Voorouders en Nakomelingen van Klaas Sobering Zuithoff, 1846 - 1898, steenhouwer te Groningen
13-09-2005
Generaties VI t/m VIII
VI-a Klaas Zuithoff
Geboren: Sloten (N.H.) 12 januari 1915 (roepnaam Nico), zoon van Arend Zuithoff en Cornelia Engelina Bruijn ( (Bron: FA-K: Trouwboekje der ouders)
Burgerlijke staat: Ongehuwd (Bron: FA-K: Overlijdensakte Batavia 1949)
Overleden: De akte van Overlijden van Klaas vermeldt dat hij: · het leven verloor bij de ondergang van de Junyo Maru ter hoogte van Benkoelen (Ned. Indië) op 18 september 1944 · employé was van het Assurantiekantoor Schlencker N.V. · het laatst gediend heeft als Militie Soldaat der Infanterie · het laatst gewoond heeft te Semarang · ongehuwd was en · de zoon was van de echtelieden Arend Zuithoff en Cornelia Engelina Bruijn (Bron: FA-K: Overlijdensakte Batavia 1949)
Biografische gegevens: De ondergang van de Junyo Maru (Bron: FA-W: Uittreksel uit: Eindstation Pakan Baroe 1944-1945 door Henk Hovinga alsmede FA-K: Uittreksel uit: De onbekende dodenspoorweg, gepubliceerd in KRO-Studio 9 t/m 15 augustus 1997)
De Junyo Maru werd in 1930 te Liverpool onder de naam Deslock te water gelaten en mat 5065 BRT. Het schip was eigendom van reder G.E. Mardon
De thuishaven was Sjanghai en het schip werd in 1941 door de Japanners in de Gele Zee buitgemaakt. De Junyo Maru werd op 18 september 1944 te 04.40 uur door de Engelse onderzeeër Tradewind getorpedeerd terwijl het met ongeveer 6500 opvarenden op weg was naar Sumatra
Die 6500 opvarenden bestonden uit twee grote groepen: - 4200 romushas, op Java door de Japanners geronselde Javaanse arbeiders - 2300 krijgsgevangenen, bestaande uit leden van de vroegere stadswacht van Batavia, landstormers, miliciens, marinemensen en gevangen genomen Engelse, Amerikaanse en Australische militairen; bovendien bevonden zich burgers aan boord, vooral afkomstig van de koopvaardij; deze groep werd gecompleteerd door ruim 300 Ambonezen en Menadonezen, afkomstig uit het Koninklijk Nederlandsch Indisch Leger
De torpedering vond plaats op 15 zeemijlen uit de Zuidwestkust van Sumatra ter hoogte van Moko-Moko (bij Benkoelen) op 2º 53 Zuiderbreedte en 101º 10 Oosterlengte
Het schip, dat geëscorteerd werd door een korvet en een gunboot, werd door twee torpedos getroffen en zonk na ± 20 minuten. Het is opvallend dat de onderzeeër zich tijdens de aanval tussen de kust en de Junyo Maru bevond want normaliter mocht men verwachten dat de aanvaller zich aan de andere zijde van het doelwit zou bevinden teneinde sneller in open zee te verdwijnen.
Een overweging van duikbootcommandant S.L.C. Maydon kan zijn geweest dat de wateren aan de Zuidwestkust van Sumatra tamelijk diep zijn en dus een goede beschutting boden tegen waarneming uit vliegtuigen en vanaf escorteschepen
De beide escorterende schepen hebben samen ongeveer 150 drenkelingen uit zee opgepikt en naar Padang gebracht. Zij kwamen uiteindelijk toch terecht op hun oorspronkelijke plaats van bestemming: één van de kampen bij de aanleg van de Pakan Baroespoorweg op Sumatra
Een ander deel van de opvarenden bereikte met reddingsboten, vlotten en ander drijvend materiaal de Sumatraanse kust en verdween eveneens in één van die werkkampen
Van de ± 2300 krijgsgevangenen verloren 1620 personen het leven (70%) en van de ± 4200 romushas verdronken er 4000 (90 %). Het relatief grote aantal romusha-slachtoffers is zeer waarschijnlijk te wijten aan het feit dat zij in de ruimen van het schip zaten opgesloten zodat zij bij de torpedering als ratten in de val zaten; bovendien werden zij voor zover zij het getroffen schip levend konden verlaten- door de Japanse escorteschepen meestal niet opgepikt en stierven alsnog de verdrinkingsdood.De Japanners beschouwden deze romushas immers als minderwaardige slaven
Van de ± 800 overlevenden stierven er vrij spoedig nog eens 30 aan uitputting en/of dysenterie. Zij werden begraven op het kerkhof te Solo bij Padang
De Pakan Baroespoorweg is onder erbarmelijke leefomstandigheden van de tewerkgestelden vlak vóór het einde van de oorlog gerealiseerd maar is nimmer in bedrijf gesteld!
Auteur Henk Hovinga vermeldt dat de Junyo Maru geen Rode Kruistekens voerde en dat zulks in strijd was met de Conventie van Genève: er waren immers krijgsgevangenen aan boord (Notitie van Th.L.H. Wiggers: Hierbij slaat Hovinga er geen acht op dat het schip naast krijgsgevangenen- óók vrachtautos, kisten dynamiet en vaten benzine vervoerde, te kwalificeren als militair-logistieke goederen. Onder die omstandigheden is het gebruik van Rode Kruis-emblemen volgens de Conventie van Genève verboden; zulks nog onverlet dat krijgsgevangenen, volgens dezelfde Conventie, niet samen met militair materieel vervoerd mogen worden.)
De onderzeeër Tradewind, die op 11 december 1942 in Chatham (Engeland) te water werd gelaten, is op 14 december 1955 uit de vaart genomen en gesloopt.
Van Hovingas boek is in 1996 de vierde druk verschenen waarin het in de titel genoemde jaartal 1944 is vervangen door 1943; de reden is gelegen in het feit dat al vóór de komst van krijgsgevangenen Javaanse romushas naar Sumatra werden gebracht om aan het dijklichaam van de spoorweg te werken
In een TV-reportage op 26 februari 2003 over de ondergang van de Junyo Maru deelde de heer R. Maydon (zoon van de Tradewind-commandant) mee dat de uitvalsbasis van de Tradewind de havenplaats Trincomalee was, op het huidige eiland Sri Lanka
Eén van de overlevenden, de heer W. Punt, deelde mee dat het schip na de torpedering- nog enige tijd bleef drijven maar na ongeveer 20 minuten plotseling met de voorzijde loodrecht omhoog, in de golven verdween
De heer R. Maydon deelde tevens mee dat zijn vader na beëindiging van de oorlog de Royal Navy heeft verlaten en voor de Conservative Party lid werd van het Engelse parlement. De oud-lieutenant-commander S.L.C. Maydon stierf op 2 maart 1971, op 57-jarige leeftijd
VI-b Dominicus Sobering Zuithoff (Bron: FA-K: Genealogie Adriana Emmina Zuithoff-Zuithoff en bijbehorende correspondentie)
Geboren: Sloten (N.H.) 11 september 1917 (roepnaam Do), zoon van Arend Zuithoff en Cornelia Engelina Bruijn
Biografische gegevens: Dominicus, die de Zuid-Afrikaanse nationaliteit heeft aangenomen, heeft in Engeland cursussen Ontwerpen van herenmode gevolgd. Hij begon als kleermaker en eindigde als manager in een kledingfabriek
De grootvader van Do (Klaas Sobering Zuithoff) en de grootvader van Adriana (Johannes Zuithoff) waren broers
Uit dit huwelijk: 1. Paul Nicolaas Zuithoff, volgtVII-a 2. Norman JohannesZuithoff, volgt VII-b
VI-c Berend Sobering Zuithoff
Geboren: Sloten (N.H.) 8 oktober 1919 (roepnaam Bé), zoon van Arend Zuithoff en Cornelia Engelina Bruijn (Bron: FA-K: Trouwboekje van de ouders)
Trouwt:Irene Dorothy Russell, geboren Walsall (Engeland) 25 januari 1926 (Bron: FA-K: Genealogische vragenlijst mw. D.Wynton-Zuithoff)
Overleden: Kaapstad (Zuid-Afrika), 10 oktober 1979 (Bron: FA-K: Genealogische vragenlijst mw. D.Wynton-Zuithoff)
Biografische gegevens: Berend was tegelzetter en bouwaannemer. Tijdens de Tweede Wereldoorlog diende hij bij de Nederlandse Prinses Irene Brigade (Bron: FA-K: Schriftelijke informatie van mw. A.E. Zuithoff-Zuithoff d.d. 3 februari 1997)
Na het overlijden van Berend is Irene hertrouwd met de heer Jackson, die vóór april 2005 is overleden (Bron: FA-K: Genealogische vragenlijst mw. D.Wynton-Zuithoff)
Uit dit huwelijk: 1. Denise Irene Zuithoff Geboren: Pretoria 27 juni 1951.
Trouwt: Kaapstad, in de St. Thomas Church, 25 januari 1975 Bruce Robertson Wynton, geboren Kaapstad, 28 november 1950 (Bron: FA-K: Genealogische vragenlijst mw. D.Wynton-Zuithoff)
Uit dit huwelijk: 1.1 Roy David Wynton Geboren: Kaapstad, in het Kingsbury Nursing Home, 22 oktober 1980
Burgerlijke staat: ( april 2005) Ongehuwd (Bron: FA-K: Genealogische vragenlijst mw. D.Wynton-Zuithoff)
1.2 Lindsay Lee Wynton Geboren: Kaapstad, in het Kingsbury Nursing Home, 22 maart 1983
Burgerlijke staat: (april 2005) Ongehuwd
VI-d Berend Johannes Hendrikus Zuithoff
Geboren: Amsterdam 30 maart 1911 (roepnaam Bob), zoon van Berend Zuithoff en Johanna Hendrika Lodewijk (Bron: Persoonskaart van zijn vader Berend Zuithoff)
Trouwt: Amsterdam 29 maart 1939: Catharina Biginski, geboren Amsterdam 17 juli 1917
Overleden: Amsterdam 4 april 2001 (Bron: Uittreksel G.B.A. van Berend Johannes Hendrikus Zuithoff)
Uit dit huwelijk: 1. Ilse Zuithoff Geboren:Amsterdam 5 oktober 1939
Trouwt: Amsterdam 1 mei 1964: Bertus Rem, geboren Amsterdam 22 oktober 1939, zoon van Bertus Rem en Maria Mechelina Francisca Willink (Bron: FA-W: Informatie van Bertus Rem)
Overleden: Heiloo 5 februari 1983; begraven Heiloo 10 februari 1983 op de Algemene Begraafplaats (Bron: Persoonskaart Ilse Rem-Zuithoff alsmede Informatie van Bertus Rem)
Uit dit huwelijk: 1.1 Erik Rem Geboren: Amsterdam 4 augustus 1966 (Bron: FA-W: Informatie van Bertus Rem)
1.2Marleen Rem Geboren: Amsterdam 24 januari 1970
Trouwt:Marc Edwin Charles FerdinandAlphenaar, geboren Heiloo 5 februari 1968, overleden Purmerend 24 december 1996; hij was de zoon van Wilhelmus Antonius Alphenaar en Astrid Laura Huisman
Uit dit huwelijk: 1.2.1Jelmer Tom Alphenaar Geboren: Heerhugowaard 3 februari 1995 (Bron: FA-W: Informatie van Bertus Rem)
2. TomZuithoff, volgt VII-c
VI-e Wilhelmus Zuithoff
Geboren: Amsterdam 29 december 1915, zoon van Berend Zuithoff en Johanna Hendrika Lodewijk (Bron: Persoonskaart van zijn vader Berend Zuithoff)
Trouwt: Amsterdam 4 juni 1947: Doortje Allegonda Deijnen, geboren Amsterdam 7 oktober 1919
Overleden: Wilhelmus (roepnaam Willem) overleed op 31 augustus 1997 in het ziekenhuis te Leiderdorp en werd begraven op het kerkhof van de parochie St. Nicolaas te Nieuwveen op 4 september 1997 (Bron: FA-K: Overlijdensaankondiging)
Biografische gegevens: Doortje overleed Amsterdam 25 april 1989 (Bron: FA-K: Genealogische vragenlijst d.d. 30 juli 1998 van mw. Myrja Bos-Zuithoff)
Wilhelmus heeft enige tijd in de kleermakerij van zijn vader gewerkt; de zaak was gevestigd in de Amsterdamse Jordaan (Bron: FA-W: Informatie van Johan Marie Joseph Zuithoff)
Uit dit huwelijk: (Bron: FA-K: Genealogische vragenlijst d.d. 30 juli 1998 van mw. Myrja Bos-Zuithoff)
1. Myrja Allegonda Johanna Zuithoff Geboren:Amsterdam 8 april 1948
Trouwt: Wilhelmus Petrus Gerardus Bos, geboren Zevenhoven 16 juni 1943
Uit dit huwelijk: 1.1Sylvia Maria Allegonda Bos Geboren: Zevenhoven 31 januari 1970
Trouwt:Eric Mooren
Uit dit huwelijk: 1.1.1 Robert Cornelis Mooren Geboren: Woerden 7 maart 1999
1.1.2 Nick Wilhelmus Mooren Geboren: Woerden 29 juli 2001
1.2Jeroen Wilhelmus Bos Geboren: Woerden 27 februari 1972
1.3Shirley Leontine Bos Geboren: Zevenhoven 30 november 1978 (Bron: FA-K: Brief d.d. 12.05.2005 van mw. Myrja Bos-Zuithoff)
2. Een zoon Op verzoek worden geen nadere gegevens gepubliceerd
3. Franklin Wilhelmus Johannes Zuithoff Geboren:Amsterdam 1 september 1959 (VII-e)
VI-f Johan Marie Joseph Zuithoff
Geboren: Amsterdam 21 december 1946, zoon van Berend Zuithoff en Maria Margaretha Josepha Alderhout (Bron: Persoonskaart van zijn vader Berend Zuithoff)
Trouwt 1): (Bron: FA-W: Gegevens inzake beide huwelijken en de kinderen, alsmede de biografische gegevens, zijn door Johan Marie Joseph Zuithoff op 23 april 1998 aan Theo Wiggers meegedeeld)
Amsterdam 25 april 1968: Saskia Stanthardt, geboren 15 november 1948
Het huwelijk werd in 1993 door scheiding ontbonden
Trouwt 2): Maarssen 2 augustus 1996: Jolanda Astrid Oevermans, geboren Apeldoorn 21 april 1955
Jolanda heeft een kind uit een voorgaand huwelijk: Daniëlle, geboren 5 juli 1989
Biografische gegevens: Johan (roepnaam Joop) is instrumental-engineer en woonde o.a. in de Verenigde Staten van Amerika, Suriname en Oman. In 1999 vertrok hij met zijn echtgenote en dochter Daniëlle voor enige jaren naar Qatar (Midden-Oosten).Vervolgens vertrokken zij naar de Verenigde Arabische Emiraten
Het echtpaar woonde in 1998 te Driemond (Amsterdam-Zuidoost).
De echtgenote van medeauteur Wiggers, destijds leidster der Kabouterkring (8 tot ± 12 jarigen) van de padvindstersgroep Olave Baden Powell in Amsterdam-West, herinnert zich Saskia Stanthardt als lid van haar kring
De jongste zoon, Martin Wiggers, heeft Johan Zuithoff zakelijk ontmoet en ontving een visitekaartje van hem; de ontmoeting vond plaats zonder dat zij kennis droegen van de verre familierelatie.
Uit het 1e huwelijk: 1. NandaZuithoff Geboren:Alkmaar 3 mei 1972
Biografische gegevens: Zij is op 28 november 2000 in haar woonplaats Almere bevallen van een dochter, genaamd Selena Zuithoff (Bron: FA-W: e-mail 05.02.2001 van Joop & Jolanda Zuithoff alsmede e-mail 24.04.2007 van Nanda Zuithoff)
VII-a Paul Nicolaas Zuithoff
Geboren:Johannesburg 21 februari 1960 , zoon van Dominicus Sobering Zuithoff en Adriana Emmina Zuithoff
VII-b Norman Johannes Zuithoff
Geboren:Johannesburg 30 december 1961 , zoon van Dominicus Sobering Zuithoff en Adriana Emmina Zuithoff
Trouwt:Kimberley 5 september 1998: Johanna Susanna Ellis, geboren 13 juli 1956, weduwe en moeder van 2 zonen
VII-c Tom Zuithoff
Geboren: Amsterdam 13 maart 1943, zoon van Berend Johannes Hendrikus Zuithoff en Catharina Biginski Overleden:Amsterdam 31 januari 1944 (Bron: Persoonskaart Tom Zuithoff)
VII-e Franklin Wilhelmus Johannes Zuithoff
Geboren: Amsterdam 1 september 1959, zoon van Wilhelmus Zuithoff en Doortje Allegonda Deijnen
Alle topografische gegevens zijn overgenomen uit Van Goors Aardrijkskundig Woordenboek van Nederland, Den Haag 1942. Nadien hebben grenswijzigingen resp. samenvoegingen van gemeenten kunnen plaatsvinden. Bovendien is enige informatie overgenomen uit de Nieuwe Winkler Prins Encyclopedie, uitgave1977 alsmede uit Lannoos Autoboek Benelux, 7e herziene druk.
Alkmaargemeente in Noord-Holland, in het noorden van Kennemer- land; het beleg van Alkmaar door Alvas zoon Don Frederik en het ontzet in 1573 wordt jaarlijks op 8 oktober herdacht
Almelogemeente in Overijssel, in Twente, in 1914 ontstaan door de vereniging van Stad- en Ambt-Almelo; Almelo betekent olmenbos
Almeregemeente in Zuidelijk Flevoland, ten noordoosten van Muiderberg. De bouw van deze gemeente is in 1975 begonnen.
Alphen aan de Rijngemeente in Zuid-Holland; ontstaan uit de vereniging van Alphen, Aarlanderveen en Oudshoorn
Ambygemeente in Limburg, even ten noordoosten van Maastricht
Amelandéén van de beide Friese eilanden, gelegen tussen het Amelander Gat ten westen en het Friese Gat ten oosten; werd in 1871 door een dam met de vaste wal verbonden doch deze dam is in 1882 weer weggeslagen; keizer Maximiliaan bevestigde in 1494 dat het een vrije heerlijkheid was. Het eiland verloor in 1704 de onafhankelijkheid want het werd gekocht door stadhouder Jan Willem Friso en hij voegde het bij Friesland
Amersfoortgemeente in Utrecht, aan de Eem; de Amersfoortse kei is een zwerfkei die in 1661 van de Leusderhei naar Amersfoort werd gebracht
Ammerzodengemeente in Gelderland, aan de Maas, ten zuiden van Zaltbommel
Amstelveen gemeente in Noord-Holland, ten zuiden van Amsterdam
Amsterdamhoofdstad van Nederland, gelegen aan de Amstel en het Y; omstreeks 1270 vond de aanleg van sluizen in de Amstel plaats; de mensen die zich bij de aldus ontstane haven vestigden, kregen in 1275 van Floris V het recht van tolvrijheid door Holland. De stad kreeg ca. 1300 stadsrechten
Apeldoorngemeente in Gelderland, nabij de Soerense Bossen; bij Het Loo staat een gedenknaald, ter herinnering aan de Slag bij Waterloo
Arnhemhoofdstad van de provincie Gelderland, op de hoge Rijnoever. In de Eusebiuskerk, gebouwd 1453-1570, bevindt zich de graftombe van Karel van Gelder
Assen hoofdstad van de provincie Drente sedert koning Lodewijk, gelegen aan het Noord Willemskanaal en de Drentse Hoofdvaart
Atjehhet noordelijke deel van Sumatra (Indonesië); in de eerste helft van de 17e eeuw bereikte dit islamitisch havenvorstendom het toppunt van zijn macht; mede doordat de Verenigde Oostindische Compagnie een einde maakte aan het pepermonopolie, ging het daarna snel bergafwaarts. Het gebied werd hoe langer hoe meer het toneel van onderlinge twisten tussen de diverse hoofden. Bij het Sumatra-traktaat van 1871 liet Groot-Brittannië zijn bezwaren tegen een eventuele Nederlandse annexatie van Atjeh varen. Begin 1873 viel Nederland het gebied binnen en begon de Atjeh-oorlog. Het verzet van de bevolking nam het karakter aan van een guerrilla en er werd jarenlang bloedig gevochten
Averreestgemeente in Overijssel aan de Reest; Averreest betekent over de Reest; in deze gemeente was het Rijksopvoedingsgesticht Veldzicht gevestigd
Baarngemeente in Utrecht in het Stichtse heuvelland tussen Hilversum en Amersfoort; paleis Soestdijk, Hooge Vuursche en kasteel Groeneveld
Babberichgemeente bij Zevenaar, aan de Duitse grens met het oud-adelijk kasteel Babberik dat ook wel Halsaf werd genoemd
Bantjeu/Bandoengstad op West-Java (Indonesië), in de bergen van Priangan; zetel van enkele universiteiten, observatorium en onderzoeksinstituut voor kernenergie
Basel gemeente in Zwitserland en hoofdstad van het halfkanton Basel-Stadt, dat zowel Basel als de landgemeenten Bettingen en Riehem omvat. Dit halfkanton kwam in 1833 tot stand toen na een burgeroorlog- het kanton Basel gesplitst werd in de halfkantons Basel-Land en Basel-Stadt
Djakarta/Jacartaoude naam van de Indonesische hoofdstad, die sedert 1949Djakarta heet. De stad ligt op West-Java aan de monding van de Tjiliwung en werd gesticht op de puinhopen van de door J.P. Coen verwoestestad Jacatra en werd vanaf die tijd Batavia genoemd. In 1942 werd de stad door de Japanners veroverd en werden (o.a.) van Nederland afkomstige inwoners in kampen geïnterneerd. Na de Japanse bezetting in 1945 werd aldaar de Indonesische onafhankelijkheid geproclameerd.
Bathmengemeente in Overijssel, ten oosten van Deventer; werd vroeger ook wel Batmen resp. Battem genoemd
Benkoelen/Bengkulugemeente op het Indonesische eiland Sumatra, aan de Indische Oceaan in de gelijknamige landstreek
Beverwijkgemeente in Noord-Holland, ten noorden van Velzen; in het buiten Lommerlust woonden Betje Wolff en Aagje Deken, schrijfsters
Bilstongemeente ten zuiden van Edinburgh in Groot- Brittannië
Bloemendaal gemeente in Noord-Holland, ten noordwesten van Haarlem
Bolswardéén der elf steden van Friesland, tussen Harlingen en Sneek; in de middeleeuwen lag deze hanzestad aan de Middelzee; Bolsward betekent Bodeles Waard
Bragagemeente in Portugal; de stad werd in 16 v.Chr gesticht onder de naam Bracara Augusta, een verwijzing naar keizer Augustus;
De romaanse kathedraal Sé de Braga dateert uit de 12e eeuw
Bredagemeente in Noord-Brabant, aan de samenvloeiing van de Mark en A; de graven van Nassau waren heren van de Baronie van Breda; deze kwam in 1795 aan de Republiek der Verenigde Nederlanden; in de Grote Kerk, gebouwd in 1290, is het praalgraf van Engelbert II van Nassau
Brixtongemeente aan de rand van Johannesburg in de Republiek van Zuid-Afrika
Brooklyn/New Yorkeen wijk van New York, Verenigde Staten van Amerika, voortgekomen uit een door Nederlanders in 1625 gestichte nederzetting, genoemd naar het dorpje Breukelen, aan de Vecht
Buenos Aireshoofdstad van Argentinië, aan de zuidoever van het estuarium van de Rio de la Plata; de stad werd in 1536 door Pedro de Mendoza gesticht en werd in 1882 hoodstad van de republiek
Buitenzorggemeente op het Indonesische eiland Java, ten zuiden van Djakarta. De huidige naam luidt Bogor. De botanische tuin, Kebun Raja Indonesia, is wereldberoemd. De stad werd in 1745 gesticht, als residentie van de Nederlandse gouverneurs-generaal
Bussumgemeente in Noord-Holland, in t Gooi
Casperiagemeente in Italië, in de provincie Lazio, circa 50 km ten noorden van Rome en circa 25 km ten zuidwesten van Rieti
Chathamgemeente in het Engelse Kent, aan de rivier Medway. De stad is bekend door de onder leiding van admiraal de Ruyter uitgevoerde Tocht naar Chathamin 1667, waarbij een aantal Engelse oorlogsschepen werd vernield
Coevordengemeente in Drente aan de samenvloeiing van Drostendiep, Loodiep en Schoonebekerdiep tot de Kleine Vecht
Dalfsengemeente in Overijssel, aan de Vecht, tussen Ommen en Zwolle
De Biltgemeente in Utrecht, ten oosten van de stad Utrecht; de oudste straatweg van Nederland werd in 1433 aangelegd en loopt van De Bilt naar Utrecht; Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut
De Rijpgemeente in Noord-Holland, op de westelijke grens van de Beemster; het mooie Raadhuis, in 1630 gebouwd naar een ontwerp van Leeghwater, is in 1907 hersteld
De Steeggemeente in Gelderland, tussen Rheden en Middachten, vroeger ook Redersteeg resp. Middachtersteeg genaamd
Den Haaghoofdstad van de provincie Zuid-Holland; sedert de 13e eeuw zetel van de gravelijkheid van Holland, sedert 1584 de residentie van de stadhouders, sedert 1813 zetel van de landsregering; paleizen: Noordeinde (Frederik Hendrik), Lange Voorhout (koningin Emma), Kneuterdijk (koning Willem II), Mauritshuis (Johan Maurits van Nassau) en Huis-ten-Bosch (Amalia van Solms)
Deventergemeente in Overijssel, aan de Gelderse IJsel; de St. Lubuïnuskerk dateert uit de 15e eeuw en de Bergkerk met twee torens- uit de 12e eeuw. De waag is gebouwd in 1528
Diemengemeente in Noord-Holland, ten oosten van Amsterdam
Dievergemeente in Drente, oude hoofdplaats van het Dieverder Dingspil, ten noordwesten van Dwingelo
Dokkumgemeente in Friesland, één van de elf steden, aan de Ee en het Dokkummer Diep; het Admiraliteitshuis dateert van 1618
Domodóssolagemeente in Italië, ten noorden van het Lago Maggiore, nabij de Zwitsers-Italiaanse grens
Doorwerthvoormalige gemeente aan de Rijn, genoemd naar het gelijknamige kasteel, thans deel uitmakende van de gemeente Renkum
Driemonddorp in de provincie Noord-Holland, aan het Amsterdam-Rijnkanaal en de rivieren Gaasp en Gein, dat op 1 augustus 1966 bij de opheffing van de gemeente Weesperkarspel voorlopig en in 1978 definitief bij Amsterdam werd gevoegd
Eextadorpje in Groningen, nabij het Winschoterdiep, thans behorende tot de gemeente Scheemda
Eindhovengemeente in Noord-Brabant, in het zuiden van de Meierij, aan de Dommel; Philipsfabrieken, opgericht in 1891 door Frederik Philips en zijn zoon Ir. G.L.F. Philips
Elstgemeente in Gelderland in de Over-Betuwe tussen Arnhem en Nijmegen
Emmeloordgemeente in de Noordoostpolder; met de bouw werd in 1943 begonnen, nadat de polder als tweede IJsselmeerpolder in 1942 droog viel.
Emmengemeente in Drente, op het zuideinde van de Hondsrug, dicht bij het Oranjekanaal; o.a. bekend van het Noorder Dierenpark
Epegemeente in Gelderland, tussen Apeldoorn en Hattum. De kerk is één der oudste van het land
Franeker gemeente in Friesland, één van de elf steden;
van 1585 tot 1811 was aldaar de Friese Hogeschool gevestigd. Bekend van het uit 1781 daterende planetarium van Eise Eisinga
Franschhoekgemeente ongeveer 60 km ten oosten van Kaapstad en ongeveer 25 km ten oosten van Stellenbosch, in de Republiek van Zuid-Afrika
Geesdorp in Drente onder Oosterhesselen, aan de weg naar Zwinderen, ten noorden van de Hoogeveense Vaart
Geleengemeente in Limburg, ten zuiden van Sittard, ten oosten van de voormalige kolenmijn Maurits.
Gele Zeezee tussen China en Noord- resp. Zuid Korea
Genève hoofdstad van het gelijknamige kanton in Zwitserland, aan het Meer van Genève (Lac Léman), op het punt waar de Rhône het meer verlaat; de stad huisvest een groot aantal internationale organisaties en er worden veel conferenties georganiseerd, zoals de Conventies van Genève (oorlogsrecht)
Goesgemeente in het Zeeuwse Zuid-Beveland, tussen Vlissingen en Roosendaal. Ontwikkelde zich sedert de 14e eeuw als stadje bij het oude slot Oostende van de Van Borselens. De Grote Kerk wordt één der mooiste geacht van de provincie Zeeland
Groningenhoofdstad van de gelijknamige provincie, gelegen op het noordelijke uiteinde van de Hondsrug; jaarlijks wordt op 28 augustus het Gronings Ontzet van 1672 gevierd. De gotische Martinitoren is 96 m hoog. Het stadhuis dateert uit 1810 en de Universiteit uit 1909. Op de Grote Markt staat het oude rechthuis, de Hoofdwacht genoemd, naar zijn latere bestemming. Het Prinsenhof was het verblijf van de Stadhouders. De Groninger bouwstijl wordt gekenmerkt door smalle vensters, gekroond met schelpvormige versieringen, met topgevels omlijnd door zandstenen banden en zonder een voorname hoofdingang.
Haarlemhoofdstad van Noord-Holland. De Grote of Sint Bavokerk (14e eeuw)met een wereldberoemd orgel staat aan de Grote Markt. In de kerk bevinden zich de graven van Laurens Jansz. Coster, Frans Hals en Bilderdijk
Haarlemmerliedegemeente in Noord-Holland, tussen Haarlem, de IJ-polders en de Haarlemmermeer
Halfweggemeente tussen Amsterdam en Haarlem, werd vroeger Polanen genoemd
Harengemeente in Groningen, ten zuiden van de stad Groningen, op de Hondsrug; de Harense Wildernis is een bos op de oostelijke helling van de Hondsrug, in bezit van de vereniging Natuurmonumenten; kerk uit de 14e eeuw, met een 47 m hoge toren
Heerhugowaardgemeente in Noord-Holland, ten noordoosten van Alkmaar. De gemeente ligt in een in 1625-1631- drooggelegdmeer waarin in 1256 graaf Willem II de dood vond.
Heiloogemeente in Noord-Holland, ten zuiden van Alkmaar. De Willebrordusput is een bedevaartsplaats
Hellevoetsluisgemeente in Zuid-Holland, aan het zuidelijk einde van het Voornse kanaal en het Haringvliet; de plaats werd in 1598 aangelegd als oorlogshaven
Helpmandeel van de gemeente Groningen, gelegen aan de zuidzijde derstad, op de Hondsrug en voorheen behorende totde gemeente Haren; ook Helpen genaamd
Hengelo (Ov.)gemeente in Overijssel, tussen Almelo en Enschede, vooral bekend als industrie- en textielstad
Hilversumgemeente in Utrecht, in het Gooi, aan de Hilversumse of Gooise Vaart; raadhuis van W.M. Dudok, St. Vitustoren van Jos. Cuypers
Hoogezandgemeente in Groningen, veenkolonie aan het Winschoterdiep, naast Sappermeer
Hoogkarspelgemeente in Noord-Holland, in de Streek, tussen Hoorn en Enkhuizen
Hoogkerkgemeente in het Westerkwartier van Groningen, ten westen van de stad Groningen
Huizengemeente in Noord-Holland, in t Gooi, ten oosten van Naarden aan het IJselmeer
IJmuidengemeente in Noord-Holland aan het Noordzeekanaal; de Noordersluis in dat kanaal werd in 1930 geopend, is 400 m lang en 50 m breed
Java één van de Grote Sunda Eilanden in Indonesië met een voornamelijk islamitische bevolking. Djakarta, tevens hoofdstad van de Republiek Indonesië, alsmede Bandung en Surabaja zijn miljoenensteden. Het eiland behoorde lange tijd tot Nederlands-Indië; na afloop van de Japanse bezetting in 1945 werd in Djakarta de Republiek uitgeroepen
Johannesburggemeente in de provincie Transvaal van de Republiek van Zuid-Afrika, aan de zuidhelling van de Witwatersrandbergen
Kaapstad hoofdstad van de Kaapprovincie, op een schiereiland aan de Tafelbaai, en tevens parlementaire hoofdstad van de Republiek van Zuid-Afrika; diverse gebouwen herinneren aan de tijd van de Verenigde Oostindische Compagnie
Kampenoude Hanzestad aan de IJssel in Overijssel; Theologische School van de Gereformeerde Kerken (1854)
Kantensgemeente in Groningen, aan het Boterdiep, ten zuiden van Uithuizen
Kelmscott gemeente in het zuidwesten van Australië, ten zuiden van Perth en ten noorden van Bunbury, nabij Valgorup National Park
Kielhavenstad in Noord-Duitsland aan de Oostzee, hoofdstad van Schleswig-Holstein; de stad werd na de verwoestingen tijdens de Tweede Wereldoorlog ruim en modern herbouwd
Kimberley gemeente in de Kaapprovincie van de Republiek van Zuid-Afrika en bekend vanwege de diamantindustrie
Koekangegemeente in Drente, ten oosten van Meppel
Koeta-Radjaoude naam voor de hoofdstad van Atjeh, in het uiterste noorden vanhet Indonesische eiland Sumatra; ook wel als Kutaradja geschreven. De huidige naam luidt Banda Atjeh
Kolhamdeel van de gemeente Slochteren in Groningen; het is één van de Zeven Wolden van Slochteren, gelegen op de hoge zandgrond
Kruiningengemeente in Zeeland, ten zuidoosten van Goes. Het Kanaal door Zuid-Beveland vormtde westgrens van de gemeente
Laren (NH) gemeente in Noord-Holland in het Gooi, ten noordoosten van Hilversum; aantrekkingspunt van schilders, zoals Mauve, Allebé en Neuhuys
Leeuwarden hoofdstad van de provincie Friesland; de stad lag vroeger aan de oever van de voormalige Middelzee
Leidengemeente in Zuid-Holland aan de Oude Rijn. Van de oude vestingwerken zijn er nog een paar over: de Burcht, de Zijlpoort en de Morspoort. Leiden heeft de oudste universiteit van Nederland, gesticht in 1575 na de belegering en het ontzet van de stad door prins Willem
Leiderdorpgemeente in Zuid-Holland, ten oosten van Leiden
Lemmergemeente in Friesland, hoofdplaats van Lemsterland aan het IJsselmeer. In het nabijgelegen Takozijl staat een uit 1920 daterend groot gemaal, dat een belangrijke rol speelt in de waterhuishouding van de provincie
Liverpool haven- en industriestad in Engeland, aan de monding van de Mersey in de Ierse Zee
Maarssengemeente in Utrecht, aan de Vecht, in de 17e en 18e eeuw woonplaats van veel rijke Amsterdammers
Maastrichthoofdstad van de provincie Limburg, aan de Maas; de stad is ontstaan uit Mosae Trajectum (= Maasveer), een Romeins castellum. Van de oude vestingwerken bleef o.a. de Helpoort over met twee zware torens aan de buitenkant. Het oudste deel van de St. Servaaskerk aan het Vrijthof dateert uit de 6e eeuw terwijl de oude stenen Maasbrug uit de 13e eeuw stamt
Meedengemeente in Groningen, in het Oldambt, ten westen van Winschoten
Meerssengemeente in Limburg, ca 5 km ten noordoosten van Maastricht, aan de Geul; hier verdeelden Lodewijk de Duitser en Karel de Kale de nalatenschap van Lotharius II; van de oude koninklijk palts is niets overgebleven; prachtige grote kruiskerk uit de 15e eeuw die in 1938 tot basiliek is verheven
Melbournehoofdstad van de staat Victoria in Australië aan de Hobsons Bay
Meppelgemeente in Drente, aan de Reest e het Meppelerdiep
Midslandgemeente op het eiland Terschelling, aan de weg van West-Terschelling naar Oosterend
Midwoudgemeente in Noord-Holland, ten zuiden van Medemblik
Mijdrechtgemeente in het Noordwesten van de provincie Utrecht; een groot deel van de huidige gemeente omvat drie voormalige veenplassen die sedert 1794 zijn ingepolderd: De Mijdrechtse Plassen
Moko-Moko/Mukokumkogemeenteaan de westkust van het Indonesische eiland Sumatra, ten zuiden van Padang en ten noorden van Bengkulu, aan de Straat Mentawai
Münstergemeente in Noordrijn-Westfalen, aan de Aa en het Dortmund-Eemskanaal in de Bondsrepubliek Duitsland; in het laat-gotische stadhuis (14e eeuw) werd in de Vredeszaal op 30 januari 1648 de Vrede van Münster gesloten. De vrede werd gesloten tussen de Republiek der Verenigde Nederlanden en Spanje en maakte een eind aan de Tachtigjarige Oorlog. Het bezegelde een volkomen overwinning van de Republiek op Spanje, dat de Republiek zonder voorwaarden vrij verklaarde
Naardengemeente in Noord-Holland, in het Gooi bij Bussum; de oude stad is een geheel door water omgeven vesting
Needegemeente in Gelderland tussen Borculo en Eibergen, in het noordoosten van de Graafschap
Nice hoofdstad van het Departement Alpes-Maritimes, aan de Middellandse Zee, in Frankrijk
Nieuwveengemeente in Zuid-Holland, tussen Alphen aan de Rijn en Mijdrecht
Nijmegengemeente in Gelderland, aan de Waal; Noviomagus was de latijnse naam voor de Keltische nederzetting, die door de Romeinen versterkt werd. Karel de Grote stichtte in 774 een burcht op het Valkhof
Nijverdalgemeente in Overijssel aan de Regge, tussen Zwolle en Almelo; gesticht door de Engelsman Thomas Ainsworth, die in 1833 een weefschool in Goor inrichtte en deze in 1836 naar de nieuwe gemeente Nijverdal verplaatste
Norggemeente in Drente, op de Friese grens, ten noordwesten van Assen
Nunspeetgemeente in Gelderland, ten noordoosten van Harderwijk; het Veluws Diorama geeft een overzicht van het dierenleven op de Veluwe
Odoorngemeente in Drente, op de Hondsrug, ten noorden van Emmen; het Odoornerveen, gelegen aan de westzijde van het dorp, werd in 1855 aan de snee gebracht door de aanleg van het Oranjekanaal (aan de snee brengen = het afgraven van veengrond voor het maken van turf)
Oosterbeekgemeente onder Renkum, ten westen van Arnhem; het hoge deel van de gemeente ligt op de Veluwezoom, het lage deel ligt aan de Rijn
Oosterhesselengemeente in Drente, ten noorden van Dalen
Opsterlandgemeente in Friesland, die vroeger het gebied bestreek van Heerenveen tot de grens met de provincie Groningen; de hoofdplaats was Beesterzwaag. Het gebied lag ingesloten tussen het hoogveen in het oosten en het laagveen in het westen en werd daarom vroeger Opsaterland (= het land der hoger gezetenen) genoemd
Oud-Beijerlandgemeente in Zuid-Holland aan de Oude Maas en Spui, ten oosten van Nieuw-Beijerland
Oude Pekelagemeente in Groningen, aan de Pekel A (vroeger het Pekelderdiep genaamd, ten zuiden van Winschoten;
Ouder-Amstelgemeente in Noord-Holland, behorende tot Ouderkerk aan de Amstel, ten zuiden van Amsterdam
Padang havenplaats aan de westkust van het Indonesische eiland Sumatra, aan de Straat Mentawai
PaesensPaesens, later Pezens, is een oud vissersdorpje aan een voormalige waterloop nu polderwater- op de grens van Oost- en Westdongeradeel in Friesland
Paramaribohoofdstad van Suriname, gelegen aan de Suriname-rivier; de oorspronkelijk Indiaanse nederzetting werd in 1667 door de Nederlanders ingenomen en tot hoofdstad verheven
Parijs hoofdstad van Frankrijk, aan de Seine; de oorsprong van deze stad lag op het eiland (thans Ile de la Cité) in de Seine, waar een nederzetting van de gallische stam der Parissi was gevestigd. De Romeinse naam werd Lutetia
Pretoriahoofdstad van de Republiek Zuid-Afrika, genoemd naar Andries Pretorius (1798 1853), één van de leiders van de Grote Trek in dat land en bewerkstelligde in 1852 de onafhankelijkheid
Purmerendgemeente in Noord-Holland, aan het Noord Hollands Kanaal, ten noorden van Amsterdam, ten westen van Volendam/Edam. De gemeente ligt in de Purmer, een in 1618-1622 drooggelegd meer van 2700 ha
Rauwerderhemgemeente in Friesland, tussen Grauw en Sneek; de gemeente ligt aan en in de voormalige Middelzee
Renkumgemeente in Gelderland, op de zuidelijke Veluwezoom tussen Arnhem en Wageningen
Rhedengemeente ten noordoosten van Arnhem, aan de IJssel, vroeger Reden genoemd. De gemeente ligt op de Veluwezoom, vooral bekend om het natuurgebied de Postbank
Rijssengemeente in Overijssel aan de Regge, tussen Deventer en Almelo. Rijssen ontwikkelde zich zich uit het oude Bisschopsveer over de Regge in de weg van Utrecht naar Munster
Riyadh(ook Er Riaad genoemd) hoofdstad van Saoedi-Arabië, aan de Wadi Hanifah; zetel van het Huis der Saoeds
Roermondgemeente in Limburg, aan de samenvloeiing van de Roer en de Maas. Het is de oude hoofdstad van het Overkwartier van Gelderland. De stad behoorde tot de Spaanse, later Oostenrijkse Nederlanden tot 1792. Geboorteplaats van bouwmeester Cuypers, die het Munster grote kerk in Byzantijnse stijl uit 1224- in zijn oude glorie herstelde
Rotterdamgemeente in de provincie Zuid-Holland, ontstaan uit een vissersdorp langs de Rotte. Deze werd ong. 1250 afgedamd, toen Schielands Hoge Zeedijk werd gelegd langs de Nieuwe Maas. Rotterdam kreeg in 1328 stadsrechten en is thans één van de grootste havensteden ter wereld
Ruischerbrugbuurt in het oosten van de gemeente Groningen, gelegen aan het Eemskanaal
Sappemeergemeente in Groningen, tussen Winschoten en de stad Groningen, aan het Winschoterdiep; het Sappemeer ook Duivelsmeer genoemd- was een veenplas die in 1618 droogviel bij het graven van het Winschoterdiep
Schalkhaarbuurt onder Diepenveen in Overijsel, ook Riele geheten
Scheveningengemeente in Zuid-Holland, naast Den Haag, vanouds een vissersdorp. De bommen, platboomde vissersvaartuigen, werden destijds eenvoudig op het strand gezet, doch toen de loggers -met hun grotere diepgang- kwamen werd er in de duinen een vissershaven gegraven, die in 1905 gereed kwam.
Semarang havenstad aan de noordkust van het Indonesische eiland Java
Sigerswoudeook bekend als Siegerswoude en Siegerswolde; gemeente in het Friese Opsterland, tussen Ureterp en de Friese Palen
Sjanghai gemeente in China, aan de Hwangpoe bij haar monding in de Jangtse-tjiang met ruim 6 miljoen inwoners
Slochterengemeente in Groningen aan het einde van het Slochterdiep, ten noorden van Sappermeer; bij het dorp staat de Fraeylemaborg, één van de oudste burchten in de Ommelanden; in 1960 is in deze gemeente één van 's werelds grootste aardgas- velden aangetroffen
Sloten (N.H.)voormalige gemeente in Noord-Holland aan het toenmalige Haarlemmermeer, in 1921 bij Amsterdam gevoegd.
Smildegemeente in Drente, aan de Drentse Hoofdvaart, ten zuidwesten van Assen; een voormalige veenkolonie
Sneek gemeente in Friesland, één van de elf steden, gelegen aan het Snekermeer; in de Middeleeuwen lag Sneek aan de Middelzee; van de vestingwerken is alleen de Waterpoort uit 1613 overgebleven
Solo/Solokdorpje op het Indonesische eiland Sumatra, ten oosten van de havenstad Padang
Sri Lankaeiland ten zuiden van India, in de Golf van Bengalen; tot 1972 onder Engels bestuur en Ceylon genaamd; vanaf dat jaar een zelfstandige republiek
Stad Deldengemeente in Overijssel, ten westen van Hengelo, thans Delden genaamd. Het stadje heeft een mooie middeleeuwse gotische hallenkerk. Het kasteel Twickel heeft een prachtige tuin, in 1690 ontworpen en aangelegd door de Franse tuinarchitect Daniël Marôt
Stad Vollenhovegemeente in Overijssel, in 1942 samengevoegd met Ambt Vollenhove en thans Vollenhove genaamd. In de middeleeuwen bezat de bisschop van Utrecht aldaar een slot, vanwaar geheel Overijssel bestuurd werd.
Sumatra één der Grote Sunda Eilanden in Indonesië. De belangrijkste bevolkingsgroepen zijn de Atjehers, de bataks en de Minangkabauers. De grootste steden zijn Medan, Palembang en Padang. De eerste Nederlandse vestiging op het eiland dateert van 1663.
Ten Boergemeente in Groningen, ten noordoosten van de stad Groningen,aan het Damsterdiep; de voormalige kloosterkerk dateert uit de middeleeuwen
Texeleiland ten noorden van Noord-Holland, ca 25 km lang en ca 7 km breed, tussen het Marsdiep en het Eierlandse Gat
Tholengemeente in Zeeland, hoofdplaats van het gelijknamige eiland, thans Tolen genaamd. ter Tholen betekent aan de tol (van de hertog van Brabant); die tol werd van Schakerlo naar hier overgebracht bij de afdamming van de Striene in 1300
Tilburggemeente in Noord Brabant met paleis van Koning Willem II, die in 1849 te Tilburg overleed
Tjerkwerdgemeente in Friesland, in Wonseradeel, aan de vaart van Bolsward naar Workum
Trincomaleehavenplaats in het noordoosten van het eiland Sri Lanka
Turku havengemeente in het zuidwesten van Finland, 166 km ten westen van Helsinki
Uddelgemeente in Gelderland, ten noordwesten van Apeldoorn. Nabij het Uddelermeer (ca. 4 ha) ligt de Hunnenschans, een oud-Saskische versterkte plaats uit de 8e eeuw
Utrechthoofdstad van de provincie Utrecht; de Rijn vormt de zuidgrens van de provincie; de Kromme Rijn, Oude Rijn en Vecht zijn oude Rijnarmen. De stad is in de romeinse tijd onstaan als legerplaats (castellum) onder de naam Albiobola; de Franken bouwden er later een burcht, die zij in de 8e eeuw aan de Angelsaksische bisschop Willibrord afstonden. Hierna ontstond een nederzetting, Trecht (= doorwaadbare plaats), benedenstrooms (= Uut) gelegen
Veendamgemeente in Groningen, hoofdplaats van de Veenkoloniën, gelegen tussen Muntendam en Wildervank; de gemeente heeft een dubbel kanalenstelsel: Oosterdiep en Westerdiep; Veendam werd in 1648 aangelegd door Adriaan Geerts Wildervanck
Veenhuizengemeente in Drente, nabij Norg, in 1823 gesticht door de Maatschappij van Weldadigheid, die aldaar 3000 ha woeste grond kocht; er werden vondelingen, oud-strijders, wezen en bedelaars ondergebracht, tot in 1859 het Rijk de drie gestichten overnam. Vanaf die tijd was Veenhuizen de Rijkswerkinrichting voor bedelaars en landlopers
Velpgemeente in Gelderland, nabij Arnhem
Vinkeveen/Waverveengemeente in het noordwesten van de provincie Utrecht, ten oosten van Mijdrecht; het veel kleinere Waverveen is inmiddels bij Vinkeveen gevoegd
Vogelenzanggemeente in Noord-Holland, in de duinen, op grens van Zuid-Holland
Vughtgemeente in Noord-Brabant, nabij Den Bosch. De monumentale gotische toren dateert van de 14e eeuw. In 1942 luidde de naam Vucht doch later is de oude spelling Vught weer in ere hersteld
Walsall gemeente ongeveer 10 km ten noorden van Birmingham in Engeland
Warnsveldgemeente in Gelderland, in de Achterhoek ten oosten van Zutphen
Watergraafsmeervoormalige gemeente in Noord-Holland, thans één van de Amsterdamse stadsdelen. Het oorspronkelijke meer, ook wel Diemermeer geheten, werd in 1629 drooggelegd.
Weespgemeente in Noord-Holland, aan de Utrechtse Vecht, ten zuiden van Muiden; het stadhuis dateert uit 1772-1776; de laatgotische St. Laurenskerk is in de 15e eeuw gebouwd terwijl de daarin aanwezige beiaard in 1671 door P.Hemony werd vervaardigd
Wenenhoofdstad van Oostenrijk, aan de Donau; de stad ontstond op de plaats van een versterkt kamp (Vindóboma) aan de grens van het Romeinse Rijk en wordt voor het eerst als stad vermeld in 1137
Westerbroekgemeente in Groningen, ten oosten van Groningen, nabij Hoogezand en het Winschoterdiep
Wierdengemeente in Overijssel, ten westen van Almelo, gelegen op het zuidelijke deel van een lage stuwwal
Willeskopgemeente in Utrecht, bij Oudewater
Wilnisgemeente in Utrecht, in de Ronde Venen, te westen van Loenen
Winschotengemeente in Groningen aan het Winschoterdiep, hoofdplaats van het Oldambt. De grote romano-gotische kerk uit de 13e eeuw is in 1907 op s Rijks kosten hersteld
Winterswijkgemeente in de Gelderse Achterhoek; de Sint Jacobskerk dateert uit de 15e eeuw; in het verleden is in de omgeving op grote diepte zout en steenkool aangeboord
Wissenkerkegemeente in Zeeland, in het westen van Noord-Beveland
Woerdengemeente in Zuid-Holland, aan de Oude Rijn op de grens van de provincie Utrecht; het kasteel is gebouwd door Jan van Beieren. Woerden is begonnen als de Romeinse vestiging Niger Pullus (de Zwarte Hen). Het Minderbroerdersklooster uit 1899 bezit een indrukwekkende boekenverzameling
Yogyakarta gemeente nabij de zuidkust van het Indonesische eiland Java, ten zuiden van Semarang en aan de voet van de vulkaan Merapi; Het kraton, residentie van de voormalige sultan, huisvest thans een universiteit
Zandvoortgemeente in Noord-Holland, ten westen van Haarlem, aan de Noordzee; langs de 5 km lange zeeboulevard is een vermaarde badplaats gerealiseerd
Zeistgemeente in Utrecht, ten oosten van de stad Utrecht; het Slot te Zeist werd 1686 herbouwd door graaf Willem Adriaan van Nassau de la Lek; het oude slot was de residentie van Lodewijk XIV in 1672; in 1745 werd het gekocht voor de Hernhutters of Moravische broeders; later is het slot particulier eigendom geworden
Zevenaargemeente in Gelderland in de Lijmers; het oude stadje was vroeger een grensstation
Zevenhovengemeente in Zuid-Holland, tussen Nieuwveen en Nieuwkoop; de Zevenhovense Polder werd in 1795 ingedijkt
Zevenhuizen gemeente in Groningen aan het Damsterdiep, ten noordoosten vande stad Groningen richting Ten Boer
Zuidwoldegemeente in Drente, tussen Meppel en Hoogeveen
Zutphengemeente in Gelderland, aan de samenvloeiing van de IJssel en de Berkel; het is de oude hoofdstad van de Graafschap en bezit nog bouwvallen van de oude vestingwerken uit de 14e eeuw, waaronder de Berkelruïne. De St. Walburgskerk dateert deels uit de 12e eeuw
Zwanenburgdeel van de gemeente Halfweg, gelegen tussen Amsterdam en Haarlem