De vijfde stap:

Ervaar de kracht van het gebed

'Verwerken en loslaten leidt tot lotsaanvaarding'

Ervaringen die verwerkt moeten worden.

Bijna ieder mens komt in zijn leven wel eens voor de opgave 
te staan om pijnlijke of verdrietige ervaringen te verwerken.
Dat houdt in dat je net zo lang met bepaalde ervaringen bezig moet zijn, totdat je ze kunt aanvaarden en daarmee ook loslaten.
Je zou verwerken een vorm van geestelijk verteren kunnen noemen.
En pas als alle pijn en teleurstelling is verteerd, kun je loslaten.
Als je bijvoorbeeld op jonge leeftijd een van je ouders verliest, 
is dat een ingrijpende ervaring die verwerkt moet worden.
De manier waarop je die ervaring (bewust of onbewust) verwerkt, is zelfs bepalend voor de manier waarop je later in het leven 
komt te staan. Ook in ons latere leven doen zich allerlei ingrijpende gebeurtenissen voor die we moeten verwerken,
willen we met een zekere openheid en onbevangenheid 
in het leven blijven staan.
Een scheiding, de dood van een geliefde, een ziekte, 
een kind dat zijn eigen weg wil gaan en geen contact met jou 
als ouder meer wil hebben: het zijn allemaal ervaringen die verwerkt moeten worden.
Pas als je die ervaring ook écht verteerd en verwerkt hebt, 
kun je deze loslaten en verder gaan met je leven.
Ook als je gaat sterven en bewust naar de dood toeleeft, 
moet dat verwerkt worden. Maar juist dan wordt heel duidelijk 
of je dat in je leven al geleerd hebt: verwerken en loslaten.
Er zijn mensen die de pijnlijke ervaringen van hun
leven verdrongen hebben. Gewoon, omdat het hen te zwaar viel om zich die ervaringen bewust te maken en stap voor stap te doorleven. Ze hebben als het ware een muur om hun hart gebouwd, waarachter de pijn verborgen bleef.
Wie dat deed, zal – zo blijkt uit de praktijk –
niet zo gemakkelijk kunnen sterven: de verharding (muur) maakt het loslaten van het aardse leven zoveel moeilijker.
Alleen al daarom: om straks gemakkelijk(er) te kunnen sterven, 
is het belangrijk de levensles van verwerken en loslaten 
ook écht te leren.

Vluchten en verdringen
Het verwerken of verteren van je ervaringen vergt
veel ziele-arbeid: je moet in stilte, zonder dat anderen het zien 
of beseffen, innerlijk hard werken. Je mag zelfs zeggen dat deze innerlijke, geestelijke arbeid meestal zwaarder is dan ons dagelijkse werk. Het is overigens niet alleen zwaar werk, maar 
ook pijnlijk en eenzaam: er zijn maar zo weinig mensen
die écht beseffen waar je doorheen gaat.
Daarom is het niet zo vreemd dat nogal wat mensen kiezen voor wat een gemakkelijker weg lijkt: het verdringen of wegdrukken 
van de ervaringen of gebeurtenissen die pijn doen.
De keuze om de emoties (waarmee die pijnlijke ervaringen gepaard gingen) te verdringen, wordt meestal onbewust gemaakt, zonder erover na te denken. De keuze bijvoorbeeld om je te storten op je werk en elke vrije minuut meteen weer in te vullen.
Of om te vluchten in de roes van alcohol of drugs. 
Anderen kiezen voor bepaalde sportactiviteiten om niet naar binnen te hoeven kijken en niet stil te hoeven staan bij de emoties die daar leven. Maar wanneer je een dergelijke keuze maakt,
leef je niet echt: je bent eigenlijk voortdurend op de vlucht voor jezelf. Maar wie vlucht voor zichzelf en het contact met het eigen innerlijk verliest, verliest ook het echte contact met anderen.
Als jij je eigen innerlijk afsluit, zullen anderen immers ook nooit jouw innerlijk kunnen aanspreken of bereiken.

De eerste stap: kiezen voor verwerken

Hans Stolp