Een bejaard koppel uit Merchtem werd woensdag nog op listige wijze bestolen door een Duitser die zich uitgaf als koerier. “Hij kwam via de achterdeur en stond plots in de keuken. Hij sprak Duits en vroeg me om een brief af te tekenen. Het huisnummer op de brief die hij wilde afgeven, was verkeerd. Ik maakte hem erop attent, maar hij gaf me een schouderklopje en verdween”, zegt Maria. Iets later stelde ze vast dat haar portefeuille met zo’n 300 euro in verdwenen was. “Het is maar een van de veel voorkomende trucs”, zegt politiecommissaris Daniël Noens.

Voor wie moet u uitkijken?

• Leurders met potten en pannen: ze rijden rond in dorpen of steden of parkeren zich in de buurt van plaatsen waar veel volk passeert. In de buurt van wekelijkse markten bijvoorbeeld. Als ze een potentieel slachtoffer zien, stappen ze uit of openen ze de ruit van de auto. Het verhaal dat ze ophangen is meestal hetzelfde: ze zijn standhouder en hebben na een beurs nog een aantal potten en pannen of bestek over dat ze tegen zeer voordelige prijs kunnen verkopen. Volgens de verkopers zijn de pannen van uitstekende kwaliteit, wat niet het geval is. De merknaam die erop kleeft, is vals.

• Doven die beeldjes verkopen voor 15 euro: ze zijn vaak van Poolse origine en bellen aan met een bordje waarop staat dat ze doof zijn. Ze bieden allerlei prullaria te koop aan. Meestal houten poppetjes of plaatjes om aan de deur te hangen. Daarop verwittigde ze de politie, maar de leurder was al verdwenen. Meestal gaat het om oplichters die niet eens een gehoorprobleem hebben. Toen een vrouw uit de Vlaams-Brabantse gemeente Grimbergen die zelf doventolk is met de man die ze aan de deur kreeg wilde converseren, bleek hij haar niet te begrijpen. De oplichters werken voor eigen rekening of voor grote organisaties die hen een procentje geven op de verkoop.

• Opdringerige klusjesmannen: ze praten meestal Engels en bieden op een erg opdringerige manier hun diensten aan. Ze proberen mensen geld afhandig te maken, door allerlei onnodige reparaties uit te voeren of ze bieden aan om daken te ontmossen of te isoleren. Wie toehapt, moet een cash voorschot van enkele honderden of zelfs enkele duizenden euro’s betalen. Nadien zie je de werkmannen nooit nog terug of wordt er slecht werk geleverd. Soms vragen ze tijdens de werken nog extra geld voor “onvoorziene kosten”.

• Pakjesbezorgers: “Dag mevrouw, ik moet een pakje met dringende medicijnen leveren bij de buren, maar er is niemand thuis. Mag ik het pakje hier afgeven, want de pilletjes moeten vanavond al genomen worden? U moet wel 20 euro betalen”, klinkt het bij hen. De meeste mensen doen het met plezier voor hun buren. Alleen, als ze ’s avonds het pakje gaan afgeven, blijken die helemaal geen medicijnen te hebben besteld. Het is een variant op de koeriers die zogezegd pakjes of brieven komen bezorgen en van een moment van onoplettendheid gebruikmaken om te stelen

Hoe herkent u hen?

Wees op uw hoede als men u aan de deur zaken probeert te verkopen. Meestal gaat het om vlotte praters die mensen gemakkelijk kunnen overtuigen.

Vraag de leurders altijd om zich te identificeren. Tegenwoordig heeft iedereen internet. Kijk voor u koopt even na of de organisatie of vereniging waarvoor ze geld ronselen wel bestaat. En bel ze desnoods even, als u twijfelt.

“Wat die potten en pannen betreft: dat is pure oplichting”, zegt politiecommissaris Daniël Noens. “Wie huis-aan-huisverkoop doet, moet een leurderskaart kunnen voorleggen. Personen die aanbieden om goedkoop werkzaamheden uit te voeren, hebben vaak een uitvlucht zoals ‘we hebben net een groot werk gedaan maar we hebben nog een halve vrachtwagen asfalt over...’ De ervaring leert dat het resultaat van de werken beneden alle peil is. Bovendien werken ze met onderbetaalde, illegaal tewerkgestelde mensen en leveren ze valse facturen af. Als ze de werken al uitvoeren en er niet vandoor gaan met het voorschot”, klinkt het.

Als u denkt dat u met oplichters te maken hebt, bel dan onmiddellijk de politie en probeer de nummerplaat van de wegen te noteren als die in de straat geparkeerd staat.

Wat mag wel/niet?

Wie buiten een vaste vestigingsplaats goederen verkoopt, bijvoorbeeld bij iemand thuis, heeft daar een digitale ‘machtiging tot het uitoefenen van ambulante activiteiten’, ook wel een leurkaart genoemd, voor nodig. Toch zijn er uitzonderingen.

Of u daadwerkelijk een machtiging nodig hebt, hangt af van uw statuut (handelaar, vereniging, particulier), het type van verkoop (commercieel of niet) en de plaats van verkoop (bijvoorbeeld openbare weg of homeparty), klinkt het bij de FOD Economie.

Wie bijvoorbeeld potten en pannen of waterverzachters aan huis komt verkopen, moet zeker een leurderskaart hebben.

Verkoopt u voor school of voor uw sportvereniging kaarten voor het bal of barbecue of wafels om de clubkas te spekken, mag dat uiteraard wel. Zeker wanneer het om een vzw gaat. U moet het in principe wel aanvragen op de gemeente.

Een leurderskaart hoeft dan niet. Zorg wel dat u altijd een telefoonnummer van een bestuurslid van de vereniging of van de directie van de school op zak hebt. Als iemand bij wie u aanbelt het niet helemaal vertrouwt, kan hij of zij dan bellen naar dat nummer. Gaat het om een vereniging of sportclub, kan u altijd uw aansluitingskaart meenemen of een clubshirt dragen.