Groot Dictee blijft ’groen’ ondanks de ’witte’ spellingsvoorkeur

door Sytse Wilman

Het Groot Dictee der Nederlandse Taal blijft uitgaan van de groene spelling.

Dat heeft organisator de Volkskrant in overleg met tv-productiebedrijf Men At Work besloten. Dat is opmerkelijk: de krant is aanjager van de alternatieve ’witte’ spelling, die tegen de spelling volgens het Groene Boekje rebelleert.

Lezers van de krant die in december bij het dictee ’muggebult’ (zonder tussen-n) schrijven, krijgen te horen dat dit fout is. Ze kunnen het woord wel zo in hun krant tegenkomen. Volgens adjunct-hoofdredacteur Susanne Weusten verkeert de krant niet in een spagaat: „Het Groot Dictee is een spelletje en daarbij willen we de strengste regels hanteren. Als dagelijkse taalprofessionals kiezen we voor soepele regels die praktischer zijn. Bovendien is het traditie om het dictee te baseren op het Groene Boekje.”

Toch is daarmee de kous niet af. Peter Smulders, directeur van het genootschap Onze Taal dat de witte spelling ontwierp: „Door aan het dictee bij te dragen, propageert de Volkskrant de groene spelling. Daar zijn we niet blij mee, maar we willen er geen principiële kwestie van maken. Het zou mij trouwens niet verbazen als ze volgend jaar een andere keuze maken.” Onze Taal overweegt in 2007 een wit dictee te organiseren, om het 75-jarig jubileum luister bij te zetten.

De Nederlandse Taalunie, drijvende kracht achter de groene spelling, hangt ook de vlag niet uit voor de Volkskrant. „Heel consequent is het niet. Je kunt je afvragen of dit geen verwarring schept. Maar wij zijn niet betrokken bij de organisatie van het dictee, dus verder hebben we er geen mening over”, laat medewerker Ilse van Bladel weten. Volgende maand verschijnt het eerste witte boekje. De spellingsstrijd zal dan waarschijnlijk opnieuw losbarsten. Het Groot Dictee volgt in december.

14-07-2006 om 19:15 geschreven door Haafien

Zo'n  10 jaar geleden, toen er ook al de tendens was om de 'n' aan het eind van met name werkwoorden niet meer uit te spreken, kwamen de taal-experts op het idee om een zogenoemde tussen-n te introduceren.

Voor mij was dat de bekende "druppel" en het werd de aanleiding om de taal-harp aan de wilgen te hangen . . . doch thans gloort er hoop !

In Trouw van 12 juli stond het volgende artikel van de hand van Jaap de Berg:

Pannekoek is niet meer fout

Een kerkeraad (zonder tussen-n) mag straks weer pannekoeken (idem) eten, hebben de ontwerpers van de witte spelling besloten. Van hen mag iedereen kiezen tussen pannekoek en pannenkoek, ruggemerg en ruggenmerg, bokkepoot en bokkenpoot.

Hun spelling, vrucht van onvrede over allerlei malligheden in de rijksspelling van het Groene Boekje (GB), wordt vastgelegd in het Witte Boekje (WB), dat half augustus bij Het Spectrum uitkomt.

Het heeft de zegen van de landelijke dagbladen Trouw, NRC Handelsblad, en de Volkskrant, de weekbladen Elsevier, Vrij Nederland, HP/De Tijd en De Groene Amsterdammer, de NOS en Planet Internet. Na de verschijning, vorig jaar, van het herziene GB richtten ze het platform ’de witte spelling’ op, waarbij zich ook het Katholiek Nieuwsblad, de Gay Krant, de Wereldomroep en de uitgever van Quote, Santé en Elle aansloten. De uitgangspunten van de witte spelling zijn opgesteld en in een woordenlijst uitgewerkt door medewerkers van Onze Taal en de schrijver Wim Daniëls. Ze hebben zich mede gebaseerd op enquêtes onder taalgebruikers.

Niet alleen rariteiten in het nieuwste GB – ideeëloos, tv’loos, reïncarnatie naast re-integratie, appel (beroep) zonder accent, 24-jarige naast 24 uursservice – bleken her en der afkeer op te roepen. Ook de tien jaar oude GB-regels voor de tussen-n zaten menigeen nog steeds niet lekker.

De witte boekaniers losten het probleem op door de keus voor of tegen die -n- vrij te laten. Dat doen de groene rijksregelaars alleen met de tussen-s: geluidhinder bijvoorbeeld mag van hen ook met een -s-.

Wel geeft het Witte Boekje áánbevelingen voor het gebruik van de tussen-n. Die gaan deels terug op de neiging van velen om niet smartengeld (GB) en zielenheil (GB) te schrijven, omdat je daarbij nu eenmaal niet aan smarten en zielen in het meervoud denkt. Maar wie de witte aanbevelingen negeert en het GB volgt met z’n zielenheil, spinnenweb en gedachteleven, zit niet meteen fout. Het WB wijkt in meer opzichten van het GB af : zie kader. Ook heeft de redactie niet de moeite genomen om woorden af te drukken die niemand ooit hoeft op te zoeken.

Trouw hoopt de witte spelling in oktober in te voeren. Dan is ook een nieuwe editie van het ’Tr o u w - Schrijf boek’ klaar. Daarin zal --net als in het Witte Boekje-- ook de groene staatsspelling worden verwerkt, voor zover die van de witte afwijkt.

Witte boekje geeft meer keuzevrijheid

Niet alleen met de tussen-n wijkt de witte spelling af van de staatsvoorschriften.

Ze volgt de voorkeur van velen door de streepjes in 1-aprilgrap en 50-eurobiljet niet te schrappen. Appèl houdt z’n accent en geeft het door aan rappèl. Tijdperken – Middeleeuwen, Romantiek enz. -- krijgen altijd een hoofdletter.

Er is meer keuze in meervoudsvormen: ceremoniën is goed, ceremonieën ook. En ook in het gebruik van accenten en apostrofs. Op in spe mag een accent staan en naast Balkenendes (GB) kabinet kan ook Balkenende’s kabinet –op papier’–door de beugel.

12-07-2006 om 00:00 geschreven door Haafien

WAT IS CONCREET DE BEDOELING??
De bedoeling is dat u op regelmatige basis een bericht toevoegt op uw blog. U kan hierin zetten wat u zelf wenst.
- Bijvoorbeeld: u heeft een blog gemaakt voor gedichten. Dan kan u bvb. elke dag een gedicht toevoegen op uw blog. U geeft de titel in van het gedicht en daaronder in het bericht het gedicht zelf. Zo kunnen uw bezoekers dagelijks terugkomen om uw laatste nieuw gedicht te lezen. Indien u meerdere gedichten wenst toe te voegen op eenzelfde dag, voegt u deze toe als afzonderlijke berichten, dus niet in één bericht.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken over de actualiteit. Dan kan u bvb. dagelijks een bericht plaatsen met uw mening over iets uit de actualiteit. Bvb. over een bepaalde ramp, ongeval, uitspraak, voorval,... U geeft bvb. in de titel het onderwerp waarover u het gaat hebben en in het bericht plaatst u uw mening over dat onderwerp. Zo kan u bvb. meedelen dat de media voor de zoveelste keer het fout heeft, of waarom ze nu dat weer in de actualiteit brengen,... Of u kan ook meer diepgaande artikels plaatsen en meer informatie over een bepaald onderwerp opzoeken en dit op uw blog plaatsen. Indien u over meerdere zaken iets wil zeggen op die dag, plaatst u deze als afzonderlijke berichten, zo is dit het meest duidelijk voor uw bezoekers.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken als dagboek. Dagelijks maakt u een bericht aan met wat u er wenst in te plaatsen, zoals u anders in een dagboek zou plaatsen. Dit kan zijn over wat u vandaag hebt gedaan, wat u vandaag heeft gehoord, wat u van plan bent, enz. Maak een titel en typ het bericht. Zo kunnen bezoekers dagelijks naar uw blog komen om uw laatste nieuwe bericht te lezen en mee uw dagboek te lezen.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken met plaatselijk nieuws. Met uw eigen blog kan u zo zelfs journalist zijn. U kan op uw blog het plaatselijk nieuws vertellen. Telkens u iets nieuw hebt, plaats u een bericht: u geeft een titel op en typt wat u weet over het nieuws. Dit kan zijn over een feest in de buurt, een verkeersongeval in de streek, een nieuwe baan die men gaat aanleggen, een nieuwe regeling, verkiezingen, een staking, een nieuwe winkel, enz. Afhankelijk van het nieuws plaatst u iedere keer een nieuw bericht. Indien u veel nieuws heeft, kan u zo dagelijks vele berichten plaatsen met wat u te weten bent gekomen over uw regio. Zorg ervoor dat u telkens een nieuw bericht ingeeft per onderwerp, en niet zaken samen plaatst. Indien u wat minder nieuws kan bijeen sprokkelen is uiteraard 1 bericht per dag of 2 berichten per week ook goed. Probeer op een regelmatige basis een berichtje te plaatsen, zo komen uw bezoekers telkens terug.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken met een reisverslag. U kan een bericht aanmaken per dag van uw reis. Zo kan u in de titel opgeven over welke dag u het gaat hebben, en in het bericht plaatst u dan het verslag van die dag. Zo komen alle berichten onder elkaar te staan, netjes gescheiden per dag. U kan dus op éénzelfde dag meerdere berichten ingeven van uw reisverslag.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken met tips op. Dan maakt u telkens u een tip heeft een nieuw bericht aan. In de titel zet u waarover uw tip zal gaan. In het bericht geeft u dan de hele tip in. Probeer zo op regelmatige basis nieuwe tips toe te voegen, zodat bezoekers telkens terug komen naar uw blog. Probeer bvb. 1 keer per dag, of 2 keer per week een nieuwe tip zo toe te voegen. Indien u heel enthousiast bent, kan u natuurlijk ook meerdere tips op een dag ingeven. Let er dan op dat het meest duidelijk is indien u pér tip een nieuw bericht aanmaakt. Zo kan u dus bvb. wel 20 berichten aanmaken op een dag indien u 20 tips heeft voor uw bezoekers.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken dat uw activiteiten weerspiegelt. U bent bvb. actief in een bedrijf, vereniging of organisatie en maakt elke dag wel eens iets mee. Dan kan je al deze belevenissen op uw blog plaatsen. Het komt dan neer op een soort van dagboek. Dan kan u dagelijks, of eventueel meerdere keren per dag, een bericht plaatsen op uw blog om uw belevenissen te vertellen. Geef een titel op dat zeer kort uw belevenis beschrijft en typ daarna alles in wat u maar wenst in het bericht. Zo kunnen bezoekers dagelijks of meermaals per dag terugkomen naar uw blog om uw laatste belevenissen te lezen.
- Bijvoorbeeld: u wil een blog maken uw hobby. U kan dan op regelmatige basis, bvb. dagelijks, een bericht toevoegen op uw blog over uw hobby. Dit kan gaan dat u vandaag een nieuwe postzegel bij uw verzameling heeft, een nieuwe bierkaart, een grote vis heeft gevangen, enz. Vertel erover en misschien kan je er zelfs een foto bij plaatsen. Zo kunnen anderen die ook dezelfde hobby hebben dagelijks mee lezen. Als u bvb. zeer actief bent in uw hobby, kan u dagelijks uiteraard meerdere berichtjes plaatsen, met bvb. de laatste nieuwtjes. Zo trek je veel bezoekers aan.

WAT ZIJN DIE "REACTIES"?
Een bezoeker kan op een bericht van u een reactie plaatsen. Een bezoeker kan dus zelf géén bericht plaatsen op uw blog zelf, wel een reactie. Het verschil is dat de reactie niet komt op de beginpagina, maar enkel bij een bericht hoort. Het is dus zo dat een reactie enkel gaat over een reactie bij een bericht. Indien u bvb. een gedicht heeft geschreven, kan een reactie van een bezoeker zijn dat deze het heel mooi vond. Of bvb. indien u plaatselijk nieuws brengt, kan een reactie van een bezoeker zijn dat deze nog iets meer over de feiten weet (bvb. exacte uur van het ongeval, het juiste locatie van het evenement,...). Of bvb. indien uw blog een dagboek is, kan men reageren op het bericht van die dag, zo kan men meeleven met u, u een vraag stellen, enz. Deze functie kan u uitschakelen via "Instellingen" indien u dit niet graag heeft.

WAT IS DE "WAARDERING"?
Een bezoeker kan een bepaald bericht een waardering geven. Dit is om aan te geven of men dit bericht goed vindt of niet. Het kan bvb. gaan over een bericht, hoe goed men dat vond. Het kan ook gaan over een ander bericht, bvb. een tip, die men wel of niet bruikbaar vond. Deze functie kan u uitschakelen via "Instellingen" indien u dit niet graag heeft.


Het SeniorenNet-team wenst u veel succes met uw gloednieuwe blog!

Met vriendelijke groeten,
SeniorenNet-team

28-10-2005 om 17:04 geschreven door