Minister van Pensioenen Daniel Bacquelaine (MR) werkt aan voorstellen om het pensioen te hervormen. Hij moet die plannen nog voorleggen aan de regering en ook de sociale partners moeten zich er nog over uitspreken. Toch zijn de voorbije weken al verschillende voorstellen bekend geraakt.

Voorstellen over het minimumpensioen, bijvoorbeeld. Om daar recht op te hebben, moet je vandaag 30 jaar gewerkt hebben. Daarvoor tellen ook de zogenoemde gelijkgestelde periodes mee. Periodes van afwezigheid door langdurige ziekte, ouderschapsverlof of loopbaanonderbreking, maar ook van werkloosheid en SWT ("brugpensioen"). Volgens Bacquelaine leidt dat tot onrechtvaardige situaties. Iemand die 24 jaar effectief heeft gewerkt en erbovenop 6 jaar gelijkgestelde periodes inbrengt kan een minimumpensioen krijgen, iemand die 29 jaar effectief heeft gewerkt kan dat niet.

Bacquelaine wil iedereen die 20 jaar effectief gewerkt heeft, het recht geven op een minimumpensioen, ook wie een gemengde loopbaan heeft (werknemer en/of zelfstandige en/of ambtenaar). Hij wil het pensioen toekennen in functie van het aantal effectief gewerkte dagen. Met die plannen impliceert de minister dat hij de gelijkgestelde periodes wil herbekijken, met name die voor het brugpensioen. Hij wil in de toekomst ook de minimumpensioenen verhogen enkel voor wie een volledige loopbaan (45 jaar) achter de rug heeft.

De minister kreeg eerder al kritiek voor zijn plannen vanuit oppositie- en vakbondskringen, nu luiden ook verschillende vrouwenorganisaties de alarmbel, gesteund door de drie vakbonden. "De hervormingen zullen toekomstige gepensioneerden zwaar treffen, de vrouwen extra hard", is de boodschap.

Ze vrezen dat Bacquelaine niet alleen het SWT, maar ook andere werkloosheidsperiodes in het vizier zal nemen. "Als wij horen dat hij maatregelen neemt om verbeteringen van het minimumpensioen alleen te geven aan mensen met een loopbaan van 45 jaar, als wij hier en daar horen vallen dat de gelijkgestelde periodes in de pensioenberekening er ook moeten aan geloven, dan vrezen wij het ergste, en dan vooral voor vrouwen", zegt Sabine Slegers van de liberale vakbond ACLVB.

De vakbonden en vrouwenorganisaties lijstten enkele cijfertjes op:

• 75% van de vrouwen die in 2014 met pensioen gingen, heeft geen volledige loopbaan. Bij mannen heeft amper 50% een volledige loopbaan. Hierin zitten de niet-gewerkte maar wel gelijkgestelde periodes vervat.
• 53,4% van de loopbanen van arbeidsters bestaat uit gelijkgestelde periodes, tegenover 38,66% bij mannelijke arbeiders. 24,54% van de loopbanen van vrouwelijke bedienden bestaat uit gelijkgestelde periodes, tegenover 14,62% bij mannelijke bedienden.
• Van alle gelijkstellingen bij vrouwen op twee jaar voor hun pensioen is de helft werkloosheid, 20% ziekte en invaliditeit en 21% brugpensioen. Slechts 6% is loopbaanonderbreking. Bij mannen is 28% werkloosheid, 19% ziekte en invaliditeit en 48% brugpensioen.

De vakbonden en de vrouwenorganisaties willen dat de periodes van werkloosheid, SWT en zorg volledig blijven meetellen voor het pensioen. Ze vragen ook dat het effect van alle toekomstige pensioenmaatregelen berekend wordt voor vrouwen en mannen.

Bacquelaine ontkent in een persbericht dat de geplande hervormingen vrouwen zouden benadelen: "Ik wens hervormingen van ons pensioensysteem door te voeren die zullen bijdragen tot een vermindering van de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Alle indicatoren bevestigen mij dat wij de juiste weg bewandelen."

Bacquelaine (foto) wenst "in het licht van de Internationale Vrouwendag" te benadrukken dat de hervormingen "een positieve impact op de vrouwen zullen hebben." Die positieve impact is bevestigd door meerdere officiële instellingen, luidt het, zoals het federaal Planbureau. "Het armoederisico onder werknemers met een onvolledige loopbaan die voor het merendeel vrouwen zijn, vermindert."

Daarvoor verwijst Bacquelaine naar de tax shift, waarbij 25 miljoen is uitgetrokken voor de minimumpensioenen. "Dit budget laat toe om de minimumpensioenen met 0,7 procent te verhogen voor zij die kunnen terugblikken op een volledige loopbaan van 45 jaar (...). Op basis van de door de Rijksdienst voor Pensioenen verstrekte cijfers zal deze herwaardering een positieve impact hebben op de vrouwen in het werknemersstelsel. De maatregel zal immers 76.000 gepensioneerden begunstigen, onder wie 52.000 vrouwen, zijnde 69 procent van het totaal aantal begunstigden."