De brief met de aankondiging dat Groot-Brittannië artikel 50 in gang zet, is om 13.30 uur officieel overhandigd aan de Europese Unie. Dat zet de onderhandelingen over het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie officieel in gang. Maar wat volgt er nu?

De brief van Theresa May zal vandaag door de Britse ambassadeur Tim Barrow overhandigd worden aan de Europese Raadsvoorzitter Donald Tusk. Meteen daarna zal Tusk reageren op de brief tijdens een persmoment. Dat heeft hij ook zelf aangekondigd via Twitter.

Vrijdag: Tusk stuurt strategie uit
Nu vrijdag zal Donald Tusk een zogenaamd ontwerponderhandelingsmandaat naar de regeringsleiders van de Europese Unie sturen. Het document zou zo’n tien pagina’s tellen en de precieze inhoud is momenteel nog ‘top secret’. Slechts zes mensen zouden de inhoud van het document kennen (onder wie Tusk zelf en voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker).

In het document is de strategie uitgeschreven voor de posities die de verschillende Europese lidstaten zullen innemen tegenover May en haar land. Dit zou zoal in het ontwerp staan:

April: aanpassing strategie
Alle EU-adviseurs, -regeringsleiders en –ambassadeurs zullen zich over het ontwerponderhandelingsmandaat buigen. Op 29 april moet de tekst af zijn, waarna de Europese Commissie die vertaalt naar richtlijnen.

Mei: onderhandelingen starten
Vermoed wordt dat de uiteindelijke onderhandelingen in mei zullen starten. De Franse politicus Michel Barnier zal de onderhandelingen leiden in naam van de Europese Commissie, Londen wordt vertegenwoordigd door de conservatieve politicus David Davis.

Barnier wil er vaart achter zetten en trekt de kaart van de openheid. Hij weet dat de inhoud van de gesprekken toch zal uitlekken en bepaalt liever zelf de teneur van wat uitlekt. 

Waarover onderhandelen?
Voor het eerst stapt een land uit de Europese Unie. Sinds Theresa May haar handtekening onder artikel 50 heeft gezet, is een onderhandelingsperiode van twee jaar gestart. Het moet de Europese Unie zoals we die nu kennen, omvormen tot de EU-27, een unie zonder Groot-Brittannië.

Het Europees Parlement wil alvast stevig onderhandelen. De parlementariërs zijn er niet mee gediend dat Groot-Brittannië jarenlang aandrong op een afgezwakte Europese Unie en nu beslist om het schip te verlaten.

De fractieleiders hebben ook een ontwerpverklaring opgesteld waarin een aantal onderwerpen staan waarop de Unie volgens hen niet mag toegeven tijdens de onderhandelingen. Dit staat zoal in het document:

Ook belangrijk tijdens de onderhandelingen wordt de geschillenregeling. Wat als er ruzie ontstaat tussen Groot-Brittannië en de Europese Unie over het uitvoeren van de scheidingsovereenkomst? Londen wil het Europees Hof van Justitie niet meer erkennen, dus er is een oplossing nodig.

Wat als er geen akkoord komt?
In het najaar van 2018 zou het definitieve brexitakkoord klaar moeten zijn, op 29 maart 2019 zouden we dan definitief gescheiden zijn van Groot-Brittannië. Als het tot een akkoord komt tenminste. Gebeurt dat niet, dan vertrekt Londen zonder akkoord en volgt een juridisch steekspel dat jaren kan duren.