30/1 NASA ontdekt enorm gat in de zon - 62 keer groter dan de aarde! - dailygalaxy.com
NASA heeft een enorm gat in de zon ontdekt, met een verbazingwekkende diameter van 800.000km - 62 keer zo groot als de aarde. Dit coronale gat blaast momenteel een zonnewind met hoge snelheid richting onze planeet, met potentiële geomagnetische stormen die begin februari worden verwacht.
Het Solar Dynamics Observatory (SDO) van NASA heeft een kolossaal coronale gat op het oppervlak van de zon ontdekt, dat zich naar schatting uitstrekt over 800.000km - een grootte die gelijk is aan 62 aardes naast elkaar. Deze enorme structuur, die op ultraviolette en röntgenfoto's verschijnt als een donkere leegte, is geen echt gat, maar eerder een gebied waar het magnetische veld van de zon is geopend, waardoor een zonnewind met hoge snelheid de ruimte in kan ontsnappen.
De positie van dit coronale gat is met name belangrijk omdat het direct naar de aarde is gericht, wat betekent dat de geïntensiveerde stroom geladen deeltjes momenteel met snelheden van meer dan 2,9 miljoen km/u naar onze planeet raast. Voorspellingen geven aan dat deze zonnewind de aarde tussen 31 januari en 1 februari zal bereiken, met het potentieel om geomagnetische stormen te veroorzaken en satellietcommunicatie, GPS-systemen en zelfs elektriciteitsnetten te beïnvloeden.
Hoewel coronale gaten niet zeldzaam zijn, maken de enorme omvang en de oriëntatie naar de aarde dit gat bijzonder opmerkelijk. Naarmate de zonneactiviteit toeneemt richting het hoogtepunt van de 11-jarige cyclus, kunnen dergelijke gebeurtenissen frequenter en intenser worden, wat ons herinnert aan de immense invloed van de zon op de ruimteomgeving van de aarde.
Hoe coronale gaten werken - en waarom deze belangrijk is
Coronale gaten komen voor in de buitenste atmosfeer van de zon, of corona, waar magnetische veldlijnen zich openen, waardoor de zonnewind met hogere snelheden dan normaal naar buiten kan stromen. Deze open magnetische veldgebieden kunnen weken of zelfs maanden aanhouden, roteren met de zon en de zonnewind periodiek richten naar de aarde. In tegenstelling tot zonnevlammen, die plotselinge uitbarstingen van elektromagnetische straling veroorzaken, produceren coronale gaten een gestage stroom van hoogenergetische deeltjes die langdurige effecten kunnen hebben.
De effecten van coronale gaten op aarde hangen grotendeels af van hun positie en sterkte. Wanneer een coronale gat zich in de buurt van de evenaar van de zon bevindt en direct naar de aarde is gericht, zoals in dit geval, neemt het risico op geomagnetische stormen aanzienlijk toe. Deze stormen ontstaan wanneer geladen deeltjes van de zon interacteren met de magnetosfeer van de aarde, waardoor er schommelingen in het magnetische veld van de planeet ontstaan.
Enkele mogelijke effecten zijn:
* Geomagnetische stormen die elektriciteitsnetten kunnen verstoren en spanningsschommelingen kunnen veroorzaken.
* Satellietinterferentie, wat leidt tot signaalverstoringen in communicatie-, GPS- en weermonitoringsystemen.
* Helderdere en wijdverspreidere poollichten, met verhoogde activiteit van noorder- en zuiderlicht.
* Verstoringen van radiotransmissies, met name op hoge breedtegraden, die van invloed zijn op luchtvaart- en noodhulpcommunicatie.
Volgens het Space Weather Prediction Center van NOAA zou deze zonnewindstroom geomagnetische stormomstandigheden van klasse G1 kunnen veroorzaken, die als klein worden beschouwd, maar nog steeds technologiegerelateerde verstoringen kunnen veroorzaken.
Coronale gaten lijken donkerder op ultraviolette afbeeldingen omdat de hete, gloeiende gassen die normaal gesproken in de magnetische velden worden opgesloten, niet langer worden vastgehouden. In plaats daarvan worden ze snel de ruimte in gespoten. (Afbeelding NASA/SDO)
Wat gebeurt er nu?
Terwijl de snelle zonnewind van dit enorme coronale gat de aarde nadert, zullen ruimteweerwetenschappers nauwlettend in de gaten houden hoe het magnetische veld van onze planeet reageert. De kans op sterkere geomagnetische stormen hangt af van de intensiteit van de zonnewind en hoe goed de magnetosfeer van de aarde de binnenkomende energie absorbeert.
Hoewel stormen van klasse G1 doorgaans mild zijn, kan de aarde, als de zonnewind sterker is dan verwacht, last krijgen van stormen van klasse G2 of zelfs G3, wat kan leiden tot schommelingen in het elektriciteitsnet, GPS-fouten en tijdelijke storingen van satellieten.
Tegelijkertijd hebben sterrenkijkers en poollichtliefhebbers misschien een reden om te vieren. Toegenomen zonneactiviteit betekent verbeterde poollichtvertoningen, waarbij het noorderlicht en het zuiderlicht levendiger en zichtbaarder worden op lagere breedtegraden dan normaal. Bij eerdere geomagnetische stormgebeurtenissen zijn poollichten gezien tot in het zuiden, tot in het noorden van de VS en delen van Europa.
Naarmate we richting het hoogtepunt van de zonnecyclus in 2025 gaan, wordt verwacht dat ruimteweergebeurtenissen als deze, in frequentie en intensiteit zullen toenemen. Wetenschappers blijven deze zonneverschijnselen volgen en analyseren om beter te begrijpen hoe ze de atmosfeer van de aarde beïnvloeden en om beschermende maatregelen te ontwikkelen voor moderne infrastructuur.
Een herinnering aan de kracht van de zon
Hoewel dit enorme coronale gat geen directe bedreiging vormt, dient het als een duidelijke herinnering aan de invloed van de zon op de aarde. Onze planeet baadt voortdurend in zonnestraling en wanneer deze hoogenergetische stromen van geladen deeltjes de aarde bereiken, kunnen ze technologie verstoren op manieren die we zelden overwegen.
Met toekomstige missies zoals NASA's Parker Solar Probe en de Solar Orbiter van de Europese Ruimtevaartorganisatie hopen wetenschappers nog meer gegevens te verzamelen over de activiteit van de zon, waardoor we beter in staat zijn om ruimteweergebeurtenissen te voorspellen en te verzachten.
Voorlopig zijn alle ogen gericht op de snel naderende zonnewind, terwijl de aarde zich voorbereidt op nog een ontmoeting met de pure kracht van de zon.
|