enorme taalknobbel; talen zijn mijn ding en ik doe dan ook Grieks-Latijn. En dat brengt mij dan ook ineens op mijn punt: denkt u dat hetzelfde haalbaar is met Grieks en/of Latijn. Met andere woorden: zou Esperanto dan ook moeten aangeleerd worden aan mensen die al Grieks en/of Latijn kennen? Ikzelf heb veel steun gehaald uit mijn richting en veel dingen aangeleerd die mij later nog van pas zullen komen. En dat is van het leren van de taal enerzijds, maar ook van de verdieping van de teksten en het proberen achterhalen hoe de mentaliteit van de oude Grieken en de Romeinen nu precies in elkaar zat, en hoe die nu heel interessant is geworden. Dat is iets wat je zou missen bij Esperanto; de taal heeft niet zo een rijke geschiedenis en een hele cultuur die eraan verbonden is.
* Bijdrage van Dan Van Herpe uit Turnhout
- 1/Wat de Esperantocultuur betreft: kijk ’s op http://www.onsonderwijs.be/posts/670?scroll_to=697 en http://www.onsonderwijs.be/posts/37?scroll_to=612. Of tik http://www.onsonderwijs.be/search?search_par=esperanto eens in, dan ziet u alle bijdragen i.v.m. Esperanto. 2/ Als u 6 (of meer) jaar oude talen wilt studeren om de mentaliteit van oude Gr/Rom te achterhalen: doen! Gaat u na 6 jaar intensieve studie zoveel meer opsteken over die mentaliteit dan via de vele vertalingen die er bestaan? Zo ja, staat de investering van tijd en moeite dan in verhouding tot het resultaat? Denkt u dat al wie geen Gr/Lat gevolgd heeft niet op de hoogte kan zijn van de Gr/Lat cultuur/mentaliteit? Gaat u ook Russisch leren om Dostojewski te lezen? 3/ Het Esperanto is ontworpen om mensen uit verschillende taal-en cultuurgebieden de kans te geven met elkaar te communiceren op voet van taalkundige gelijkheid.
* Bijdrage van Leo De Cooman uit Ingelmunster
Beste Tijs, ik heb zelf ook de klassieke talen Latijn en Grieks geleerd. Toen ik 48 was, vertelde een ingenieurstudent me over Esperanto. Uit nieuwsgierigheid kocht ik een boekje en leerde het. Dat kostte me 3 weken 's avonds thuis, waarna ik in Japan vlot met Esperantisten sprak. Ik vraag me af, waarom men op school nooit iets over Esperanto gezegd heeft. Hadden onze leraars er zelf nooit over gehoord... of hadden ze er vooroordelen tegen? Ik weet het niet, en die mensen leven niet meer. Leer het. Ge zult er zonder veel moeite veel plezier aan beleven en een interessante wereld ontdekken. Veel succes!
2. Voorstel Sandra DJ. uit Schilde.
Wiskunde, dat is de basis van "alles" (toch van veel) en leert hen analytisch denken; degelijke basis talen - inclusief grammatica.
Wiskunde, dat is de basis van "alles" (toch van veel) en leert hen analytisch denken. Leerkrachten en beleidsmensen (jammer genoeg zijn onze politici vooral advocaten - vaak geen wiskundeknobbels) mogen zich meer bewust zijn van het feit dat heel wat leerlingen best graag wiskunde doen en dat dit voor meerdere wetenschappelijk georienteerde studies en beroepen een kritische fundering vormt. Een goede basis van Nederlands en andere talen, de bijhorende grammatica en literatuur is ook belangrijk. Zelfs in ASO moeten leerlingen vaak te veel tijd steken in pseudo-creatieve opdrachten; geef hen een goede basis en breng hen reeds vroeg in contact met echte literatuur - dat verruimt ook de geest.
* Bijdrage van Leo De Cooman uit Ingelmunster
Ik ben ook voorstander van een stevige basis van wiskunde in het onderwijs. Het zou goed zijn om veel voorbeelden te tonen van de toepassing van wiskunde in zowat alle terreinen van de wetenschap en in het dagelijkse leven om de aandacht te wekken voor wiskunde. Ik stel ook voor om de studie van de grammatica van de talen te illustreren door vergelijkend de verschillen en gelijkenissen tussen talen te tonen. Laat aan leerlingen ook de moeilijke begrippen zoals zelfstandig en bijvoeglijk naamwoord en bijwoord beter begrijpen door deze woordvormen met voorbeelden in het Esperanto te tonen. Dit kan een eerste stap zijn naar meertaligheid, een belangrijke troef in hogere studies en voor veel beroepen.
3. Voorstel van Leo De Cooman.
Esperanto: beste opstap naar talenkennis.
Geef de jongeren een sterke basis mee in een geniale, logisch gebouwde taal, zonder nodeloze ballast, leuk om leren - ze zullen met meer plezier en gemak meer talen leren.
Esperanto werd ontworpen als gemakkelijkste en snelst te leren taal, bedoeld voor internationaal gebruik. Het is een "geconstrueerde" taal, de spreker bouwt zelf woorden volgens een beperkt aantal strikte regels. Elk woord toont zijn "grammaticale categorie" en zijn functie in de zin. Er zijn geen uitzonderingen, de taal is 100% fonetisch. De onveranderlijke bouwstenen komen uit bestaande talen. Die taal leren is een beetje te vergelijken met LEGO spelen. Esperanto oefent het constructieve denken en het is de best denkbare inleiding niet alleen voor het leren van vreemde talen maar ook voor een diepgaand inzicht in de grammatica van de eigen taal. Het oefent het logisch denken, en geeft zo een betere toegang tot wiskundig getinte vakken. Het kan door elke goede leraar zelf ingeleid worden, zoals bewezen werd in het Britse project "Springboard to Languages". (Zie bvb. http://www.egalite.hu/salto/saltonl.htm De derde kolom is in het Nederlands)
* Bijdrage van Leo De Cooman uit Ingelmunster
Esperanto is logisch en gemakkelijker te leren dan andere talen. Dus ideale 2-de taal en neutraal bovendien. Esperanto sprekers vindt men in alle landen van de wereld. Mensen kunnen ervaren wat betekent een communicatie met mensen (anderstaligen) van andere landen als gelijken. Deze ervaring kan helpen om het leren van andere talen beter aan te pakken.
* Bijdrage van Dan Van Herpe uit Turnhout
Het aanwenden van het Esperanto in de methodiek en de didactiek van het (talen)onderricht: is dit geen ideetje voor de proeftuinen van minister Crevits? Zij was toch op zoek naar innovatieve ideeën? Dit project kan/moet ook uitgebreid worden naar ander E.U.-landen, uiteraard met steun van Europa. Hier ligt een taak voor onze Vlaamse europarlementsleden. Vlaanderen kan hier een voortrekkersrol vervullen.
4. Voorstel van Gilbert T. uit Zele
Engels als tweede taal. Met Frans kom je in deze snel veranderende wereld niet ver meer.
Engels is de wereldtaal geworden. Dus laat al onze kinderen hiervan een stukje meedragen.
* Bijdrage van Marc P. uit Turnhout
Het Engels is een bijzonder moeilijke taal. Met het kolen-engels kom je er niet.
* Bijdrage van Hendrik VH. uit Oostende
Als iedereen zijn eigen moedertaal kent met daarbovenop een universele, éénvoudige en neutrale 2e taal als Esperanto zou de communicatie in de wereld in een hogere versnelling gaan. Dit zou hetzelfde effect kunnen hebben als de invoering van een rationele set éénheden (m, kg, s) in de wetenschap en technologie. Maar daarvoor is een moedige, vooruitziende beslissing nodig om in heel Europa kennismaking met Esperanto in het leerrooster in te schrijven.
* Bijdragen van Dan Van Herpe uit Turnhout
- Elke taal is inderdaad een verrijking. Ook Esperanto, voor iedereen aanvaardbaar wegens zijn neutraliteit, voor ‘iedereen’ haalbaar wegens zijn eenvoud. Het biedt bovendien een bijkomend didactisch voordeel bij het leren van andere talen. Esperanto als universele tweede taal doet geen afbreuk aan de meerwaarde van meertaligheid voor wie gemotiveerd is op basis van interesse of sociale/professionele noodzaak. Trouwens, ‘iedereen spreekt wel Engels’ blijkt in de realiteit, b.v. bij eerstejaarsstudenten hoger onderwijs, wel eens tegen te vallen. En dan spreken we maar beter niet over de anderen…
- Actieve meertaligheid als norm is een utopie! Met alle respect, maar realiseer dat maar eens in het TSO/BSO! Zelfs in het ASO is dat niet realistisch, getuige hiervan de geregelde berichten over de belabberde kennis van Frans, Engels en zelfs Nederlands bij de eerstejaarsstudenten in het hoger onderwijs. Het rendement staat dus niet in verhouding tot de (enorme) investering van tijd, geld, energie. Actieve meertaligheid lost bovendien het Europees, laat staan: het mondiaal, communicatieprobleem niet op. Investeer nationaal in een betere kennis van de standaardtaal (Nederlands) en Europees/mondiaal in een Gemeenschappelijke, Eenvoudige, Neutrale, Tweede (G.E.N.T.) taal, met name: Esperanto, en laat het leren van (zoveel mogelijk) andere talen over aan wie daarvoor gemotiveerd is op basis van interesse en/of (sociaal-economische) noodzaak!
- Een taal leer je in de 1ste plaats om te communiceren, in de 2de plaats om de met die taal verbonden cultuur te leren kennen. 1 Vereist actieve taalkennis: spreek- en schrijfvaardigheid. Voor 2 volstaat passieve taalkennis: lezen en verstaan. Actieve taalkennis betekent een immense investering van tijd, geld en energie = niet haalbaar voor iedereen. Passieve taalkennis daarentegen is voor velen wél haalbaar. Iedereen weet uit eigen ervaring dat het veel gemakkelijker is een vreemde taal te verstaan dan ze te spreken. In een EU met 24 officiële talen is het aanbieden van 1 brugtaal de efficiëntste/goedkoopste oplossing. Dit liefst zo vroeg en intensief mogelijk. Er zijn 2 mogelijkheden. Kiezen voor 1 van die 24 talen, = discriminerend, ondemocratisch: de maatschappij wordt opsplitst in 1ste- en 2derangsburgers: moedertaalsprekers en communicatief gehandicapten. Kiezen voor het neutrale en eenvoudige Esperanto, = de meest democratische/efficiënte én veruit goedkoopste oplossing!
5. Voorstel van Michel L. uit Wilrijk
Om levenslang gemakkelijker alle talen te kunnen leren zouden alle jongeren, eerst alle 1000 of zo voor- en achtervoegsels uit het Latijn, Grieks, Sanskriet, etc , vanbuiten moeten kennen, zodat ze in iedere taal levenslang een leervoorsprong krijgen
* Bijdrage van Leo De Cooman uit Ingelmunster.
Er zit een goede kern in het idee: het leren van een soort grootste gemene deler van de klassieke talen. Een duizendtal droge voor- en achtervoegsels leren lijkt wel saai. De praktische oplossing verscheen in 1887: Esperanto. De woorden worden "gebouwd" (zoals met LEGO) uit "standaard" voor- en achtervoegsels en grammaticale uitgangen samen met onveranderlijke stammen (zoals in het Chinees), alle gekozen uit bestaande talen, meest internationaal gebruikt, en ZONDER UITZONDERINGEN. Wie Esperanto leert, kent snel al die voor- en achtervoegsels in hun genormaliseerde vorm (bv. con-, cun-, cum-, co-, συν-, syn- ... is in Esperanto "kun", tegelijk het voorzetsel "met") en beschikt zeer snel over een degelijke, bruikbare en leuke communicatietaal. In 1 lesmaand haalt men het taalniveau, waarvoor "nationale" talen minstens 1 lesjaar vergen. Proevertje? www.esperanto.be/fel/nl/mini.html
Vraag 4. Wat moet elke jongere op school meekrijgen om levenslang verder te kunnen leren?
1. Voorstel van OLO1B1 L. uit Gent
Kinderen een onderzoekende houding aanleren met een kritische visie op de maatschappij.
We moeten leergierigheid bij kinderen stimuleren en ze het nut van kennis verwerven, laten inzien door les te geven vanuit een betekenisvolle situatie. Een onderzoekende houding creëren door kinderen op voorhand leerinhouden te laten opzoeken.
* Bijdrage van Leo De Cooman uit Ingelmunster
Ja. Ik zou er uitdrukkelijk aan toevoegen: "zonder vooroordelen", want dat is niet vanzelfsprekend. Ik ken toevallig zeer goed de vooroordelen tegen Esperanto: "niemand gebruikt dat, het is geen levende taal, er is geen taalgemeenschap voor, men kan daar zijn gedachten niet in uitdrukken", enz. Wel kijk dan eens naar https://tatoeba.org/nld/stats/sentences_by_language Esperanto staat wel degelijk op de tweede plaats met 424 duizend zinnen na het Engels, dat begonnen was met een voorsprong van 150 duizend met het Tanaka corpus (Japans-Engels). Die vooroordelen tegen Esperanto zijn een eeuw geleden rondgestrooid o.m. door Frankrijk, zogezegd omdat alleen Frans goed genoeg was om als internationale taal te dienen. Frankrijk saboteerde het gebruik van Esperanto als werktaal in de Volkenbond (voorloper van de UNO). Stalin, Hitler, Salazar, de Bende van Vier, .. hadden ook vooroordelen, verboden de taal en vervolgden de Esperantosprekers. Ik hoop dat Vlamingen wijzer zijn.
* Bijdrage van Dan Van Herpe uit Turnhout
De dooddoener onder de vooroordelen tegen het Esperanto is: een taal zonder cultuur. Tik in google Esperantocultuur of Esperantoliteratuur eens in, en oordeel dán. Wat jongeren (en niet alleen jongeren!) moeten leren is zich een mening te vormen op basis van objectieve informatie, van dossierkennis en niet op basis van de nattevinger. Schoolvoorbeeld is Umberto Eco: eerst tegen Eo, maar na grondige studie herziet hij, openlijk, zijn mening. Een voorbeeld voor vele Vlaamse intellectuelen!
Internationale Dag van de Moedertalen 2016 - Persbericht
Geachte mevrouw,
Geachte heer,
Zondag 21 februari 2016 is het de Internationale Dag van de Moedertalen. Dit Unesco-initiatief dateert reeds van 17 november 1999.
Om uw aandacht hierop te vestigen, stuur ik u bijgevoegde affiche.
Meer info hieromtrent vindt u op http://www.linguistic-rights.org/21-02-2016/21-februari-De-Internationale-Dag-van-de-Moedertalen.html
Vriendelijke groet,
Dan Van Herpe
Wouwerstraat 160
2300 Turnhout
Dit persbericht stuurde ik op 18/02/2016 naar de Vlaamse politieke partijen, pers en media, KUL (Rik Torfs), UCL (Philippe Van Parijs), Lieven Boeve (VSKO).
In een EU met 24 officiële talen is het toch de logica zelf dat het aanbieden van één gemeenschappelijke tweede taal de efficiëntste én goedkoopste oplossing is voor het communicatieprobleem. Dan zijn er twee mogelijkheden. Kiest men voor één van die 24 talen, dan kiest men voor een discriminerende en dus ondemocratische oplossing: men splitst de maatschappij op in eerste- en tweederangsburgers: de moedertaalsprekers en de communicatief gehandicapten. Kiest men voor een neutrale (aanvaardbaar voor iedereen) en eenvoudige (haalbaar voor ‘iedereen’) brugtaal, zoals het Esperanto, dan kiest men voor de meest democratische/efficiënte én veruit de goedkoopste oplossing! Dit belet niemand nog meerdere andere talen te leren, al naargelang zijn/haar aanleg, behoefte en motivatie. Meertaligheid als norm is elitair, onrealistisch, niet economisch en inefficiënt: het biedt geen enkele garantie om zich verstaanbaar te kunnen uitdrukken in de EU.
Welke acties gaat u/uw partij ondernemen om de Nederlandse taal en de rechten van de Nederlandstalige EU-burger te beschermen tegen deze discriminatie?
Deze mail verstuurde ik naar alle Vlaamse Europarlementsleden, alle partijvoorzitters en de Voorzitter van het Vlaams Parlement (Jan Peumans)
Subject: Re: EU court strikes down Brussels' language regime
Geachte,
Ik begrijp uw opmerking niet zo goed. De uitspraak van het Hof van Justitie, die ik verwelkom, is toch net goed nieuws? Het zorgt ervoor dat het bevoordelen van Engels, Frans en Duits een halt wordt toegeroepen en het geeft ook Nederlandstaligen meer kansen.
To:STAES BartSubject: Re: EU court strikes down Brussels' language regime
Geachte heer Staes,
“She also noted there’s an option to appeal the judgement.”
“In the meantime, the uncertainty is likely to prompt debate inside the EU institutions.”
Deze twee zinnen duiden er volgens mij op dat de zaak nog niet definitief is beslecht. Bovendien: onze (Vlaamse Esperantobond) en uw initiatieven in het verleden betreffende het bevoordelen van de NESsy’s (native English speakers) bij jobaanbiedingen, hebben blijkbaar nog steeds niet geleid tot een niet-discriminerend EU-taalbeleid. Daarom ben ik ervan overtuigd dat verdere actie nodig zal zijn. Daarvoor rekent de Vlaming op zijn vertegenwoordigers!
Subject: EU court strikes down Brussels' language regime
Geachte heer Verhoeven,
In Taalpost 1735 las ik:
Het Europese Hof heeft besloten dat de Europese Commissie (EC) haar eigen taalregels schendt door de voorkeur te geven aan kandidaten die Frans, Duits of Engels kennen. Het vonnis heeft tot verwarring geleid bij de EC. (Bron: EU Observer) https://euobserver.com/institutional/130428
De aanklacht gebeurde door Italië en Spanje. De reden voor die aanklacht was niet: verontwaardiging over schending van de taalregels, maar wel het feit dat het Italiaans en het Spaans niet tot de uitverkoren talen behoren. Ik vrees dat in de praktijk nog altijd de NESsy’s (native English speakers) veruit de meeste kans maken op lucratieve EU-jobs en op de tweede plaats zij die Frans of Duits als moedertaal hebben.
Daarom stuurde ik een mail naar alle Vlaamse Europarlementsleden en de voorzitters van alle Vlaamse politieke partijen met de vraag: Welke acties gaat u/uw partij ondernemen om de Nederlandse taal en de rechten van de Nederlandstalige EU-burger te beschermen tegen deze discriminatie?
De journalisten van De Standaard zou ik willen vragen of zij mijn bezorgdheid delen en of zij bereid zijn aandacht te besteden aan het discriminerend taalbeleid van de Europese Commissie?
Vriendelijke groet,
Dan Van Herpe
Wouwerstraat 160
2300 Turnhout
Dezelfde mail stuurde ik ook naar hoofdredacteur Simon Demeulemeester van KNACK.
Subject: Fwd: EU court strikes down Brussels' language regime
Geachte Heer,
Ik steun ten volle uw zorg voor de vrijwaring van onze taal en rechten. Dit is de reden waarom ik in plenaire vergaderingen in het Europees Parlement meestal Nederlands spreek. Ik doe dat ook in de andere vergaderingen, waar simultaan vertaald wordt.
Het Europees Parlement voorziet van alle officiële documenten en tussenkomsten een vertaling in alle talen van het Europees Parlement. Het artikel waar u naar verwijst uit dezelfde zorg, namelijk dat het Hof de Europese Commissie op de vingers tikt om geen onderscheid te maken in taalaanhorigheden van kandidaat-ambtenaren.
De eerlijkheid biedt me wel te zeggen dat het constant simultaan werken in de 22 erkende talen onmogelijk is, en dat er dus vaak gebruik wordt gemaakt van werktalen (Frans, Engels, Duits) om dingen sneller te laten gaan. Deze verschillende vertaalde versies komen vaak met vertraging, wat begrijpelijk is gezien de techniciteit en omvang van de dossiers. De resultaten van de handelingen worden wel in de 22 talen vertaald.
Hopelijk heb ik u bij deze het standpunt van mijn partij, dat gelijkloopt in deze met het mijne, kunnen verklaren.
Subject: Re: Fwd: EU court strikes down Brussels' language regime
Geachte mevrouw Vautmans,
Hartelijk dank voor uw antwoord.
Hopelijk zien u en uw Vlaamse collega’s er ook op toe dat de Vlaamse meertalige EU-burger bij het aanwerven van EC-personeel evenveel kansen krijgt als zij die de status van EU-eersterangsburgers (waaronder de native English speakers – NESsy’s – met ruime voorsprong) zo maar in de schoot geworpen krijgen, enkel en alleen op basis van hun moedertaal?
Taaldemocratie 
