Alle reakties zijn welkom! Gebruik ook het gastenboek om toernooien en kaartavonden aan te kondigen...
17-08-2006
Delen en bieden; rangorde contracten
Delen De kaarten worden níet geschud, behalve eventueel bij het allereerste spelletje. De speler die rechts van de deler zit, moet eerst een willekeurig aantal kaarten "afpakken" en naast de stapel leggen (="couperen" met een lelijk verfranst bastaardwoord; "afpakken" klinkt veel beter). De deler legt de overgebleven kaarten weer op de andere en begint te delen in wijzerzin: 4+4+5 kaarten voor elke speler, te beginnen bij de speler die links van hem zit.
De deler legt de laatste kaart omgedraaid op tafel, dat is de troef.
Bieden Er wordt twee tegen twee gespeeld, of één tegen drie.
De speler die links van de deler zit, mag beginnen te bieden, hij kan vragen of passen. De volgende speler kan passen, vragen (als er nog geen enkele speler gevraagd heeft) of meegaan (met een speler die al wel gevraagd heeft). Een speler kan niet op zijn bod terugkomen, eens gepast of gevraagd, moet het zo worden gespeeld (gezegd is gezegd en de tafel plakt).
Een speler die vraagt, stelt zich borg voor ongeveer 5 slagen. Een speler die meegaat, denkt er 3 te kunnen halen.
Voorbeeld: de eerste en de derde speler gaan samen, dan kan de vierde speler (de deler) niet meer bieden en speelt hij automatisch samen met de tweede speler (die paste), of hij moest een contract kunnen bieden dat hoger is dan het gewone spelletje. Met andere woorden, de spelers die niet deelnemen aan een contract, moeten altijd samen verhinderen dat het aantal slagen van het contract gehaald wordt. In dat geval zijn zíj de winnaars, en niet de contract-spelers.
Wanneer er een speler gevraagd heeft, en de andere drie hebben gepast, dan mag deze speler alleen gaan voor 5 slagen, en moeten de andere spelers dit verhinderen. Deze speler mag echter ook besluiten alsnog te passen.
Als de 4 spelers gepast hebben, spreekt men van een "rondje pas". Dan worden de kaarten opnieuw gedeeld (door de volgende deler). Voor het volgende spelletje worden de punten dan dubbel geteld.
Het bieden is een serieuze zaak! Er mogen geen hintjes gegeven worden over de sterkte of zwakte van iemands kaarten. Een bod als "een klein vraagske" is uit den boze!
Rangorde contracten 1. gewoon spelletje 2. abondance (met opbieden voor het aantal te halen slagen) 3. abondance in troef 4. miserie 5. troel 6. miserie op tafel 7. solo slim
Het Vlaamse wiezen is grotendeels gelijk aan het Engelse whist, maar heeft meer mogelijkheden. Whist werd in Engeland en de rest van de wereld populair in de 18de en 19de eeuw, en was gebaseerd op het oudere spel "Ruff and Honours". Ondanks de eenvoud van de regels biedt het spel enorme mogelijkheden voor strategisch spelen en is het spel soms erg moeilijk.
In de hoogdagen van whist werd er zeer veel over het spel geschreven, de bekendste is Edmond Hoyle die een boek schreef over kaartspelen en whist in het bijzonder. Er bestond, zoals nog steeds in het Vlaamse wiezen, grote regionale variatie in de regels en mogelijke spelletjes (contracten). Wanneer een bepaalde vriendenkring of club vaak samen speelde, onstonden er huisregels. De bekendste huisregels zijn die van de Portland Club, die later universeel werden.
In de 20ste eeuw werd bridge, dat op whist gebaseerd is, populairder, en geraakte whist bij vele vriendenclubs in vergetelheid. Behalve in Vlaanderen natuurlijk, waar wiezen nog steeds springlevend is (véél populairder dan bridge) en waar het nog vaak op café of onder vrienden (kaartavondjes) gespeeld wordt.
Voor zover ik weet bestaat er geen Vlaamse federatie van wiezen-clubs, en zijn er ook geen algemeen geldende regels. Iedere streek (of zelfs ieder café) heeft eigen huisregels, vooral wat betreft puntentelling en mogelijke contracten. Wél zijn er veel vriendenclubs en toernooien...
