Zijn we verantwoordelijk voor onze eigen daden? (25/7/04)

 xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Indien we spreken over volwassenen, gezond van geest en niet onder dwang: dan zeg ik volmondig ja, we zijn verantwoordelijk voor onze eigen daden.

Hoe we tot sommige daden komen,  dat kan soms vreemd gaan, maar eenmaal een daad gesteld, zijn we er verantwoordlijk voor.

De moeder die haar kind slaat: wellicht omdat zij zelf het moeilijk heeft op dat ogenblik. Die moeder is wel degelijk verantwoordelijk voor haar eigen daden. Het gaat volgens mij niet op om tegen die moeder te gaan zeggen, ocharme mens, ge kunt er niet aan doen, want je kreeg zelf slaag. Dat zou volgens mij een al te gemakkelijk excuus zijn. We kunnen wel spreken van een gedeelde verantwoordelijkheid in sommige gevallen, maar niet van het volledig vrijpleiten van één van de partijen.

Is een huurmoordenaar niet verantwoordelijk voor zijn eigen daden? Hij handelde in opdracht. Is de opdrachtgever schuldiger? Was alleen Hitler verantwoordelijk voor de vernietiging van de Joden? Diegenen die het vuur aan de oven staken, waren die niet verantwoordelijk? Anders is het gesteld als men onder dwang handelt. Om in ons zelfde voorbeeld verder te gaan. De joden die gedwongen werden om hun medegevangenen te doden. Die handelden onder dwang, die zijn volgens mij niet verantwoordelijk. Deden ze het niet, dan waren ze zelf ten dode opgeschreven. Deze dwang sluit de vrije keuze uit.

Als ik hier ’s avonds tv zit te kijken en er komt een inbreker mijn huis binnen. Ik neem mijn geweer en schiet op die man. Ben ik dan niet verantwoordelijk voor mijn eigen daden? Jawel, ik kan misschien verzachtende omstandigheden aanvoeren, maar ik blijf wel verantwoordelijk voor mijn daden. Misschien zijn mijn daden verantwoordt; dat zal dan door de rechtbank moeten uitgemaakt worden.

Al te vaak wordt volgens mij de zin gebruikt: “Ik handelde onder een drang waaraan ik niet kon weerstaan.”. Dat kan, dat betwijfel ik niet, maar zijn we daarmee dan vrijgepleit? Is daarmee de kous af?

Gelukkig leven we in een Rechtstaat, waar we wel degelijk verantwoording verschuldigd zijn voor onze daden. Anders waren we niet meer in staat om rustig over straat te lopen, de buurman moest maar eens een slechte dag hebben.

Tot hier mijn idee over dit thema. Iedereen zal dit waarschijnlijk anders invullen, maar ook dat is de verantwoordelijkheid van ieder van ons.

Groeten van

Anaïs