Sommige Joden zouden christelijke zendingsdrang het liefst willen verbieden. Ik niet

Gelovigen leven hier in een goed land. Onze overtuiging is wettelijk beschermd en niemand mag ons vanwege gezindheid of confessie een strobreed in de weg leggen. Met behoud van ieders verantwoordelijkheid voor de wet – dat wil zeggen: zonder dat we een ander schade berokkenen – bezit iedereen in ons land volledige vrijheid van geloven en religieus handelen. In de praktijk wordt het de gelovigen weleens wat lastig gemaakt, maar er is altijd weer de wetgever, die ons in bescherming neemt.

Voor de Joodse gemeenschap steekt zo nu en dan de discussie over het ritueel slachten of de besnijdenis de kop op. Voor ons christelijk volksdeel gaat het over de zondagsrust of vaccinaties. Met betrekking tot de gemeenschappelijke belangen van gelovigen gaat het over kerkklokken, minaretten of het bijzonder onderwijs. En ook wanneer het gaat over ‘voltooid leven’ of andere ethische kwesties, niemand dwingt ons ertoe aan al deze zaken mee te doen.

spannend

Dit wat godsdienstvrijheid van de geloofsgemeenschap versus het niet-gelovige of seculiere deel van de samenleving betreft. Niet minder spannend zijn de onderlinge verhoudingen tussen de ene geloofsgemeenschap en de andere. Bijvoorbeeld tussen christendom en jodendom.

Binnen de kerken bestaat de opdracht de Jood te bekeren. ‘Joden hebben de Holocaust als een oordeel aan zichzelf te wijten’, ‘Joden moeten christenen worden’ of ‘Het is misdadig om Joden Jezus te onthouden’ zijn zo een aantal teksten waaruit overduidelijk blijkt dat het gedachtegoed van de Jood hopeloos tekort lijkt te schieten.

Natuurlijk leven er binnen het jodendom ook gedachten die weinig overlaten van het geloofsgoed van de kerken. Binnen het jodendom laten de toekomstverwachtingen geen centimeter ruimte voor de manier waarop het christendom omgaat met zijn Messias. Alleen is het voor de Jood iets gemakkelijker. De Jood hoeft zijn visie op het christendom niet uit te spreken. Er bestaat geen Joodse zendingsopdracht naar de volkeren toe.

Binnen de Joodse gemeenschap leven vaak heftige gevoelens met betrekking tot die christelijke zendingsboodschap. Het liefst zou men die willen verbieden. Niet op theologische gronden, maar op historische gronden: ‘Wat voor een diepe ellende hebben dit soort uitspraken veroorzaakt.’

Hoe beschamend sommige christelijke citaten ook kunnen zijn in Joodse ogen, toch zou ik zelf nooit een beperking willen aanbrengen in de vrijheid van christelijke zendingsdrang. Godsdienstvrijheid is ons gemeenschappelijk goed. Zowel in woord als geschrift. De christen en de Jood leven in vrijheid bij de gratie van dit grondrecht. De Jood heeft, binnen de grenzen van de wetgeving, de vrijheid om te geloven en te vinden wat de levensovertuiging hem of haar ingeeft. En zo geldt hetzelfde voor de christen.

weerwoord

Betekent dit dan dat de Jood dit dan maar allemaal moet accepteren? Natuurlijk niet. Diezelfde geloofsvrijheid waarmee christenen het jodendom afkeuren, geeft het jodendom het recht een weerwoord te geven. En dat weerwoord, christenen weten dat inmiddels, is lang niet altijd mals. In alle vrijheid maken wij gewag van ons ongenoegen en wijzen wij onze christelijke medeburgers op het absoluut onaanvaardbare van opmerkingen en bevindingen over het jodendom.

De Jood eist vrijheid op van religieus geloven en handelen. Dat recht is hem gegund. Ook de christen eist dat recht op. Dat is hem of haar op dezelfde manier gegund. Het recht van getuigen of proberen te bekeren hoort daar binnen kerkelijke kringen bij. Voor hen is dat onderdeel van het christelijk verstaan van de waarheid. Dat gaan we niet verbieden of zelfs maar beperken. Jodenzending leidt vaak tot onbegrip en verwijdering. Het komt de onderlinge verhouding niet altijd ten goede. Maar dat is een heel ander verhaal. Godsdienstvrijheid is godsdienstvrijheid.

En hoe dan verder met al dat zendingsgedoe? Dat zoeken kerk en synagoge gezamenlijk aan tafel wel uit.