Zoals ik eerder al vermeldde komen we op nieuwe- en door ons gekende plaatsen. Zo is ook onze volgende stopplaats, Bad Bentheim. Het kleine centrum, boven op een berg en rond een grote burcht is steeds een leuke bestemming. Deze middeleeuwse burcht zie je al van ver, want hij torent hoog boven de stad uit. In de 18e eeuw werden zwavelbronnen ontdekt. De naam 'Bad' werd in 1979 toegevoegd om aan te duiden dat het een erkend kuuroord is. 

Op de grote parking 'Funkenstiege' gelegen aan het mooi aangelegde Schlosspark zijn aparte staanplaatsen voorzien voor motorhomes. Op de parking bevindt zich een sanitairgebouw met douches waar we eerst gretig gebruik van maken. 

Fris gewassen en warm gekleed kunnen we aan onze wandeling beginnen. Rechts op de parking bevindt zich het 'Sandmuseum'.  Als stad van het 'Bentheimer Goud' is Bad Bentheim bekend tot buiten de grenzen van het Europese continent. En hier ligt het goud in de straten, een muur, de straatstenen, de bouwstenen van de  gebouwen... overal in de stad vind je de Bentheimer zandsteen. Andere belangrijke gebouwen, buiten de duitse grenzen, in Bentheimer zandsteen, zijn het Koninklijk Paleis in Amsterdam, de Schouwburg en de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Antwerpen.

De rooms-katholieke kerk van St. Johannes de Doper ligt ten westen van de parking. Gebouwd in 1670 ziet ze er aan de buitenkant vrij eenvoudig uit, maar binnen zijn er prachtige, altaren en overblijfselen van de oorspronkelijke ramen.

Jaren geleden hebben we de stad leren kennen, zoals ze was in vroeger tijden, door de avond rondleiding met de 'Nachtwachter', die de verborgen hoekjes kent en de meest verbazingwekkende en grappige verhalen vertelt. Een nachtwachter was erg belangrijk voor een dorp of een kleine stad zodat de inwoners 's nachts zorgeloos konden slapen. Dwalend door de donkere steegjes verlichtte hij met zijn lantaarn de straten, verkondigde elk uur, blies drie maal op zijn hoorn en zong "Hört ihr Leut und lasst euch sagen; unsre Glock' hat (zehn) geschlagen...

De bovenstad is gebouwd op een lage rotsachtige bergketen met als hoogste punt de Schlossberg, waarop een kasteel is gebouwd. Deze zandstenen rots is precies 91,9 meter hoog.

Vanaf hier is het slechts een steenworp afstand naar het stadscentrum via de steile Funkenstiege maar we nemen het wandelpad door het  park langsheen de fontein, beklimmen het pad van de heuvel en komen zo op het marktplein. Van hieruit gaan we rechts in de Schlosstrasse voorbij het monument van Otto von Bismarck, een zandstenen beeld dat de eerste duitse Kanselier eert. Enkele stappen verder komen we aan de ingang van Kasteel, een doorgang met rondboog. Oorspronkelijk uit de 16e eeuw en gerenoveerd in 1680.  Rechts boven bevindt zich een ommuurd barok tuinparterre met waterbassins uit 1694. 

Wanneer 'Kasteel Bentheim' precies werd gebouwd is niet bekend, maar het wordt voor het eerst genoemd in het jaar 1020. In de eeuwen erna werd er bijgebouwd en aangepast tot het huidige kasteel ontstond. Het is een stevig ommuurd vestingcomplex. Het wordt nog steeds bewoond. Het woongebouw van de huidige afstammelingen van Bentheim is de Kronenburg en is meerdere malen herbouwd. Hoewel de privéruimtes niet toegankelijk zijn voor bezoekers, zijn andere delen van het kasteel, zoals het binnenplein, de Sint-Catharinakerk en enkele woonvertrekken open voor publiek. De 30m hoge Kruittoren, met een vierkante plattegrond en vier hoektorens werd gebouwd als uitkijktoren met een 12 meter diepe kerker als gevangenis. De ronde Batterijtoren uit de 15e eeuw, met zijn 5m dikke metselwerk diende ter verdediging van de zuidvleugel van het kasteel met in het bovenste gedeelte de wapenkamer. De muren van de burcht, die je kan beklimmen, zijn nog volledig intact. Deze lopen helemaal rondom en geven een prachtig uitzicht over de gehele omgeving en het 12 ha kasteelpark.

Na het bezoek aan de Burg gaan we verder door de Schlosstrasse en komen we het beeld van een "Kuhllerl" tegen, een herdenking aan de arbeiders die in de zandsteengroeven werkten (de benaming 'Kuhlen' is het Bentheims dialect voor de steengroeven)

Een zuil met een adelaar en op de hoek met de Funkenstiege het sculptuur van een Leeuw herinneren aan de Wereld Oorlogen. In de verte zie je de toren van de St. Johanneskirche.

Bad Bentheim heeft ook veel te bieden voor iedereen die van musea en tentoonstellingen houdt. Er zijn maar liefst acht verschillende musea te vinden waaronder het "Museum am Herreberg" met schilderijen van Hollandse meesters.

Langs een gezellig klein trappen-steegje (Synagogenstiege) kom je aan de andere kant van de benedenstad. Je loopt hier van het ene steegje 'omlaag' naar het andere. Denk er aan, wat naar ondergaat moet terug naar boven. Als je alle steegjes wilt zien haal je best een plannetje in het toeristenbureau of je gaat met de Nachtwachter op stap. 

Teruggekomen op de parking gaan we, via een omweg door het park en langs het meer, naar het Schlossparkcenter op de hoek van de Funkenstiege voor de nodige boodschappen (Lidl, K+K, Takko, DM...) en voor de rest van de avond rust. 

We verlaten Nedersaksen en rijden het stadje Ahaus binnen, in de deelstaat Nordrhein-Westfalen. Een gezellige plaats met een eeuwenoude waterburcht en een veelzijdig winkelcentrum. 

Een gedeelte van de parking Kirmesplatz aan de Schlosstrasse, op 300 m van het centrum, is voorzien voor campers.

Al kennen we het stadje door en door, een wandeling er doorheen (en de winkelwandelstraat) is steeds de moeite waard.

Via de Schlosstrasse komen we op de Oldenkottplatz, aan de fontein met typische beweegbare figuren uit Ahaus. Het plein is vernoemd naar de Amsterdamse tabakshandelaar Hermann Oldenkott, die een tabaksfabriek runde in de noordvleugel van het paleis. Tot 1945 gebruikte de familie Oldenkott het kasteel als hun residentie.

Een paar meter ernaast, voorzien van een koperen plaat en verzonken in de grond, staan "88 wensen voor Ahaus”. Deze geheime wensen zouden pas in 2032 weer opgegraven worden. 

Vanaf hier hebben we zicht op het kasteel, de voormalige residentie van de Prins-Bisschoppen van Munster. Op deze plaats stond aan het begin van de 11^e eeuw een burcht. Tussen 1688 en 1695 werd deze verbouwd tot een Jachtslot en werd er na de zevenjarige oorlog een grote trap toegevoegd aan de zijgevel. In 1945 werd het kasteel verwoest door een bombardement. Na de oorlog kwam het hele kasteelcomplex, met als doel het te verbouwen, in het bezit van Ahaus. Als gevolg van de gemeentelijke reorganisatie verloor Ahaus de titel van Provinciehoofdstad aan de stad Borken en werd het district Borken eigenaar van het kasteel.

In het kasteel biedt het huidige kleine Ahaus-schoolmuseum een mooi inzicht in lang vervlogen schooltijd.

Rond het kasteel ligt een slotgracht, die het hele complex beschermde tegen ongewenste indringers, met als grens de kasteeltuin met wandelpaden, bijzondere bomen en de Ahauser Aa, de rivier die Ahaus zijn naam gaf.

De 68 m hoge toren van de St. Mariä Himmelfahrt kerk begroet de bezoeker van de stad Ahaus al van verre. Het dominante gebouw op het marktplein wijst op een bewogen geschiedenis van de parochie en de stad. De eerste stenen kerk met één schip werd ergens in de 14e eeuw gebouwd maar werd in 1400 door brand verwoest. Kort daarna begonnen de burgers van de stad met de bouw van een nieuwe kerk. De grote brand van 13 oktober 1863 verwoestte echter het gotische schip en de barokke koepel van de toren. Na de wederopbouw, met behoud van de toren die er nu nog steeds staat, werd in 1865 de nieuwe kerk ingewijd.  

Honderd jaar later kwamen echter structurele gebreken aan het licht en in 1963 werd besloten, in het kader van een architectuurwedstrijd, om het aan te durven om een nieuwe kerk te bouwen. Het moderne uitzicht van het kerkgebouw, dat direct verbonden is met de bestaande oude kerktoren, is ongebruikelijk in de kerkbouw. Het wordt gedomineerd door rasterachtige betonnen elementen met kleurrijke beglazing.

Het rare beeld voor de kerk, in het midden van de voetgangerszone, is de "Mahner” (Vermaner). Het levensgrote bronzen beeld wordt verondersteld een prediker te symboliseren en verwijst naar de, door de mens, veroorzaakte rampen als een waarschuwing.

We wandelen verder door de Marktstrasse en kunnen het niet laten om af en toe een winkel binnen te stappen.

Zoals in vele plaatsen in Duitsland vindt je hier ook op verschillende plaatsen in het centrum, Stolpersteine (struikelstenen), een herdenking aan Joodse families die hier ooit woonden, vervolgd werden en uiteindelijk gevlucht zijn of vermoord. Naast deze struikelstenen is er ook een gedenkteken voor het barokke kasteel voor alle Ahaus-burgers van het joodse geloof die door vervolging, rechteloos verdreven en vermoord werden.

Aan de andere kant van de voetgangerszone bevindt zich het stadhuis. Het in 1930 gebouwde stadhuis werd in de 2^de  WO verwoest maar vervolgens in 1950 herbouwd. Het werd in 1980 uitgebreid met een nieuwbouw, gebaseerd op het bestaande gebouw en vormt een eenheid met het oude stadhuis.

Tegenover het stadhuis, staat een bronzen maquette met een historische voorstelling van Ahaus vóór de grote stadsbrand in 1863. 

Nog niet genoeg van al dat rondslenteren wandelen we nog langsheen de lange Coesfelder Strasse naar het winkelcentrum aan de Adenauerring. Bij het terugkeren trotseren we  nog een flinke regenbui.

Van al dat rondneuzen krijgen we honger. Een vaste afspraak, als we in Ahaus zijn, is een bezoek aan de Kurfürsten Grill in de Schlosstrasse voor een lekkere, typisch duitste Schnitsel met Jägersaus.

En zo is deze dag weer snel voorbij gegaan en maken we ons klaar voor een verdiende nachtrust.

Na een afstand van 22 km langsheen de B474 komen we op onze volgende stopplaats, Coesfeld, gelegen in het westen van het Munsterland.

We plaatsen onze motorhome op de apart voorziene parking aan de Osterwickerstrasse nabij het Konzert Theater Coesfeld.

Op onze weg naar het stadscentrum komen we, aan de linkerkant van de Osterwickerstrasse, aan de ingang van het stadspark. In 1651 begon in het noorden van de stad de bouw van een grote stervormige Citadel de “Ludgerusburg”. Het complex werd echter nooit voltooid en werd in 1688 met de grond gelijk gemaakt zodat er vandaag de dag nog maar een paar overblijfselen over zijn. De ruïnes van het poortgebouw met nissen en schietgaten vormen nu de ingang van het stadspark.

De kleine Viehstrasse, waar een levensgroot beeld van een Os (het wapenschil van de stad) ons begroet leidt ons verder naar de binnenstad.

Tijdens de 2^de W.O. werd de oude binnenstad van Coesfeld grotendeels verwoest. De eerste grote luchtaanval werd in 1943 uitgevoerd door een misleide bommenwerper waarvan het eigenlijke doel Münster was. De stad leed de grootste verwoesting in de laatste fase van de oorlog waardoor het stadscentrum in een landschap van ruïnes veranderde.

Alleen het gebied rond de Mühlenstrasse en de Walkenbrückenstrasse bleef grotendeels gespaard van de verwoesting. Als enig overblijfsel van de niet meer bestaande stadsmuur, met ring en wallen, herbergt de middeleeuwse Walkenbrückentor nu het stadsmuseum en in de Kruittoren, op de Berkelvloed, het Wasserijmuseum. Van de voormalige gebouwen op het marktplein is bijna niets bewaard gebleven.

Aan de oostkant van het marktplein bevindt zich het huidige stadhuis, gebouwd in 1955. Boven de ingang zie je het stadswapen van Coesfeld “De Ossenkop”, uitgehouwen in zandsteen. Bij het binnenkomen heb je links het toeristenbureau en daar tegenover een sgraffito (techniek voor het maken van muur- en geveldecoraties, waarbij op een grondlaag kraslagen in andere kleuren worden aangebracht) met de titel “Phoenix aus Asche” dat de wederopbouw van de stad voorstelt met het voormalige stadhuis aan de noordzijde van de markt.

De stadskerk St Lamberti, aan de linkerkant van het stadhuis, heeft door de eeuwen heen verschillende renovaties ondergaan. Oorspronkelijk had de kerk rechts en links van het portaal twee torens, waarvan de noordtoren in 1635 en de zuidtoren in 1681 stormen niet overleefden en instortten. De huidige barokke toren werd gebouwd tussen 1686 – 1703 en toont invloeden van het Hollandse classicisme. De kerk is een bestemming voor pelgrims die het Coesfelder Kruis vereren, het grootste gevorkte kruis van Duitsland.

Eén van de oudste wettelijke symbolen is het Marktkruis voor het stadhuis. Aan zijn voeten werden oordelen uitgesproken en de stadsambtenaren beëdigd. Sinds 1947 vindt er terug de beëdiging van het stadsbestuur plaats, net als in vroeger tijden.

Via een overdekte doorgang komen we bij de Jezuïetenkerk St Ignatius uit 1673. Deze werd zwaar beschadigd door bomaanslagen in 1945.  De wederopbouw gebeurde in 1954 en is sinds 1969 eigendom van de Protestantse parochie.

Het gele gebouw ernaast is het voormalige stadskasteel. Het werd in 1664 oorspronkelijk gebouwd als Jezuïetencollege en vanaf 1803 als kasteel ingericht. De poortpassage werd na de oorlog, bij de wederopbouw van het verwoeste kasteel, bijgebouwd waarbij onder meer een weg door het kasteelcomplex werd geleid. Het complex diende toen als Provinciehuis en klooster. Het pand kreeg zijn huidige naam, "Liebfrauenburg", na de 2^de W.O. toen de orde van de Zusters van Onze Lieve Vrouw het gebruikte als kloostergebouw. In 1977 verwierf de stad het kloostergebouw en het bijhorende park. Heden zetelt er de administratie van de stad en gedeeltelijk ook de Liebfrauenschule. De aangrenzende goed onderhouden paleistuin, met aangelegde perken, is een gezellige openbare ontmoetingsplaats.

Een wandeling doorheen de Schüppenstrasse en de Letterstrasse, de winkelwandelstraat, brengt ons bij de parochiekerk St. Jacobi, een oorspronkelijke bisschoppelijke kapel die na een volledige verwoesting in 1945 heropgebouwd werd. De romaanse 13e eeuwse triomfboog kon uit het puin gerecupereerd worden en bevindt zich heden in de hoge toren en wordt beschouwd als één van de mooiste werken van de Romaanse architectuur. De Jacobikerk, die in de middeleeuwen al een verzamelpunt was voor de Pelgrims naar Compostella, maakt nu deel uit van de nieuwe historische St. Jacobs-Pelgrimsroute van Bielefeld via Coesfeld naar Wezel.

Op 13 verschillende aantrekkelijk en historisch plaatsen staan artistieke ontworpen ossen op sokkels. Gebaseerd op de geschiedenis van de stad Coesfeld, werd in 2010 het kunstproject van de Münsterlandse Kunstvereniging “Auf Ochse!” opgericht voor studenten en jongvolwassenen die de geschiedenis tot leven brengen. De rondleiding ‘Ochsentour’, volgt de ossen door de stad. Het Kunstverein bevindt zich op het einde van de Letterstrasse aan de Jakobiwall. Een plaats met een rijke geschiedenis aan de voormalige Letterpoort, met een monument voor de slachtoffers van de oorlog en de holocaust.

De geschiedenis van de stad Coesfeld is nauw verbonden met de waterinfrastructuur. Zo waren er herhaalde ingrepen in de loop van rivier de Berkel in de binnenstad ter voorkoming van overstroming van de rivier, de Umflut rond de stad. Een geluidsinstallatie “Ton-Rohre an der Umflut” (5 afvoerpijpen) langs de oever van de Umflut, elk voorzien van een luidspreker aan de binnenkant, haakt hierop in en geeft de watergeluiden weer van het vullen en loslaten.

Op onze terugweg is het af en toe ‘verplicht’ schuilen in de winkels want met momenten valt de regen met bakken over ons heen. Omdat we hier al verschillende keren te gast waren kennen we hier onze weg en zodoende hoeven we niet alle bezienswaardigheden te zien.

Een rondwandeling of fietstocht langsheen de wallen, rond de stad, is dan ook verplaatst naar een volgend (droog) bezoek.

“Diep in het hart van het Münsterland gelegen, ontdekt u een Romantische oude binnenstad met kronkelende steegjes en het charmante parklandschap in Billerbeck.

Een plaats die we nog niet kennen en ons volgend bezoek.

In de Osterwicker Strasse aan het buitenzwembad zijn 11 plaatsen voorzien voor motorhomes op 800 m van het historisch centrum.

Onze eerste verkenningstocht is de zoektocht naar een bakker. Al snel ondervinden we de bijzondere charme van Billerbeck in de vele bewaard gebleven architecturale gebouwen en monumenten uit de afgelopen eeuwen en die de moeite waard zijn om te bekijken.

We beginnen onze zoektocht langsheen de Langestrasse, tevens de winkelwandelstraat, waar we al een glimp ontvangen van de imposante kathedraal. De torens, die al van verre te zien zijn, hebben het tot het herkenningspunt van de stad gemaakt. Het hart van de stad is de Marktplatz. Historiekers vermoeden dat de eerste kolonisten zich in de 8e eeuw in dit iets hoger gelegen deel van de stad vestigden alhoewel er geen gebouwen uit deze periode bewaard zijn gebleven. De bakker vinden we hier op de hoek.

De imposante neogotische basiliek werd gebouwd tussen 1893 en 1898 en toegewijd aan St. Ludgerus.  De kerk uit Baumberger-zandsteen staat volgens de overlevering op de plek waar Ludgerus stierf in 809. De grafkapel, in de zuidelijke toren, bevat de relikwieën van St. Ludgerus. Billerbeck is ook een bedevaartsoord. Het begon allemaal met de bedevaarten naar de Kathedraal.

De kerk staat eigenlijk overal bekend als de “Ludgerus-Dom”. Hoewel het strikt genomen helemaal geen kathedraal is, was de toenmalige bisschop van mening, dat deze kerk, "met volrecht" een kathedraal genoemd kon worden. Iedereen die Billerbeck benadert en de imposante, bijna 100 meter hoge torens ziet die boven het rustige stadje uittorenen, zal het daar zeker mee eens zijn.

We lopen verder in de richting van het historische Rathaus, gebouwd in 1890 ter vervanging van het oude stadhuis, dat moest wijken voor de bouw van de kathedraal. De typische Baumberg-zandsteen, die hier in de regio nog steeds wordt gewonnen, is terug te vinden in de indrukwekkende gevel. Naast het hele stadsbestuur is in het stadhuis ook het VVV-kantoor gevestigd.

Het wapenteken prijkt bovenaan en verwijst naar de drie rivieren van Billerbeck als zilveren of witte rivieren op een blauwe achtergrond: de Berkel, de Haulingbach en Lilienbeke waarvan de laatste twee nu ondergronds lopen. De Berkel, die ook in Billerbeck ontspringt, heeft tot op de dag van vandaag het stadsbeeld van Billerbeck op indrukwekkende wijze gevormd. Het verse bronwater was ook de reden waarom de eerste kolonisten zich in Billerbeck vestigden.

Via een klein pad naast het stadhuis komen we aan de supermarkt Edeka en vervolgen onze weg rechts door de Münsterstrasse. Op het einde van deze straat komen we bij het Haus Beckebans, één van de mooiste bewaard gebleven gebouwen van Billerbeck. Het gebouw, dat voor het eerst genoemd werd, in een document uit 1409, vertegenwoordigt een overgangstype tussen een stedelijk aristocratisch hof en een rijk burgerhuis. De gevel is gebouwd met behulp van de zogenaamde "Specklagen-Technik" waarbij rode bakstenen en lichte zandsteen in lagen worden aangebracht, zoals in het geval van doorregen spek. 

De Münsterstrasse brengt ons terug in de Langestrasse en zo komen we terug op onze staanplaats via de Mühlenstrasse.

Na de lunch trekken we er terug op uit en starten onze rondweg op de historische Johanniskirchplatz. Bij het betreden van het plein staat op een hoge sokkel een kruisigingsgroep van Christus en twee dieven. Het kerkplein is een van de weinige oorspronkelijk bewaard gebleven kerkpleinen in West-Duitsland.

In de jaren 1983-85 vond in de Johanniskerk een archeologisch onderzoek plaats dat resulteerde in enkele nieuwe perspectieven en data voor de bouwgeschiedenis van de kerk. Over het geheel genomen bracht het archeologisch onderzoek een reeks van vier bouwperiodes aan het licht. De 1^ste bouwperiode zou reeds dateren uit het jaar 800. Het huidige kerkgebouw is waarschijnlijk in 1234 gebouwd en volgens het archeologisch onderzoek dateert de 78 meter hoge kerktoren uit de 12e eeuw. Het bodemprofiel bevat bewijs van vroegere nederzettingsactiviteit die teruggaat tot de Nieuwe Steentijd.

Rond de kerk bevindt zich een ringbebouwing van middeleeuwse pakhuizen en historische gebouwen uit de 15^e eeuw. Dit bijzondere decor heeft al verschillende filmmakers geïnspireerd. De huizen werden gebruikt als graanschuren door de rijkere burgers en bewoond door leden van de lagere sociale klassen.

Aan de zuidkant van het plein staat het vroegere Diakengebouw, één van de oudste gebouwen in de stad uit het begin van de 16e eeuw.

Langsheen het smalle pad naast de Aartsdiaconie volgen we de borden "An der Kolvenburg". De Kolvenburg is een kasteel, dat voor het eerst vernoemd werd in de 13e eeuw. Het bouwkundige begin van het kasteel is niet precies gekend. Dit eenvoudige type kasteel, met houten toren en enkele bijgebouwen, was in de Hoge Middeleeuwen heel gebruikelijk en is kenmerkend voor de voormalige residenties van de lagere adel. De huidige bakstenen constructie, met zijn half schilddak en de renaissance travee, zou voornamelijk uit de 15e of 16e eeuw dateren. Veel van de talrijke verbouwingen, die het voormalige versterkte complex in een typisch woonhuis van de lagere adel veranderden, zijn nog te zien in het interieur van de Kolvenburg.  In 1976 werd het kasteel, na een uitgebreide renovatie, bestemd als cultureel centrum.

Onze dag sluiten we af met een lekkere Schnitzel die we halen in de vernieuwde Bistro op de parking.

Hetgeen we niet bezochten, maar behouden voor een volgend bezoek, zijn de “Ludgerusbrunnen”. De fontein aan de Ludgerusstrasse is tevens een bijzondere plaats voor de Ludgerusverering in Billerbeck en is gelegen op een oude culturele site van de Saksen, de "Kleinen Alsätte". 

Een legende vertelt dat Ludgerus een boerin ontmoette op de Schürmann-boerderij die klaagde over een ernstig gebrek aan water, waarop Ludgeris twee van de ganzen van de vrouw greep en ze in de droge put van de boerderij stopte. De ganzen verdwenen in de grond en kwamen pas terug op de plek waar nu de huidige fontein staat. Sindsdien borrelt er op dit punt een bron.

In de bijhorende kapel uit 1702 staat het barokke altaar, die tot de bouw van de Dom, in de Rouwkapel op de markt stond.

De “Kneipp-Gesundheitsanlage” aan de achterkant van de Kolvenburg was moeilijk te bereiken door de drassige ondergrond. Die komt ook nog op ons To Do-lijstje voor later.

Voor de tijd van het jaar was de temperatuur aangenaam en het was droog. Waarschijnlijk is bij vele dit stadje ongekend maar biedt dit alles een bijzondere sfeer waar bezoekers altijd onder de indruk van zijn.

Onze Herfstreis loopt ten einde. Diegene die al meerdere reisverhalen van mij gelezen heeft weet dat we steeds, als we in de buurt zijn, een eerste of laatste stop maken in Kleve of in Goch aan de Niederrhein. Deze keer is Kleve aan de beurt. 

Omdat we vele duitse producten gewoon zijn en de stad Kleve al zoveel jaren kennen is dit de Place to Be voor onze nodige boodschappen. 

Een eerste stop bij de Lidl aan de Van den Berghstrasse voor de nodige voedingswaren en na het winkelen placeren we ons op de iets verder gelegen camperparking. Na de middag trekken we de stad in. Via de voetgangersbrug over de spoorweg begeven we ons naar de Herzogstrasse.

De nodige winkels (en ook de andere) in de fussgangerzone worden bezocht. We vinden er ook altijd iets wat niet op ons lijstje staat maar dat is het leuke van het shoppen. Onze aankopen worden verenigd met de aankopen van onderweg en morgen keren we terug huiswaarts met al onze nieuwe spullen en mooie herinneringen aan de plaatsen die we bezocht hebben.