De afwijzing van Benoît Lutgen gisterenavond was opvallend fors, oordeelt men her en der in de Wetstraat. De cdH-topman liet er geen twijfel over bestaan dat een regering met N-VA voor zijn partij niet kan, vooreerst vanwege het gebrek aan vertrouwen tussen de partners. De humanisten wantrouwen de N-VA, maar ook met de MR zit het nog steeds stevig mis.

Nochtans hadden de kaarten volgens sommigen ook heel anders kunnen vallen. Zo zouden de links-rechts tegenstellingen binnen het partijbureau van cdH zelfs niet hebben kunnen opspelen, net doordat het gezamenlijke wantrouwen zo groot was. Wantrouwen dat volgens ingewijden niet enkel groeide omdat garanties rond federale loyauteit en sociale zekerheid uitbleven, maar dat vooral ook werd aangewakkerd door het "snelle en gekleurde" lek van de nota-De Wever.

"Lutgen wil niet bespeeld worden"
"Dat lap je niet zomaar bij iemand als Lutgen", aldus een ingewijde. De Ardeense humanist, die zijn eerste regeringsonderhandelingen als voorzitter beleeft, zou het niet gepikt hebben dat hij op die manier "bespeeld" werd door zijn potentiële coalitiepartners.

Elders hecht men echter niet al te veel geloof aan die lezing. "Het cdH heeft iedereen een duidelijke pad in de korf gezet", klinkt het. De vrees over de ware intenties van de N-VA moet er immers een maand geleden ook al geweest zijn. Garanties over de zesde staatshervorming zijn dan weer een beetje naast de kwestie, want de uitvoering zit vooral bij de deelstaten, luidt het. En dat de nota te veel ruimte liet voor interpretatie? Dat is nu eenmaal de typische taal voor zo'n nota.

Wat er ook van zij, centrumrechts lijkt minstens voor een hele poos van de baan. Zeker voor het cdH. "Er zal geen bocht komen, dat is honderd procent zeker. Dit is onomkeerbaar", luidt het aan de top van het cdH.

PS het veld in?
Nu De Wever informateur-af is, zal de koning dus iemand anders moeten uitsturen. En daarbij wordt nadrukkelijk gekeken richting de PS. Al was het maar om te vermijden dat de Franstalige socialisten - net zoals de N-VA in 2010 - de kans zouden krijgen om te klagen dat ze te weinig aan bod kwamen. 

Met de PS komt onvermijdelijk ook de klassieke tripartite weer in beeld, waarvoor de appetijt zeker aan Vlaamse kant erg klein is. Geen enkele Vlaamse partij is van plan een eventuele uitnodiging af te slaan. "Maar als ze denken makkelijk een tripartite te kunnen vormen, zullen ze wel snel merken dat dit helemaal niet zo evident is."

Een alternatief waarbij MR-voorzitter Charles Michel alsnog probeert centrumrechts een tweede adem te geven, via de kamikazecoalitie met N-VA, CD&V en Open Vld, sluit ook niet iedereen uit. De kans daarop lijkt klein, "maar in dit surrealistische land kan je niets uitsluiten", aldus een ingewijde. Vergeet ook niet dat Michel "te eten moet geven aan zijn mensen", vult men elders aan. Vijf jaar lang oppositie betekent immers ook vijf jaar geen enkele ministerpost, wat de positie van de MR-voorzitter zeker geen goed zou doen. Al blijft de grote vraag over hoe stabiel een regering met slechts 20 Franstalige zetels op 63 zou zijn. En wat dan met Open Vld op Vlaams niveau?

Niets is onmogelijk
Het centrumrechtse alternatief met cdH botst in elk geval op een duidelijk veto van Lutgen. Een veto dat men binnen de partij "onomkeerbaar" noemt. Maar toch is ook die piste nog niet voor iedereen volledig dood en begraven. Insiders verwijzen naar de lange crisis van 2010 om te staven dat zaken die op het ene moment absoluut onmogelijk lijken, later toch weer zouden kunnen. Bijvoorbeeld wanneer de Waalse en Brusselse regeringsvorming volledig rond zou zijn. Maar in die piste lijkt voorlopig bijna niemand meer te geloven.

Zover staat het in elk geval allemaal nog niet. Het paleis is nu aan zet. De koning is meteen gestart met een telefonische consultatieronde, donderdag krijgt hij opnieuw verschillende partijvoorzitters over de vloer. Minstens PS, CD&V, MR en Open Vld worden verwacht. Sp.a - dat morgen aan een veelbesproken fractiedag toe is - volgt naar verluidt vrijdag.