Het is erg moeilijk om iemand te begrijpen, of te beoordelen wat er in zijn/haar brein gaande is. Ik denk aan het beroemde artikel uit '74 van Thomas Nagel: "What is it like to be a bat?":
[...]In dit artikel argumenteert Thomas Nagel dat er feitelijkheden zijn, wat betreft de bewuste ervaring, die subjectief zijn, en alleen maar gekend kunnen zijn vanuit dit subjectieve perspectief. Zelfs als we alle objectieve feiten over vleermuizen weten, kunnen we eigenlijk niet weten hoe het in werkelijkheid is om een vleermuis te zijn.[...] (bron)
Als we observeren hoe een medemens zich gedraagt, zowel fysiek als verbaal, kunnen we feitelijk alleen maar de dingen her-kennen die we in ons zelf er-kennen.
En dan zijn er natuurlijk de bekende uitspraken zoals "aan de vruchten kent men de boom", of "luister naar mijn woorden, maar kijk niet naar mijn daden".
Als iemand mij komt vertellen dat hij een "zelf-gerealiseerde wijze" is, maar dan, bij de minste kritiek, zich te buiten gaat aan verbaal geweld van het allerlaagste allooi, wordt het wel heel moeilijk om hem au sérieux te nemen.
Ik ben altijd zeer geïnteresseerd geweest in de "mystieke ervaring". Sinds de new-age periode, en, recentelijk, de heropleving van het gebruik van psychedelica, stikt het van de zelfverklaarde mystici die beweren de "Unio Mystica" te beleven. Maar als je die mensen hun gedrag aanschouwt, vallen de meesten direct door de mand. Hun gedrag is dikwijls zeer destructief - kijk naar al die seksschandalen bij "gevestigde" goeroes - en agressief, bij het in twijfel trekken van hun overtuiging.
We zitten hier op gevaarlijk terrein. Op de rand van de psychose en de regelrechte krankzinnigheid.
Moeten we dan alle mystieke ervaringen, zowel die uit het verleden als het heden, beschouwen als mentale en psychische aberraties?
Misschien wel....
|