Ora et Labora

Een goede vriendin vroeg me laatstleden iets over verveling op mijn blog te zetten. Daar ik me vooral intresseer in geschiedenis en aanverwante volgende uitweiding.

In de geschiedenis zie je allerlei gestalten van de verveling. De Grieken kenden er geen woord voor, maar hadden wel een notie van wat het was en lokaliseerden dat in de Hades, de onderwereld. De Griekse veldheer Pyrrhus heeft de verveling van de Romeinen uitgevonden. Om de verveling te doorbreken voerde hij oorlogen. Het Latijnse 'Taedium Vitae', afkeer van het bestaan, is een onrustige verveling. Caesar schreef: ,,Wanneer ik in Rome ben wil ik naar mijn buitenhuis in Tibur. Ben ik eindelijk in Tibur, dan wil ik weer terug naar mijn huis in Rome. Onrust is een belangrijk motief van de verveelde mens en ook in onze eeuw zien we dat terug in de verstrooiing van de vermaaksindustrie. Verveling is het verlangen naar verlangens schrijft Tolstoi ergens in Anna Karenina.

Het christelijke motief is ook belangrijk voor het begrip van verveling. Heremieten, vroege christenen die zich terugtrokken in de woestijn, werden overvallen door 'acedia', schuldige traagheid. Binnen het kloosterleven is dat een hoofdzonde geworden. Daarop is het beroemde adagium van Benedictus geïnspireerd: ora et labora, bid en werk. Bij Dante zitten de verveelden overigens in het voorportaal van de hel. Ze mogen de hel niet in, want iemand die zich verveelt begaat geen slechte daden. Maar hij heeft ook niks goeds gedaan!

Wanneer vanaf de vijftiende eeuw de vorstenhuizen in Europa opbloeien komt het motief van de ontevredenheid op. De vorsten gaan op jacht en huren een hofnar in om zich te vermaken, maar zijn daar niet echt gelukkig mee. Ze zijn eigenlijk net zoals wij, want in onze tijd leven we zoals de vorsten toen.

Deze soort van verveling is meer een verlangen naar prikkels, naar sensaties: een gefrusteerde radeloosheid, het niet weten wat te doen, een ongedurigheid die kan resulteren in baldadigheid of zelfs vandalisme. Hiervan vinden we staaltjes teug in onze steden waar bv. alochtone jongeren vrouwen pesten en hun vernederen. Ook de moderne kick, onmogelijke toeren en de gekste gevaren opzoeken behoren tot deze soort van verveling.

Ik hou nu op met jullie hiermee te vervelen, want we kunnen hier eindeloos mee doorgaan tot het gaat vervelen, bv.  ik heb nog niets gezegd over winkelcomplexen, pretparken, enz…             

                        Bewerking Marsje