Heilige plaatsen recept voor onlusten

Een van de Arabische moordenaars die op 14 juli in Jeruzalem twee Israëlische politieagenten vermoordde, had een dag van tevoren een selfie gemaakt. Hij stond daarop voor de al-Aqsa-moskee, en zijn tekst is: ‘De glimlach van morgen is zo God wil nog mooier’.

Israël installeerde daarop metaaldetectoren en dat leidde tot hevige Arabische reacties. De valse claim van hun kant was dat Israël de moskee in gevaar bracht. Onlusten volgden waarbij drie Arabieren werden gedood. Er waren ook een aantal gewonden. Op diezelfde avond vermoordde een Palestijnse terrorist in het Joodse dorp Halamish op de Westbank een vader en twee volwassen kinderen tijdens het sabbatmaal. Naar schatting krijgt de familie van deze moordenaar nu vele jaren meer dan drieduizend dollar per maand van de Palestijnse Autoriteit. Een reuzebedrag, gezien de plaatselijke omstandigheden. Het geld daarvoor is mede afkomstig uit steunfondsen van Westerse landen.

De metaaldetectors zijn intussen verwijderd. Israël is van plan technologisch meer geavanceerde – en veel duurdere – middelen te installeren om verder terrorisme vanuit de Tempelberg te voorkomen. Ook na de verwijdering van de detectoren gaan de onlusten door. Afgewacht moet worden of de gemoederen langzaam kalmeren.

patronen

Belangrijker dan het gedetailleerd bespreken van de incidenten en onlusten van de afgelopen weken, is het analyseren van de reacties van verschillende spelers en het herkennen van terugkerende patronen.

In het verleden kon de Palestijnse Autoriteit dergelijke onlusten controleren. Dat was het geval met de grote Tweede Intifada, de Palestijnse opstand in 2000. Die werd vals als een spontane uitbarsting van Palestijnse volkswoede voorgesteld na een bezoek van Ariel Sharon aan de Tempelberg. Hij was destijds een prominent parlementslid van de oppositiepartij Likoed. In 2001 onthulde Imad Faloudji, de Palestijnse minister van Communicatie, dat deze intifada ruim van tevoren door de Palestijnse Autoriteit was voorbereid. Er werd slechts op een geschikt moment gewacht.

Abbas

In de laatste jaren is het aanzien van de Palestijnse president Mahmoud Abbas in de westerse wereld gestegen. Vorig jaar gaven veel leden van het Europees Parlement hem een staande ovatie na een rede aldaar. Dit ondanks zijn valse en extreem antisemitische beschuldiging in de richting van Israël dat een rabbijn opgeroepen had het water van de Palestijnen te vergiftigen. Twee dagen later trok Abbas die beschuldiging in. De rabbijn was een Palestijnse uitvinding en bestond niet.

Onder de Palestijnen is de status van Abbas uiterst verzwakt. Zijn Fatah-beweging behoorde tot de ophitsers in de afgelopen twee weken. Fatah riskeert anders om nog verder gemarginaliseerd te worden. Het gevaar bestaat echter dat Abbas de controle over de onlusten verliest. Hij heeft de Palestijnse veiligheidssamenwerking met Israël opgezegd. Of dat publiciteit of realiteit is, moet afgewacht worden.

Zonder hulp van de Israëlische veiligheidsdiensten neemt het risico toe dat Hamas-sympathisanten hem zullen vermoorden.

Een ander terugkerend patroon is het Palestijnse misbruik van heilige of beschermde plaatsen. Vooruitlopend op Israëlische militaire campagnes in de Gazastrook verborg Hamas wapens in moskeeën, een universiteit en scholen. Ze deden hetzelfde met een school van de vluchtelingenhulporganisatie Unrwa, een onderdeel van de Verenigde Naties. Hamas gebruikte ook burgers als menselijke schilden.

Een ander patroon zijn de buitenlandse commentaren. Twee voorbeelden daarvan: de Turkse President Tayip Recep Erdogan, een Hamas-supporter, veroordeelde Israël. Frankrijk publiceerde een nietszeggende verklaring om te laten zien dat het internationaal meespeelt. Vele buitenlandse media publiceren wederom eenzijdig nieuws. De mediaorganisatie Honest Reporting Canada heeft bijvoorbeeld veel voorbeelden daarvan uit Canadese media geciteerd.

Veel Israëli’s denken dat een toekomstig vredesverdrag met de Palestijnen waardeloos is. Als dat al een tijdje rust oplevert, kunnen Palestijnen makkelijk nieuwe redenen voor onlusten vinden. De afgelopen dagen hebben ze een nieuw model gecreëerd: pleeg een misdaad verbonden met al-Aqsa. Als Israël met veiligheidsmaatregelen reageert, roep dan dat al-Aqsa in gevaar is. Dan is er een grote kans op Palestijnse onlusten. Israël kan dan echter zijn concessies voor het vredesverdrag niet ongedaan maken. Die houden waarschijnlijk het ontruimen van kleinere Joodse nederzettigen in en landruil voor grotere Joodse plaatsen op de Westelijke Jordaanoever. De gebeurtenissen van de afgelopen dagen hebben deze Israëlische gevoelens weer versterkt. <