Op de webstek van kophieps vond ik deze misterieuze "foto van lezende man",zonder verdere uitleg
Mijn interesse voor Fens bracht me bij een ander boekje,en daar vond ik deze tekst:
De vroege fotografie deed de schilderkunst na. Het spel van
licht en donker is door de fotograaf H. Osti (1826-1914) heel knap gespeeld. De
lichtvlekken van het hoofd, van de manchet, van het boek en van het decoratieve
randje van het salontafeltje - dat is alles. De rest is duisternis, al blijft
de zwarte omtrek van het lichaam van de lezer flauw zichtbaar tegen de iets
lichtere zwarte achtergrond. De man met zijn haast monastieke kruin is wel een
zeer eenzame lezer al zit hij aan een cafétafel. Daarom mag hij de laatste
zijn, want lezen is een eenzame bezigheid. Alle afbeeldingen in dit boekje zijn
dan ook blijken van onbescheidenheid. Ook het oog kan storen.
De man is het definitieve voorbeeld van de tafellezer, bij
wie doorgaans het hele lichaam meeleest. Hoe voorovergebogen zit hij; hoofd en
boek naderen elkaar zo dicht dat zijn geest en die van het boek in elkaar
overgaan. Wat bij alle intensief lezen het geval is. Daardoor is hij
exemplarisch voor hier afgebeelde lezers en lezeressen.
Hij is ook de laatste lezer van de negentiende eeuw, die tot
1914 duurde. En daarmee de laatste van eeuwen leescultuur. In de twintigste
wordt de lezer anders afgebeeld, soms niet zonder ironie. Maar in de meeste
gevallen poseert hij voor zijn boekenkast, een enkeling met een boek in de
hand, duidelijk quasi-lezend.
De waarschijnlijk meest gefotografeerde lezer van deze eeuw is de
krantenlezer, de vluchtige lezer bij uitstek. De onzichtbaarste ook, want
verdwenen achter de volle breedte van zijn blad. Met de krantenlezer is de
stilte van het lezen verdwenen: de pagina's worden omgeslagen onder gekraak van
papier. Iets van die stilte kan weer terugkeren bij de stijfste lezer van deze
eeuw: die van het scherm. Daar zit de robot. In de ruimte klinkt het heel
zachte gezoem van de computer. Voor sommigen een even mooi geluid als dat van
de eeuwen stilte waarin is gelezen. En voor bijna iedereen toekomstmuziek
uit: "Poseren voor de bladspiegel" (lezers in de lijst) van Kees Fens en Uta Janssens
|
