Elke parochie kent tientallen, soms honderden, vrijwilligers die een belangrijke rol spelen in het dagelijkse functioneren van de kerk. Sommigen treden regelmatig op de voorgrond. Anderen zijn vooral stille werkers achter de schermen. Één ding hebben ze gemeen: de kerk kan niet zonder hun inzet. Neem nou: de koster.

Koster komt van het Latijnse woord custos, wat ‘deurwachter’ of ‘bewaker’ betekent. De koster bewaakt de kerk en de inventaris. Koster is een heel oude functie. Al in het jaar 251 schrijft paus Cornelius dat elke kerk een sleuteldrager nodig heeft. Eeuwenlang behoorde het kosterschap tot de zogenaamde ‘lagere wijdingen’, net zoals de acoliet en de lector. Deze functies werden gezien als een eerste stap naar het priesterschap. Later bepaalde het concilie van Trente (1545-1563) dat ook leken de functie van koster kunnen uitoefenen en het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) bepaalde dat ook vrouwen koster kunnen worden. Voordien waren vrouwelijke kosters alleen in kloosters te vinden.

Lange tijd hing er rond het kosterschap een zweem van geestelijkheid. In veel parochies was bepaald dat de koster ongehuwd moest zijn. Ook werd van hem onberispelijk gedrag gevraagd: cafébezoek, carnaval vieren, al te uitbundige kleding dragen was verboden. De koster moest voortdurend beschikbaar zijn en zelfs als hij een keer de parochie wilde verlaten, moest hij vooraf toestemming aan de pastoor vragen.

In het nieuwe kerkelijk wetboek wordt de koster niet meer apart genoemd. En de meeste parochies hebben ook geen betaalde koster meer in dienst, maar een vrijwilliger. Dat neemt echter niet weg dat een koster onmisbaar is en dat zijn taken eerder uitgebreid zijn dan ingeperkt. Want in veel parochies doet de koster nu wat een van de geestelijken vroeger deed: de zorg voor de misdienaars, het noteren van misintenties of het maken van doopafspraken. Daarnaast blijft hij of zij natuurlijk zorgen dat het kerkgebouw er piekfijn uitziet voor de vieringen