Angeltjes

Politiek in Suid-Afrika

(Aflewering 7)

Blanke partye

Alhoewel daar nie so-iets soos ‘n blanke party in Suid-Afrika bestaan nie, is dit wel so dat die meeste blankes hulle by hoofsaaklik 2 partye skaar, en dat dié twee partye weinig nie-blanke ondersteuning geniet.

Vryheidsfront Plus

Mens sou verwag dat die meerderheid Afrikaners hulle by die FV+ (Vryheidsfront Plus) van Dr Pieter Mulder sou aansluit, maar om onverklaarbare redes is sy party nie gewild onder die meerderheid Afrikaners nie.

Die VF+ is op 4 Maart 1994 in Pretoria gestig en sy politieke ideologie is Republikeins.

In 1994 het die party 424 555 stemme gekry; wat 2,17% van die totale aantal stemme verteenwoordig; en 9 setels is in daardie jaar in die parlement gevul. In 1999 was dit 127 217 stemme; 0,80%; en 3 setels. In 2004: 139 465; 0,89%; en 4 setels. In 2009: 146 796; 0,83%; en 4 setels.

Die VF+ het ook verteenwoordigers in 5 van die land se 9 provinsies, en die party het ook daarin geslaag om lidmaatskap van UNPO te kry. UNPO (Unrepresented Nations and Peoples Organisation) verteenwoordig staatlose volke wat minderhede in hul eie land is. Van die belangrikste politieke ideologië van die VF+, is die volgende:

Beywering* vir die beskerming en die uitbou van Afrikaans; die bevordering van die belange van die Afrikaner; die beywering vir Christelike waardes; die erkenning van die oppergesag van God Drie-enig (soos in die Bybel geopenbaar) die nastreef na afwenteling van mag na gemeenskappe toe, en die daarstel van ‘n federale of selfs konfederale beleid, wat aan Suid-Afrika se diversiteit erkenning gee, en die einddoel van ‘n eie gebied vir die Afrikaner. Die party is ook ‘n voorstander van streng wetstoepassing, bekamping van misdaad, en die her-instelling van die doodstraf vir ernstige misdaad. Die VF+ gee erkenning aan veeltaligheid in die praktyk, wat beteken dat daar voorsiening gemaak moet word vir skole en universiteite in ander tale. Die VF+ is gekant teen ‘n eentalig-Engelse bestel.

Demokratiese Alliansie

Die DA, wat op 24 Junie 2000 gestig is, is ‘n liberale party waarvan die meeste lede blank is. Dit is ook die party waaraan die meeste Afrikaners behoort, alhoewel dit tradisioneel ‘n party vir Engelssprekende blankes is. Die party geniet ook groot ondersteuning van die bruin gemeenskap (of Kleurlinge).

Mevr. Helen Zille (‘n afstammeling van Joodse vlugtelinge uit Duitsland), is die partyleier, terwyl mevr Helen Suzman, leier van die Progressiewe Party (wat die DA se voorganger was) was eweneens van Joodse afkoms. Mevr Suzman was vir 13 jaar lank die enigste vroulike parlementslid, en ook die enigste opponent van apartheid in die ou Suid-Afrikaanse parlement.

In 1994 het die DA slegs 338 426 stemme gekry, wat 1,73% van die totaal was, en dit het die party 7 setels in die parlement besorg. In 1999 was dit: 1 527 337; 9,56%; en 38 setels. In 2004: 1 931 201 stemme; 12,37%; en 50 setels. In 2009: 2 945 829 stemme; 16,66%; en 67 setels.

Die Wes-Kaap is tans die enigste provinsie in Suid-Afrika waar die ANC geen meerderheid het nie, en waar die Demokratiese Alliansie die regerende party is.

Peter

* Beywering = streven