Arnold Karskens over zijn dertigjarige ervaringen als oorlogsjournalist in alle hete punten ter wereld, van Congo over Gaza naar Afganistan en Irak,
DF Oudergem 16 mei 2008xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Arnold Karskens is, zoals Willy het in zijn inleiding zei, drie maal Hollander: hij komt uit Nederland, een land dat we nog altijd Holland noemen, hij komt van boven de Moerdijk, waar de echte Hollanders wonen en hij werd geboren in Beemster, het hart van de provincie Noord-Holland en een bekend producent van kaas. Van bij de start gaf Karskens een voorlezing van een passage uit een van zijn boeken over de vernielingen aangericht in Afghanistan, niet door de Taliban, maar, met een veel grotere vernielingskracht, door de Nederlandse troepen. Hierdoor toonde hij zich meteen als een uiterst kritisch journalist die zijn objectiviteit haalt uit zijn gewoonte zich te mengen onder de plaatselijke bevolking en uit zijn weigering mee te gaan met regerings- of NAVO troepen. De verleiding nationalistisch te reageren, te bezwijken voor de mystiek van de oorlog en hierbij zijn objectiviteit te verliezen bestaat reeds sinds het ontstaan van de oorlogsjournalistiek na de mislukte stormloop op Roermond die in 1568 de 80-jarige oorlog inluidde.

Een tweede deel van de uiteenzetting betrof de risicovolle onderneming zonder militaire bescherming te overleven in uiterst gevaarlijke situaties, zoals Karkskens, pas terug uit Afghanistan, die heeft meegemaakt in 30 conflicthaarden overal ter wereld: Contact zoeken met de dorpsoversten, ver van het raam en laag bij de grond slapen, zorgen voor een goede gids-tolk, zich kleden zoals de plaatselijke bevolking en hun gewoontes naleven, een fluitje om de hals dragen, werken met een satelliettelefoon met ingebouwde camera, altijd en overal uiterst voorzichtig zijn.... hij schreef er zelfs een boek over. Maar het leven is niet altijd kommer en kwel: zo maakte Arnold de Amerikaanse bombardementen van Bagdad in 1997 en 2003 mee vanaf het dak van een luxehotel, een aperitief in de hand...

Wat zoekt Arnold Karskens als oorlogsjournalist? Niet zozeer de beschietingen en gevechtshandelingen -daarvoor kijk je beter naar CNN-, maar wel de manier waarop de oorlog ervaren wordt door de plaatselijke bevolking en de onrechtvaardigheden begaan door alle partijen in het conflict. Zo was het Karskens die, na een toevallige ontmoeting in Bagdad, op het spoor kwam van Frans Van Anraat die aan Sadam Hussein de chemische materialen leverde voor zijn moordpartijen op de Koerden. De conclusie van dit alles is: “Oorlog is goed voor de slechten, en slecht voor de goeden”.

Alles bijeen gaven Karskens’ voordracht en de zeer vele vragen die erop volgden een buitengewoon interessant inzicht in de oorlogsverslaggeving. We moeten niet altijd klakkeloos geloven wat de pers ons voorhoudt, niet omdat zij ter kwade trouw zou zijn, maar vooral omdat zij soms nalaat alle aspecten van het conflict te bekijken. En dit geldt niet alleen voor Afghanistan, maar ook voor Congo, Servië, Congo en Irak, waar het onbehouwen optreden der Amerikaanse troepen Al Quaeda binnen de kortste keren groot heeft gemaakt.

Lieven