APENLAND

Vangheluwe kon na lang aandringen overtuigd worden voor het interview waarin hij zich niet enkel excuseerde, maar ook heel open praatte over het misbruik van zijn neef. Het was zijn eerste 'publieke' optreden sinds hij een jaar geleden was ondergedoken.

'Ik begrijp dat de mensen woedend en ontgoocheld zijn. Ik wil dan ook mijn verontschuldigingen aanbieden, in naam van de kerk en in naam van de gemeenschap.' Met aartsbisschop Léonard zou hij sindsdien geen contact meer hebben gehad.

'Het begon als een spelletje'

'Als ik op bezoek ging bij de familie was er niet zoveel slaapgelegenheid', begon Vangheluwe te vertellen over hoe het misbruik begon. 'Ik sliep met alle neven in een kamer. Met die jongen is het toen begonnen als een spelletje, maar het is nooit verder gegaan. Het ging niet om verkrachting en er was zeker geen geweld. Ik was ook nooit naakt in zijn aanwezigheid.'

Vangheluwe bekende dat het misbruik enkele keren per jaar plaatsvond. Telkens hij bij de familie was. 'Het was een soort gewoonte geworden.'

'Ik begrijp van mezelf ook niet hoe het zover is gekomen. Ik wist dat het niet goed was en heb ook regelmatig gebiecht. Volgens mij had het niets te maken met seksualiteit. Het was een stukje intimiteit tussen ons. Het ging wel om aanraking van de geslachtsdelen, maar geen brute seks.'

Tweede neefje

Vangheluwe vertelde voorts dat hij nog een tweede neefje heeft misbruikt. Dat misbruik zou geenszins systematisch zijn geweest en slechts enkele keren zijn voorgevallen.

Veel mensen uit onze familie waren daarvan op de hoogte, maar niemand vond dat we het publiek moesten maken. De vader van mijn neefje was verrast toen hij het vernam, maar vond dat we er na verloop van tijd mee moesten leren leven, vertelt hij.

Vangheluwe ontkende tevens met klem dat hij nog iemand anders zou hebben misbruikt.

Danneels niet op de hoogte

Dat kardinaal Danneels indertijd niet op de hoogte was van het misbruik, daarover is Vangheluwe formeel. 'Voor zover ik het weet, wist kardinaal Danneels niets over die hele kwestie vóór de confrontatie op 8 april 2010.'

Zwijggeld

'Ik heb mijn neef nooit zwijggeld gegeven om te zorgen dat hij zijn mond zou houden', zegt Vangheluwe. 'Wel vroeg hij me regelmatig een som geld. Hij was namelijk invalide, maar wou toch een eigen huisje kunnen kopen. Meermaals gaf ik hem zelfs een miljoen Belgische frank (25.000 euro, red.). Ik wou hem gewoon helpen om goed te leven.'

Postkaartje

En dan is er nog het beruchte postkaartje. Vangheluwe had een kaartje gestuurd naar een uit de gevangenis ontslagen pedofiel om te vertellen dat hij blij was met zijn vrijlating. 'Ik had doorheen de jaren contact met vele gevangenen, om hen bij te staan, te helpen of gewoon een luisterend oor te zijn. Meestal wist ik niet om welke feiten iemand opgesloten zat. Dat was ook bij die man het geval', vertelt hij.

Voorbeeldfunctie

Hoe valt het misbruik voor hemzelf te rijmen met de voorbeeldfunctie die hij bekleedde? 'Geen enkele mens is zonder zonde. Op het moment van de feiten was ik me er niet van bewust hoe erg dat was of welke heisa het zou veroorzaken. Nu, mijn situatie heeft ervoor gezorgd dat verschillende mensen met hun verhaal naar buiten zijn gekomen, wat ze anders misschien nooit hadden gedaan. Dat is een positief effect.'

Uittreden lijkt voor Vangheluwe vooralsnog niet aan de orde. 'Zelfs als ik de lekenstaat zou aanvragen, blijf ik eigenlijk priester. Bovendien heb ik gehoorzaamheid beloofd toen ik mijn geloften heb afgelegd. Ik hou me daar aan.'

Nog altijd geliefd

Vangheluwe zal zich de komende tijd opnieuw terugtrekken. 'Ik zal de begeleiding volgen die me is opgedragen en plan geen voorlopig geen contact met andere media. Bovenal hoop ik op verzoening met de hele familie. Ik kijk uit naar de dag dat we opnieuw allemaal samen rond de tafel kunnen zitten.'

Toch vindt Vangheluwe van zichzelf dat hij nog altijd geliefd is. 'Ik kreeg massaal veel aanbiedingen voor onderdak, zowel van kloosterorden als particulieren. Ook betuigden honderden mensen hun steun met een brief of een kaartje.'

Psychiater in Rome

Vangheluwe moet van het Vaticaan gedurende een periode een spirituele en psychologische behandeling volgen. Over de psychologische behandeling zegt Vangheluwe dat hij zich in Rome door een psychiater moet laten behandelen. Hij kijkt neutraal aan tegen deze sanctie maar heeft er toch vragen bij. 'Het misbruik is 25 jaar geleden gestopt. Ik vind het eigenaardig dat ik nu, na al die tijd, op behandeling moet. Ik heb er kunnen mee leven gedurende die 25 jaar.'

'Niet abnormaal in die tijd'

Volgens Vangheluwe heeft het misbruik niets met het celibaat te maken. 'Ik was niet op zoek naar een liefdesrelatie. In die tijd was dat trouwens niet abnormaal'.

Volgens Vangheluwe kunnen veel priesters perfect leven met het celibaat. Slechts een aantal zijn er niet door opengebloeid. Ik ben niet zeker dat alles goed zou gaan mocht het celibaat vrij zijn.

'Priesters worden geviseerd'

'Waarom wordt er een onderscheid gemaakt tussen priesters en leken', vraagt Vangheluwe zich af. 'Misbruik komt ook voor in sportmilieus, bij geneesheren,... . Daar is veel minder onderzoek naar. Waarom worden priesters geviseerd? Ik begrijp dat niet'.

'Geloof heeft geen deuk gekregen'

Dat de storm rond seksueel misbruik in de kerk de gelovigen wegjaagt, wil Vangheluwe niet geloven. 'Daar is geen enkel onderzoek over. Het raakt niet de grond van het geloof. Je mag de kerk en het geloof niet verwarren. De kerk heeft een deuk gekregen, maar niet het geloof.'

'Een deel van die verantwoordelijkheid neem ik zeker op mij. De kerk is in een heel droevig daglicht gezet. Het is een grote schok geweest voor de mensen.'

'Geen goed woord over mij'

'Ik word nu enkel geïdentificeerd met mijn fouten uit het verleden. Er wordt geen goed woord meer gesproken over mij. Dat heeft me pijn gedaan.' Over hoe de mensen hem moeten herinneren wil hij zich niet uitspreken. 'Dat oordeel laat ik aan God over'.

Vangheluwe vult zijn dagen door veel te bidden, een boek te lezen en zich af en toe te ontspannen. Hij hoopt dat hij de banden met zijn familie opnieuw kan aanhalen. 'Ik zou graag nog eens samenkomen met iedereen. Mijn broers hebben me vergeven, mijn neef weet ik niet'.

Tot slot zei de voormalige bisschop nog dat hij zelfmoord heeft overwogen na, maar ook voor de feiten. 'Dat komt denk ik bij de meeste mensen wel eens boven. Maar dat vind ik in zekere zin een laffe daad en een vlucht. Het laat mensen nog meer in kou achter.'

'Laatste interview'

Tot Rome een eindoordeel over hem heeft uitgesproken zal Vangheluwe niet meer spreken in het openbaar. Hij beseft dat door dit interview sommige mensen nog meer kwaad op hem zullen zijn. 'Maar anderen zullen misschien getroost zijn.' Na zijn 'laatste interview' aan VT4, kon het VTM-programma Telefacts nog snel enkele vragen aan Vangheluwe stellen alvorens hij met zijn wagen naar 'het verborgene' vertrok.

Dat het interview voor Pasen plaatsvond is geen toeval. Het is immers een jaar geleden dat het schandaal rond hem losbarstte. En Pasen is ook het feest van nieuw leven. 'Ik hoop dat ik nu zelf wat rust kan vinden. En ik hoop dat we na Pasen allen verder kunnen leven met wat meer vreugde en geluk.'

ZOTTEGEM - Mag een politieman zich beledigd voelen als je hem een kieken noemt? Volgens advocaat Walter Van Steenbrugge is het een koosnaampje. Of dit de vrijspraak zal opleveren voor een agente die haar commissaris voor kieken uitschold, valt nog af te wachten.

De Oudenaardse strafrechter kreeg gisteren andermaal smeuïge verhalen uit het politiekorps van de zone Zottegem-Herzele-Sint-Lievens-Houtem op zijn bord. Een politieagente verscheen wegens het krenken van de eer van een commissaris in het bijzijn van ondergeschikten. Omdat zij meende dat haar overste over haar privé-leven roddelde, ging zij bij hem verhaal halen. De discussie ontaardde in een scheldtirade en daarbij slingerde de agente haar overste weinig fraais in het gezicht zoals Je moet niet denken omdat je commissaris bent dat je meer mag dan ik , Je zou beter je werk doen dan roddelen en Gij zijt een kieken .

,,De meest banale zaak die ik al heb moeten behandelen'', zo opende de Gentse advocaat Walter Van Steenbrugge, die het Zottegemse politiekorps onomwonden als ,,de kolderbrigade'' omschreef. De sfeer geraakte verziekt toen zijn cliënte haar relatie met een collega verbrak en met de korpschef optrok.

,,De harde woorden die tijdens de discussie met de commissaris gevallen zijn, gingen over het werk en dat kan dus niet als laster beschouwd worden'', meent Walter Van Steenbrugge, die ook vindt dat kieken geen beledigend woord is. Hij stipte aan dat in Frankrijk, sinds in de negentiende eeuw de Parijse prefectuur naar de gebouwen van Le Marché au Poularde verhuisde, de agenten ook met het koosnaampje poulet worden bedacht. ,,Woorden als flikken en kiekens zijn immers gebruikelijk voor politieagenten. Maar gebruik geen adjectief zoals corrupt kieken , want dat is wel smadelijk.''

,,Toen uw cliënte riep Gij zijt een kieken zal zij wel niet aan de locatie van de Parijse politie gedacht hebben'', schertste meester Frank Van Oudenhove die, namens de politiecommissaris, als burgerlijke partij optreedt.

Hiërarchie respecteren

,,Misschien mogen wij straks dan ook de televisieserie Kiekens in plaats van Flikken verwachten'', vervolgde Frank Van Oudenhove. ,,Laat ons dus ernstig blijven. Feit is dat mijn cliënt ten opzichte van zijn collega's en ondergeschikten op een grove manier werd beledigd.''

In elk geval tilt openbare aanklager Boudewijn Bracke zwaar aan de zaak: ,,In een politiekorps moet in alle omstandigheden de hiërarchie gerespecteerd worden. Een agent heeft een voorbeeldfunctie en moet ook in de onderlinge relaties fatsoen en discretie behouden.''

De verdediging zwaait hoe dan ook met een arrest van het hof van beroep in Bergen waarbij een man werd vrijgesproken nadat ook hij een politieman ,,een kieken'' had genoemd. Benieuwd wat de rechter in Oudenaarde ervan vindt. Uitspraak op vrijdag 19 januari.