Ondanks het feit dat er elk jaar 40.000 ton stof uit de ruimte op
Aarde valt, wordt onze planeet elk jaar 50.000 ton lichter. Radiozender
BBC 4 zocht uit hoe het komt dat we zo veel gewicht verliezen.
Dat er steeds meer mensen op onze planeet leven of steeds meer gebouwd
wordt, heeft trouwens niets met de gewichtstoename van onze Aarde te
maken. Mensen en dingen worden gemaakt met de stof die al op aarde
aanwezig is. De meeste raketten en satellieten die we van op Aarde
lanceren vallen na een tijdje ook opnieuw op aarde, dus ook daar geen
verschil.
De Britse wetenschappers Chris Smith en Dave Ansel
hebben het fenomeen uitgelegd op de radiozender. Elk jaar zuigt onze
zwaartekracht veertigduizend ton stof naar onze aarde toe. Dat stof
wordt deel van onze planeet, Aarde is namelijk voor een groot deel
gemaakt van die 'sterrenstof'. Volgens ruimtevaartorganisatie NASA komt
er trouwens 160 ton stof per jaar extra bij op onze planeet, omdat de
temperatuur hoger wordt.
Waterstof en helium
Maar
hoe komt het nu dat de Aarde zoveel gewicht verliest? De kern van de
aarde raakt na verloop van tijd veel energie kwijt. Het is als een
gigantische nucleaire reactor die brandstof verbrandt. Minder energie
betekent minder massa. Op die manier verdwijnt er 16 ton massa per jaar.
Maar het grootste verlies is 95.000 ton waterstof en 1.600 ton helium.
Die dingen zijn te licht om door de zwaartekracht hier te worden
gehouden en gaan verloren in de ruimte. Het resultaat: -50.000 ton per
jaar. Dat is dus elk jaar 0.000000000000001 procent minder massa.
Moeten
we nu vrezen dat de Aarde helemaal zal oplossen? Neen hoor. Ook over
dat verlies van de waterstof moeten we ons geen zorgen maken. Het zal
triljoenen jaar duren eer de voorraad daarvan uitgeput is. Helium, dat
is een andere zaak. Elk jaar gaat 0,00052 procent van onze voorraad
daarvan verloren. Op een dag kan dat dus wel eens zeldzaam worden.
Helium is onder meer cruciaal voor MRI-scanners en voor de productie van
titanium en zirkonium. (adb)
Dolly-wetenschappers maken hersenweefsel van huidcellen
Dolly-wetenschappers maken hersenweefsel van huidcellen
Schotse wetenschappers van het instituut dat zestien jaar geleden het
eerste schaap 'Dolly' kloonde, zijn erin geslaagd om hersenweefsel te
ontwikkelen uit huidcellen. Met de technologie zouden op termijn
medicijnen voor ziektes als multiple sclerose, Parkinson en zenuwziektes
beter getest kunnen worden, zo schrijft The Observer zondag.
Op
basis van huidcellen slaagden de wetenschappers van het Edinburgh
Centre for Regenerative Medicine erin om zenuwcellen te maken, genetisch
identiek als in het hersenweefsel. Het komt erop neer dat uit
huidcellen stamcellen gemaakt en gemanipuleerd worden om in hersencellen
te evolueren.
De wetenschappers bouwden voort op de technologie
die gebruikt werd om het schaap Dolly te klonen. De hersencellen kunnen
gebruikt worden om de neurologische conditie van een persoon te
onderzoeken "want een naald in iemands hersenen steken en er cellen
uithalen, kan niet", aldus de directeur van het centrum, professor
Charles ffrench-Constant.
De impact van medicijnen voor de
behandeling van onder meer multiple sclerose, Parkinson, schizofrenie en
bipolaire depressie zou getest kunnen worden op cellen. De
wetenschappers hopen dezelfde technologie te gebruiken voor andere
moeilijk bereikbare organen. (belga/vsv)
Sony heeft een batterij voorgesteld die stroom haalt uit papier,
meldt Tweakers. De bio-batterij gebruikt een cellulase-enzym om papier
af te breken tot glucose, die kan dienen als brandstof voor de batterij.
De anode van de batterij zet met behulp van enzymen de glucoseoplossing
om, zodat elektronen en waterstofionen gevormd worden. De waterstofionen
en elektronen migreren gescheiden naar de kathode van de batterij. De
batterij kan elektriciteit genereren door de verplaatsing van de
elektronen door het externe circuit.
Kerstkaart
In
theorie zou de batterij een capaciteit van 18Wh kunnen bieden met de
hoeveelheid glucose van een A4-velletje, maar voorlopig ligt de
capaciteit een stuk lager. Sony demonstreerde de technologie op de
Eco-Products 2011-beurs in Japan met een kerstkaart. Zodra je een
vloeistof over de kaart giet, speelt die een kerstliedje af. (sam)
Het Amerikaanse ruimtevaartagentschap NASA heeft een planeet ontdekt
die op de aarde lijkt en die op "levensvatbare" afstand rond haar ster
draait. Het is de derde potentieel leefbare planeet die
ruimtewetenschappers ontdekken.
De planeet, Kepler 22-b, ligt op ongeveer 600 lichtjaren afstand, is
ongeveer 2,4 keer groter dan de aarde en draait in 290 dagen rond haar
ster. De temperatuur zou er circa 22 graden Celsius bedragen. De
astronomen weten echter nog niet of de planeet vooral bestaat uit steen,
gas of vloeistof, zo meldt de Britse omroep BBC.
De bevestiging
van het bestaan van de "zusterplaneet" betekent dat de NASA-astronomen
de planeet minstens drie keer voorbij haar ster hebben zien passeren. Ze
kunnen niet zeggen of er een bepaalde levensvorm aanwezig is op de
planeet, alleen dat de nodige voorwaarden vervuld zijn opdat leven zich
er zou kunnen ontwikkelen.
Kepler 22-b werd ontdekt door de
Amerikaanse sonde Kepler. Die werd in maart 2009 gelanceerd en is
ontworpen om planeten in de Melkweg te zoeken die op de aarde lijken. De
sonde heeft momenteel 2.326 kandidaat-planeten gevonden, waarvan er 207
min of meer de omvang van de aarde hebben. "Deze ontdekkingen bewijzen
dat er veel leven in het universum aanwezig is", zegt Alan Boss van
Carnegie Institute.
In mei was het Franse Centre national de la
recherche scientifique (CNRS) de eerste die een potentieel leefbare
planeet aankondigde: een planeet die rond de dwergster Gliese 581
draait, op 20 lichtjaren van de aarde. Zwitserse astronomen bevestigden
in augustus het bestaan van een andere dergelijke planeet, HD 85512b, op
36 lichtjaren afstand.
Wetenschappers houden de potentieel
leefbare planeten bij in een index. Op dit ogenblik zijn al 47 planeten
en manen gevonden die in het plaatje passen. (belga/sps/gb)
Een nieuw revolutionair systeem kan bommakers en explosieven vanop
afstand opsporen. Het gebruikt nieuwe sensoren die verhoogde
concentraties van bepaalde chemische stoffen opsporen in de lucht, en zo
zien op welke locatie er mogelijk bommen worden gemaakt.
"Als dit Lotus-systeem had bestaan rondom de aanslag in Londen, dan had
die misschien voorkomen kunnen worden", zegt Antoine van der Heijden van
het Nederlandse technologiebedrijf TNO, een van de medewerkers aan het
door de Europese Unie gesteunde project. "De explosieven voor deze
aanslag werden in Leeds gemaakt, en die hadden we van buitenaf met deze
technologie kunnen opsporen."
Vreemde geur
Het
heeft namelijk zeven weken geduurd voordat de bom was gemaakt, legt Van
der Heijden uit. "De buren zeiden later dat ze een vreemde geur roken.
Als ze dat verteld hadden, had het Lotus-systeem kunnen worden ingezet."
Dan had het gevaar met de nu ontwikkelde technologie zeker onderkend
geworden zonder het pand te hoeven ingaan, denkt de TNO-medewerker.
Onopvallend
De
sensoren kunnen in een auto worden gestopt en daarmee kan onopvallend
door een buurt worden gereden. Als er verdachte concentraties chemische
stoffen worden waargenomen, bekijkt een computerprogramma of die bij
elkaar kunnen worden gebruikt om een bom te maken. Als dat zo is, kunnen
inlichtingendiensten en politie plannen maken om vroegtijdig in te
grijpen.
Implementatie
Hoewel de techniek er
is, zal het nog een jaar of vijf duren voordat het systeem eventueel
operationeel is. Er is interesse van politiekorpsen in Europese landen.
(anp/sam)
Zes reizigers keerden vrijdag na een verblijf van 520 dagen op een
'Mars-basis' terug naar de aarde. Ze verbleven wel niet letterlijk op
Mars: de drie Russen, een Fransman, een Italiaan en een Chinees brachten
achttien maanden door in een kleine, raamloze, capsule in een
onderzoekscentrum in Moskou.
In het centrum werd onderzocht hoe mensen reageren op een
langdurige afzondering in een afgesloten ruimtecapsule. De onderzoekers
onderwierpen de zes proefpersonen aan omstandigheden die zich tijdens
een echte Marsreis zullen aandienen. Zo aten ze enkel ingeblikt voedsel,
konden ze maar een keer per week douchen en gebeurde communicatie enkel
via e-mail en, vertraagde, videoboodschappen.
De wetenschappers kunnen nu al concluderen dat mensen in staat zijn
om zo'n lange periode in afzondering te leven, al zijn er natuurlijk
goede en slechte momenten. Een minder plezante periode was augustus: in
die maand trokken veel families van de 'ruimte'-reizigers op vakantie en werd er minder gecommuniceerd.
Vanwege de hoge kostprijs en technologische problemen zal het
wellicht nog enkele tientallen jaren duren eer er daadwerkelijk naar
Mars gereisd kan worden.
Wetenschappers tellen het aantal zandkorrels op strand
Wetenschappers tellen het aantal zandkorrels op strand
Hoeveel zandkorrels liggen er op een strand in Cornwall? Het is
zonder twijfel geen vraag waar u vannacht van wakker zal liggen. En toch
zijn wetenschappers begonnen de zandkorrels op het strand te tellen.
Het is de bedoeling te berekenen hoe snel het strand ten prooi valt aan
erosie. Het hele karwei zal voor de onderzoekers van de universiteit van
Plymouth ongeveer vijf jaar duren. Speciale instrumenten tellen de
zandkorrels binnen een stelling van 40 meter. De gegevens worden
bijgehouden door een computer.
Naarmate de golven over het zand
bewegen, zullen de wetenschappers onderzoeken hoe het strand beweegt. Zo
willen ze te weten komen welke golven de meeste erosie veroorzaken. En
om de wetenschappers alvast moed te geven: astronomen berekenden dat er
tien keer meer sterren in de nachthemel te tellen zijn dan alle
zandkorrels in de woestijnen en op de stranden van onze planeet samen.
(gb)
Het geneesmiddel motilium veroorzaakt volgens farmacoloog Luc
Hondeghem in ons land jaarlijks honderden doden door een plotse
hartstilstand. Dat staat in het weekblad Knack, dat morgen in de rekken
ligt. Hondeghem deed in 2000 en 2002 zes experimenten met domperidon, de
in 1974 ontdekte molecule en het actieve element van het geneesmiddel,
op konijnenharten. Hij oordeelde de molecule toen als te gevaarlijk,
omdat ze zware hartritmestoornissen kon uitlokken.
Volgens Knack las de farmacoloog begin dit jaar in de medische
vakliteratuur dat de molecule aanleiding geeft tot een vier keer
verhoogd risico op een hartstilstand. Hij rekende op basis daarvan uit
dat het geneesmiddel in ons land sinds 2000 aan 3.200 mensen het leven
kostte. Volgens Hondeghem zou het middel alleen nog maar in specifieke
gevallen en op voorschrift gebruikt mogen worden.
Verboden in VS
Het
medicijn werd door farmaciereus Janssen Pharmaceutica ontwikkeld en
wordt veel gebruikt bij misselijkheid en een zwaar gevoel in de maag.
Het middel kwam in 1978 op de markt, en sindsdien zijn er wereldwijd
ongeveer 1,4 miljard behandelingen van verkocht. In ons land is het
verkrijgbaar zonder voorschrift. In de Verenigde Staten is het middel
echter nooit goedgekeurd voor gebruik, het risico op een plotse dood
wordt namelijk te hoog ingeschat, schrijft Knack.
Janssen Pharmaceutica ontkent
Farmaciereus
Janssen Pharmaceutica meldt dat de laatste tien jaar geen enkel geval
van overlijden door het gebruik van het geneesmiddel Motilium is
geregistreerd. "Indien dat het geval zou zijn, dan zou de molecule toch
al lang van de markt gehaald zijn", luidt het. "Dan zouden artsen en
apothekers dat gemerkt moeten hebben."
Dat het
geneesmiddel in de Verenigde Staten nooit voor gebruik goedgekeurd werd
omdat het risico op een plotse dood te hoog werd ingeschat, blijkt niet
te kloppen. "Eind de jaren 80 ging Janssen Pharmaceutica met Motilium
naar de Amerikaanse markt, maar de instanties vroegen om bijkomende
klinische studies om de werkzaamheid van het medicijn te bewijzen.
Aangezien ons patent dan bijna verlopen was, leek dat economisch niet
interessant", reageert de farmaciereus. Janssen Pharmaceutica deelt ook
nog mee de veiligheid van de geneesmiddelen steeds up-to-date te houden
en daarvoor in contact met de bevoegde Belgische overheidsinstanties te
staan. (belga/tma)
Fysica-schok: deeltjes overschreden snelheid van het licht
Fysica-schok: deeltjes overschreden snelheid van het licht
Grote verwarring bij de Europese organisatie CERN, die de Large Hadron
Collider (LHC), een deeltjesversneller, beheert. Het lijkt er namelijk
op dat er subatomische deeltjes de snelheid van het licht overschreden
hebben.
De snelheid van het licht (299.792.458 meter per seconde) is de
ultieme snelheidsgrens in het universum. Veel moderne fysica rekent op
het idee dat niets sneller kan gaan dan het licht. Nooit eerder werd een
deeltje gespot dat de lichtsnelheid overschreed.
Neutrino's die door het CERN naar het 732 km verder gelegen Gran
Sasso laboratorium werden gezonden, leken echter een minuscule fractie
van een seconde te vroeg aan te komen.
"Voorlopige claimen we niets. We willen gewoon dit doldwaze resultaat
begrijpen", aldus Antonio Ereditato. "We hebben alle mogelijke
verklaringen proberen te vinden. We wilden een fout vinden, maar we
vonden niets. Mijn droom is nu om bij een ander, onafhankelijk
experiment, een soortgelijk resultaat te krijgen. Dan zou ik opgelucht
zijn."
De evidentie groeit dat stress die ouders of zelfs grootouders
ervaren, een effect kan hebben op hun kinderen en kleinkinderen.
Obesitas of chronische angst kunnen mogelijke gevolgen zijn. Het effect manifesteert zich als een verandering van de aard en
de hoeveelheid van chemische stoffen die op het DNA hangen.
Epigenetica heet dat in het wetenschappelijke jargon: het genetisch
patroon wordt mee bepaald door moleculen op het DNA, in plaats van
uitsluitend door de informatie die er ín zit. De moleculen hebben een
invloed op de activiteit van genen.
Het vakblad Cell heeft experimenten met fruitvliegen beschreven, die een
mechanisme blootleggen waarmee stresseffecten kunnen worden
doorgegeven. Bij diertjes onder zware stress verdwijnt er een eiwit uit
het dichte pakket waarin het DNA opgeplooid zit. Dat eiwit houdt de
DNA-structuur héél compact. Als het verdwijnt, wordt het allemaal wat
losser, waardoor ook genen die in principe onbereikbaar zijn om in
eiwitten te worden overgeschreven, toch beschikbaar komen.
Als het eiwit uit een ei- of zaadcel verdwijnt, kan dat alle cellen die
hieruit voortspruiten beïnvloeden dat kan dus een volledig nieuw
vliegje zijn. De stress werd geïnduceerd door eitjes voor bevruchting op
te warmen of in een zoutoplossing te leggen. (DD)
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
"
.