Mooie plannen kregen nooit een kans op Gedempte Zuiderdokken
1967 De Zuiderdokken in 1967. De laatste binnenvaartschepen verlaten de dokken, die kort daarop worden gedempt. Foto bc
1998 Tegenwoordig zijn de Gedempte Zuiderdokken niet meer dan een parkeerplaats en locatie voor de Sinksenfoor. Ambitieuze plannen om het plein een nieuwe functie te geven, mislukten keer op keer. Foto Frederik Weeckx
Patrick Van de Perre In 1874 werd een groot deel van de huizen in de buurt onteigend en drie jaar later startte het stadsbestuur met de bouw van de Zuiderdokken. Er zouden onder meer binnenschepen met kolen en zand aanmeren. Door de tientallen visserboten die er dagelijks met hun ruim vol mosselen aanlegden, werden de dokken in de volksmond al snel de Mosselkaai genoemd. De bedrijvigheid lokte nevenactiviteiten aan en in geen tijd was de buurt rijk aan vissers- en scheepswinkeltjes, en natuurlijk cafés. Deze mooie periode duurde amper 87 jaar. De binnenscheepvaart nam af en de Zuiderdokken kwamen ter discussie te staan om uiteindelijk te worden gedempt. Even verhuisde de vroegmarkt van de Rui naar de toen al Gedempte Zuiderdokken, maar begin jaren zeventig werd hiervoor een locatie gevonden in de Kielse polders.
Tien jaar voor het definitieve besluit om de Zuiderdokken te dempen , werd al nagedacht over een andere bestemming voor de nieuwe ruimte. Het laatste binnenvaartschip vertrok in juli 1967. Een jaar later werd gestart met het dempen, zulks geschiedde met specie die met een Nederlandse baggerboot werd aangevoerd. Er kwamen tot 12 ladingen per dag, elk bestaande uit 500 m3 zand.. Een klus die in 1969 klaar was. Begin 1969 werd de reeds gezette grond voorzien van een kasseilaag en verschenen de eerste platsoenen. De Zuiderdokken zouden in de volksmond voortaan de Gedempte Zuiderdokken heten. Over een nieuwe bestemming voor het plein is ook na het volstorten van de dokken nog veel gepraat. Een grote ondergrondse parkeergarage behoorde eind jaren zestig tot de mogelijkheden. In de jaren zeventig suggereerde toenmalig schepen Van Cauwelaert om er een (Zuiderdokken-)bos te planten.
De eerste stap werd gezet om deze buurt een heel ander uitzicht te geven. Veel magazijnen verdwenen en de omgeving kreeg een waardig cachet voor de stedelingen, die in eigen stad wensten te wonen en te leven.
Van mei 1969 tot november 1973 werd er de vroegmarkt voor groenten en fruit gehouden, tot deze onderdak kreeg in de Groothandelsmarkt in de Kielse polder.
Het werd allemaal niets en de Gedempte Zuiderdokken werden, behalve standplaats voor de Sinksenfoor, vooral een grote parkeerplaats voor vrachtwagens en buurtbewoners. Begin jaren negentig werd onder de vlag van het veelbelovende project Stad aan de Stroom aan een benedengronds winkelcentrum of een jachthaven gedacht. De plannen verdwenen, samen met Stad aan de Stroom, in de prullenmand. Sindsdien blijft enkel de grote leegte over De vlakte heeft een woelige geschiedenis achter de rug. Het terrein maakte eerst deel uit van de citadel waar de Spaanse soldaten gelegerd waren. Dat zogeheten Zuidkasteel werd gebouwd in de zestiende eeuw en zou ruim driehonderd jaar het zicht van deze buurt bepalen.
Het "Zuidstation" aan de Bolivarplaats werd gebouwd in 1896-1898. De plannen waren van architect J.J. Van Ysendyck en ingenieur P.Van Ysendyck.
Verschillende jaren vertrokken daar de treinen met bestemming naar de kust in het zomerseizoen. Treinen die dan niet over Brussel dienden te rijden, maar wel over Dendermonde en Gent.
Het was daar dan telkens een drukte van belang en in de jaren '30 zal wel niemand hebben gedacht dat het station met zijn statige toren uit het zo typische stadsbeeld van de Amerikalei en de Bolivar plaats zou verdwijnen.
Na 65 jaar werd het gebouw gesloopt om plaats te maken voor de autoweg E3-Kleine Ring.
In dit gebouw werden talrijke revues opgevoerd en grote circussen wisselden af met wereldwijdeberoemde spektakelgroepen, en men mag zeggen dat het ganse Zuidkwartier bloeide zolang het goed ging met het Hippodroom- paleis.
Wij herinneren ons nog, als kleine jongen, het optreden van "Loewieke Staal" en "Charel Janssens". Sketchen waar naar uitgekeken werd. Ook de circus- senmet hun wilde dieren trok menig Antwerpenaar naar dit gebouw.
Toen later het verval intrad, nam de wijkbedrijvig- heid ook gevoelig af.
Nu ten huidige dagen, werden in het afgebroken huizenblok prachtige appartementen en loften gebouwd. Verschillende eethuizen openden hun deuren, alsook de supermarkt Delhaize, zodat men nu spreekt van het "trendy Zuid", waar het gezellig wonen is.
Vele lezers en bezoekers aan dit "blog" zullen zich afvragen waarom deze tekst over het "t Zuid", bij een stamboomonderzoek. De reden is niet ver te zoeken want als geboren Antwerpenaar verbleef ik achtereenvolgens in de Bresstraat - Montignystraat - Brederodestraat - Lange Elzenstraat en Victor Driessensstraat. Allemaal straten die gelegen zijn op het Zuid.
Zoals journalist M. Cleiren beschrijft in het boekje "100 jaar Zuid" heeft het Zuid me eveneens geboeid door zijn rijke geschiedenis en mijn jeugdjaren.
Het Zuid speelde, in de ontwikkeling van de haven, maar ook in de uitbreiding van het stadsgrondgebied een belangrijke rol. Daar waar nu de wijk "Zuid" zich bevindt, stond sinds 1567 het Zuidkasteel. Deze versterking, opgevat als een dwangburcht, werd gebouwd op last van de Spaanse veldheer en landvoogd van de Nederlanden, Ferdinand Alvarez van Toledo, hertog van Alva.
Het Zuidkwartier is een modern begrip. Het ontstond pas in 1874 en volgende jaren (afbraak van het Zuidkasteel op 17 en 18 augustus 1874), door de aanleg van de terreinen van de gesloopte stadswallen of zogenaamde Spaanse vestingen en het Zuidkasteel.
Daar was op 2.5.1885 de 1ste wereldtentoonstelling geopend door Koning Leopold II en 3 maanden later werden de nieuwe Scheldekaaien in gebruik genomen. 9 jaar later kwam Antwerpen weer in aanmerking om een Wereldtentoonstelling te organiseren. Ze werd geopend op 5 mei 1894.
Er waren de "zuiderdokken" in de onmiddellijke buurt, bij de Scheldestraat en de "Vismarkt", het Koninklijk museum voor Schone Kunsten, het Hippodroompaleis, het Zuidstation, en nog vele anderen.
In een later stadium zullen we al deze plaatsen en gebouwen bespreken met de nodige foto's.
Ik ben Van Camp Alfons, en gebruik soms ook wel de schuilnaam fonne - ennof - fons - alfons - fonsvc - alfie.
Ik ben een man en woon in Antwerpen (België) en mijn beroep is gepensionneerde politieman.
Ik ben geboren op 29/12/1935 en ben nu dus 88 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: genealogie - voetbal - zwemmen - tennis en geschiedenis en foto's over Antwerpen.
Het Hippodroompaleis
Ik ben Van Camp Alfons, en gebruik soms ook wel de schuilnaam fonne - ennof - fons - alfons - fonsvc - alfie.
